نگاه تهران 20 به اقدامات مجلس در ساماندهی بازار بورس / پول مردم در بانک‌ها چه می‌کند؟
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، هرچند که این قسمت از برنامه تهران 20 با غیبت نماینده سازمان بورس برای تبیین شرایط کنونی همراه بود. از این رو مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس ارشد اقتصادی حوزه بازار سرمایه با حضور در برنامه پاسخگوی بخشی از سوالات شدند.
در ابتدا طغیانی گفت: بازار سرمایه طی دو سال اخیر اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و می‌دانیم که از جهت نظری اگر دنبال بهبود وضعیت اقتصادی کشور هستیم باید بازار سرمایه خوبی داشته باشیم. بازار سرمایه دماسنج اقتصاد است و وضعیت شرکت‌ها و کسب کار‌ها را نشان می‌دهد. این بازار آینه اقتصاد کشور است و تلاش می‌کنیم که واقعیت بهبود پیدا کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در یک سال و نیم اخیر وضعیت بازار با نوسانات زیادی همراه بوده است. بازار ثانویه نتوانسته اطمینان را به سرمایه گذاران برگرداند. مسبب این امر باقی ماندن مسائل زیرساختی است. بخشی نقد کاستی‌ها به مجلس و بخشی به دولت مربوط است. ما همچنان درگیر قیمت گذاری دستوری و رانت در این حوزه هستیم و این روی سودآوری شرکت‌ها و خرید سهام آن‌ها تاثیر می‌گذارد. حرکت‌های رفت و برگشتی دولت کماکان ادامه دارد.
وی افزود: نرخ سود بازار بین بانکی حتی از آنچه در بانک مرکزی اعلام می‌شود، بالاتر است. بعدا هم چیزی در سامانه‌ها ثبت می‌شود، ولی در بانک‌ها خارج از سامانه تسویه‌هایی متناسب انجام می‌شود که اثراتش را روی بازار می‌گذارد. نباید توقع داشته باشیم در بانک اتفاقی بیفتد، ولی در بازار تاثیر نگذارد. البته که رکود و کاهش قیمت‌ها در سطح جهانی در حوزه کالا‌ها مثل فولاد و... صورت گرفته است و صرفا مربوط به ایران نیست.
طغیانی ادامه داد: طرح واگذاری خودرو‌ساز‌ها کماکان بلاتکلیف است. گرچه وزیر صمت در جلسه استیضاح قول دادند که تا قبل از عید نوروز این مسئله را عملی کنند، ولی داریم علامت می‌دهیم به سرمایه گذارانش که یک کار خوب انجام شد. مانند هولدینگ خلیج فارس که اثرش را در بازار دیدیم و مردم احساس کردند که دولت به بازار اقبال دارد.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:، اما در واقعیت این‌ها مسکن است؛ درد را شفا نمی‌دهد. تصور اینکه همه چیز توسط مدیران بازار بورس باید انجام بشود کامل نیست. بخشی از آن قطعا به عهده آن‌ها است مانند رویکرد نظاراتی بر رفتارها. اما بخشی از این کار‌ها در اختیار بازار نیست مثل قیمت گذاری دستوری.
متولی سرمایه‌گذاری در کشور کجاست؟
در مقابل حقانی‌نسب گفت: من به آینده بازار امیدوارم، ولی می‌توانم بگویم هر کدام از نهاد‌ها چه دولت روحانی، چه رئیسی و چه مجلس شورای اسلامی در مشکلاتی که در تولید ایجاد شده با تفکیک چیست. سازمان بورس در بازار نقش مهمی دارد، اما در کنارش ارگان‌های دیگر نیز نقش مهمی دارند. چگونه آقای رئیسی و دیگر نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری گفتند دو روزه بورس را درست می‌کنند، ولی الان وضعیت این چنین است؟ این‌ها در حالی است که مقام معظم رهبری اسم سال را حمایت از تولید دانش بنیان می‌گذارد.
این فعال بازار سرمایه افزود: هیچ شواهدی نشان نمی‌دهد که دولت و مجلس از تولید حمایت کند.
متولی سرمایه گذاری در کشور کیست؟ همه جا متولی دارد. اولا کشور ما متولی سرمایه‌گذاری ندارد. ثانیا اگر به لحاظ محتوایی نگاه کنیم معاونت نظارت بر نهاد‌های مالی سازمان بورس می‌تواند متولی سرمایه‌گذاری در کشور باشد.
وی گفت: اگر شما شعار حمایت از تولید می‌دهید نقش سازمان بورس، مجلس و دولت را تبیین کنید. در نیم قرن اخیر 95 درصد کشور به سمت سوداگری و کمتر از 5 درصد به سمت تولید رفته است. ارزش تمام دارایی‌های کشور را حساب کنید. ارزش بازار ارز، طلا، خودرو، سهام بورس و خارج از بورس، شرکت‌های تولیدی حتی نفت و... را حساب کنید بعد ببینید سهمشان کجاست.
حقانی‌نسب ادامه داد: بخش عمده از این سهم به سمت سوداگری ملک و مسکن و طلا رفته است. 20 سال مالیات عایدی بر سرمایه، قیمت آلونک را برای مردم به ده‌ها برابر رسانده است. این طرح 20 سال است که در مجلس خاک می‌خورد.
مجلس به دنبال بررسی قانون مالیات بر سوداگری
طغیانی در مقابل گفت: کلیات قانون مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر سوداگری اردیبهشت سال گذشته در صحن تصویب شد. چند ماه این رفت و برگشت بین دستگاه‌های دولتی برای بند بند آن طول کشید. منطقه آزاد سر اجرای این قانون در مناطق آزاد ایراد داشت و می‌گفت نباید آنجا اجرا بشود. با این حال در این قانون بحث ما سرمایه‌گذاری سالم نیست، بلکه سرمایه‌گذاری سوداگرانه را نمی‌خواهیم رونق بدهیم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: شاید دوماه رفت و برگشت جلسات برای این مسئله طول کشید. الان نزدیک دو ماه است که این قانون در دستور صحن پایین و بالا می‌شود. از هیئت رئیسه مجلس خواهش می‌کنم که زودتر به آن رسیدگی کنیم. اگر قرار بر این بود که مجلس همکاری نکند که کلیات را تصویب نمی‌کرد. شور اول تصویب شد.
وی ادامه داد: این طرح به صحن آمده و برگشته، اکنون در نوبت است. حداقل 20 مورد طرح در نوبت صحن علنی مجلس شورای اسلامی است که این بحث از مهمترین‌ها است. ریاست هیئت رئیسه الان دو هفته‌ای است که صحن را در دو شیفت صبح و بعد از ظهر برگزار می‌کنند که کار‌ها انجام بشود.
حقانی‌نسب گفت: وقتی این قانون تصویب می‌شد، سازمان مدیریت برنامه‌ریزی حساب می‌کرد چقدر از محل آن که از سوداگرای کالا‌های مصرفی مردم هست چقدر می‌تواند کسری بودجه را تامین کند. باعث می‌شد هم کسری بودجه تامین بشود هم دولت به تولید در بازار سرمایه فشار نیاورد.
دلت رئیسی گفت از بازار سرمایه حمایت می‌کنیم، ولی از زمانی که آمده هر یک ماه یکبار شائبه افزایش نرخ گاز و برق و... به زبان می‌آید.
کارشناس ارشد اقتصادی حوزه بازار سرمایه افزود: 80 درصد بازار سرمایه ما در اختیار دولت یا در دست مدیریت دولت است. وقتی بازار سرمایه در اختیار دولت است به این می‌رسیم که مشکلات ناشی از سرکوب بازار توسط شرایطی است که اتفاق افتاده است. اعتمادی که از بازار رفته با همکاری سازمان بورس، دولت و مجلس انجام شده است.
طغیانی نیز گفت: عامل قیمت‌گذاری اثر می‌گذارد، ولی مجموعه این عوامل باهم روی بازار اثر می‌گذارد. بازار و عوامل بازار را باید کل بببنیم و تفکیک نکنیم. فقط با جمع کردن صف مشکل حل نمی‌شود. باید زیرساختی مشکلات را حل کرد. باید روند غلط گذشته را اصلاح کنیم. من به بعضی از روند‌های مجلس و دولت نقد دارم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: باید به مردم و سهام‌داران برنامه بدهیم. ما می‌خواهیم نرخ خوراک را به 90 درصد گاز صادراتی تبدیل کنیم. مردم بدانند که هر سال چقدر افزایش قیمت داریم. اینکه هرسال نااطمینان ببینند که دولت و مجلس چه می‌کند به بازار آسیب می‌زند. سازمان بورس به عنوان مدیر اصلی بازار باید پیگیری کند. پیشبینی پذیر کردن بازار بسیار مهم است.
حقانی اضافه کرد: نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس فرمول هاب‌های اروپایی و آمریکایی با فروش داخلی تعیین می‌شد. سال گذشته گفتیم هاب‌های اوپا قیمتش را بالا برده شما از این فرمول هاب‌های اروپایی را خارج کنید. هاب‌ها را خارج نکردند و گفتند نرخ گاز 5000 تومان است. ولی الان تبدیل شده به چی؟ تا امسال 5000 تومان، ولی سال بعد چی؟ فرایند پیش بینی پذیر بودن از بین رفته است.
طغیانی در پاسخ گفت: دقیقا همین است البته هاب‌های اروپا را خارج کردیم و جلسه‌اش برگزار شد؛ اما سقف برای افزایش می‌خواستند و می‌گفتند نمی‌توانیم منظتر تغییرات باشیم.
پیشبینی پذیر کردن بازار در مرحله اول و کاهش نااطمینانی‌هایی که در جامعه بروز می‌دهد در مرحله دوم می‌تواند به بازار کمک کند. بازار بورس بخشی از جامعه ما است وقتی که کف جامعه با مشکلات این‌چنینی مواجه است بالاخر اثراتش را روی بازار می‌گذارد.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی افزود: البته وقتی که نوسان ارز داریم بازار‌ها باهم رقیب هستند، ولی اثر مثبت گذاشته و افزایش نرخ ارز به نفع بازار است. اما نوسانات ارز و قیمت‌ها نااطمینانی را بالا می‌برد. هفته گذشته در این خصوص جلسه‌ای تشکیل شد. ما در مجلس دنبال این هستیم که رارهکار‌هایی که به عرضه ارز در بازار می‌کند را ارائه کنیم.
وی ادامه داد: امروز کمیسیون تشکیل شد. پیش نویسی در حال تهیه است که دیگر نهایی کنیم و با کمک دولت و مجلس وضع ارز را با دخیره بانک مرکزی کنترل کنیم به شرطی که هیجانات کاهش پیدا کند.
پول مردم در بانک‌ها چه می‌کند؟
حقانی‌نسب نیز گفت: بهترین روش کنترل بازار ارز حمایت از بازار سهام است. در حالی که طرحی را اجرا و بازار سهام را سرکوب کردند. پول از آن خارج شد و قیمت ارز را تکان داد. بالای 300 هزار میلیارد تومان منابع سهام داران را شرکت‌های بورسی در سپرده بانکی گذاشتند. این مبلغ توسط شرکت‌های بورسی باید به کمک سرمایه بیاید. عرضه هولدینگ خلیج فارس سه چیز به ما نشان داد.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: یک اینکه هولدینگ خلیج فارس قیمت معاملاتیش 600 تومان بود و به قیمت 1800 تومان معامله شد، پس نشان می‌داد بازار ارزنده است. دو اینکه دولت به راحتی می‌تواند از محل مالیات بر عایدی سرمایه تامین کسری بودجه کرده، فشار به بازار نیاورد و هزنیه‌های تولید را افزایش بدهد.
وی در پایان گفت: سه اینکه در رقابت هولدینگ خلیج فارس پالایشگاه تهران که در بورس است شرکت کرد و 25000 میلیارد تومان پول سهام‌دار را در سپرده بانکی گذاشته است. اگر شرکت‌های بورسی بخواهند، می‌توانند پول‌هایی که در بانک سپرده کردند و با نرخ 24 درصد نزول می‌خورند را به صرف خرید سهام کنند و دیگر نیازی به منابع توسعه ملی احساس نشود.