هنر در خدمت فرهنگ مقاومت / نگاهی به تئاترهای خیابانی در یادمان‌ها
اهواز - اجرای تئاترهای خیابانی در مناطق عملیاتی دفاع مقدس هم‌زمان با حضور پرشور راهیان نور در این مناطق، جلوه زیبایی از نقش پر رنگ هنر در ماندگاری فرهنگ مقاومت را به تصویر کشید.
اهواز - اجرای تئاترهای خیابانی در مناطق عملیاتی دفاع مقدس هم‌زمان با حضور پرشور راهیان نور در این مناطق، جلوه زیبایی از نقش پر رنگ هنر در ماندگاری فرهنگ مقاومت را به تصویر کشید.
خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها - سید مهدی موسوی: خوزستان عطرآگین شهدا است؛ یادمان‌هایی که جای پای مردان بزرگ و زنان مقاوم هستند که در این خاک پیدا و پنهان نشانه دارند، اینجا دیار رادمردانی از جنس حماسه و ایثار است.
جوانان و نوجوانانی که از دیار ایران زمین به این مناطق می‌آیند تا روایت حماسه‌ها را از نزدیک ببینند و شنونده راویان دفاع مقدس در سطح یادمان‌های دفاع مقدس باشند.
پیر و جوان، زن و مرد، از هر قشر و تبار و قومیت این روزها میهمان خوزستان هستند و خوزستان قهرمان بار دیگر نشان داد ظرفیت عظیم بزرگ و مردمی راهیان نور جلوه گاه عشق و ایثار است تا به فرموده رهبر انقلاب «این فرصت را غنیمت بشماریم».
این روزها راهیان نور رنگ و بوی دیگری دارد و نقل محافل راهیان نور، روایت‌های هنرمندان در قالب تئاتر خیابانی راهیان نور است، اتفاقی کم نظیر و تأثیرگذار که رونق بخش یادمان‌های دفاع مقدس است.
شنیدن کی بُوَد مانند دیدن
جمعیتی که کنار یادمان به تماشای ایستادند هر کدام از استان‌های مختلف کشور به اینجا آمده‌اند تا حماسه‌ها و رشادت‌های مردان این دیار را بشنوند اما «شنیدن کی بود مانند دیدن» چرا که این روایت‌ها از شنیداری به تصویری تبدیل می‌شود و اینجاست که کاربرد هنر «تئاتر خیابانی» نشان دهنده اوج ظرفیت بالای این قالب تأثیرگذار ماندگار را نشان می‌دهد.
پنجمین همایش ملی تئاتر خیابانی راهیان نور با حضور 14 گروه نمایشی این روزها رونق بخش پایان نور است و گروه‌هایی از استان‌های اصفهان، فارس، لرستان، همدان، کردستان، ایلام، تهران و لرستان در کنار گروه‌های نمایشی خوزستان ارزش‌ها و شهادت‌ها را نشان می‌دهند.
هنرمندانی که این روزها در میان حجم بسیاری از فشارها و انتقاداتی که ضد آنها انجام شده بود و با وجود مشغله‌های کاری و معیشتی اما به یادمان‌های دفاع مقدس خوزستان آمده‌اند تا با هنرنمایی بار دیگر نشان بدهند که هنرمندان در دفاع از ارزش‌ها و ترویج فرهنگ ایثار شهادت همچنان ثابت قدم هستند.
هنرمندانی که با کمترین امکانات به میدان آمده‌اند تا جلوه‌ای از هنر متعهد و ارزشی را در قالب «تئاتر خیابانی راهیان نور» به نمایش بگذارند.
زندگینامه شهدا دستمایه هنرمندان
آثار نمایشی راهیان نور در برگیرنده مفاهیم مقاومت و ایستادگی برای مردم است که هم‌اکنون در حال اجراست و معرفی شهدای شاخص و محوری عملیات‌ها، ابعاد شخصیت سردار سلیمانی و ایثارگران از دیگر موضوعات این دوره از همایش است.
نمایش خیابانی با ظرفیت بالا توانسته جایگاه خود را در میان هنرمندان و مخاطبان پیدا کند اما گویا مدیران فرهنگی به آن ایمان ندارند.
«آن طرف‌تر در میان سیل جمعیت گویا مادری به دنبال فرزند خود است، هراسان و ملتهب از این سو به آن سو می‌رود، جمعیت را درگیر خود می‌کند، سراغ فرزند خود را می‌گیرد، گویا فرزندش 19 سال بیشتر سن ندارد، از اجتماع افرادی برای کمک به این مادر کهنسال می‌شتابند، اما اتفاق چیز دیگری است... رضا 19 ساله اعزامی از آذربایجان غربی رزمنده‌ای است که برای آخرین بار با مادرش خداحافظی می‌کند و در سال 65 به میدان آتش و زخم می‌رود و هیچگاه بر نمی‌گردد».
این روایت نمایشی از هنرمندان استان آذربایجان غربی شهرستان ارومیه به کارگردانی حدیث راد است که اینگونه نمایشی را به اجرا درآوردند و جمعیت را با تا انتها با خود همراه کردند تا روایتگر رضای 19 ساله اهل ارومیه باشند.
اتفاقی کم نظیر در راهیان نور
تئاتر خیابانی راهیان نور اتفاقی کم نظیر و بی‌بدیل برای انتقال مفاهیم ارزشی و معرفی شهدای شاخص استان‌های کشور است؛ فرصتی برای هنرنمایی هنرمندان متعهد است که باید از سوی مدیران فرهنگی کشور حمایت جدی صورت گیرد.
با یکی از تماشاگران به گفت‌وگو می‌نشینم؛ سمانه از استان چهارمحال و بختیاری با دیدن این نمایش اشک‌های خود را پاک می‌کند، هرچند که سخن گفتن برایش سخت و دشوار بود اما از کیفیت بازی بازیگران و قصه نمایش تعریف می‌کند و می‌گوید: تا به حال در یادمان‌های دفاع مقدس «تئاتر خیابانی» ندیده بودم و این برای اولین بار است که تماشاگر این جنس از «تئاتر دفاع مقدس» می‌شود.
سمانه که کارشناس کامپیوتر است، درباره حسش در خصوص این نمایش اظهار می‌کند: این نمایش باور پذیری بالایی داشت که ما را تا انتهای قصه نگه داشت و باعث شده تا لحظات ناب و احساسی در میان مخاطبان ایجاد شود.
بعد از اجرای نمایش خیابانی «اینجا مادر ایستاده» حالا نوبت به اجرای نمایش «مسیر عاشقی» کاری از هنرمندان لرستانی می‌رسد؛ نمایشی با حال و هوای بومی و موسیقی‌های فولکلور لرستان که با شروع نمایش بر جمعیت افزوده می‌شود به گونه‌ای که حتی کودکان هم اجرا را ایستاده تماشا می‌کنند.
نمایش خیابانی «مسیر عاشقی» به کارگردانی حسام شریعتمداری از بروجرد لرستان، روایتگر پستچی نامه‌رسانی است که با نامه‌های متعددی مواجه بود و در جنگ بعضی از این نامه‌ها را می‌خواند. این نمایش با استفاده از اِلِمان‌ها و نشانه‌های زیبای شناختی، تصویرهای بدیع و جذابی را به تماشاگران ارائه می‌دهد و در قسمت‌هایی از این نمایش با فضاسازی‌های متعدد همچون جشن تولد و ازدواج، روند نمایش را تا پایان به سمت جنگ و مقاومت ادامه می‌دهد.
با پایان یافتن این نمایش با یکی از خادمان راهیان نور به گفت‌وگو می‌نشینم؛ غلامرضا اهل تهران است و در سری اول خادمی راهیان نور و خدمت رسانی به کاروان‌های راهیان نور ثبت نام کرده است. وی از تجربه تماشای تئاتر خیابانی در کنار «تئاتر شهر» و در ایستگاه‌های متروی تهران می‌گوید: فکر نمی‌کردم روزی در این بیابان‌ها و این یادمان‌های دفاع مقدس خبری از هنر و تئاتر خیابانی باشد.
او که دانشجوی رشته مکانیک دانشگاه تهران است، درباره «تئاتر خیابانی راهیان نور» تاکید می‌کند: کاش در کنار اجرای گروه‌های تئاتر شاهد اجرای گروه‌های سرود هم بودیم که می‌توانست بسیار ارزشمند و مفید باشد.
پس از اجرا هر یک از مادران شهید حاضر در کاروان‌های راهیان نور از بازیگران این نمایش‌ها تقدیر و تشکر می‌کنند، برخی از حضار با بازیگران عکس یادگاری می‌گیرند و برخی جوان‌ها برای حضور در عرصه‌های هنری از آنها مشورت می‌گیرند.
قالب هنری و استخراج گنج
اینجا یکی از راویان دفاع مقدس با اشک‌های حلقه زده سراغ هنرمندان را می‌گیرد و از آنها صمیمانه تشکر می‌کند، او می‌گوید: این توفیق بزرگی برای شما هنرمندان بود که امروز در کنار این یادمان‌ها و در این خاک مطهر اجرای برنامه داشتید و این دل‌های تماشاگران را شهدایی کردید و چه سعادتی بزرگ‌تر از این؟
راوی دفاع مقدس حاضر در یادمان این اقدام برگزاری پنجمین همایش ملی تئاتر خیابانی راهیان نور را ارزشمند توصیف می‌کند و ادامه می‌دهد: رهبر ما بارها فرمودند هر موضوع و هرچیزی که با هنر آمیخته شود، ماندگار خواهد شد و چه موضوعی بهتر از این جنگ هشت ساله ما که یک گنج بزرگ بود و باید توسط هنرمندان استخراج شود.
این بار به یادمان «گلزار شهدای هویزه» می‌روم اینجا شاید پایان سفرم باشد اما اجراهای «تئاتر خیابانی راهیان نور» تا اول فروردین 1402 در یادمان‌های دفاع مقدس خوزستان ادامه دارد و این هنرمندان جهادی با تمام تلاش و انرژی خود می‌روند تا لحظات ماندگاری را خلق کنند و در زنده نگه داشتن یاد شهدا سهیم باشند.
یادمان‌های نهر خین، شلمچه، گلزار شهدای هویزه، فتح‌المبین، موزه جنگ خرمشهر، دهلاویه، اروند، میعادگاه هنرمندان متعهدی است که این روزها فارغ از دغدغه‌های شخصی و التهابات جامعه به نهادینه کردن ارزش‌های دفاع مقدس تلاش می‌کنند.
همایشی با ویژگی‌های خاص
در این همایش خبری از توزیع جوایز، رتبه‌ها، لوح‌های تقدیر، سفارش‌های مجری و سالن‌های مجلل نیست بلکه اینجا همه خاکی هستند و به رنگ یادمان‌های دفاع مقدس، به رنگ تپه‌ها و لباس‌ها و آثار به جا مانده از جنگ 8 ساله تحمیلی می‌شوند.
اینجا خبری از تندیس‌ها، تعریف و تمجیدهای داوران و همچنین بولتن‌های جشنواره «داور پسند» نیست، اینجا محلی برای ابراز وجود و فرصتی برای تبانی نیست بلکه اینجا زائران و کاروان‌ها تعیین کننده هستند.
«همایش ملی تئاتر خیابانی راهیان نور» با کمترین حمایت‌ها و بی مهری مدیران مسئول اما بهترین بازخورد و بیشترین اثربخشی را در راهیان نور داشته است.
مدیران فرهنگی کشور باید قدردان این هنرمندان متعهد باشند چرا که این چنین برای سربلندی ایران در تمامی مقاطع و شرایط پای کار این نظام ایستاده‌اند.
