نمایشگاه «شکوه ایران باستان» گشایش یافت

سه هفته پیش، عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حیاط دولت به خبرنگاران اطلاع داد که مصوبه هیئت دولت برای خروج 211 شیء تاریخی ارزشمند به دنبال تفاهم‌نامه با چین برای نمایش در نمایشگاه شکوه ایران باستان در پکن به مدت شش ماه صادر شده است.

او گفت که وجود اشیای تاریخی ما و توضیحاتی که کارشناسان در آنجا می‌دهند، می‌تواند نقش بزرگی در اشاعه تمدن و میراث فرهنگی کشورمان داشته باشد. ضرغامی این اشاره را هم داشت که چین هم متقابلا نمایشگاهی از آثار تاریخی خود را در ایران برگزار خواهد کرد.

یک روز پس از اعلام این خبر، علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاون میراث فرهنگی در دیداری با لی، چون قائم مقام وزیر فرهنگ و گردشگری و رئیس اداره ملی میراث فرهنگی چین گفت که در نمایشگاه «شکوه ایران باستان» قرار است 216 اثر از تاریخ 3هزار سال پیش ایران از یازدهم ژانویه (21 دی‌ماه) در موزه پکن نمایش داده شود.

لی چون، قائم مقام وزیر فرهنگ و گردشگری هم در آن دیدار از برگزاری نمایشگاه آثار تمدنی ایران در شهر ممنوعه پکن تشکر کرد و گفت: برگزاری نمایشگاه، مهم‌ترین روش آموزش برای معرفی تمدن یک کشور و شناسایی میان ملت‌هاست. تمام تلاشمان حفظ 216 اثر تاریخی ایران است که قرار است در شهر پکن و سایر شهر‌های چین به نمایش درآید. همکاری خوبی برای نگهداری آثار خواهیم داشت.

«چون» همچنین به 6665 موزه‌ای که در این کشور وجود دارد، اشاره کرد و گفت: برپایی نمایشگاه شکوه ایران باستان آغاز خوبی است تا بتوانیم آثار تاریخی موزه ایران را در موزه‌های چین به نمایش بگذاریم تا چینی‌ها با تمدن کهن ایران آشنا شوند و متقابلا آثار چین در موزه‌های ایران به نمایش گذاشته شود و مردم ایران با فرهنگ مردم چین آشنا شوند.

در نمایشگاه شکوه ایران باستان 211 شیء تاریخی با قدمتی از دوره آهن تا صفوی، بیش از 3هزار سال، به همراه پنج شیء بازآفرینی‌شده (مولاژ) به نمایش گذاشته شده است. جام زرین مارلیک با نقش اسب شاخدار، آجر لعابدار قلایچی با نقش جانور، پارچ دسته‌دار نقره‌ای همدان، تکوک زرین همدان به شکل سر شیر، جلو تنه شیر تخت جمشید از جنس لاجورد، سرمجسمه تخت جمشید از خمیر آبی، نیم‌تنه انسانی گچی از فارس حاجی‌آباد، کاسه شیشه‌ای ساسانی از دیلمان گیلان، بشقاب نقره‌ای ساسانی و بشقاب پایه‌دار نقره‌ای ساسانی با نقش سوارکار از جمله آثاری هستند که در چین به نمایش گذاشته شدند.

وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز انگیزه برپایی چنین نمایشگاهی را در راستای وظایف خود برای معرفی شایسته تاریخ و فرهنگ ایران به سایر ملل و فرهنگ‌ها و ترغیب و تشویق گردشگران چینی برای سفر به ایران با توجه به تاثیر برگزاری نمایشگاه‌ها بر جذب گردشگران خارجی اعلام کرده است.

هادی میرزایی مدیر اداره‌کل موزه‌ها در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پیش‌تر گفته بود تمام هزینه‌های مربوط به این نمایشگاه از آماده‌سازی اشیاء تا بسته‌بندی، حمل و نقل و اعزام امنای اموال فرهنگی‌تاریخی موزه ملی ایران و نمایندگان ایران برای حضور در افتتاحیه نمایشگاه با چین بوده است.

مدیر کل امور موزه‌ها همچنین در پاسخ به نگرانی‌هایی درباره محافظت و مصونیت این آثار گفت که دولت چین تضمین صیانت از اموال داده است.

گفته شده است این 211 شیء قرار است با مصوبه و تأیید دولت ایران، در موزه‌های شانگهای، گوانجو، شنجن، شیان و ارومچی نیز به نمایش گذاشته شود.

موضوع برپایی نمایشگاه آثار تاریخی ایران در چین، از سال 1400 و به دنبال بیانیه مشترک «ابتکار عمل آسیایی در حفاظت از میراث فرهنگی» که به مناسبت پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور امضا شده بود، مطرح بود. در آن بیانیه دو کشور ایران و چین نسبت به برگزاری نمایشگاه‌های متقابل آثار موزه‌ای در خاک دو کشور متعهد شده‌اند. بر این اساس در خرداد 1401 جبرئیل نوکنده رئیس کل موزه ملی ایران که تا سال 1398 و پیش از همه‌گیری کرونا با بسیاری از کشور‌ها نمایشگاه مشترک و متقابل برگزار کرده بود، از مذاکرات ایران و چین برای برگزاری چنین نمایشگاهی خبر داده بود.

موزه ملی ایران پیش از این هم نمایشگاه‌هایی را در چین برگزار کرده بود. سال 1391 حدود 10 اثر برگزیده از موزه ملی ایران به موزه شانگ‌های چین امانت داده شد تا در شصتمین سال تاسیس این موزه، در کنار 90 سفال تاریخی از کشور‌های آمریکا، ترکیه، انگلستان، ایتالیا به نمایش گذاشته شود.

سال 1398 نیز در نمایشگاهی با عنوان «شکوه تمدن‌های آسیا»، مشترکا با 21 کشور از جمله افغانستان، پاکستان، ارمنستان، هند، اردن، تاجیکستان، مغولستان، ترکمنستان، میانمار، سریلانکا، آذربایجان، لبنان، امارات متحده عربی، کامبوج، ژاپن، عربستان سعودی، مالزی، سنگاپور و لائوس از قاره آسیا و یونان و مصر از قاره‌های اروپا و آفریقا، 15 شیء تاریخی را برای نمایش به پکن فرستاده بود. در همان سال، 14 قلم شیء دیگر از موزه ملی ایران در شهر ممنوعه چین، در نمایشگاهی با عنوان «دنیای لونگ چوان: سلادون لونگ چوان و جهانی شدن» به نمایش گذاشته شد که بازگشت این آثار به ایران با اجرای دستورالعمل‌های سختگیرانه دوران کرونا در سال 1399 همزمان شد.

برگزاری نمایشگاه‌های مشترک و انتقال تعدادی از آثار تاریخی و اغلب از موزه ملی ایران به موزه‌های کشور‌های دیگر بیش از دو دهه قدمت دارد که بیشتر به واسطه تفاهم‌نامه‌های سازمان وقت یا وزارت کنونی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین موزه ملی ایران با برخی موزه‌ها و کشور‌های دیگر اتفاق افتاده است که این نمایشگاه‌ها به صورت مشترک و یا متقابل در آلمان، فرانسه، ایتالیا، هلند، اسپانیا و چین برگزار شده‌اند. هرچند این رویه از اواخر سال 1398 با تشدید برخی تحریم‌ها و متعهد نشدن شرکت‌های بیمه متوقف شده بود.

آیین افتتاح نمایشگاه «شکوه ایران باستان» صبح امروز - پنجشنبه 21 دی ماه - با حضور علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی، لی، چون قائم مقام وزیر و رییس میراث فرهنگی چین، بختیار سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین، وانگ مدیر کاخ موزه پکن و هیأت همراه در کاخ موزه پکن برگزار شد.

بنا بر این گزارش، این نمایشگاه با هدف معرفی شایسته تاریخ و تمدن شکوهمند کشورمان و نیز ترغیب و تشویق گردشگران چینی برای سفر به ایران و با عنایت به تأثیر برگزاری نمایشگاه‌ها بر جذب گردشگران خارجی، نمایشگاهی از موزه ملی ایران در چین برگزار خواهد شد.

در این نمایشگاه 211 قلم از اشیا تاریخی و 5 شیء بازآفرینی شده (مولاژ) از آثار دوره آهن تا دوره صفوی یعنی بیش از 3 هزار سال فرهنگ و هنر ایران در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.

نمایشگاه «شکوه ایران باستان» تا 21 فروردین‌ماه 1403 برپا خواهد بود.

کاخ موزه پکن یکی از موزه‌های مشهور جهان است که در فهرست میراث‌جهانی ثبت شده و به نام «شهرممنوعه» هم شهرت دارد.