مومنی نشر پژمرده حوزه را احیا کرد / دادمان جوانی خوشفکر و پرتوان است
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، محسن مؤمنی شریف از اوایل دهه 70 شمسی، عهده‌دار مسؤولیت‌هایی از جمله مدیریت داخلی مجله سوره نوجوانان، ریاست مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و از اردیبهشت 1389 ریاست حوزه هنری بود که در هفته جاری، پس از 10 سال جای خود را به محمدمهدی دادمان، قائم مقام رئیس سازمان تبلیغات اسلامی داد.
مؤمنی شریف که در اواخر دهه 60 با رمان‌هایی نظیر «پسر خانم آغا» به عرصه‌های فرهنگی معرفی شده بود، ابتدا مدیرداخلی مجله سوره نوجوانان در زمان سردبیری محمدرضا سرشار (رضا رهگذر) شد و پس از چند سال (در دوره ریاست حسن بنیانیان بر حوزه هنری) به ریاست مرکز آفرینش‌های ادبی این نهاد رسید.
او در 21 اردیبهشت 1389 با حکم حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات، مدیریت حوزه هنری را پذیرفت و احکام ریاستش بر این حوزه، دو بار در تیرماه 1393 و تیرماه 1397 تمدید شد.
در پی حکم حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، آیین تکریم محسن مؤمنی‌شریف، رئیس سابق حوزه هنری و معارفه محمدمهدی دادمان در سمت ریاست حوزه هنری، پس‌فردا یکشنبه هشتم تیرماه با حضور رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، هنرمندان و اهالی قلم، مسئولان و کارکنان حوزه هنری در تالار اندیشه حوزه برگزار می‌شود.
به همین مناسبت، در آستانه مراسم تودیع و معارفه رئیس حوزه هنری، گفت‌وگویی با محسن پرویز، رئیس انجمن قلم ایران و از نویسندگان و فعالان حوزه ادبیات داستانی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید:
* آقای مومنی، 10سال سکان مهم‌ترین نهاد فرهنگی غیردولتی کشور را به دست داشت. تحلیل شما از این دوره بلند چیست؟
در خصوص آقای مومنی که حدود 10 سال حوزه هنری را هدایت کردند و فعالیت‌هایی که در این مدت انجام شد چند نکته برجسته به ذهنم می‌رسد که باید به آنها توجه کرد.
* هضم انتخاب محسن مومنی شریف به ریاست حوزه برای برخی مشکل بود
برای اولین بار در تاریخ حوزه هنری ریاست حوزه به یکی از هنرمندان شاغل در آن سپرده شد که نقطه عطف بود و در همان زمان برای بعضی افراد نگرانی‌هایی را ایجاد کرد. تصور و باور در بین برخی افراد وجود داشت که الزاما باید مدیر حوزه و رئیس آن فردی باشد که سابقه مدیریتی طولانی داشته باشد یا چهره‌ای شناخته شده که در عرصه مدیریت فعال باشد. از این رو آقای بنیانیان با همین دیدگاه انتخاب و با تجربه و سوابق مدیریتی در جاهای مختلف از جمله سازمان مدیریت و برنامه ریزی که در کارنامه داشت بر این اساس انتخاب شده بود.
هنگامی که آقای مومنی برای ریاست معرفی و جایگزین او شد، هضم این موضوع برای عده‌ای مشکل بود، اما در مقابل، گروهی از هنرمندان شاغل در حوزه و هنرمندانی که با حوزه همکاری داشتند از این مسئله خرسند بودند؛ چرا که کار به فردی سپرده شده بود که از درون مجموعه برخاسته و داخل مجموعه در سطوح مختلف حوزه کار کرده بود و با مسائل درونی خود حوزه آشنایی داشت.
اگر آقای مومنی در مدیریت حوزه موفق نبود، برخی افراد به ناتوانی هنرمندان در مدیریت حوزه‌های فرهنگی آن را ربط می‌دادند
* لازم است گاهی باورمان را در خصوص تعیین مدیران تغییر دهیم
* با این حرف شما، آیا باید نگرش‌ها به نحوه انتخاب مدیران تغییر کند و مدیران انتخابی لزوما باید از داخل همان مجموعه باشند؟
لازم است باورمان در خصوص تعیین مدیران را گاهی تغییر دهیم. هیچ اصل مسلمی برای تعیین مدیر با سابقه مشخص وجود ندارد. در اصل باید به توانایی افراد نگریسته شود. اینکه فردی از درون مجموعه یا از بیرون آن، مدیریت را عهده‌دار شود، هیچ یک بر دیگری رجحان ندارد؛ مگر اینکه به توانایی فرد بنگریم.
مومنی از درون مجموعه برای اولین بار انتخاب شد که نقطه عطفی در مدیریت حوزه بود. طبعا اگر ضررهایی داشت و موفق نمی‌شد، برخی افراد آن را به ناتوانی هنرمندان در مدیریت حوزه‌های فرهنگی ربط می‌دادند.
* نکات برجسته مدیریت مومنی از احیای انتشارات پژمرده تا استقامت و پایمردی در دفاع از اهداف انقلاب
* برجسته‌ترین نکات مدیریت آقای مومنی شریف چیست؟
نکته اول، «احیای انتشارات حوزه» و رونق گرفتن بخش کتاب در حوزه بود. در دوره مدیریت قبل از آقای مومنی، به گونه‌ای بخش انتشارات پژمرده و سرکوب شده بود که اگر به کتابفروشی خود حوزه سر می‌زدید (که من شخصا از این فضا دل‌آزرده بودم) در آنجا عمده کتاب‌هایی که عرضه می‌شد کتاب‌های سایر ناشران بود و مقداری از اندک تولیدات حوزه به فروش می‌رسید.
مقایسه کوچکی اگر بین تولیدات حوزه و هم عرضه محصولات حوزه صورت گیرد، می‌بینیم یک رونق ویژه در دوره مدیریت آقای مومنی در حوزه رخ داده است. بخشی از آن را زمانی که در ارشاد مسئولیت داشتم، شاهد بودم. انتشارات حوزه دوران اوج پیدا کرد که این را می‌توان در نمایشگاه کتاب هم دید و همچنان در سنوات اخیر این نقطه اوج ادامه دارد.
* فکر می‌کنم تیراژ کتاب‌ها هم افزایش یافت.
بله. برخی آثار حوزه تیراژهای باورنکردنی یافتند و تجدید چاپ‌های متعددی داشتند. البته برخی افراد با بغض به اینگونه آثار نگریسته و تیراژهای بالا را به خریدهای مراکز دولتی و خریدهای یکجا نسبت می‌دهند؛ در حالی که به عنوان شاهد عینی گواهی می‌دهم یک تیراژ در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به شکل فروش تک تک به مخاطبان توزیع و فروش می‌رفت. این مسئله در حوزه کتاب، اتفاق میمون و مبارکی است.
اگر قرار باشد نهادهای انقلابی ما پا به پای سایر قسمت‌ها که به شکل معمول کار می‌کنند و تعهدات انقلابی در سرلوحه کارهایشان نیست عمل کنند ما چه نیازی به مراکز انقلابی داریم؟
نکته دوم، «استقامت و پایمردی در دفاع از اهداف انقلاب» است. همان مسائلی که حوزه بر پایه آنها شکل گرفت. اگر قرار باشد نهادهای انقلابی ما پا به پای سایر قسمت‌ها که به شکل معمول کار می‌کنند و تعهدات انقلابی در سرلوحه کارهایشان نیست، عمل کنند ما چه نیازی به مراکز انقلابی داریم؟ متاسفانه گاهی نگاه غلط در برخی مراکز حاکم می‌شود که ماموریت عام مثل بقیه جاها دارند و این انعطاف در مدیریت آنها ایجاد می کند که همسنگ پرداختن به مسایل انقلاب تلاش می‌کنند به مسائل دیگر نیز بپردازند. گاهی وقت‌ها زمان صرف پرداختن به مسائلی می‌شود که فکر می‌کنند مخاطب می‌پسندد و باعث انحراف از مسیر اصلی می‌شود؛ در حالی که حوزه و مراکز انقلابی مشابه او اساسا برای پرداختن به هنر انقلاب ایجاد شده‌اند. کارهای دیگر متولیان دیگری در جامعه دارد.
* دردسرهایی که برای «محسن مومنی شریف» ایجاد شد
* امروز که نزدیک به 40 سال از تأسیس حوزه هنری می‌گذرد، از پایگاهی چون این نهاد فرهنگی، چه توقعی می‌رود؟
از حوزه توقع می‌رود در بخش هنر انقلاب اهتمام ویژه و فعالیت بسیاری داشته باشد. اگر وارد کتابفروشی و سینمای حوزه می‌شویم (و نهادهای مرتبط با حوزه) توقع داریم کتاب یا فیلمی که عرضه می‌شود، چه تولید حوزه باشد یا نباشد، قرابتی با انقلاب داشته باشد. پایمردی آقای «مومنی» برای اینکه این اتفاق رقم بخورد، گاهی برایش دردسرهایی ایجاد کرد، اما اقدامات مثبتی در این زمینه در دوره مدیریت 10 ساله اتفاق افتاد.
نکته دیگر مواضعی است که مسئولان حوزه‌های فرهنگ و هنر می‌گیرند (مواردی که شخص اتخاذ می‌کند). در دوره مدیریت آقای مومنی شاهد مواضع خوب، معتدل و انقلابی او بودیم که جای تحسین دارد.
* در عرصه تولیدات سینمایی «کمیت تولیدات» اهمیت ندارد
* این روزها همه کشور درگیر مشکلاتی هست که مسأله اقتصاد از همه شاخص‌تر است. نهادی مثل حوزه هنری هم در سال‌های اخیر گرفتار این مشکلات بود. به نظر شما راه برون‌رفت از این مشکلات برای نهاد فرهنگی‌ای مثل حوزه چیست؟
حوزه هنری ممکن است مشکلاتی داشته باشد، اما در مجموع جزو مراکز نسبتا موفق ما بوده است و توانسته طی این سال‌ها کارهای برجسته‌ای انجام دهد. در برخی عرصه‌ها ما گاهی شاهد کارهایی هستیم که ممکن است از نگاه بیرونی حس شود با کم‌کاری مواجه بوده، پس باید ریشه اینها مشخص شود. در عرصه تولیدات سینمایی به گمانم «کمیت تولیدات» اهمیت اصلی ندارد، بلکه کیفیت این آثار حائز اهمیت است. با توجه به اینکه تولیدات سینمایی هزینه بالایی دارند، فکر می‌کنم به میزان بودجه تخصیصی و اولویت کیفیت بر کمیت و نظایر آن باید توجه شود.
* مومنی هم در زمان انتخاب جوان بود / برای جوانگرایی عدد سنی خاصی نداریم
* جوانگرایی کلیدواژه این روزهای مدیر حوزه است. درباره این موضوع و انتخاب مدیرانی جوان و نخبه نظرتان چیست؟
نکته‌ای که در انتخاب مدیر فعلی و قبلی مشترک است، «جوانگرایی» است. همین چند روز می‌بینم که به این موضوع غفلت شده، ماجرا به نحوی مطرح می‌شود که آقای «مومنی» فرد پیری بوده و حالا جوانی سکان‌دار است! توجه داشته باشید که اکنون آقای مومنی 52 سال دارد و زمانی که مدیر حوزه شد اوایل 40 سالگی‌اش بود. 40 سالگی برای مدیریت مجموعه عظیمی چون حوزه هنری که با طیف‌های مختلف هنرمندان در ارتباط است، نوعی جوانگرایی محسوب می‌شود.
جوانانی که در مسئولیت‌های مختلف قرار می‌گیرند، باید توجه داشته باشند که تجربه چیزی است که با گذر زمان و در مواجهه با مصائب در افراد ایجاد می‌شود
برای جوانگرایی عدد سنی خاصی نداریم؛ بلکه برای مدیریت‌های مختلف عدد سنی متغیر است. در زمان انتصاب آقای مومنی هم جوانگرایی در مدیریت حوزه اتفاق افتاد و حالا با انتخاب آقای «دادمان» جوانگرایی به اوج خود رسیده است. اینکه تلاش کنیم کار را به جوان‌ترها بسپاریم، نظام را از یک تلاش تراشه بالاتر و انرژی زیادتر بهره‌مند می‌کند و کار بسیار ارزشمندی است. هرچند زمانی بعضی‌ها به غلط تصور می‌کردند کار را باید به افراد مسن سپرد و از مشاورت جوان‌ها بهره برد.
* باید از جوانان پرتلاش و بهره هوشی بالا استفاده کرد، اما نکته مهم مشورت و استفاده از تجارب بزرگترهاست
جوانانی که در مسئولیت‌های مختلف قرار می‌گیرند، باید توجه داشته باشند که تجربه چیزی است که با گذر زمان و در مواجهه با مصائب در افراد ایجاد می‌شود. پس باید مورد استفاده قرار گیرد و از جانب دیگر هم باید از افراد جوان و توانمند و گاهی دارای بهره هوشی بالا و پتانسیل انرژی بالا استفاده شود، اما نباید از تجارب بزرگ‌ترها بی‌بهره بمانند.
* «دادمان» جوانی خوشفکر و پرتوان است
با آقای دادمان که به تازگی منصوب شده‌اند، آشنا هستید؟
اگر بنده جای رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بودم در متن حکم رئیس جدید حوزه هنری اشاره به لزوم استفاده از تجربه بزرگ‌ترها را می‌آوردم و یادآوری می‌کردم لازم است از تجربه بزرگ‌ترها استفاده شود. مشورت همیشه کلیدی راهگشاست. مورد تاکید بزرگان دین بوده و علاوه بر آن ائمه هم بر آن تاکید داشته و هم مورد تاکید مقام معظم رهبری هم هست.
پیش از این یک‌بار با آقای دادمان آشنا شدم. او از نظر من جوان ارزشمند، علاقه‌مند، پرتوان و خوشفکری است و امیدوارم در دوره جدید این مسیر به شکل مناسب جلو برود، اما فکر می‌کنم حتما نیازمند مساعدت همه دوستانی است که با حوزه همکاری دارند. مدیریت‌هایی که در اختیار هر یک از ما قرار می‌گیرد یک امتحان الهی است. اگر سربلند خارج شویم، ان‌شالله توشه آخرت خواهد بود و اگر خدای نکرده لغزش داشته باشیم و کوتاهی کنیم از جوانی خودمان را در مظان خطا و لغزش قرار داده‌ایم.
انتهای پیام /
محسن پرویز انجمن قلم ایران محسن مومنی شریف محمدمهدی دادمان رئیس حوزه هنری
