مکی: عملکرد اینستکس فراتر از محموله‌های بهداشتی نخواهد رفت / اراده ایران و اروپا به حفظ برجام تا اکتبر 2020
مرتضی مکی کارشناس امور بین الملل در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو، درباره اظهارات وزیر خارجه آلمان مبنی براینکه دومین معامله با ایران از طریق اینستکس نیز به زودی انجام خواهد شد و اینکه این اقدام اروپا را تا چه اندازه می‌توان اهتمام آنها برای به رونق افتادن کانال مالی اینستکس دانست گفت: اظهارات هایکوماس در خصوص دومین محموله‌ای که بناست درچارچوب اینستکس به ایران ارسال شود به نظر سیگنال مثبتی است که نشان دهنده آن است که گرچه اروپایی‌ها توان و اراده جدی برای موضع گیری در برابر تحریم‌های ثانویه آمریکا را ندارند، اما اراده سیاسی آنها بر حفظ برجام است.
وی افزود: هر چند معاملات در چارچوب اینستکس بعد از گذشت یک سال و اندی که بنا بود اروپا به تعهدات خود عمل کند، انجام شد و این تاخیربسیار قابل توجه است، اما نشان می‌دهد اروپا با استفاده از فضای کرونایی حاکم بر جهان به دنبال آن است که اراده خود برای حفظ برجام را به تصویر کشیده باشد، هرچند احتمال نمی‌رود اروپایی‌ها با توجه به فشار‌های ترامپ و پمپئو علیه ایران بتوانند و یا بخواهند کاری فراتر از این در اینستکس انجام دهند و معاملات خود در این کانال مالی با ایران را فراتر از محموله‌های بهداشتی ببرند.
مکی افزود: با توجه به اینکه 7 ماه بیشتر به انتخابات آمریکا باقی نمانده وهمچنین حاکمیت فضای کرونایی در جهان، کشور‌ها به دنبال این هستند در این فضا وجهه بشر دوستانه خود را نشان داده و وانمود کنند اراده کمک به ایران را دارند.
این کارشناس امور بین الملل در خصوص احتمال پیشرفت اینستکس در سایر حوزه‌ها از جمله فروش نفت ایران گفت: با توجه به سقوط قیمت نفت در جهان و کاهش شدید صادرات آن توسط ایران به دلیل اعمال تحریم‌ها به نظر نمی‌رسد حتی اگر گشایشی در صادرات نفت ایران حاصل شود کشور قادر به درآمدزایی و جبران کسری بودجه خود ازمحل فروش نفت باشد.
وی درباره موافقت ضمنی دولت‌های اروپایی برای پرداخت وام از صندوق بین المللی پول به ایران نیز گفت: این اتفاق نشان دهنده آن است آمریکایی‌ها حتی نتوانستند متحدین استراتژیک خود در اروپا را نیز متقاعد به عدم پرداخت وام به ایران کنند و همه این شرایط بیانگر آن است که فشار اروپا و آمریکا در راستای فشارحداکثری برایران است.
مکی با اشاره به اهتمام ایران و اروپا برای حفظ برجام تا ماه اکتبر گفت: به هر حال به نظر می‌رسد ایران و اروپا حداقل تا اکتبر 2020 یعنی ماهی که تحریم‌های تسلیحاتی ایران لغو خواهد شد سعی می‌کنند برجام را حفظ کنند.
این کارشناس امور بین الملل تصریح کرد: از جمله مسائل دیگر پیش رو که تاثیرگذار بر مناسبات جهانی خواهد بود برگزاری انتخابات آمریکا در نوامبر است که می‌تواند در خصوص چشم انداز آینده برجام تغییراتی را ایجاد کند.
مکی در پایان خاطر نشان کرد: متغیر‌های مختلفی در زمینه حفظ برجام و فعال شدن اینستکس وجود دارد و به همین دلیل تحولات جدی در تعاملات ایران و اروپا صورت نخواهد گرفت، ولی در عرصه اراده سیاسی به نظر می‌رسد ایران و اروپا سعی در حفظ برجام ولو به صورت لنگان لنگان دارند.