همدان سرسلسله تاریخ و تمدن ایران

خبرگزاری ایرنا 1399/04/05 - 09:00 مشاهده در مرجع

همدان - ایرنا - استان همدان تلفیقی از لایه‌های تاریخی از دوران باستان تا معاصر است که آثار ارزشمندی از این ادوار به عنوان ارثیه‌ای جاویدان به یادگار مانده و این خطه را به سرسلسله تاریخ و تمدن ایران زمین تبدیل کرده که آوازه آن مرزهای جهانی را پشت سر گذاشته است.

استان همدان به دلیل قدمت چندین هزار ساله خود توانست در سال 1385 عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران را از آن خود کند و تاریخ و هویتش را که به بلندای الوند است به رخ بکشاند.

کارشناسان میراث فرهنگی، همدان را قلب تاریخ ایران می دانند چرا که وجود هزاران سند تاریخی و متن های تحقیقاتی بیانگر این است که شهر کهن همدان آلبوم زیبا و رنگارنگ و همچنین تجلیگاهی از هویت باستانی مردم ایران زمین از دوره های مختلف تاریخی است و دیرینگی این شهر و ابنیه های باشکوه و تاریخی آن همواره مورد تحسین باستان شناسان قرار گرفته است.

کتیبه های گنجنامه، سنگ نوشته هایی به یادگار مانده از دوران هخامنشی است که بر دل صخره های الوند حکاکی شده و با جلوه گری سحرانگیز خود، غنای تاریخی دیار هگمتانه را به اذهان بازدیدکنندگان یادآوری می کند.

این کتیبه یکی از معروف ترین و شناخته شده ترین آثار تاریخی دیار هگمتانه است، این 2 کتیبه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشا هخامنشی است که بر دل صخره‌های الوند در فاصله پنج کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره سبز و خرم و عباس‌آباد حکاکی شده است.

در این مکان سنگ نوشته داریوش کبیر در سمت چپ و کتیبه خشایارشا در سمت راست آن و کمی پایین تر از کتیبه نخست قرار دارد.

این کتیبه ها که در سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید به سه زبان پارسی باستان، ایلامی و بابلی هر کدام در 20 سطر و از چپ به راست و به خط میخی حکاکی شده اند.

تپه باستانی هگمتانه، برج قربان، گنبد علویان، تپه باستانی نوشیجان و شهر زیر زمینی سامن بخش کوچکی از جاذبه های تاریخی استان است که عظمت و تمدن همدان را نشان می دهد.

در این استان آثاری زیبا، دیدنی و جذاب از دوران مادها، هخامنشیان، ساسانیان، صفویه، سلجوقیان، اشکانیان و قاجاریه تلالویی از فرهنگ و تمدن ایرانیان در همدان به یادگار مانده است.

دامنه های زیبای الوند، دره های سرسبز و دلفریب عباس آباد، حیدره و دره مرادبیک، کوچه باغهای مصفا، آرامگاه های مشاهیر ادبی و تاریخی چون بوعلی سیناوباباطاهر، بقعه استرومردخای و بازار قدیمی نمونه هایی بارز از مجموعه جاذبه های گردشگری زاگرس نشینان است.

وجود کاخ باستانی هگمتانه دارای آثار خشتی دوران هخامنشیان، لوح زر آریا رامنه، جام زرین منسوب به داریوش (قرن پنجم قبل از میلاد) و جام زرین خشایارشاه (پسر داریوش) و نقش برجسته زرشیر بالدار در حال جهش، مربوط به دوران هخامنشی و آثار متعدد دیگر، همدان را در فهرست مکان های زیبای گردشگری جهان قرار داده است.

مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی‌کند. فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4

تپه نوشیجان یکی از بزرگترین آثار تاریخی ملایر است که در 15 کیلومتری شمال غرب ملایر و روبروی روستا شوشاب قرار دارد.

ارگ نوشیجان مهمترین نیایشگاه مادها بوده و عناصر این مجموعه به عنوان نخستین الگوهای معماری ایرانی در فلات قاره ایران از منحصر به فردترین و ارزشمندترین آثار تاریخی کشور محسوب می‌شود.

این بنای عظیم و تاریخی هفت هزار سال قدمت دارد و طبق اسناد موجود در میراث فرهنگی ملایر، روی تپه واقع شدن این بنا حاکی از آن است که در حدود چهار هزار سال پیش این منطقه زیر آب قرار داشته و تنها این قلعه از آب بیرون بوده است.

شهر زیرزمینی سامن، شهری دستکند در 15 کیلومتری ملایر که سال 84 از دل زمین سر برآورد و قدمت آن گویای عظمت و تاریخ کهن استان همدان است.

دستکند سامن که سال 1384 به طور اتفاقی در جریان حفاری‌های فیبر نوری شرکت مخابرات کشف شد، تاکنون 6 فصل کاوش در این مجموعه انجام شده است این اثر پر رمز و راز به اندازه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است که جزو طرح‌های اقتصاد مقاومتی شهرستان ملایر و در اولویت تکمیل قرار گرفته است.

مقبره استرومردخای، محل آرامگاه استر، ملکه شوش و بانوی پادشاه ایران، خشایارشاه و مردخای عموی ملکه را می توان دیگر بنای تاریخی شهرهمدان دانست.

در سرداب بقعه دو قبر و بر بالای آن دو صندوق عتیقه نفیسی قرار دارد، همچنین در این مکان یک کتاب تورات به خط عبری وجود دارد که بر پوست آهو نوشته شده است.

این بنا نخستین بار 11 قرن پیش به دست کلیمیان ساخته شده و بنای جدید قرن هفتم هجری با سنگ و آجر به سبک بناهای اسلامی در مرکز شهر همدان احداث شد.

آرامگاه باباطاهر نیز از عرفای بزرگ و مشهور دو بیتی سرای ایران که گذشت زمان در فراموشی دو بیتی های شورانگیز سروده شده وی با لهجه لری نیز ناتوان بوده در یکی از میدان های مصفا و زیبای همدان واقع است.

گنبد علویان، اثر دیگر خطه تاریخی همدان، محل آرامگاه دو نفر از اعضای خاندان علویان که زیر گنبد سردابی پوشیده شده با کاشی های خشت فیروزه ای رنگ قرار گرفته متعلق به دوره سلجوقیان بوده و از منظر بیرونی مشابه گنبد سرخ مراغه و از داخل نیز دارای گچبری های زیبا و فراوان است.

چهره بیرونی بنا دارای طاقنماهایی به اشکال منظم لوزی های بزرگ و کوچک با آجر برجسته کاری شده است و بقایای کتیبه آجری زیبا به خط کوفی مشتمل بر چند آیه اول سوره دهر در بالای دیوارهای خارجی و ستون های جانبی جلوخان نیز به چشم می خورد.

معبد لائودیسه در شهر نهاوند از دیگر بناهای به جامانده از تاریخ است که از آن به عنوان تنها معبد یونانیان در ایران مربوط به 193 قبل از میلاد و منسوب به سلوکیان یاد می شود.

بقایای این معبد در محلهای به نام دوخواهران (شمال شرقی نهاوند) در زیر خروارها خاک مدفون است. این اثر تاریخی به دستور آنتیخوس سوم از جانشینان اسکندر برای همسر خود به نام ملکه لائودیسه (لائودیکه) احداث شده و یکی از مهمترین آثاری که از این محوطه به دست آمده کتیبه‌ای است بر روی یک تخته سنگ مرمری که به خط یونانی نگاشته شده که در سال 1322 ه. ش هنگام برداشت از خاک محله به دست آمده است. این کتیبه حاوی عناوین و اختیاراتی است از آنتیخوس، سومین حکمران مقدونی، به ملکه و خواهرش لائودیسه، که به حاکم سلوکی تحت امرش مندموس در نهاوند ابلاغ شده و به فرمان مندموس مضمون نامه شاه بر روی سنگی به ابعاد 45 ×85 سانتی‌متر به خط یونانی قدیم و در 32 سطر حک شده، تاریخ کتیبه سال 119 از ماکاندیکوس است که با سال 193 ق. م تطبیق می‌کند و هم اکنون به همراه چندین مجسمه کوچک مفرغی در موزه ملی ایران باستان نگهداری می‌شود.

خبرگزاری ایرنا مرکز همدان از این پس به صورت دوره ای به معرفی آثار تاریخی و طبیعی و گردشگری این استان می پردازد.

*س_برچسب‌ها_س*