هزار توی سرگردانی در فرسودگی ناوگان صنعت چاپ
صنعت چاپ در ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته است، اما برخی مسائل از جمله افزایش نرخ ارز و فرسودگی دستگاه‌ها از سرعت رشد و حرکت آن به سمت توسعه کاسته است. چاپ در ایران در یک دهه گذشته دوره‌های پرفراز و نشیبی را سپری کرده است، هم دوره‌های اوج و رونق اقتصادی را تجربه کرده و هم دوره‌های رکود شدید و تعطیلی یکی پس از دیگری چاپخانه‌ها و روزگاری هم چون طفل سرگردانی بین دو متولی خود یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت در رفت و آمد بوده است، مشکلات صنعت چاپ در همه این سال‌ها مسائلی چون نبود نقدینگی، نبود سفارش، قانون‌های نادرست، عدم اجرای معافیت‌های مالیاتی، سیاست‌گذاری‌های اشتباه و فرسودگی ناوگان صنعت بوده است.
در وضعیت فعلی عمده متخصصان این صنعت، فرسودگی ناوگان چاپ را به عنوان یک دغدغه برمی‌شمارند، که به دلیل هزینه‌های بالای خریداری دستگاه‌ها و تجهیز اتفاق افتاده است. مشکلی که از 10 سال پیش خودنمایی کرد و حالا تبدیل به یک معضل شده است، هم تولید داخل را تهدید می‌کند، هم بازارهای هرچند اندک صادراتی را.
با چندبرابر شدن نرخ ارز در 10 سال گذشته دست صاحبان این صنعت از ماشین‌آلات خارجی کوتاه شده است. مقرون به صرفه نبودن سرمایه‌گذاری چند میلیون یورویی برای واردات یک دستگاه چاپ از سویی و تحریم‌ها از سویی دیگر، موجب شده تا بیش از گذشته شاهد فرسودگی دستگاه‌های صنعت چاپ در کشور باشیم.
نیافتن راهکاری برای برون رفت از این فرسودگی موجب شده امروز بیش از 85 درصد دستگاه های چاپ فرسوده شوند، نهادهای صنفی در سال‌های اخیر بارها بر ضرورت به‌روزرسانی و تجهیز این صنعت در کشور نکاتی را گوشزد کرده‌اند اما تاکنون این نکات و راهکارها اجرایی نشده است. یکی از مهمترین مطالبات نهادهای صنفی و فعالان چاپ در این زمینه در سال‌های اخیر بهره‌مندی واحدهای چاپی از تسهیلات وزارت صمت بوده است. تسهیلاتی که چندی پیش مدیرکل دفتر صنایع سلولزی این وزارتخانه از امکان پرداخت آن به واحدهای چاپی خبر داد.
طبق توافقات اولیه بین اتحادیه چاپخانه‌داران تهران و دفتر سلولزی وزرات صمت، قرار بر این شد که به واحدهای چاپی بین 1 تا 10 میلیارد تومان سرمایه در گردش اختصاص پیدا کند. بر این اساس متقاضیان با مراجعه به سامانه بهین‌یاب برای دریافت تسهیلات مورد نظر ثبت نام کرده و می‌توانستند، از تسهیلات سرمایه در گردش یا سرمایه ثابت استفاده کنند، اما فعالان صنعت چاپ چه اندازه برای این تسهیلات ثبت نام کردند و چه اندازه این تسهیلات می‌تواند فرسودگی ناوگان چاپ را برطرف کند؟
احمد ابوالحسنی رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران تهران در این زمینه به تسنیم می‌گوید: 168 هزار میلیارد تومان سرمایه برای صنایع استان تهران اختصاص داده شده است که از این میان 33 درصد در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت است و یک و نیم درصد متعلق به وزارت ارشاد. 10 درصد نیز در اختیار استانداری تهران است که به شکل‌های مختلف اختصاص داده شده است.
وی ادامه داد: ما در اتحادیه با کمک رئیس صنعت و معدن استان تهران و معاون اقتصادی استاندار، چاپ را نه به دید یک صنف بلکه به دید یک صنعت دیدیم تا بتوانیم از تسهیلات بالاتر نیز بهره ببریم، مبنای پرداخت این تسهیلات به گونه ای است که صنفی‌ها بین 5 تا 10 میلیارد تومان می‌توانند تسهیلات بگیرند و دارندگان پروانه صنایع می‌توانند حداقل 50 میلیارد تومان تسهیلات دریافت کنند. با این حال جز چند درخواست محدود برای رقم بالا کسی برای این تسهیلات از صنعت چاپ ثبت نام نکرده است.
ابوالحسنی تصریح کرد: نرخ سود این تسهیلات از 10 درصد برای خرید ماشین آلات شروع می‌شود و تا 16 درصد برای سرمایه در گردش ادامه دارد، اگرچه نسبت به سود 23 درصدی تسهیلات عادی مزیتی محسوب می‌شود، اما دریافت آن با این نرخ برای صنعت چاپ توجیه اقتصادی ندارد. یک ماشین چاپ حداقل قیمتی معادل 40 تا 50 میلیارد تومان دارد، و اگر بخواهیم از ماشین‌آلات اورهال استفاده کنیم، باید حداقل 25 تا 30 میلیارد تومان بپردازیم.
رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران استان تهران افزود: بنابراین باید گفت در حال واقع‌بینانه این تسهیلات اگر با نرخ سود پایین‌تری در اختیار صنف چاپ قرار بگیرند، می‌توانند راهی پیش روی نوسازی ناوگان چاپ باز کنند، در غیر این صورت به سختی می‌توان امیدی به آن داشت.