متر شش و نیم میلیون بشکه ای برای ارزیابی برنامه کاندیداهای ریاست جمهوری!

به گزارش خبرآنلاین، افزایش روزافزون تقاضای عمومی برای تزریق واکسن کرونا، شبکه‌های فعال قاچاق و عرضه خارج از شبکه دارو را به شدت به تکاپو انداخته است. از قرار معلوم، برخی افراد برای خلاص شدن از بند کرونا حاضرند ریسک بالایی را پذیرفته و واکسن‌های مجهول‌الهویه را با پرداخت هزینه گزاف از بازار سیاه خریداری کنند.

این در شرایطی است که مقامات دولتی و همچنین بخش خصوصی برای انجام فرآیند واکسیناسیون ملی تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند اما با اینحال تاکنون تنها حدود 3 میلیون 200 هزار دوز واکسن وارد کشور شده است، حال این سوال به وجود می‌آید که شبکه دلالان واکسن از چه ترفندهایی برای تأمین واکسن‌های تحت اختیار استفاده می‌کنند؟ آیا تمام واکسن‌های موجود در این بازار تقلبی است و یا اینکه این واکسن‌های وارداتی هستند که با خارج شدن از زنجیره توزیع در بازار سیاه عرضه می‌شوند؟

بیشتر بخوانید:

جزئیات واردات 2 میلیون دوز واکسن کرونا از روسیه، هند، چین و کره

حراج فایزر و آسترازنکا در بازار سیاه تنها با 25 میلیون تومان!

بر اساس اظهارت محسن علیزاده، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در برخی از خیابان‌ها و بازار سیاه ناصرخسرو، واکسن فایزر با قیمت 10 میلیون تومان فروخته می‌شود. البته به گفته وی این واکسن‌ها تقلبی بوده و یا فاقد شرایط استاندارد برای نگهداری هستند. همچنین در روزهای اخیر ویدئویی از چند جعبه واکسن فایزر در فضای مجازی دست به دست می‌شود که برخی از کاربران آن را جزء واکسن‌های قاچاق شده به ایران می‌دانند؛ البته صحت این ویدئو‌ها و اخبار فضای مجازی توسط محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذا و دارو، تأیید نشد.

اما به گفته معصومه پاشایی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، تعدادی از واکسن‌های کرونا از زنجیره رسمی توزیع خارج شده و با مبالغ هنگفت در بازار سیاه به فروش رسیده است؛ بر اساس اظهارت وی، هر واکسن آسترازنکا در بازار سیاه تا 25 میلیون تومان به فروش می‌رسد، درحالیکه که قیمت این واکسن نهایتا 300 هزار تومان است.

همچنین براساس این گزارش، خبرنگار خبرآنلاین پس از شناسایی یکی از دلالان بازار ناصر خسرو جهت خرید واکسن کرونا به صورت آزاد با وی ارتباط برقرار کرد که در ادامه تصویر گفت‌وگو آنان در یکی از پیام رسان‌ها آمده است.

احتمال توزیع واکسن‌های وارداتی و تولید داخل در بازار سیاه!

پدرام اصلانی‌فر کارشناس سیاست‌گذاری سلامت در گفت‌وگو با خبرنگار خبرآنلاین با بیان اینکه احتمال عرضه خارج از شبکه واکسن‌های وزارت بهداشت در بازار سیاه وجود دارد، گفت: در صورتی که چنین تخلفی رخ دهد، نهادهای نظارتی می‌توانند با اسکن کد UID واکسن مکشوفه، متوجه شوند که این واکسن از کدام دانشگاه علوم پزشکی کشور به خارج از شبکه توزیع راه یافته است.

این کارشناس سیاست‌گذاری سلامت ادامه داد: تمامی واکسن‌های وارداتی و تولید شده در ابتدا بارکد دوبعدی و کد UID دریافت می‌کنند و در هر مرحله از تحویل واکسن به زنجیره‌های بعدی این کد در سامانه ثبت می‌شود و بر اساس اطلاعات سامانه تیتک می‌توان مرحله‌ای را که در آن واکسن از شبکه توزیع خارج شده است، ردیابی کرد.

چرا شاهد وقوع تخلف در فرآیند واکسیناسیون پاکبانان و سالمندان هستیم؟

فارغ از فروش واکسن کرونا در بازار سیاه، اخبار تلخ و نگران‌کننده‌ای مبنی بر انحراف از برنامه واکسیناسیون و سوءاستفاده از سهمیه واکسن پاکبانان و سالمندان در شهرهای تهران، آبادان، یزد، علی‌آباد کتول و غیره به صورت پی‌درپی شنیده می‌شود. مطابق این اخبار، برخی افراد ذی‌نفوذ و صاحب منصب موفق شدند با انجام تقلب و جعل مدارک موردنیاز، خارج از نوبت تعیین شده توسط وزارت بهداشت و زودتر از افراد دارای اولویت، واکسن کرونا دریافت کنند.

در حال حاضر این پرسش از سوی افکار عمومی مطرح می‌شود که چرا با وجود ادعای مقامات وزارت بهداشت مبنی بر ثبت و کدگذاری شدن تمامی واکسن‌های وارداتی در سامانه‌های نظارتی، شاهد وقوع تخلف در دریافت بی‌نوبت واکسن کرونا و عدم رعایت سند ملی واکسیناسیون هستیم؟

اصلانی‌فر با انتقاد از تخلفات پیش‌آمده در روند واکسیناسیون در برخی از شهرهای کشور، افزود: استفاده بهنیه از ظرفیت سامانه تیتک می‌تواند به جلوگیری از فساد، از جمله تزریق خارج از نوبت واکسن‌های وارداتی کمک کند؛ اما به دلایل گوناگونی این کارویژه تیتک با اخلال مواجه شده است.

این کارشناس سیاست‌گذاری سلامت با اشاره به اینکه سامانه‌های نظارتی وزارت بهداشت در حال حاضر به صورت ناقص مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفت: به طور کلی برای اطمینان از عدم سرقت یا خروج واکسن‌ها از چرخه رسمی واردات، تولید و توزیع، می‌بایست به مانند دیگر کشورهای جهان از سامانه‌های نظارتی برخط و سیستمی استفاده کرد؛ خوشبختانه سامانه تیتک در ایران یکی از بهترین سامانه‌های نظارتی است که می‌توان با استفاده بهینه از آن، فرآیند توزیع واکسن کرونا را به صورت عادلانه و شفاف انجام داد.

وی ادامه داد: مشکلات در هر سیستمی، هر قدر کوچک هم باشد نباید از آن گذر کرد و نادیده گرفت. متأسفانه با وجود اینکه سامانه تیتک یکی از کامل‌ترین سامانه‌های طراحی شده برای نظارت بر زنجیره تأمین و توزیع دارو در جهان است اما «عدم رعایت استانداردهای ثبت داده توسط خانه‌های بهداشت» و همچنین «نبود برخی از بانک‌های اطلاعاتی در کشور» موجب کاهش کارکرد سامانه تیتک شده است.

استعلام کد اصالت واکسن به موقع انجام نمی‌شود!

اصلانی‌فر با انتقاد از ثبت اطلاعات تزریق واکسن به صورت آفلاین در مراکز بهداشت، اظهار داشت: متأسفانه ثبت اطلاعات تزریق واکسن توسط تیم‌های مستقر در مراکز واکسیناسیون با تأخیر زیاد صورت می‌پذیرد و در واقع امکان رصد برخط فرآیند واکسیناسیون را از سامانه سیب و تیتک سلب می‌کند.

وی افزود: بنابراین احتمال وقوع خطا در ثبت اطلاعات واکسن و مشخصات دریافت کننده آن به وضوح افزایش پیدا کرده است و به دلیل اینکه در حال حاضر استعلام شناسه واکسن از تیتک توسط تیم‌های بهداشتی پس از تزریق انجام می‌شود، عملا امکان شناسایی واکسن‌های تقلبی و یا کشف تخلف از بین رفته است.

تصویری از ثبت کاغذی و آفلاین کد اصالت واکسن در مراکز بهداشتی

استفاده از رویه‌های منسوخ برای هویت‌سنجی و استحقاق سنجی افراد

این کارشناس سیاست‌گذاری حوزه سلامت با بیان اینکه در مرحله استحاق‌سنجی افراد متقاضی دریافت واکسن ایرادات اساسی وجود دارد، گفت: یکی از این ایرادات به نحوه دریافت اطلاعات افراد سازمانی اولویت‌دار برای تزریق واکسن مربوط میشود. متأسفانه این معرفی‌نامه‌ها کاملا به صورت دستی و کاغذی ارائه شده و امکان صحت‌سنجی آن توسط کادر درمان، در لحظه تزریق واکسن وجود ندارد.

وی افزود: در صورتی که این لیست‌ها به صورت سیستمی در سامانه تیتک و سیب ثبت شود، قطعا ریسک تخلف توسط برخی مدیران و خانوادههای آنها به صورت چشمگیری کاهش مییابد. استعلام برخط کدهای ملی ارائه‌شده از طرف سازمان‌ها، از سازمان ثبت احوال و سپس تطابق اطلاعات آن با لیست‌های ارائه شده می‌تواند تخلفات را کاهش دهد.

اصلانی‌فر ادامه داد: از سوی دیگر برای استحقاق‌سنجی بیماران خاص مانند بیماران دیابتی برای دریافت واکسن، می‌توان از اطلاعات صحیح و دقیق بیمه‌های درمانی کشور استفاده کرد؛ چرا که بیمه‌های درمانی برای هر بیمار خاص پرونده پزشکی تشکیل داده‌اند و اطلاعات این افراد را می‌توانند در اختیار سامانه سیب یا تیتک قرار دهند.

وی در پایان با اشاره به راه‌حل موجود برای افزایش کارآمدی سامانه سیب و تیتک، گفت: ضروری است تمامی مراکز بهداشتی ملزم به استعلام کدهای اصالت واکسن قبل از تزریق به افراد شوند و فرآیندهای هویت‌سنجی و استحقاق‌سنجی به صورت سیستمی انجام شود؛ همچنین فرآیند استحقاق‌سنجی بیماران خاص برای دریافت واکسن از طریق اطلاعات بیمه‌های درمانی انجام شود چراکه بیمه‌های درمانی اطلاعات دقیقی درباره بیماران خاص دارند و می‌توانند این اطلاعات را در اختیار سامانه سیب قرار دهند. و در نهایت لازم است، لیست افراد معرفی شده برای تزریق واکسن توسط سازمان‌ها به صورت سیستمی به وزارت بهداشت و مراکز بهداشتی شهرستان‌ها اعلام شود.

با وجود سامانه‌های نظارتی مانند TTAC، فساد و تخلف در روند واکسیناسیون غیرقابل قبول است

بر اساس گزارش موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، بسیاری از کشورهای دنیا به ویژه آن‌هایی که ساختارهای لازم برای جلوگیری از فساد در رویه‌های عمومی مانند واکسیناسیون را ندارند، با ظهور بازار سیاه واکسن کرونا و همچنین روابط شبکه‌ای بین قاچاقچیان و پرسنل بیمارستان (پرستاران، پزشکان، کارمندان اداری) مواجه می‌شوند.

به نظر می‌رسد با استفاده مناسب و استاندارد از ظرفیت‌های سامانه تیتک می‌توان از وقوع هرگونه تخلف و تزریق خارج از نوبت واکسن جلوگیری کرده و شفافیت کاملی در فرآیند واکسیناسیون برای مردم ایجاد کرد. چرا که با رصد دقیق و برخط زنجیره تأمین و توزیع واکسن، ریسک تخلف برای افراد سودجو افزایش می‌یابد و حتی در صورت وقوع تخلف امکان بررسی و پیگیری سریع و دقیق آن توسط نهادهای نظارتی و دستگاه قضائی امکان‌پذیر است.

به گزارش خبرآنلاین، رئیس جمهور در روز اول اردبیهشت‌ماه با اشاره به اینکه اگر کسی در استفاده از واکسن تخلف کند، باید به اشد وجه مجازات شود گفته بود که انجام واکسیناسیون باید بر مبنای سند ملی صورت گیرد و این واکسیناسیون برای کل ملت ایران رایگان انجام می‌شود.

شاید بتوان مسئله عدم استفاده بهینه از سامانه‌های نظارتی توسط کادر درمان و مدیران وزارت بهداشت را نیز جزئی از تخلفات صورت گرفته در مدیریت واکسیناسیون قلمداد کرد، چرا که آسیب‌های ناشی از آن نه تنها کمتر از اظهار لیست‌های دروغین برای دریافت خارج از نوبت واکسن کرونا توسط مدیران شهرداری‌ها نیست، بلکه می‌تواند دامنه نابسامانی‌های توزیع و تزریق واکسن را گسترده‌تر کند.

223223