فیلم لیلی رشیدی در معتبرترین جشنواره شرق اروپا

ایران پس از 10 سال غیبت، در بخش رقابتی جشنواره فیلم کارلووی واری برای تصاحب گوی بلورین این جشنواره (مسابقه اصلی)، با یک فیلم حضور دارد. «تابستان با امید» ساخته صدف فروغی و با بازی لیلی رشیدی. این فیلم هرچند با مشارکت کانادا ساخته شده و محصول مشترک ایران و کانادا محسوب می‌شود اما در ایران و با اکثریت عوامل ایرانی فیلمبرداری شده و در نمایش‌های جشنواره هم به عنوان فیلمی از ایران معرفی می‌شود.

آخرین حضور سینمای ایران در بخش رقابتی اصلی جشنواره کارلووی واری به سال 2012 میلادی و فیلم «پله آخر» برمی‌گردد که درنهایت هم گوی بلورین بهترین بازیگر زن را برای لیلا حاتمی و جایزه بهترین فیلم فیپرشی را برای علی مصفا به ارمغان آورد. پس از آن، سینمای ایران هیچ وقت در بخش رقابتی این جشنواره حضور نداشت و آثار سینمای ایران در بخش‌های جنبی و غیررقابتی به نمایش گذاشته می‌شدند. این روند تا آنجا ادامه داشت که پیش از همه‌گیری ویروس کرونا، جشنواره فیلم کارلووی واری برگزاری بدون حضور هیچ فیلم ایرانی را هم تجربه کرد.

این جشنواره که درواقع مهمترین فستیوال فیلم در اروپای شرقی محسوب می‌شود و در جمع چند جشنواره فیلم کلاس الف جهان هم قرار دارد، تا پیش از این بخش پروکسیمای خود را با نام دیگری به آثار فیلم اول و دومی کارگردانان کشورهای شرق اروپا اختصاص داده بود اما از این دوره، ایران و کشورهای عربی را هم به حوزه کاری این بخش اضافه کرده است. در نتیجه، فیلم «بالای آسمان زیر آب» ساخته «درناز حاجیها» نماینده سینمای ایران در بخش رقابتی پروکسیمای این جشنواره در دوره 56 لقب گرفت.

این دو فیلم در روزهای گذشته از جشنواره، نمایش‌های به نسبت موفقی را تجربه کرده‌اند. برای نمونه، «بالای آسمان زیر آب» روز چهارشنبه در سالن تئاتر شهر کارلووی واری با حضور کارگردان اثر و «سپیدار طاری» و «شهریار شکیبا»، دو بازیگر اصلی آن به نمایش گذشته شد و روز پنجشنبه نیز در سالن «سینو کازا»، علاوه بر نمایش، جلسه پرسش و پاسخ به نسبت موفقی با تماشاگران و منتقدان داشت. حاضران در این نشست، علاوه بر موضوع، به بازی بازیگر خردسال فیلم (علی احمدی) نیز در کنار بازیگران بزرگسال آن واکنش مثبت داشتند.

فیلم «تابستان با امید» نیز عصر روز پنجشنبه با حضور کارگردان و لیلی رشیدی (بازیگر زن اصلی فیلم) نمایشی را در سالن اصلی کاخ جشنواره (گراند سالن هتل ترمال، محل برگزاری مراسم اختتامیه جشنواره) تجربه کرد.

اما ازجمله دو امتیاز مثبت دیگر برای این دو فیلم، یکی تفاوت موضوعی این دو اثر نسبت به دیگر فیلم‌های ایرانی راه‌یافته به جشنواره‌های بین‌المللی است. پیش از این کمتر سراغ داشتیم که فیلمی با مضمون درام روانشناسی از سینمای ایران در صحنه‌های جهانی مورد توجه قرار گیرد؛ اتفاقی که با فیلم «بالای آسمان زیر آب» در جشنواره کارلووی واری کلید خورد؛ فیلمی که روایت چالش زوجی با فرزند چهار و نیم ساله خود است که از جایی به بعد تصمیم گرفته حرف نزند و نوعی لالی خودخواسته را تجربه می‌کند.

فیلم «تابستان با امید» هم موضوع چالش‌های یک پسر نوجوان را با مادر، دایی و پدر غایب خود، در مسیر شرکت در مسابقه‌ای برای حضور در تیم ملی شنا روایت می‌کند. این فیلم که محل فیلمبرداری آن خارج از تهران و در شمال کشور بوده است، از زیبایی‌های بصری در فیلمبرداری نیز بهره می‌گیرد. آنا کورینک، مدیر برنامه‌ریزی جشنواره فیلم کارلووی واری، روز چهارشنبه پیش از نمایش فیلم «بالای آسمان زیر آب» نیز در معرفی این فیلم برای حاضران در سالن، به زیبایی‌های گرافیستی آن اشاره و فیلمسازان جوان ایرانی را دارای الگویی چون «اصغر فرهادی» توصیف کرد.

اما دیگر امتیاز این دو فیلم در جشنواره کارلووی واری که موفقیتی برای سینمای ایران در این برهه زمانی می‌توان تلقی کرد، این است که هر دو فیلم ازجمله آثاری از سینمای ایران هستند که به روایت غم آلود ظلم، فقر، تباهی و مسائلی از این دست نمی‌پردازند، بلکه چهره به نسبت مثبتی از طبقه متوسط جامعه ایرانی ارایه می‌دهند؛ با یک زندگی عادی شبیه بسیاری از شهروندان جهان.

البته فیلم «زالاوا» به کارگردانی ارسلان امیری هم در بخش نمایش‌های نیمه شب و مستند «جمعه میبینمت رابینسون» ساخته میترا فراهانی و محصول مشترک فرانسه، سوئیس، ایران و لبنان نیز در بخش «خارج از گذشته» پنجاه و ششمین جشنواره فیلم کارلووی واری به نمایش گذاشته شده‌اند.

57247