فروش طلا برای تامین اجاره خانه!

«مردم این محله خیلی زور بزنند، آخر ماه 3‌میلیون تومان درآمد داشته باشند؛ حالا از کجا بیاورند برای یک خانه 40متری 140‌میلیون تومان رهن بدهند؟»

روزنامه شهروند نوشت: صدای زنگ تلفن مشاور املاکی حرف حمید را قطع می‌کند، گوشی را برمی‌دارد و ادامه می‌دهد: «یک خانه 90 متری 30 سال ساخت در همین محله راه‌آهن دارم، 120‌میلیون تومان رهن می‌دهد؛ چی گفتی خواهرم؟ خدا پدرت را بیامرزد؛ آن پارسال بود که می‌توانستی با 100‌میلیون تومان همین خانه را اجاره کنی.» به گفته حمید مستأجران محله راه‌آهن همیشه برای پرداخت اجاره با مشکل مواجه بودند، اما در ماه‌های اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا اجاره بعضی از آن‌ها 4 ماه عقب افتاده است؛ البته این شرایط فقط مختص راه‌آهن نیست و طی دو سال گذشته به دلیل افزایش گرانی قشر متوسط جامعه هم از نظر سطح درآمدی به دهک‌های پایین نزدیک شده است؛ برخی از آن‌ها مجبور هستند برای تأمین پول اجاره مسکن طلاهایشان را بفروشند یا از تفریحات خود بزنند تا سقفی گران برای زندگی ارزان‌شان به دست بیاورند.

شهروند برای بررسی میزان افزایش قیمت‌ها در بازار اجاره مسکن به چهار محله راه‌آهن، انقلاب، بهارستان و نواب تهران مراجعه کرده است؛ نتیجه اینکه قیمت اجاره‌ها بین 40 تا 100‌درصد نسبت به سال 98 بیشتر شده است. بیشتر مشاور املاکی‌ها می‌گویند «تعیین دلبخواهی قیمت‌ها از طرف صاحبخانه‌ها» علت اصلی گرانی مسکن در ماه‌های اخیر است، اما برخی دیگر معتقدند بنگاهی‌ها هم از این شرایط سود می‌برند؛ خصوصا آن‌ها که صاحب چند دستگاه آپارتمان هستند و می‌خواهند پول بیشتری به دست بیاورند.

پول فروش خودرو برای اجاره خانه

«یک ماه پیش حدود 40‌میلیون تومان پول جمع کرده بودیم تا یک پراید مدل سال 90 بخریم اصلا فکرش را هم نمی‌کردیم صاحبخانه 40‌میلیون تومان روی رهن و 800‌هزار تومان هم روی اجاره بگذارد. مجبور شدیم پولی را که برای خرید خودرو کنار گذاشته بودیم به صاحبخانه بدهیم؛ حالا باید بخش بیشتری از حقوق‌مان را برای اجاره صرف کنیم؛ خرید پراید هم پیشکش.»

ناهید این حرف‌ها را می‌زند؛ او در محله بهارستان زندگی می‌کند که براساس گزارش میدانی طی یک ماه گذشته شاهد افزایش حدود 55‌درصدی قیمت اجاره خانه بوده است. سال گذشته می‌شد با حدود 85‌میلیون تومان رهن و اجاره 800‌هزار تومانی یک خانه 70 متری در محله‌های مناسب حوالی میدان بهارستان تهران اجاره کرد، اما حالا آپارتمانی با همین مشخصات کمتر از 120‌میلیون تومان رهن و اجاره یک‌میلیون و 600‌هزار تومان پیدا نمی‌شود.

سعید که در حوالی میدان بهارستان دفتر مشاور املاک دارد می‌گوید: «صاحبخانه‌ها هر چقدر دل‌شان می‌خواهد نرخ تعیین می‌کنند. همین چند روز پیش یک نفر آمد آپارتمان 53 متری‌اش را 120‌میلیون تومان رهن کامل گذاشت.» یکی از مشتریان املاکی که این خانه را دیده است، ادامه حرف را می‌گیرد: «این خانه 5 سال ساخت است؛ برای رسیدن به آن باید چند بار در کوچه پس کوچه‌ها دور بزنید تا در ورودی را پیدا کنید. کوچه‌هایش هم آن‌قدر باریک است که دو نفر کنار هم نمی‌توانند راه بروند.» مشاور املاکی می‌گوید قیمت رهن این خانه در سال گذشته حدود 80‌میلیون تومان بود.

قهر صاحبخانه‌ها با بنگاه‌ها

«چند روز پیش یک نفر به بنگاه آمده بود، می‌خواست خانه 15‌سال ساختش را متری 20‌میلیون تومان اجاره بدهد. این در حالی است که قیمت هر متر خانه‌اش 14‌میلیون تومان بیشتر نبود. به او گفتم این قیمتی که تو گذاشته‌ای، برای خانه نوساز است؛ نه خانه تو. ناراحت شد، فایلش را پاره کرد و گفت می‌رود در سایت دیوار آگهی می‌دهد.»

ساسان که در محله نواب صفوی مشاور املاکی دارد این حرف‌ها را می‌زند و ادامه می‌دهد: «الان قیمت خانه نوساز 70متری در محله رودکی 240‌میلیون تومان رهن کامل داده شده. این در حالی است که سال گذشته می‌شد همین خانه را با 160‌میلیون تومان رهن کرد. خود من پارسال خانه 80 متری‌ام را با قیمت 50‌میلیون تومان رهن و یک‌میلیون و 850‌هزار تومان اجاره کرده بودم، اما صاحبخانه امسال گفت باید 10‌میلیون تومان روی پول پیش بگذارم و ماهی 3‌میلیون تومان هم اجاره بدهم. من و همسرم چند سال است که می‌خواهیم خانه بخریم، اما هر سال گران‌تر می‌شود و مجبوریم پول‌مان را برای اجاره بدهیم.»

40 متر زیرزمین؛ ماهی 2‌میلیون تومان

افزایش بیش از 50‌درصدی قیمت اجاره خانه در ماه‌های اخیر باعث شده برخی از شهروندان مجبور شوند دارایی‌های خود را بفروشند تا بتوانند هزینه‌های مسکن را تأمین کنند. داود که یکی از آنهاست، می‌گوید: «همسرم مجبور شد طلاهایش را بفروشد تا بتوانیم پولش را روی وام ازدواج و مابقی پس‌اندازمان بگذاریم و خانه‌ای 70 متری 15‌سال ساخت در محله جمالزاده اجاره کنیم. مالک این خانه 100‌میلیون تومان رهن و ماهی 2,5‌میلیون تومان اجاره می‌خواست. وقتی با مشاور املاکی صحبت کردم، گفت پارسال اجاره این خانه با همان 100‌میلیون تومان به 900‌هزار تومان هم نمی‌رسید.»

علی یکی از مشاوران املاک محله انقلاب درباره افزایش قیمت اجاره می‌گوید: «همین چند روز پیش یک نفر آمده بود، زیرزمین 40 متری‌اش را 40‌میلیون تومان پیش با ماهیانه 2‌میلیون تومان اجاره بدهد. همین خانه پارسال 35‌میلیون تومان با ماهیانه 1,5‌میلیون تومان اجاره رفته بود. کلی با مالک کلنجار رفتم و آخر سر گفت اگر نمی‌خواهم فایلش را ثبت کنم، مهم نیست؛ چون می‌رود در سایت دیوار آگهی می‌دهد.» علی ادامه می‌دهد: «صاحبخانه‌ها به حرف ما گوش نمی‌دهند و هر جور دل‌شان می‌خواهد قیمت می‌گذارند؛ مثلا یک نفر برای خانه 70متری 15‌سال ساخت، 240‌میلیون تومان رهن در نظر گرفته بود. قیمت رهن این خانه در سال گذشته 130‌میلیون تومان بیشتر نبود.»

خریداران اجاره‌نشین شدند

«من نمی‌دانم چرا مسئولان هیچ کاری نمی‌کنند؟ اگر با چند نفر از همین صاحبخانه‌ها یا مشاور املاکی‌های متخلف برخورد شود، قیمت‌ها می‌افتد.» حمید که در محله راه‌آهن مشاور املاکی دارد، این حرف را می‌زند و ادامه می‌دهد: «صاحبخانه‌ها هر قیمتی دل‌شان می‌خواهد، می‌گویند. مستأجران پول ندارند بتوانند اجاره‌های میلیونی بدهند، اما چاره‌ای ندارند؛ مجبورند یا به محله‌های پایین‌تر بروند یا اگر طلایی چیزی دارند بفروشند و پول اجاره را تأمین کنند.»

دولت اخیرا اعلام کرده است که بسته‌ای حمایتی شامل پرداخت ودیعه اجاره‌بها برای خانوار‌های کم‌درآمد ساکن در واحد‌های مسکونی کوچک در نظر گرفته است و همزمان «طرح اقدام ملی مسکن» و «اخذ مالیات از خانه‌های خالی» را پیش خواهد برد تا قیمت‌ها در بازار مسکن متعادل شود؛ با این حال هنوز مشخص نیست ودیعه پرداختی قرار است چقدر باشد و دقیقا چه تعداد از افراد جامعه را پوشش بدهد؟ همین وقفه در ورود به بازار مسکن باعث شده قیمت‌ها روز به روز افزایش و درآمد شهروندان کاهش بیشتری پیدا کند. به غیر از صاحبخانه‌ها، اما برخی فعالان بازار مسکن معتقدند بنگاهی‌ها هم از افزایش قیمت‌ها سود می‌برند.

حمید، مشاور املاکی، می‌گوید: «برخی از مشاور املاکی‌ها به دلیل داشتن چند دستگاه آپارتمان قیمت‌ها را بالا برده‌اند تا خودشان سود بیشتری ببرند.» البته شهاب که چند متر دورتر از آنجا بنگاه دارد، حرف دیگری می‌زند: «مشاور املاکی‌ها دخالتی در ماجرای گرانی ندارند این صاحبخانه‌ها هستند که قیمت‌ها را بالا برده‌اند. وقتی با این افراد بحث می‌کنیم، می‌گویند به خاطر گرانی‌ها تحت فشارند. الان یک خانه 50 متری 18‌سال ساخت در همین محله راه‌آهن 100‌میلیون تومان رهن کامل شده است. این قیمت برای خانه نوساز است، اما صاحبخانه‌ها به این چیز‌ها توجه نمی‌کنند.»

افزایش قیمت‌ها باعث شده بخشی از شهروندان که تا سال گذشته توانایی خرید مسکن داشتند، حالا اجاره‌نشین شوند. گروهی از این افراد حتی خانه‌شان را فروختند تا با گذاشتن وام مسکن روی پول‌شان بتوانند یک خانه 70 متری به قیمت تقریبی 700‌میلیون تومان در تهران بخرند، اما حالا همان خانه بیش از یک‌میلیارد تومان قیمت خورده است؛ حرف‌های پایانی شهاب خلاصه بحرانی است که این روز‌ها مستأجران با آن دست به گریبانند: «پارسال همین موقع با 90‌میلیون تومان می‌شد در محله راه‌آهن یک خانه 45 متری خرید، الان با این پول حتی نمی‌توان همان خانه را رهن کرد؛ بقیه محله‌ها هم همین‌طور شده است.»