نقشه‌راه یمن با دیپلماسی ایرانی

 دیدارهای تخت‌روانچی در مسقط

در این راستا وزیر خارجه عمان و معاون وزیر خارجه ایران در مسقط درباره تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و لزوم استمرار هماهنگی‌ها و رایزنی‌ها با یکدیگر گفت‌وگو کردند. وزارت خارجه عمان روز پنج‌شنبه در حساب صفحه رسمی خود در پلتفرم ایکس اعلام کرد که بدر بوسعیدی، وزیر خارجه این کشور، میزبان مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران بود. وزیر خارجه عمان در ادامه اعلام کرد که این دیدار در چارچوب سفر تخت‌روانچی به عمان برای برگزاری یازدهمین دور از رایزنی‌های سیاسی میان دو کشور انجام شد.

به گزارش این وزارتخانه در دیدار تخت‌روانچی و البوسعیدی روابط موجود میان دو کشور بر اساس تمایل مشترک آنها به توسعه زمینه‌های همکاری و مشارکت و ارتقای منافع متقابل به گونه‌ای که در راستای خدمت به مردم دو کشور باشد، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. همچنین در این دیدار دو طرف به بررسی آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخته و بر اهمیت استمرار هماهنگی‌ها و رایزنی‌ها میان مسقط و تهران درباره مسائل مختلف موجود و نیز حمایت خود از تمامی تلاش‌ها برای حل‌و‌فصل درگیری‌ها و اختلافات از طریق گفت‌وگو و راهکارهای مسالمت‌آمیز به گونه‌ای که به تحکیم پایه‌های امنیت و ثبات و تقویت راه‌های برقراری صلح عادلانه و فراگیر در منطقه منجر شود، تاکید کردند.

بعد از این دیدار نیز هانس گروندبرگ، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن، عصر روز پنج‌شنبه در مسقط با تخت‌روانچی دیدار و گفت‌وگو کرد. طرفین در این دیدار پیرامون آخرین تحولات سیاسی و میدانی یمن، حملات هوایی علیه خاک یمن و نقشه راه توافق صلح، شرایط بحرانی انسانی و سایر موضوعات مورد اهتمام مشترک بحث و تبادل نظر کردند.

در عین حال طی این سفر، محمد عبدالسلام، سخنگو و رئیس هیات مذاکره‌کننده دولت نجات ملی یمن، صبح پنج‌شنبه در مسقط با معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران دیدار کرد. رئیس هیات مذاکره‌کننده دولت نجات ملی یمن در این دیدار با ارائه گزارشی از آخرین تحولات میدانی در یمن، بر انسجام و همبستگی ملی در بین مردم این کشور تاکید کرد و از حمایت‌های سیاسی و معنوی جمهوری اسلامی ایران از دولت و مردم یمن در مقابل تجاوزهای دشمنان تقدیر نمود. تخت‌روانچی در این دیدار با تمجید از حمایت شرافتمندانه مردم مقتدر و مظلوم یمن از مردم فلسطین، مقاومت بی‌نظیر آنان در مقابله با حملات غیرقانونی و تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی را تاریخی و عزتمندانه توصیف کرد. طرفین در این دیدار در خصوص آخرین تحولات سیاسی و گفت‌وگوهای انجام‌شده با طرف‌های مختلف درباره چگونگی اجرای نقشه راه صلح یمن تبادل نظر کردند.

 رایزنی‌های متداوم

در جریان این سفر یازدهمین نشست کمیته مشورت‌های راهبردی سیاسی میان جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان روز پنج‌شنبه، در محل وزارت امور خارجه عمان در مسقط برگزار شد. پیش‌تر و در روز دوشنبه وزیر کشور عمان به ایران سفر کرد و با رئیس‌جمهور و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و رایزنی انجام داد.

 ارزیابی از سفر به مسقط

همچنین معاون وزیر خارجه در پایان این سفر طی سخنانی گفت: «پس از یک سفر کوتاه اما موفق به عمان، به تهران بازگشتم. روز پنج‌شنبه روز پرکاری در مسقط بود.» وی افزود: «جلسات مفیدی با وزیر امور خارجه عمان، جناب آقای بدر البوسعیدی، و معاون ایشان، آقای خلیفه الحارثی، در مورد مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی داشتم. ما برای مشورت‌های منظم با برادرانمان در عمان ارزش بسیار قائلیم.» تخت‌روانچی ادامه داد: «همچنین جلسات پرباری در مورد یمن با محمد عبدالسلام از انصارالله و هانس گروندبرگ از سازمان ملل داشتم.» به گفته معاون وزیر خارجه، کنفرانس مطبوعاتی با رسانه‌های عمانی و گردهمایی دوستانه با جامعه ایرانیان مقیم عمان نیز بخشی از برنامه بود. او در نهایت گفت عمان یک همسایه قابل اعتماد و یک شریک اساسی است و ما با آن کشور روابط عالی و پیوندهای تاریخی داریم.

عمان؛ میانجی‌گر سنتی

ورای این تحولات، عمان در زمره کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج‌فارس به شمار می‌رود که همواره مناسبات خوبی با ایران داشته است. این کشور در طول دو دهه گذشته همواره به‌عنوان یک کانال سنتی و پایدار برای میانجی‌گری بین ایران و غرب به‌خصوص آمریکا همکاری کرده است. از این رو روابط تهران با مسقط برای مقامات کشورمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درواقع همزمان که اسرائیل و غرب همچنان به فشارها علیه ایران ادامه می‌دهند، به نظر می‌رسد تهران مکانیسم‌های متفاوت و گسترده‌ای برای مقابله با رژیم تحریمی غرب و پیشبرد دیپلماسی فراگیر پی گرفته است. علاوه بر عمان، مصر نیز چندین ماه است که در زمره کشورهای میانجی‌گر بین ایران و غرب به‌خصوص آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فعال است.

 از عمان به قاهره

در سوی دیگر تحولات، روز گذشته وزارت خارجه مصر با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه این کشور، در تماس‌های جداگانه با سیدعباس عراقچی وزیر خارجه ایران و رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، صحبت کرد. بر اساس این بیانیه، این تماس‌ها روز پنج‌شنبه در چارچوب پیگیری تحولات پرونده هسته‌ای ایران و تلاش برای حفظ امنیت و ثبات منطقه از طریق راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز انجام شده است. در این بیانیه آمده است که وزیر خارجه مصر در این تماس‌ها درباره آخرین تحولات پرونده هسته‌ای ایران و تلاش‌ها برای تقویت و ثبات در منطقه از طریق یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای این پرونده و ازسرگیری و تقویت همکاری جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس توافق امضا‌شده در قاهره به تاریخ 9 سپتامبر و تلاش برای افزایش تماس‌ها در آینده تاکید کرد. در ادامه بیانیه تاکید شده که این تماس‌ها در چارچوب دستور عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، مبنی بر افزایش تلاش‌ها برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در خاورمیانه انجام شده است.

بازگشت یمن به صلح؟

در میانه گفت‌وگوها درباره ازسرگیری تماس‌ها میان صنعاء و ریاض، سفر معاون وزیر امور خارجه ایران به مسقط با محوریت تحولات صلح یمن انجام شد. این سفر در فضای بازگشت منطقه و بازیگران منطقه‌ای به توافقات صلح به‌ویژه با محوریت یمن و آبراه دریای سرخ صورت می‌گیرد و طی این فرآیند محمد عبدالسلام رئیس هیات مذاکره‌کننده صنعاء، هفته گذشته با هانس گروندبرگ، فرستاده ویژه سازمان ملل به یمن در مسقط دیدار و درباره روند صلح موسوم به «نقشه راه» با طرف سعودی با میانجی‌گری سلطنت عمان، گفت‌وگو کرد. عبدالسلام در جریان دیدار خود با گروندبرگ بر ضرورت ازسرگیری اجرای مفاد نقشه راه، به‌ویژه تعهدات انسانی آن تاکید کرده و افزوده بود: «هیچ دلیلی برای ادامه تعلل و تاخیر وجود ندارد.»

رشید حداد در گزارشی از این تکاپوها در روزنامه الاخبار نوشت: این دور جدید از مذاکرات، نخستین گفت‌وگو از این نوع در حدود دو سال گذشته به شمار می‌رود، چرا که ایالات متحده طی این مدت، اجرای «نقشه راه» در یمن را به بهانه عملیات پشتیبانی از غزه متوقف کرده بود. این طرح شامل سه مرحله است: در مرحله نخست، اجرای اقدامات انسانی از جمله تبادل اسرا میان همه طرف‌ها؛ در مرحله دوم، پرداخت حقوق کارمندان دولت در مناطق تحت کنترل صنعاء در مقابل ازسرگیری صادرات نفت خام، رفع محاصره از بنادر و فرودگاه‌ها و گشایش جاده‌های اصلی بسته‌شده در چند استان یمن؛ و در مرحله سوم، آغاز مذاکرات برای رسیدن به یک راه‌حل جامع. ازسرگیری مذاکرات پس از آن صورت گرفت که صنعاء تهدید کرد در صورت ادامه امتناع عربستان از اجرای تعهدات پس از توافق آتش‌بس و گذار به مرحله ثبات دائمی، بار دیگر دست به تشدید اقدامات خود خواهد زد. عبدالسلام بر پایبندی انصارالله به یافتن راه‌حل‌های عادلانه و منصفانه تاکید کرد. اظهارات و تحولاتی که نشان می‌دهد یمن بار دیگر به توافقات صلح میان انصارالله و عربستان باز می‌گردد و در این میان تهران نیز بر مبنای نقشه راه پکن نسبت به مقوله امنیت و ثبات در این کشور از خود همچنان همراهی نشان خواهد داد.