ورود جنگ اقتصادی عربستان با ترکیه به مرحله جدید
تهران - ایرنا - عربستان برای همراه کردن ترکیه با سیاست‌های منطقه‌ای خود شمشیر را برای آنکارا از رو بسته و در دو سال گذشته ریاض به جنگ اقتصادی با آنکارا رفته و در ماههای اخیر این جنگ را به مرحله جدیدی کشانده است.
عربستان سال‌ها است که در منطقه با رقیب تراشی به دنبال مطرح کردن خود به عنوان قدرت عربی است و ریاض در این مسیر با هزینه کردن صدها میلیارد دلار و کشتار صدها هزار مسلمان در کشورهای سوریه، یمن، لیبی و عراق با ایجاد گروه‌های تروریستی نیابتی و یا جنگ مستقیم، سعی کرده به آرزوی خود جامه عمل بپوشاند، ولی دستاورد این اقدام تقریبا برای سعودی‌ها صفر بوده و در مقابل کشورهای یاد شده با زیان‌های جبران ناپذیر انسانی و مادی فراوانی مواجه شده اند.
عربستان بیش از دو دهه می‌باشد که سیاست جنگ طلبانه در منطقه اتخاذ کرده و این روند از سال 2015 و با روی کار آمدن "محمد بن سلمان" ابتدا به عنوان وزیر دفاع و سپس ولیعهد شدن وی در سال 2017 با همراهی آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها تشدید شده و سعودی‌ها در این مسیر با بهره بردن از گروه‌های تروریستی شرایط بدی را به کشورهای منطقه همچون سوریه، عراق، لیبی و لبنان تحمیل کرده‌اند.
آل سعود در این مسیر همچنین با حمایت از گروهکهای تروریستی به مردم ایران نیز در سال‌های اخیر لطماتی وارد کرده است؛ کشورهای پاکستان و افغانستان نیز به دلیل حمایت آل سعود از گروه‌های افراطی و تروریستی در چهار دهه گذشته لطمات جدی دیده‌اند، اما جنگ سعودی‌ها با ترکیه به گونه دیگر، یعنی اقتصادی است.
عربستان از 15 نوامبر 2020 و در مرحله دوم از اوایل اسفندماه سال گذشته (1399) به جنگ اقتصادی علیه آنکارا رفت و با اعلام کمپین مردمی تحریم کالاهای ساخت ترکیه، بر آتش اختلافات میان ریاض - آنکارا افزود.
از زمان راه اندازی کمپین مردمی تحریم کالاهای ترکیه در عربستان که با هدایت رژیم آل سعود انجام شده، تعدادی از شرکت‌ها، فروشگاه‌ها و بازارهای عربستان از این امر استقبال و برخی از آنها از طریق بیانیه‌های رسمی تاکید کردند که کالاهای ترکیه موجود در انبارها را تا زمان انقضای آنها از بین می‌برند.
در یکی از بیانیه‌های مذکور که در روزنامه «رأی الیوم» چاپ لندن، متنشر شده، تاکید گردیده که فروش محصولات ترکیه در سایه گسترش خصومت این کشور با عربستان قابل قبول نیست و کمپین مردمی تحریم کالاهای ترکیه وارد چرخش مهمی (در عربستان) شده و کالاهای تولید این کشور تحت هیچ دلیل و بهانه‌ای قابلیت فروش در عربستان را ندارند.
یکی دیگر از اقدامات اخیر سعودی‌ها علیه ترکیه، توقیف شمار زیادی از کامیون‌های حامل مواد غذایی در گمرکات عربستان است که خسارت‌های زیادی به صادرکنندگان و تجار ترک وارد کرده و همین مساله و تحریم کالاهای ترکیه موجب شده تا آنکارا در روزهای اخیر از ریاض به سازمان تجارت جهانی شکایت کند.
روزنامه «صباح» ترکیه در این باره نوشت، اقدامات محدود کننده عربستان که روابط تجاری میان دو طرف را هدف گرفته، به سازمان تجارت جهانی گزارش شده و در عین حال آنکارا از مقامات سعودی درخواست نموده تا هرچه سریعتر کامیون‌های ترک حامل کالا در گمرک‌های عربستان را آزاد کنند.
صباح همچنین نوشته که ترکیه نیز همزمان دو گام علیه عربستان برداشته است؛ نخست این که به صورت غیررسمی کالاهای ساخت این کشور را تحریم کرده و دیگری ارسال سه پیام به "ماجد بن عبدالله القصبی"، وزیر بازرگانی عربستان است. آنکارا در این پیام‌ها مراتب نارضایتی خود را از رفتار منفی ریاض با شرکت‌های تولیدی و صادراتی ترکیه ابراز داشته و از عربستان خواسته به این اقدامات پایان دهد.
این روزنامه در ادامه به نقل از "رخسار پکجان" وزیر بازرگانی ترکیه گزارش داد که عربستان از 15 نوامبر 2020 برخی از محصولات ترکیه از جمله تخم مرغ، شیر، گوشت سفید و دیگر محصولات این کشور را در گمرکات خود معلق نگه داشته است.
وی گفت: رایزن‌ها و وابسته‌های ترکیه در عربستان برای آزادسازی کالاها، اقدامات لازم را انجام داده‌اند. وزیر بازرگانی ترکیه با بیان اینکه مقامات سعودی تصمیم گرفته‌اند برخی از این کالاها را به ترکیه بازگردانند، افزود که دولت ریاض همچنان به اقدامات منفی خود در قبال صادرات ترکیه ادامه می‌دهد.
وی ادامه داد، سه پیام به همتای سعودی خود در تاریخ های 17 ژوئیه 2020، 5 اکتبر 2020 و 22 ژانویه 2021 ارسال کرده و در آنها مراتب نارضایتی ترکیه را در قبال اقدامات منفی ریاض با شرکت‌های این کشور ابراز داشته است.
پکجان همچنین گفت که وزیر سعودی در پاسخ مدعی شده که راهبرد عربستان برای تضمین تجارت آزاد با همه شرکای تجاری براساس تعهدات بین‌المللی تعیین شده و هیچ تبعیضی علیه ترکیه وجود ندارد.
وی افزود که در این رابطه اقدامات لازم اتخاذ و به سازمان جهانی تجارت ارائه شده تا راه حلی برای این مشکل پیدا شود؛ همچنین تمامی اقدامات عربستان در خصوص اعمال محدودیت بر تجارت با ترکیه در شورای تجارت کالا به عنوان بخشی از اقداماتی که باید در سازمان جهانی تجارت پیگیری شود، مطرح شده است.
در حالی جنگ اقتصادی میان ریاض و آنکارا افزایش یافته که چندی پیش عربستان و ترکیه گام‌هایی را برای کاهش تنش‌ها برداشته بودند. اواسط بهمن ماه بود که رسانه‌های بین‌المللی اعلام کردند که تحرکات پنهان و آشکار امارات و عربستان برای تنش‌زدایی با آنکارا آغاز شده و قبل از آن هم "سعد حریری" نخست وزیر مکلف لبنان در سفری به آنکارا و دیدار با "رجب طیب اردوغان" رییس جمهوری ترکیه، حامل پیامی محرمانه از ریاض برای آنکارا به منظور رفع اختلافات طرفین بود.
شبکه خبری «بلومبرگ» در همان زمان به نقل از منابع آگاه، وجود اقدامات پنهانی و آشکار برای کاهش تنش میان ترکیه، امارات و عربستان سعودی را فاش و اعلام کرده بود که ابوظبی و ریاض در حال بررسی امکان دستیابی به روابط بهتر با ترکیه هستند.
بلومبرگ تصریح کرده بود، این اقدامات که شامل تجارت و امنیت می‌شود، همچنان مقدماتی است و با توجه به سابقه تنش‌های طولانی مدت و درگیری میان طرف‌ها، هنوز قطعی نشده است.
بنابر اعلام این منبع، احتمالا این اقدامات با اصرار دو کشور عرب حوزه خلیج فارس مبنی بر مهار حمایت ترکیه از گروه «اخوان المسلمین» که آنکارا آن را جنبشی برخوردار از حمایت گسترده مردمی می‌داند، مغایرت خواهد داشت؛ با این حال، حتی پیشرفت محدود در مسیر بهبود روابط می‌تواند اختلافات را درباره مسائل منطقه کاهش دهد.
اما هنوز زمان زیادی از این اقدام نگذشته بود که عربستان به جنگ اقتصاد دیگری علیه ترکیه رفت و با اعلام کمپین مردمی تحریم کالاهای ترکیه، بر آتش اختلافات میان ریاض - آنکارا افزود.
پس از توافق سازش میان امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی که در 25 شهریور ماه سال جاری خورشیدی (1399) که در کاخ سفید میان مقامات آنها و در حضور «دونالد ترامپ» رییس جمهوری سابق آمریکا امضا شد، کالاها و تولیدات رژیم صهیونیستی به سرعت سرازیر کشور امارات گردید و بخشی از آن نیز از آنجا راهی سرزمین عربستان و جایگزین کالاهای ساخت ترکیه شد.
اخبار و تصاویر منتشره توسط رسانه‌های عربی نشان می‌دهد که در ماههای اخیر بازارهای امارات از کالاها و محصولات تولیدی رژیم صهیونیستی اشباع و مقدار زیادی نیز به سمت عربستان گسیل و جایگزین کالاهای ترکیه‌ای شده است.
البته رژیم آل سعود همچون سران رژیم صهیونیستی در چند وقت اخیر به مساله اختلافات یونان با ترکیه نیز ورود کرده و با برگزاری رزمایش مشترک، حمایت خود را از آتن در این پرونده اعلام کرده‌اند تا بتوانند در مسایل مورد اختلاف میان ریاض - آنکارا همچون مساله اخوان المسلمین دست برتر را داشته باشند.
کارشناسان مسایل منطقه معتقدند که هنوز نتیجه جنگ اقتصادی میان ریاض - آنکارا مشخص نیست و باید کمی صبر کرد تا نتیجه آن مشخص شود، ولی سعودی‌ها باید این را بدانند که نمی‌توانند با تحمیل شرایط خود به دیگر کشورها، آنها را با سیاست‌های ضدانسانی و غیراخلاقی خود همراه کنند.
*س_برچسب‌ها_س*