لزوم شفافیت در مورد فعالیت صنایع الکل سازی در استان اصفهان / ورود مدعی العموم یکبار برای همیشه نگرانی ها را مرتفع خواهد کرد

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صاحب نیوز؛ ترخیص نشدن غلات وارداتی به کشور از گمرک و کپک زدن این محصولات یکی از موضوعات جنجالی مطرح شده در سال گذشته بود که در کنار سایر قلل رفیعی که دولت بی تدبیر حسن روحانی به آن‌ها دست پیدا کرد، عنوان شده و بار غم مردم از این همه بی کفایتی را بیشتر کرد.

در شرایطی که کشور در وضعیت دشوار اقتصادی قرار داشت، چنین خبری واقعاً دردناک بود. اما در هر حال علم همواره در حال به روز شدن و صنعت همواره در حال رشد است و فعالان عرصه صنعت تلاش می‌کنند در مسیر تولید یک محصول فاکتورهایی نظیر هزینه اولیه، زمان، آلاینده‌های زیست محیطی و غیره را کاهش داده و فاکتورهایی همچون کیفیت، تنوع، سوددهی و غیره را افزایش دهند.

گاه این رشد و پیشرفت صنعت که با کشف راه‌های جدید تولید و عرضه محصولات همراه است در سطح بالاتری همچون سطوح ملی می‌تواند منجر به حل مشکلات کشور نیز بشود.

*مشکل از بین بردن غلات سمی

غلات خراب شده در انبارها چون در شرایط نگهداری مساعدی قرار نداشتند فاسد شده و در واکنش شیمیایی صورت گرفته، ماده سمی «افلاتوکسین» در آن‌ها ایجاد می‌شود که بسیار کشنده است.

اکنون در چنین وضعیتی دفع این غلات خود یک معضل برای کشور خواهد بود چرا که شیرآبه این غلات آلوده حاوی سم افلاتوکسین بوده و هر گونه جابه جایی آن‌ها با انتشار و پراکنده شدن این ماده شیمیایی کشنده در سطح جامعه و محیط زیست همراه خواهد بود.

خبر خوشی که در سال‌های اخیر به گوش رسید اختراع روشی برای استخراج الکل از این غلات آلوده است. در این روش، ساختار مولکولی سموم موجود در غلات، شکسته و سموم از آن جدا می‌شود و با استفاده از تکنولوژی هیدرولیز آنزیمی در یک فرآیند شیمیایی در برج تقطیر، الکل به دست می‌آید.

شهرام نخستین مرتضوی، مدیر عامل شرکت جهان الکل، اولین صنعتگری در ایران بود که دست به این کار زد. وی در گفتگو با صاحب نیوز از حساس بودن این شیوه تولید الکل سخن گفت و تصریح کرد در همه مراحل استخراج الکل از غلات آلوده باید مراقب ماده افلاتوکسین موجود در این غلات بود و قبل از تولید محصول نهایی نیز، از طریق واکنش‌های شیمیایی و شکستن ساختارهای شیمیایی، باید افلاتوکسین را از بین برد.

*تولید الکل از غلات آلوده در استان اصفهان

رفته رفته این شیوه در کشور گسترش پیدا کرد و شرکت‌هایی به آن ورود پیدا کردند. در استان اصفهان بخش‌هایی از مراحل تولید الکل از غلات آلوده در شرکت نور زکریای رازی واقع در شهرک صنعتی اسفرجان انجام می‌شود و یک کارخانه در لنجان هم اقدام به این کار می کند.

این شهرک صنعتی در 34 کیلومتری شهرضا قرار دارد و به همین سبب بسیار مهم است که پساب کارخانه‌ای نظیر این شرکت چگونه دفع می‌شود و آیا قبل از دفع، تصفیه می‌شود!؟ چرا که در غیراین صورت ممکن است علاوه بر آلوده کردن محیط به سفره‌های آب زیرزمینی نیز راه یافته و این منابع آبی را در شرایطی که کشور این چنین در خشکسالی قرار گرفته است، تهدید و آلوده کند.

اهمیت این مسأله موجب شد پایگاه خبری صاحب نیوز پیگیر موضوع شود. برای همین با رئیس اداره محیط زیست شهرضا تماس گرفتیم.

باقر یعقوبی در این رابطه اظهار کرد: کارخانه نور زکریای رازی تنها مراحلی از عملیات الکل سازی از غلات آلوده را انجام می‌دهد و به همین سبب فاقد پساب و آلایندگی زیست محیطی است.

وی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست به طور مرتب بر فعالیت این کارخانه نظارت داشته و آخرین بار نیز دو هفته قبل از این مصاحبه با حضور کارشناسان استان، آلایندگی زیست محیطی آن بررسی و نداشتن هرگونه پساب حاوی سم افلاتوکسین در این کارخانه مورد تأیید ایشان قرار گرفت.

رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان شهرضا با اشاره بر حساسیت این سازمان بر تهدیدات زیست محیطی، گفت از هرگونه گزارشی در رابطه با آلایند‌ه‌های زیست محیطی در این شهرستان استقبال کرده و در اسرع وقت آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در این رابطه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز به خبرنگار صاحب نیوز گفت: مرحله تبدیل غلات آلوده در کارخانه مذکور صرفاً تا مرحله هیدرولیز، تهیه شربت و فیلتراسیون آن انجام می‌پذیرد که نظارت کامل بر تمامی این مراحل توسط کارشناسان کنترل مواد غذایی به همراه واحد حراست شبکه بهداشت و درمان شهرضا صورت می‌پذیرد.

ابوالفضل اصلانی عنوان کرد: با توجه به این که مراحلی که در اصفهان انجام می‌گیرد صرفاً هیدرولیز آنزیمی است و شربت حاصله بدون برجای گذاشتن پساب به کارخانه پارچین حمل می‌شود، موضوع آلودگی زیست محیطی آن در استان منتفی است.

البته این سخنان معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با واکنش شهرام نخستین مرتضوی، فعال علمی پژوهشی این عرصه، همراه بود.

وی به خبرنگار صاحب نیوز گفت: بر اساس دستورالعمل‌های سازمان غذا و دارو جابجایی غلات آلوده به‌کرات از محلی به محل دیگر ممنوع بوده و بایستی صفر تا صد عملیات تبدیل اعم از ذخیره‌سازی غلات آلوده و تخریب افلاتوکسین و هیدرولیز آنزیمی و تخمیر و تقطیر تحت خلا و تصفیه فاضلاب درون خود واحد انجام شود و برون سپاری این مراحل نیز ممنوع است.

*شبهاتی پاسخ داده نشده در مورد تخمیر غلات آلوده در شهرضا

مدیر عامل شرکت جهان الکل این سؤال را مطرح کرد که اینکه شرکتی بدون تخریب سم افلاتوکسین اقدام به تهیه شربت نماید و آن را صدها کیلومتر آن طرف تر تخمیر و تقطیر کند، آیا با دستورالعمل‌های سازمان غذا دارو منطبق است؟

مرتضوی ادامه داد: برای تبدیل هر کیلو غلات به شربت 5 لیتر آب نیاز است و اگر بخواهیم این شربت را به الکل تبدیل کنیم 5 لیتر دیگر آب نیاز دارد در صورتی که استان اصفهان منطقه کم آبی بوده و از بی‌آبی رنج می‌برد و تأمین آب یکی از معضلات شهرک صنعتی اسفرجان شهرضا محسوب می‌شود، پس با چه توجیهی مسئولان اجازه چنین کاری را داده‌اند.

وی بیان کرد: حتی اگر در این شرایط، تأمین آب محقق شده باشد ارزش معنوی شربت بیش از محصول نهایی خواهد بود و من اطلاعی که از شهرک صنعتی اسفرجان دارم این شهرک فاقد زیرساخت‌های لازم و تصفیه‌خانه مجهز فاضلاب است.

این تولیدکننده الکل از غلات آلوده افزود: اگر غلات آلوده‌ای بدون تخریب افلاتوکسین به شربت تبدیل شود و اگر مقدار کمی از آن وارد فاضلاب و یا محیط‌زیست شود قطعاً سفره‌های آب زیرزمینی منطقه آسیب خواهد دید و اگر هم در حال انتقال شربت به سایر نقاط کشور به محیط اطراف نشت داشته باشد قطعاً مشکل آفرین خواهد بود.

مرتضوی خاطرنشان کرد: به خاطر این است که سازمان غذا و دارو تأکید دارد صفر تا صد فرآیند درون خود واحد صورت گیرد و بهتر این است میزان غلات خریداری شده در سال‌های 1396 الی 1399 توسط مدعیان مربوطه را استعلام کرده و آن را با میزان برق و آب و گاز مصرفی در همان زمان تطبیق دهیم تا بسیاری از این مسائل روشن شود.

مدیر عامل شرکت جهان الکل همچنین گفت: مسئله دیگر این‌که برج‌های تقطیر موجود در صنایع الکل‌سازی مخصوص تقطیر از ملاس بوده و با برج‌های تحت خلأ غلات آلوده متفاوت است و این سخن معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در وبینار مورخ 6/10/99 قابل توجه است که مطرح کردند پیشنهاد می‌دهیم غلات آلوده به شرکتی واگذار شود که صفر تا صد تجهیزات را داخل واحد خود داشته باشد.

مرتضوی با اشاره به این وبینار، ضمن بیان این که در جلسه فوق مدیرعامل صنایع شیمیائی اصفهان نه تنها به سؤالات مطروحه پاسخ نداد بلکه بی‌دلیل جلسه را ترک کرد، گفت: پس از وی یکی از مدیران غذا و دارو اصفهان از انتقال ذرت آلوده متعلق به یک شرکت توسط شرکت صنایع شیمیائی اصفهان به یک شرکت نشاسته سازی اصفهان پرده برداشت.

وی متذکر شد در صورتی که کارخانه مذکور جزء صنایع غذایی محسوب شده و اگر در فرآوری غلات آلوده به نشاسته و یا شربت دقت نشود و مقدار کمی از آن وارد بونکر ذخیره و تانک‌های ته‌نشینی شود مشکلات و عواقب خطرآفرینی به همراه خواهد داشت.

*عدم همکاری مسئولان کارخانه شهرضا با خبرنگاران

فتحعلی فخیمی حمیدپور، عضو هیئت مدیره شرکت نور زکریای رازی، با اشاره به این که فعالیت‌های این شرکت کاملاً با هماهنگی سازمان غذا و دارو سازمان حفاظت محیط زیست انجام می‌شود، عنوان کرد اعضای شرکت از مصاحبه با مطبوعات منع شده‌اند و از ارائه توضیحات بیشتر در مورد نحوه فعالیت شرکت خودداری کرد.

امکان دسترسی و بازدید رسانه‌هایی که دغدغه سلامت مردم را دارند از این قبیل شرکت‌ها و حصول اطمینان از نداشتن تهدید برای جامعه، یکی از حقوقی است که ذیل قوانین کشور باید به آن توجه شود.

به ویژه در رابطه با موضوعات این چنینی و فعالیت چنین کارخانه‌هایی بر روی منابع آبی مردم، که سوای بحث اقتصادی آن، خطر برای سلامتی جمعیت زیادی از ساکنان منطقه مطرح است، باید اطمینان بخشی کافی و لازم به مردم داده شود و طبیعتاً باید پاسخ‌های خبرنگاران به عنوان چشم ناظر مردم پاسخ داده شود.

همچنین لازم است مسئولان شفاف در رابطه با عملکرد کارخانه‌های این چنین پاسخگو بوده و سلامت عملکرد آن را تضمین کنند به ویژه این که محل انجام فعالیت‌های مذکور نه در یک کویر خالی از سکنه بلکه در جوار شهرها و مناطق مسکونی و بر روی منابع آبی صورت می‌گیرد.

حال به نظر می رسد با ورود مدعی العموم به ماجرای تولید الکل از غلات آلوده در شهرضا و لنجان و تعیین تکلیف وضعیت این کارخانه ها چه از لحاظ فناوری تبدیل غلات آلوده به الکل و چه از لحاظ عدم خسارت به محیط زیست بخش مرکزی و جنوبی استان اصفهان که اتفاقا با سفره های آب زیرزمینی هم در ارتباط هستند، یک بار برای همیشه نگرانی مردم این مناطق و مردم کل استان مرتقع شده و در صورت وجود نواقص جلوی خسارت های جبران ناپذیر گرفته می شود.

انتهای پیام /