مقصد سرمایه های خارج‌شده سهامداران از بورس کجاست؟
بازار سهام طی دو سال‌اخیر ثابت کرد شرط مهم‌تر برای توفیق در جذب سرمایه پیش از آنکه ارزندگی باشد، هنر جلب‌اعتماد است. اعتمادی که با توجه به اتفاق‌هایی که در سال99 برای بازار سهام افتاد بسیار کمرنگ شد و بعد از آن‌هم با عدم‌تحقق وعده های دولت برای بهبود بازار سهام این اعتماد تقریبا از میان رفت.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل ا ز دنیای‌اقتصاد، حالا درحالی‌که تورم به مرز 50درصد نزدیک می‌شود و قیمت دلار و سکه نیز روندی رو به رشد دارد، بازار سهام فقط نظاره گر است؛ این در حالی است که همین دو عامل یعنی تورم و قیمت دلار در گذشته ای نه‌چندان دور بازار سهام را تحت‌تاثیر مثبت قرار می‌دادند اما این تمام ماجرا نیست.
بورس مدت هاست شرایطی را تجربه می‌کند که کارشناسان به آن حالت فوق‌ارزندگی می‌گویند و حباب هایی که روزی بازار را درنوردیده بود، حالا مدت هاست که دیگر وجود ندارند. چیزی که حالا بیش از همه‌چیز در بازار سرمایه وجود دارد بی اعتمادی است؛ بی اعتمادی و ابهام فراوان. طبیعی است که در چنین وضعیتی سرمایه ها از بازار فرار می‌کنند. خروج مداوم سرمایه از بازار شفاف و مولد سهام حالا دیگر تنها مساله و تهدیدی برای این بازار نیست، بلکه داستانی تلخ و نگران کننده برای کل اقتصاد ماست، اما سوال اینجاست که این سرمایه ها کجا می‌روند؟
آسیبی برای اقتصاد ملی
علیرضا تاج بر، کارشناس بازار سهام در این‌خصوص عنوان کرد: یک مقصد سرمایه‌گذاری هرقدر جذاب باشد، مسلما وقتی در آن اعتماد و ثبات وجود نداشته باشد پول واردش نمی شود و حتی احتمال خروج پول از این مقصد هم وجود دارد. متاسفانه طی دو سال‌اخیر شاهد عواملی بوده‌ایم که همگی آنها منجر به بی اعتمادی سرمایه گذاران نسبت به بازار سرمایه شده‌اند.
وی با بیان اینکه «در این میان علاوه‌بر اینکه به دلیل خروج پول به بازار سرمایه خیلی آسیب رسید، این موضوع باعث تورم و ایجاد حباب در بازارهای موازی هم شد و در نتیجه به اقتصاد ملی کشور هم آسیب وارد شد» ادامه داد: جو بی اعتمادی همچنان بر بازار سرمایه حاکم است و روند بازار مشخص نیست، شرایط ریسک سیستماتیک قابل پیش‌بینی نیست و بازار با شرایطی که بتواند اعتماد سرمایه‌گذاران را برگرداند خیلی فاصله دارد. در این بین به‌نظر من باید تمام ارکان بازار در یک هم اندیشی و اقدام جمعی موضوعاتی را در دستور کار قرار دهند تا شاهد بازگشت اعتماد و به‌دنبال آن پول به بازار سرمایه باشیم؛ در غیر این‌صورت همچنان شاهد تداوم این روند فرسایشی در بازار سهام خواهیم بود.
تاج بر اظهار کرد: به‌نظر من ممکن است به دلیل اشباع فروش و قیمت‌های پایین روند نزولی موجود در بورس متوقف شود ولی برای اینکه بازار شرایط صعودی بگیرد و بتوانیم روند روبه رشد را تجربه کنیم، نیازمند محرک‌هایی هستیم که اولین آنها برگشت اعتماد به سرمایه گذاران است. این کارشناس بازار سهام معتقد است؛ بذر بی اعتمادی در بین عموم مردم نسبت به بازار سرمایه از اتفاق‌هایی که در سال99 افتاد آغاز شد. او با بیان این موضوع گفت: مساله از سال99 شروع شده و ما بیش از 25ماه است که شاهد روند نزولی هستیم. عده کثیری از جامعه به دعوت دولت‌وقت وارد بورس شدند و همزمان شاهد خروج پول توسط عده ای بودیم که اطلاعات نهانی داشتند. انتشار این مسائل باعث بی اعتمادی مردم شد.
او ادامه داد: درست است که فعالیت حقوقی ها روی بازار سهام ما تاثیرگذار است ولی شالوده بازار برای رشد و روندگرفتن نیازمند حضور سهامداران حقیقی با رقم های خرد است. بازاری می‌تواند یک بازار خوب و کارآ باشد که سهامداران حقیقی متعدد در آن مشارکت کنند. تاج بر تصریح کرد: اما سهامداران حقیقی وقتی مسائل سال99 را دیدند و متوجه سوءاستفاده ها شدند از بازار با خاطره تلخ خداحافظی کردند. در این میان عوامل دیگری نیز در وضعیت موجود بازار موثر است. برای مثال شاخص بورس ما مطمئنا مشکل دارد چون اکثر پرتفوها زیان بالای 50درصد را تجربه کردند ولی شاخص زیانی 30درصدی را نشان می‌دهد و این با اکثر پرتفوها اختلاف دارد.
این کارشناس بازار سهام بیان کرد: علاوه‌بر این اتفاق‌هایی که در شرکت‌های مختلف می افتد و اخبار منفی که هر روز مخابره می‌شود نیز بر وضعیت بازار تاثیرگذار بوده است. ما هر روز شاهد اخباری از افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها و یوتیلیتی ها هستیم. پتروشیمی هایی که زمانی بهترین های بازار بودند، در حال‌حاضر روند نزولی بدی را تجربه می‌کنند.
ارز و سکه رقیب جدی بورس
وی ادامه داد: اخباری که از صنعت خودرو می‌آید نیز در این میان موثر است. بیش از 6ماه است که صحبت از واگذاری است ولی در حد حرف مانده. در صنایع دیگر نیز مشکلات مشابهی را مشاهده می‌کنیم. همه این عامل دست به‌دست هم داده و یک شکل ناامنی را برای سرمایه گذاران خرد تازه وارد در بازار سرمایه ایجاد کرده است. مردم در چنین شرایطی ترجیح می‌دهند سراغ کالاهای غیرمولدی مثل خودرو و ارز بروند اما پول را به بازار سرمایه وارد نکنند. تاج بر در مورد سایر عوامل موثر بر وضعیت رکودی در بازار سهام گفت: در حال‌حاضر بازار در خیلی از موارد با ابهام مواجه است. در مورد بودجه سال‌آینده، نرخ خوراک پتروشیمی ها، نرخ حامل های انرژی، در مورد مباحث مالیاتی، نرخ سپرده های بانکی و... با ابهام مواجهیم.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: به‌نظر من باید فرآیندی چند‌ماهه تبیین شود و این ابهامات طی چندین مرحله برداشته شود. سهامداران حقوقی وارد بازار شوند و پس از آنها نیز سهامدار حقیقی اعتماد کند تا سرمایه جدید وارد بازار شود. وی در مورد بازارهای رقیب بازار‌سرمایه در شرایط تورمی حال‌حاضر اظهار کرد: مطمئنا کسانی که طی دو سال‌اخیر سرمایه خود را وارد بازار ارز یا سکه کردند، الان از اهالی بازار سرمایه جلوتر هستند، بنابراین تجربه خوبی دارند و با توجه به تورم موجود اگر همین شرایط ادامه داشته باشد و اقدامی انجام نشود، به نظرم پول همچنان به سمت بازار ارز و سکه خواهد رفت. در این میان مسکن ممکن است نتواند سرمایه های کوچک را جذب کند اما سکه و ارز رقبای جدی بازار سرمایه هستند. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: واقعیت در روی کاغذ این است که رکود بازار سرمایه با تورم جاری، سودآوری شرکت ها، نسبت P/ E و... نمی خواند؛ مشکل در جای دیگری است و با برنامه ریزی درست قابل‌حل است.
ایمان رئیسی، کارشناس بازار سهام معتقد است با توجه به وضعیت اقتصادی موجود واسطه گری سود بیشتری از سرمایه‌گذاری در بخش مولد دارد. او در این‌باره گفت: در این چهار سال هیچ‌کاری بهتر از دلالی سود نداده است. افرادی که نوشابه دپو می‌کنند و می فروشند سود بیشتری حتی از سهامداران همان کارخانه نوشابه سازی می‌برند و واقعیت اقتصاد ما این است.
این کارشناس بازار سهام نیز بازارهای رقیب بورس را بیشتر از هر بازار دیگری، طلا و ارز دانست و اظهار کرد: با توجه به اینکه داستان برجام تقریبا کنار‌رفته و به‌نظر می‌رسد اگر برجامی هم باشد و مذاکرات به‌صورت کش دار ادامه خواهد داشت، سرمایه های خرد بیشتر سمت دلار و سکه می‌روند و سرمایه های بزرگ‌تر به سمت مسکن خواهد رفت و این بازارها در حال‌حاضر رقبای پیشتاز بازار سهام هستند و مردم هم اعتماد بیشتری به این بازارها دارند. وی ادامه داد: از طرف دیگر بازار خودرو در رکود است و با وجود اینکه رشد خوبی داشته اما چون قابلیت نقدشوندگی سریعی ندارد رقیب جدی محسوب نمی‌شود؛ این در حالی است که در بازار دلار و ارز سرعت نقدشوندگی بالاست. در بازار خودرو مخصوصا در خودروهای گران قیمت تر سرعت نقدشوندگی به دلیل رکود بازار به‌شدت پایین آمده است. در بازار مسکن نیز خانه های چند میلیاردی همین وضعیت را دارند و به‌راحتی قابلیت نقدشوندگی ندارند.
این کارشناس بازار سهام گفت: باید توجه داشت که سرمایه هایی که از بازار سهام خارج می‌شود، بیشتر سرمایه های خرد هستند و با توجه به شرایطی که اشاره شد این سرمایه ها بیشتر به سمت بازار طلا و ارز می‌روند.
تجمیع ظرفیت برای رشد
رئیسی تصریح کرد: در حال‌حاضر بازار سهام در نقطه ای است که شاید نتوان گفت پایین‌تر نمی‌آید اما ظرفیت زیادی برای رونق و رشد دارد. نه به شکلی که در سال99 اتفاق افتاد اما رونق دیگری در بازار سهام داریم که امیدوارم زودتر از سال‌آینده آن را ببینیم. هیچ‌گاه اتفاقات مطابق انتظار و پیش‌بینی ها پیش‌نمی رود. سال99 همه دنبال عددهای بزرگ‌تر بودند اما سقفی که روی سرمان بود ریخت و فرصت خروج نداد، بنابراین الان هم احتمال رونق هست و امیدواریم زودتر اتفاق بیفتد.
این کارشناس بازار سهام در مورد عوامل تاثیرگذار بر رونق بازار سهام گفت: گزارش‌های 6ماهه هنوز منتشر نشده و با نزدیک‌شدن به پایان مهرماه عامل محرکی که می‌تواند بازار سهام را تکان دهد گزارش‌های 6ماهه است که احتمالا گزارش‌های خوبی خواهند بود. از طرف دیگر دلار نیمایی هم رشد کرده و ترسی که از ریزش قیمت دلار بود هم اتفاق نیفتاد، تورم هم داریم. این عوامل در کنار هم می‌تواند منجر به شرایطی شود که ما در بازار سهام، آبان بهتری را تجربه کنیم.
همچنین بخوانید