وابستگی 90درصدی به آب زیرزمینی در برخی استان‌ها
مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: وضعیت منابع آب در بسیاری از دشت‌های کشور بحرانی است و برای مدیریت این شرایط چاره‌ای جز مصرف بهینه و کاهش برداشت آب نداریم.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تقی عبادی، مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران در رابطه با وضعیت و میزان مصرف آب زیرزمینی در کشور گفت: در کشور به صورت سالانه نزدیک به 98 میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌شود که از این بین 55 درصد توسط منابع زیرزمینی و 45 درصد دیگر توسط منابع آب سطحی تأمین می‌شود.
وی با اشاره به اینکه توزیع استانی برداشت آب زیرزمینی در استان‌های مختلف کشور به یک اندازه نیست، بیان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی استان‌ها سهم منابع زیرزمینی در تأمین آب مورد استفاده به شدت افزایش یافته است.
عبادی در همین رابطه توضیح داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در استان‌هایی مانند کرمان، یزد، خراسان جنوبی، هرمزگان، همدان، خراسان رضوی، فارس، مرکزی، قم و سمنان وابستگی به آب‌های زیرزمینی نسبت به دیگر استان‌های کشور به مراتب بدتر است و در این استان‌ها بیش از 75 درصد از آب مصرفی از آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
وی با اشاره به شرایط به شدت بحرانی استان‌هایی چون کرمان، یزد، خراسان جنوبی و هرمزگان اضافه کرد: به عنوان نمونه در استان کرمان حدود 93 درصد از آب مصرفی از طریق چاه‌های زیرزمینی تأمین و در استان یزد نیز حدوداً 91 درصد از آب مصرفی از آب‌های زیرزمینی برداشت می‌شود.
مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی با اشاره به اینکه به طور کلی در 21 استان کشور بیش از 50 درصد از آب مصرفی از منابع زیرزمینی برداشت می‌شود، ادامه داد: برای مقابله با این شرایط بحرانی چاره‌ای جز مصرف بهینه آب به ویژه در بخش کشاورزی و کاهش برداشت برداشت از منابع زیرزمینی وجود ندارد.
عبادی در مورد نقش منفی این شرایط بر وضعیت آبی کشور افزود: وضعیتی که در آن قرار داریم و طی یک روند صعودی سبب شده است تا اکنون با رقمی معادل 143 میلیارد مترمکعب کسری تجمعی آب زیرزمینی رو به رو باشیم و این روند موجب پایین رفتن سطح آب در آبخوان‌ها و در نتیجه برداشت آب از قسمت‌های عمیق‌تر شده است.
وی همچنین در مورد نقش منفی وضعیت کنونی بر کیفیت آب برداشتی در نقاط مختلف کشور گفت: از آنجایی که به صورت عمومی کیفیت آب در قسمت‌های بالایی و نزدیک به سطح ایستابی بالاتر از قسمت‌های پایینی و نزدیک به سنگ کف است، امروزه اغلب بهره بردارن کشور با افت کیفیت آب مواجه هستند. عبادی با اشاره به اینکه بررسی بلند مدت متوسط تغییرات کیفیت آب چاه‌های کشور این نکته را تأیید می‌کند، ادامه داد: میزان هدایت الکتریکی آب که معرف میزان املاح و نمک موجود در آب است، طی سال‌های گذشته تقریباً با رشدی دو برابری از 2200 به 4200 میکروموس بر سانتی متر رو به رو بوده است.
وی در مورد دلایل بروز این شرایط نگران کننده نیز بیان کرد: از جمله دلایل بروز این شرایط باید به مواردی، چون پدیده تغییر اقلیم، تغییر الگوی کشت و توسعه اراضی، رشد جمعیت و عدم اجرای کامل برنامه‌های مدیریتی اشاره کرد.
عبادی در همین باره ضمن تأکید بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های کنترلی و حفاظتی در رابطه با میزان برداشت آب از منابع زیر زمینی هشدار داد: در صورت استمرار وضع موجود و عدم کنترل برداشت‌های بی رویه شاهد ضربات مهلک تری بر بقای حیات عموم مردم ایران خواهیم بود.
وی در بخش پایانی سخنان خود پیش بینی کرد: در صورت عدم اتخاذ سیاست‌های کنترلی و حفاظتی و اصلاح رویه‌های غلط موجود، پیامدهایی، چون کاهش میزان برداشت و خشک شدن چاه ها، رشد زمین‌های بایر، افزایش درخواست کف شکنی و جا به جایی چاه‌ها، گسترش فرونشست، خطر مهاجرت‌های آبی و افزایش تنش‌های اجتماعی اجتناب ناپذیر است.