نویسنده کتاب «حاج جلال»: هنر انقلاب بدون آرمان تهی است
تهران - ایرنا - نویسنده کتاب «حاج جلال» و چهره شاخص هنر انقلاب، گفت: هنر انقلاب اسلامی بدون در نظر گرفتن ویژگی‌ها، آرمان‌ها و اندیشه‌های انقلاب تهی است و نقشی در جذب مخاطب نخواهد داشت؛ برای رسیدن به چنین هدف والایی، نیاز مبرم به هنرمندان انقلابی و تربیت استعدادهای جوان داریم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، هر ساله همزمان با فرارسیدن سالگرد شهادت مرتضی آوینی سید شهدای اهل قلم هفته هنر انقلاب اسلامی (20 تا 27 فروردین) با برنامه‌های ویژه‌اش از راه می‌رسد و بر اهمیت توجه به هنرمندان تأکید می‌کند. یکی از برنامه‌های این هفته فرهنگی و هنری تجلیل از چهره‌های شاخص هنر انقلاب است. لیلا نظری گیلانده یکی از افرادی است که امسال در بخش راویان به عنوان چهره شاخص هنر انقلاب تجلیل و معرفی شد.
ما به همین بهانه با لیلا نظری گیلانده گفت و گویی داشتیم که شرحش را در اینجا می‌خوانید:
معرفی چهره‌های شاخص هنر انقلاب تا چه اندازه می‌تواند به هنرمندان انگیزه بدهد تا در این زمینه فعالیت کنند؟
در تمامی حوزه‌ها خاصه هنر و فرهنگ، وقتی فردی را براساس مؤلفه‌هایی به عنوان چهره شاخص معرفی می‌کنند معمولا شخصیت و آثار چنین هنرمندی در کانون توجهات قرار می‌گیرد. از این منظر، هم برای خود هنرمند انگیزه ایجاد می‌شود که فعالیت‌هایش را استمرار بخشد و هم نسل جوان می‌تواند از او الگو بگیرد. هنرمند انقلابی لاجرم باید به آرمان‌های انقلاب متعهد باشد تا بتواند الگوپذیر شود.
هنر انقلاب و هنرمند انقلابی به دنبال نهادینه کردن وجوه اصیل و تأثیرگذار با الهام از ویژگی‌های انقلاب و آرمان‌های امام خمینی (ره) است. وجوه هنری نهفته در آثار برگزیده و میزان تأثیری که این آثار بر مخاطب و جامعه می‌گذارد می‌تواند چراغ راهی باشد برای علاقه‌مندانی که به هنر انقلاب مهر می‌ورزند و خواهان حضور و پیشرفت در این حوزه هستند.
هر اندازه که در انتخاب چهره‌های شاخص دقت و توجه شود به همان میزان می‌توان شاهد اقبال و استقبال مخاطبان از این گونه هنری بود. حساسیت در روند تعیین برگزیدگان این عرصه ادامه مسیر صحیح و اصولی هنر انقلاب را تضمین خواهد کرد؛ هنری که قرار است در کنار اهمیت قائل شدن برای هنرمند، چنین بینشی را در سطح کشور و چه بسا در مناسبات فرهنگی بین‌المللی نهادینه کند و از طرف دیگر بر غنای آن بیفزاید.
هنر انقلاب در حال حاضر در چه جایگاهی قرار گرفته است و آیا ما در این زمینه به یک مکتب هنری و زبان جدید رسیده‌ایم؟بدون تعارف، تا هنرمند انقلابی نداشته باشیم دستیابی به دستاوردهای انقلابی امکان‌پذیر نخواهد بود. به نظر من هنر انقلاب اسلامی بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های انقلاب و آرمان‌ها و اندیشه‌هایش تهی است و چیزی برای جذب مخاطب ندارد
هنر انقلاب در پی این است که با توسل به امکانات و ظرفیت‌های موجود به رشد و توسعه مفاهیم و مبانی اندیشه‌ای خود کمک کند. اگر هنرمند انقلابی به مدد ذوق و استعداد ذاتی خود زیبایی‌های انقلاب اسلامی را شناخته و آنها را درک کند می‌تواند به حضور خویش در این عرصه و آینده هنر انقلابی خوش‌بین و امیدوار باشد. بدون تعارف، تا هنرمند انقلابی نداشته باشیم دستیابی به دستاوردهای انقلابی امکان‌پذیر نخواهد بود. به نظر من هنر انقلاب اسلامی بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های انقلاب و آرمان‌ها و اندیشه‌هایش تهی است و چیزی برای جذب مخاطب ندارد.
مهمترین شاخصه هنر انقلاب، بازتاب و بازنمایی اصول انقلاب اسلامی با زبان هنر است. استفاده بجا و بهینه از ابزارهای فرهنگی و هنری، شایسته‌ترین راه برای انتقال اهداف متعالی انقلاب اسلامی به نسل امروز و آینده ایران ماست. برای رسیدن به چنین هدف والایی، نیاز مبرم به کشف و تربیت استعدادهای جوان و آفرینشگری داریم که علاقه‌مند به حضور در عرصه‌های فرهنگی و هنری باشند.
اگر بخواهم به عنوان یک نویسنده نظر بدهم با گذشت چهار دهه از انقلاب شکوهمند ملت ایران، هنوز تا رسیدن به یک مکتب و زبان خاص فاصله داریم. فعالیت‌های خوبی در این حوزه صورت گرفته که تنها با استمرار و ممارست در چنین مسیری می‌توان به یک معیار و زبان واحد رسید. توجه به ظرایف هنر انقلاب و نگاه تخصصی به این هنر در کنار بهره‌گیری از اندوخته‌ها و تجربیات بزرگان این حوزه می‌تواند به ما در رسیدن به یک مکتب به معنای خاص کمک شایانی کند.
تأثیر هنر انقلاب در سطح بین‌الملل چگونه و چقدر بوده است؟هنر انقلاب اسلامی از بدو تولد به عنوان یک ژانر یا گونه، دفاع از مظلومان جهان و ستیز با استکبار را سرلوحه کار خود قرار داده و بزرگترین آرمانش هدایت خلق و دعوت مردم به اخلاق نیکو و دور کردنشان از وسوسه‌های شیطانی است
مسلما فرهنگی که از زبان هنر به صورت مطلوب استفاده کند می‌تواند در دنیا گسترش یابد و بر سایر فرهنگ‌ها هم تأثیرگذار باشد. هنر انقلاب اسلامی از بدو تولد به عنوان یک ژانر یا گونه، دفاع از مظلومان جهان و ستیز با استکبار را سرلوحه کار خود قرار داده و بزرگترین آرمانش هدایت خلق و دعوت مردم به اخلاق نیکو و دور کردنشان از وسوسه‌های شیطانی است.
به یقین می‌توان گفت انقلاب مردمی ما، بیش از آنکه از هنر و ادبیات تأثیر بگیرد، خود موجب شکوفایی و اعتلای هنر در ایران و بخش‌هایی از جهان شد. اگر نیم نگاهی به آثار هنری تولید شده پس از انقلاب بیندازیم متوجه خواهیم شد که تا چه اندازه با آثار ما در قبل از انقلاب متفاوت هستند، آن هم از حیث توجه ملموس به مفاهیم اخلاقی و ترویج فرهنگ برخاسته از اعتقادات و ایثار و شهادت. چنین مفاهیم بکر و نابی اگر با زبان مطلوب هنر گسترش داده شوند قطعا شاهد اثرگذاریشان در سطح بین‌المللی خواهیم بود. با معرفی آثار تولید شده از طریق ترجمه‌های دقیق و تأثیرگذار می‌توان هنر انقلاب را جهان‌شمول کرد و هنرمندان انقلابی را به دیگر نقاط دنیا شناساند.
آیا نقشه راهی برای آینده هنر انقلاب داریم؟
در یک کلام متولیان حوزه هنر انقلاب و هنرمندان انقلابی باید مفاهیم ذاتی انقلاب را سرمشق و الگوی خود قرار دهند. با برنامه‌ریزی‌های عالمانه و شناسایی هنرمندان متعهد، می‌توان به وضعیت مطلوب رسید. آرمان انقلاب اسلامی یعنی رساندن انسان‌ها به قله‌ها و بار اصلی این هدف عظیم بر روی دوش هنرمندانی است که بتوانند در عین برخورداری از علاقه و استعداد، با زبان خود این موضوع را به خوبی منعکس کنند. هنر انقلاب زمانی به پویایی می‌رسد که با رویکردهای فرهنگی مورد حمایت قرار گیرد.
توجه به مفاهیم ارزشمند هنر انقلاب، ما را از مکاتب غرب و شرق بی‌نیاز می‌کند تا جایی که می‌توانیم با توسل به ذات هنر، حرفی برای گفتن داشته باشیم. همچنین تبلیغات نوین، حمایت مادی و معنوی نهادهای انقلابی از هنرمندان، ارتباطات فرهنگی با نقاط دیگر دنیا و مباحثی از این دست می‌تواند ما را در ارائه نقشه راهی مطمئن و کارآمد برای آینده هنر انقلاب یاری رساند. مسئولان امر هم باید فارغ از تشریفات جشنواره‌ای، به پیاده‌سازی و اجرای چنین نقشه‌ای اهتمام ورزند تا هنر انقلاب پربارتر از همیشه بدرخشد.