نگاهی به آینده دولت عراق در بستر تحولات سیاسی این کشور
یک تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه احتمال انتخاب مجدد برهم صالح به عنوان رئیس‌جمهور عراق بالاست، گفت: گرچه تعدادی از احزاب و گروه‌ها از برخی از مواضع سیاسی برهم صالح راضی نبودند ولی در مقایسه با هوشیار زیباری از سلامت مالی و اقتصادی بیشتری برخوردار است.
صباح زنگنه در گفت‌وگو با ایسنا درباره ارزیابی خود از شرایط عراق در آستانه تشکیل دولت جدید این کشور اظهار کرد: با اعلام نتیجه انتخابات ترکیب نمایندگان مجلس عراق مشخص شد. گرچه هنوز نسبت به سلامت انتخابات و توزیع کرسی‌های افراد منتخب از استان‌ها و شهرهای گوناگون شکایت‌هایی وجود دارد. در همین خصوص شکایت‌هایی به دادگاه عالی فدرال شده اما این دادگاه پاسخ ناقص و نادرستی ارائه داده و پذیرفته است که در انتخابات تخلف و تقلب‌هایی شده است اما در عین حال این دادگاه خواسته بود که نتایج محترم شمرده شود ولی این پاسخ مورد پذیرش احزاب، گروه‌ها و افرادی که رای نیاورده‌اند، واقع نشده و همچنان منتقد وضعیت و خواهان تصحیح مسیر هستند.
وی ادامه داد: اما در اولین جلسه پارلمان که با حضور رئیس سِنی تشکیل شد، حوادثی اتفاق افتاد و رئیس آن مورد ضرب و شتم و آزار قرار گرفت و در حالت بیهوشی به بیمارستان منتقل شد. در همین حال دیگر افراد حاضر در پارلمان جلسه را ادامه دادند و رئیس جدیدی برای پارلمان انتخاب کردند که همان محمد الحبوسی، رئیس پیشین مجلس عراق، بود. چندین نفر نسبت به این روند معترض شدند و بیان کردند تا رئیس سنی در قید حیات است، باید با ریاست این شخص انتخاب هیات رئیسه جدید صورت بگیرد. به همین دلیل مجددا دادگاه انتخاب هیات رئیسه پارلمان را ناصحیح دانسته و خواهان تعلیق فعالیت پارلمان شده است.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه این شرایط همچنان ادامه دارد و پارلمان نمی‌تواند تشکیل جلسه دهد و اعتراض افراد منتخب و افرادی که رای نیاورده‌اند، همچنان در جریان است، گفت: همچنین در نتیجه خروج نیروهای آمریکایی از عراق نیز حوادث متعددی در این کشور رخ داده و حملاتی به سفارت آمریکا در بغداد و برخی دیگر از مراکز انجام شده که موجب افزایش تنش در عراق شده است.
زنگنه عنوان کرد: علاوه بر این در حال حاضر ائتلافات و اتحادهایی میان گروه‌های اهل سنت به وجود آمده و این گروه‌ها در رابطه با نامزد ریاست پارلمان تقریبا به توافق نظر رسیده‌اند و تاکید آن‌ها بر پذیرش رئیس پارلمان قبلی است اما برای ریاست جمهوری فعلا چهار نفر اعلام نامزدی کرده‌اند که 2 نفر از آنان از حزب اتحاد میهنی کردستان عراق هستند و یک نفر دیگر از حزب دموکرات است. نفر چهارم نیز از حزب نسل جدید که حزب مستقلی از 2 حزب اصلی کردستان است، اعلام نامزدی کرده است.
وی اضافه کرد: بعد از تعیین تکلیف پارلمان و انتخاب اعضای هیات رئیسه آن، انتخاب رئیس‌جمهور انجام خواهد شد. هنوز میان احزاب عراقی در این خصوص گفت‌وگوها در میان است و برخی از احزاب سعی دارند متحدین تازه‌ای پیدا کنند. برخی دیگر در تلاش هستند که افراد مستقل انتخاب شده را در حزب خود جذب کنند تا بتوانند خود را به عنوان فراکسیون بزرگتر در پارلمان معرفی کنند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه پس از تعیین تکلیف هایت رئیسه پارلمان و انتخاب رئیس‌جمهور موضوعات اصلی و جدی‌تر مربوط به معرفی و انتخاب نخست‌وزیر آینده عراق است، گفت: جریان‌های زیادی هم بین مستقلین و هم بین احزاب حضور دارند که نسبت به احتمال بازگشت مصطفی‌الکاظمی، نخست‌وزیر کنونی، برای نخست‌وزیری معترض هستند و عده‌ای نیز معتقدند هیچ کدام از نخست‌وزیران سابق یا کسانی که پست و سمتی در دولت‌های پیشین داشته‌اند، نباید به عنوان نخست‌وزیر آینده عراق انتخاب شوند.
وی با بیان اینکه کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال ایفای نقش در انتخاب رئیس پارلمان، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر عراق هستند، عنوان کرد: ما شاهد بودیم که امارات و عربستان از یک طرف و ترکیه، قطر و اردن از طرف دیگر در حال تلاش بودند که رئیس پارلمان را تعیین و حمایت کنند. امارات و عربستان به دنبال تعیین الحلبوسی بودند و از این شخص حمایت کردند و حتی رقیب وی را به امارات و ترکیه دعوت کرده و از او خواستند که به نفع الحلبوسی کنار رود. عملا کشورهای پیرامون عراق در تعیین رئیس پارلمان به صورت علنی دخالت و در ایجاد وحدت نظر بین احزاب اهل تسنن نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای ایفا کردند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه ادامه داد: اما در مورد تعیین رئیس‌جمهور تحرکات کمتری دیده می‌شود چرا که رئیس‌جمهور باید توسط احزاب اصلی کردستان تعیین و پیشنهاد شود؛ لذا موضوع ریاست جمهوری در یک دایره محدودتر مطرح خواهد شد و طبعا کشورهای همسایه‌ای که حامی هوشیار زیباری یا برهم صالح هستند، مستقیما با احزاب کردستان عراق وارد مذاکره خواهند شد و از یکی از این 2 نفر حمایت خواهند کرد.
زنگنه با اشاره به اینکه مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق، همواره شعار نه شرقی، نه غربی، دولت ملی را مطرح کرده، بیان کرد: این شعار، شعار جمهوری اسلامی ایران است و طبعا باید شعار خوبی باشد اما در کلام مقتدی صدر منظور از شرق و غرب بیان نشده و در حد یک شعار سیاسی و تا حدودی یک شعار پوپولیستی باقی مانده است. برخی از ناظران سیاسی در عراق معتقدند منظور مقتدی صدر از نه شرقی تلویحا ایران است اما منظور وی از نه غربی مبهم است و شاید منظور او آمریکا باشد.
وی افزود: اینکه کشورهای خارجی در سیاست‌های عراق دخالت نکنند یک موضوع وسوسه‌انگیز است اما اینکه تا چه حد این شعار بتواند عملی شود و چگونه می‌توان مانع دخالت‌های آمریکا در اقتصاد، صنعت نفت و سازمان‌های امنیتی و فرهنگی عراق شد، مشخص نیست؛ لذا این شعار یک شعار پوپولیستی است که مضمون و مفهومش تعریف نشده است.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه اظهار کرد: از طرف دیگر مشکلات زیادی در عراق وجود دارد و هیچکدام از احزاب و جریانات پیروز در انتخابات پارلمان این کشور تا کنون برنامه‌ای برای بهبود وضع ارائه خدمات در عراق ارائه نکرده‌اند. در مجموع تمام احزاب و گروه‌ها در نوعی سردرگمی و گردونه‌ای از ابهام به سر می‌برند. تنها هر کدام که قدرت تبلیغاتی بیشتری داشته باشد، سخنش بهتر شنیده می‌شود.
زنگنه خاطرنشان کرد: از طرف دیگر مقتدی صدر نسبت به خروج نیروهای آمریکایی از عراق به طور صریح حرفی نزده و تنها کلیاتی را مطرح کرده است و گفته اگر این نیروها در عراق باقی بمانند و کار آموزش به نیروهای نظامی عراقی را انجام دهند، مشکلی نیست؛ در حالی که طبق مصوبه پارلمان قبلی عراق نیروهای آمریکایی باید به طور کامل از عراق خارج شوند.
وی اضافه کرد: همچنین حشدالشعبی نیز موضوع حائز اهمیتی است که نه تنها کمتر در سخنان مقتدی صدر از آن به صورت مثبت و سازنده‌ای یاد شده بلکه حتی نوعی احساس حسادت و چشم و هم‌چشمی در سخنان وی نسبت به حشدالشعبی حس می‌شود.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه در روز اول تشکیل پارلمان جدید عراق، نیروهای مسلح وابسته به مقتدی صدر پارلمان را احاطه کرده بودند و نیروهای جریان صدر با پوشیدن کفن وارد جلسه شدند، گفت: این موضوع از نظر یک ناظر بی‌طرف، نوعی تهدید محسوب می‌شد و نشان می‌دهد که شرایط در عراق همچنان مبهم و ملتهب است.
زنگنه با بیان اینکه هنوز جمهوری اسلامی به صورت روشن و محکم نسبت به تجمیع دیدگاه‌های احزاب شیعی کاری نکرده، عنوان کرد: این در حالی است که کشورهای مختلف مانند امارات، عربستان، کویت و ترکیه در تعیین رئیس پارلمان عراق علنا وارد معرکه شده‌اند و جلسات علنی با نامزدهای این سمت داشته‌اند.
انتهای پیام