لزوم تدوین قراردادهای هوشمند در اقتصاد امروز / رابطه نو آوری و پایداری مدیران عامل شرکت‌ها
در نشست علمی - تخصصی بین‌المللی مرکز مطرح شد: نوآوری در مدل کسب و کار می‌تواند منجر به عملکرد مثبت و همچنین نوسان‌پذیری بالای عملکرد شود، مدیران عاملی که پایداری و ثبات بالایی دارند، به احتمال زیاد نوآوری در مدل کسب و کار را به کار گرفتهاند، ارزهای دیجیتال می‌توانند تراکنش‌های مالی را در بستر قراردادهای هوشمند تسهیل کنند و بدین ترتیب امکان دسترسی بیشتر به بازارهای جهانی را برای شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) فراهم آورند و تجارت فرامرزی را تقویت کنند.
به گزارش روابط‌عمومی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، یک‌صد و شصت و پنجمین نشست علمی - تخصصی این مرکز، به صورت نشست بین‌المللی به زبان انگلیسی، تحت عنوان "تدوین استراتژی شرکت‌های متوسط و کوچک برای عبور از بحران‌های اقتصادی و نقش همکاری کشورهای هم‌پیمان منطقه‌ای" برگزار شد. در این نشست آیدین سلام‌زاده؛ معاون علمی دانشکده مدیریت کسب و کار دانشگاه تهران به عنوان مدیر علمی نشست و همچنین گالینا شیروکووا؛ رئیس مرکز استراتژی کارآفرینی دانشگاه HSE سن‌پترزبورگ روسیه و مرتضی محمدی زنجیره؛ عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به عنوان سخنرانان در این نشست به ایراد نقطه‌نظرات خود پرداختند.
در ابتدای نشست، آیدین سلام‌زاده؛ معاون علمی دانشکده مدیریت کسب و کار دانشگاه تهران، ضمن تاکید بر اهمیت فزاینده شرکت‌های کوچک و متوسط برای رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال از سخنرانان خواست که مطالب خود را ارائه کنند. در ادامه این نشست، گالینا شیروکوا، با ارائه یافته‌های تحقیقاتی خود در مورد نقش نوآوری در مدل‌های کسب و کار (BMI) در عملکرد شرکت‌های کوچک و متوسط در روسیه گفت: محققان استدلال می‌کنند که نوآوری در مدل کسب و کار می‌تواند منجر به عملکرد مثبت و همچنین نوسان‌پذیری بالای عملکرد شود. اساساً، نوآوری در مدل کسب و کار به دلیل پیچیدگی آن می‌تواند ریسک و عدم اطمینان ایجاد کند. در درازمدت، نوآوری در مدل کسب و کار ممکن است منجر به نوسان‌پذیری بالای نتایج عملکرد برای شرکت‌های کوچک و متوسط شود.
رئیس مرکز استراتژی کارآفرینی دانشگاه HSE سن‌پترزبورگ در ادامه گفت: محققان استدلال می‌کنند که مدیران عاملی که پایداری و ثبات بالایی دارند، به احتمال زیاد نوآوری در مدل کسب و کار را به کار گرفتهاند که منجر به نتایج عملکرد مثبت می‌شوند. شیروکوا ادامه داد: مدیران عاملی که پایداری بالایی دارند، به احتمال زیاد حتی در مواجهه با چالش‌ها، چشم‌انداز و برنامه‌ای روشن برای دستیابی به نتایج مطلوب در بلندمدت دارند. این امر می‌تواند جنبه‌های منفی نوسان‌پذیری عملکرد مرتبط با نوآوری در مدل کسب و کار را کاهش دهد. محققان فرض می‌کنند که نوآوری در مدل کسب و کار ارتباط مثبتی با هر دو میانگین عملکرد و نوسان‌پذیری عملکرد در شرکت‌های کوچک و متوسط دارد. نوآوری در مدل کسب و کار می‌تواند به نتایج عملکرد مثبت منجر شود. پروفسور شیروکوا در ادامه سخنان خود گفت: این تحقیق کارآفرینان را از مزایا و ریسک‌های بالقوه نوآوری در مدل کسب و کار و اهمیت پایداری مدیرعامل در مواجهه با این چالش‌ها آگاه می‌کند. سرمایه‌گذاران نیز می‌توانند قبل از تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری، از درک نوسان‌پذیری عملکرد مرتبط با نوآوری در مدل کسب و کار بهره‌مند شوند.
در ادامه نشست مرتضی محمدی زنجیره؛ عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، بر اهمیت مفاهیم دولت الکترونیک و حکمرانی هوشمند و مزایای بالقوه آنها برای دولت‌ها، به ویژه در ایران تاکید کرد و گفت: قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتال، فناوری‌های نوظهوری هستند که می‌توانند به ایجاد یک سیستم حکمرانی کارآمدتر و شفاف‌تر کمک کنند. وی ادامه داد: دولت الکترونیک به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) برای بهبود ارائه خدمات اشاره دارد. دولت الکترونیک با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین و ابزارهای دیجیتال، شفافیت و پاسخگویی بیشتری را در عملیات دولت ایجاد می‌کند. شهروندان دسترسی بهتری به اطلاعات مربوط به خدمات موجود پیدا می‌کنند و می‌توانند روند درخواست‌های خود را به صورت الکترونیکی پیگیری کنند. علاوه بر این، دولت الکترونیک فرآیندهای اداری را ساده می‌کند و زمان و هزینه را برای هر دو شهروند و سازمان‌های دولتی کاهش می‌دهد.
محمدی زنجیره افزود: حکمرانی هوشمند بر اساس دولت الکترونیک با ادغام فناوری‌های جدیدی مانند هوش مصنوعی (AI)، بلاکچین و اینترنت اشیاء (IoT) بنا می‌شود. این امر امکان جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها را فراهم می‌کند و به دولت‌ها امکان می‌دهد تا تصمیمات خود را مبتنی بر داده اتخاذ کنند. وی ضمن اشاره به اهمیت دولت الکترونیک؛ مواردی همچون تجزیه و تحلیل داده‌ها برای شناسایی مناطقی که نیاز به افزایش بودجه دارند، تسهیل مشارکت شهروندان در فرآیندهای تصمیم‌گیری به وسیله حکمرانی هوشمند، کمک به رشد اقتصادی پایدار به واسطه ایجاد محیطی مناسب برای نوآوری و شکوفایی کسب و کار را به عنوان مزیت‌های بالقوه اجرای حکمرانی هوشمند در ایران معرفی کرد.
دکتر محمدی زنجیره ضمن اشاره به بودجه‌ریزی هوشمند به عنوان یک روش کاربردی در دولت الکترونیک افزود: این روش با استفاده از هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده‌های مالی گذشته و پیش‌بینی روندهای آتی، امکان ایجاد بودجه‌های دقیق‌تر، کاهش خطاها و تسهیل تخصیص بهتر منابع را فراهم می‌کند. علاوه بر این، بودجه‌ریزی هوشمند می‌تواند با شناسایی اختلالات بالقوه مانند همه‌گیری‌ها، مدیریت ریسک را بهبود بخشد. عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) همچنین به نقش بالقوه ارزهای دیجیتال در حکمرانی هوشمند اشاره کرد و گفت: ارزهای دیجیتال می‌توانند تراکنش‌های مالی را در بستر قراردادهای هوشمند تسهیل کنند و بدین ترتیب امکان دسترسی بیشتر به بازارهای جهانی را برای شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) فراهم آورند و تجارت فرامرزی را تقویت کنند.
وی ضمن اشاره به اینکه ایران در حال حاضر ارز دیجیتال ملی ندارد، مزایای بالقوه توسعه یک ارز دیجیتال ملی را برشمرد و گفت: تمایل بیشتر شرکت‌های کوچک و متوسط به پذیرش یک ارز دیجیتال ملی با پشتوانه دولت، ادغام ارزهای دیجیتال ملی به طور یکپارچه با زیرساخت‌های مالی موجود و ثبات و قابلیت پیش‌بینی در مقایسه با ارزهای دیجیتال جهانی که به شدت در نوسان هستند از جمله مزایای ارزهای دیجیتال ملی برای شرکت‌های کوچک و متوسط هستند. دکتر محمدی زنجیره در پایان سخنرانی خود نتیجه‌گیری کرد که دولت الکترونیک و حکمرانی هوشمند، نقشه‌راهی را برای رویکردی کارآمدتر، شفاف‌تر و مبتنی بر داده به حکمرانی در ایران ارائه می‌دهند. قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتال، فناوری‌های نوظهوری هستند که می‌توانند به تحقق این چشم‌انداز کمک کنند. با این حال، رسیدگی به چالش‌های حقوقی و مقرراتی مرتبط با این فناوری‌ها برای اطمینان از اجرای موفق آنها ضروری است.
در ادامه این نشست، دکتر سلام‌زاده با بیان خلاصه‌ای از نکات کلیدی نشست، بر اهمیت نوآوری در مدل کسب و کار برای رشد شرکت‌های کوچک و متوسط در محیط جهانی‌شده تأکید کرد و بر میزان قابلیت استفاده از قراردادهای هوشمند برای این منظور صحه گذاشت و همچنین برای ادامه همکاری و اشتراک دانش در میان پژوهشگران و متخصصان این حوزه ابراز امیدواری کرد. در انتهای نشست، کارشناسان و صاحب‌نظرانی که به‌صورت حضوری و مجازی در نشست شرکت داشتند به بیان نقطه‌نظرات و طرح سؤالات خود پرداختند. شایان‌ذکر است این نشست تماماً به زبان انگلیسی به‌صورت حضوری و مجازی و با مشارکت پژوهشگران علاقمند به موضوع در فضای بینالملل و همچنین مشارکت دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی، دانشگاه‌ها، اندیشکده‌ها و مراکز پژوهشی کشوری و بین‌المللی روز چهارشنبه 5 اردیبهشت‌ماه 1403 در سالن دکتر عظیمی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری برگزار شد.