«فضای مجازی، تهدید یا فرصت؟»| شبکه ملی اطلاعات؛ پیشران توسعه فضای مجازی در ایران

به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ سیاست های کلان و اهداف چشم انداز کشور ما نشان دهنده ضرورت تحقق اقتصاد دانش بنیان و دستیابی به اقتدار علمی و فناوری در تمامی عرصه های اقتصادی است. قوانین و اسناد بالادستی مثل قانون اساسی، رهنمود‌های رهبری چشم‌انداز 20 ساله و نقشه جامع علمی کشور مملو از الزامات قانونی مبنی بر اصالت دادن به کسب و ارتقاء علوم و فناوری‌های نوین بوده و عملا و قانونا هیچ گریزی از این احکام برای برنامه ریزان و مجریان در تمامی عرصه‌های توسعه‌ای جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

برای نمونه در سند مهم و الزام‌آور نقشه جامع علمی کشور به اولویت‌های فناوری و راهبردهای کلان ملی بدین ترتیب اشاره شده است: فناوری هوا و فضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری هسته‌ای، فناوری‌های نفت و گاز، فناوری‌های زیست محیطی. چنانچه ملاحظه می‌گردد فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان مولفه اصلی فضای مجازی بالاترین اولویت را بعد از فناوری هوا و فضا دارد.

فضای مجازی؛ پیشران توسعه در کشورهای پیشرفته

نتایج بررسی روندهای بین المللی نشان می دهد توسعه فضای مجازی یکی از اهداف اصلی برنامه های کلان کشورهای پیشرفته می باشد و در واقع می توان فضای مجازی را پیشران توسعه در کشورهای پیشرفته دانست. در کشور ما نیز یکی از ارکان اصلی چارچوب توسعه، فضای مجازی است که توسعه آن با سه رویکرد مورد توجه قرار گرفته است: توانمندساز، پیشران و ارزش آفرین.

در رویکرد توانمندساز، توسعه فضای مجازی (زیرساخت و سطح نفوذ) منجر به افزایش بهره وری و توسعه اقتصادی می شود. در نقش پیشران، توسعه فضای مجازی از منظر توسعه خدمات و کاربردها نقش راهبردی و جهت دهنده در ورود به فضاهای جدید با استفاده از نوآوری های فناوری جهت تحقق اقتصاد دانش‌بنیان را ایفا می‌نماید. در واقع فضای مجازی هم فناوری می‌آفریند و هم فناوری‌ها را توسعه می‌دهد، همچون راننده‌ایست که عنان هدایت نظام اقتصادی را در جهت تحقق اهداف و آرمان‌های جامعه دانش‌بنیان در دست دارد و این نقش در نهایت به ایجاد ارزش منتهی خواهد شد.

ازآنجائیکه جایگاه و نگرش به توسعه فضای مجازی در هر کشور بستگی مستقیم به رویکرد و نگرش توسعه اقتصادی در هر کشور دارد. بررسی مدل توسعه در جهان و نظام توسعه در کشور ما نشان دهنده بنیان ها و مولفه های اصلی است که بایستی در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها به آن توجه شود.

در واقع دو نوع مدل توسعه اقتصادی منبع پایه و دانش بنیان در کشورهای جهان مطرح می‌باشد. بررسی های انجام شده نشان می دهد تا سال 2007، بیش از 80% اقتصاد آمریکا و اروپا بر تولید تجهیزات صنعتی متکی بر علوم، فناوری و دانش فنی استوار بوده است. در حالیکه در کشورهای آفریقایی و خاورمیانه بعکس 80% اقتصاد به تولید مواد اولیه نظیر کانی‌ها و نفت و گاز وابسته است.

در اقتصاد دانش‌بنیان، توسعه اقتصادی بر اساس تولید علم و فناوری و تبدیل فناوری به محصولات دانش بنیان و پائین دستی نظیر محصولات الکترونیکی، رایانه‌ای، نرم‌افزارها، خدمات الکترونیکی و نظایر آن پایه‌ریزی شده است. کشورهای منطقه اروپا و آمریکا و برخی کشورهای آسیایی دارای اقتصاد دانش‌بنیان می‌باشند اینگونه کشورها مواد اولیه خود را از کشورهای دارای اقتصاد منبع پایه تامین نموده و در عوض تجهیزات و کالاهای صنعتی و پیشرفته را به آن کشورها صادر می‌نمایند.

اجرای شبکه ملی اطلاعات، پیشران توسعه فضای مجازی در ایران

یکی از مهمترین پیشران ها و الزامات در توسعه فضای مجازی اجرای شبکه ملی اطلاعات است. براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی در این خصوص، شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، شبکه ای مبتنی بر قرارداد اینترنت به همراه سوئیچ ها و مسیریاب ها و مراکز داده ای است به صورتی که درخواست های دسترسی داخلی برای اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می شود به هیچ وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه های اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.

ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات در برگیرنده اهداف راهبردی ذیل می باشد:

• فراگیری خدمات الکترونیک و افزایش بهره وری
• کاهش وابستگی به شبکه اینترنت و توانایی اعمال مدیریت حداکثری بر دسترسی به آن
• گسترش محتوای ایرانی اسلامی و بالا بردن سواد دیجیتال
• افزایش کسب و کار دیجیتال و توسعه سهم ICTدر اقتصاد کشور
• افزایش امنیت و قابلیت اطمینان فضای دیجیتال

بنابراین اجرا و پیاده سازی این شبکه با تمرکز بر توانمندی داخلی در همه زمینه ها دارای اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی بسیاری برای کشور می باشد.