«ورود زنان به ورزشگاه‌ها را بررسی می‌کنیم»؛ بررسی کنید، 20 سال است که دارید بررسی می‌کنید!

عصر ایران؛ مهرداد خدیر - سرپرست امور بانوان وزارت ورزش گفته است: «ورود بانوان به ورزشگاه‌ها در کارگروه‌های مربوطه در حال بررسی است، ضمن اینکه زیرساخت‌هایی باید در استادیوم‌ها ایجاد شود تا حریم و شأن بانوان حفظ شود».

درباره سخنان خانم مریم کاظم‌پور می‌توان گفت: بررسی کنید، 20 سال است که دارید بررسی می‌کنید! چون درست 20 سال قبل هم فیفا به ایران فشار آورد درهای ورزشگاه را به روی دختران باز کنید. در آن زمان هم تیم ملی فوتبال ایران در گیر و دار میزبانی مسابقات راه یابی به جام جهانی بود و در چنین روزهایی با این که ایرلند را با تک گل یحیی گل‌محمدی سرمربی کنونی تیم فوتبال پرسپولیس بردیم اما به جام جهانی راه نیافتیم و این بار خوش بختانه از این حیث اضطراب نداریم و با یک برد دیگر یکی از سریع ترین راه یابی ها را جشن می گیریم منتها همان زمان هم بحث این بود که قرار است ورود دختران به ورزشگاه بررسی شود. هر وقت فشار فیفا جدی می شود همین واکنش را شاهدیم.

نه به صراحت گفته می شود درها را باز نمی کنیم (چون این صراحت شهامت می خواهد و تصویر طالبان را ترسیم می کند) و نه گفته می شود اگر راه دهیم گزینشی یا نمایشی است و نه باز می کنید چون هیچ قانونی منع نکرده است. فقط مدام می گویند بررسی می شود! یعنی شاید وقتی دیگر تا این نیز بگذرد! یعنی نه جرأت داریم بگوییم باز نمی کنیم به خاطر خارجی ها و نه جرأات داریم بگوییم باز می کنیم از ترس فشار داخلی ها!

اما مگر دوسال پیش و در مهر 98 در بازی ایران - کامبوج زنان حاضر نشدند؟ آن موقع بررسی نشده بود یا قرار شد بعد از آن بررسی شود؟ اول یک کاری را انجام می دهیم بعد بررسی می کنیم یا چون مربوط به دولت قبل بود خوب بررسی نشد و باید به صورت اتقلابی و جهادی دوباره و سه باره و صدباره بررسی شود؟

شاید گفته شود ورود زنان به ورزشگاه از آغاز انقلاب ممنوع شد اما واقعیت جز این است. چون در سه سال اول دختران و زنان نیز اجازه و امکان داشتند به ورزشگاه بروند البته برای تماشا اما خود علاقه ای نداشتند منتها در فضای خاص سال 60 که محدودیت ها تشدید شد ورزشگاه ها هم عملا مردانه شد. هیچ قانون و مصوبه ای هم در این مورد وجود ندارد. با این وصف هم باز شاید گفته شود که پس چرا 20 سال است بررسی می شود؟ علت این است که از 20 سال پیش به این طرف فیفا جدی تر گرفته و تهدید کرده و قبل از آن به این شدت تأکید نمی شد و بررسی نمی شد.

خانم کاظم‌پور هم خوب است به این نکته توجه کنند که بخشی از سوء‌تفاهم مخالفان به خاطر این است که خیال می کنند قرار است زنان و مردان با هم و به صورت مختلط ورزش کنند و کلمه «ورزشگاه» این ذهنیت را ایجاد کرده حال آن که صحبت از ورزش نیست. بحث تماشاست. اصلا ورزشگاه ها را به این صورت و با سکوهایی به سبک «کولوسه ئوم» می سازند برای تماشا.

به بیان روشن تر اصلا بحث ورزش نیست که مختلط باشد یا نه. حرف از تماشاست مثل سینما. مثل تئاتر و قرار نیست هیچ زنی اندام خود را تکان بدهد. نشسته اند و تماشا می کنند. کاش نام ورزشگاه آزادی را به ورزشگاه و تماشاخانه تغییر دهند تا این واقعیت جا بیفتد.

دوسال پیش یک فرمول 10 ماده ای پیشنهاد کردم و چون 20 سال است یک حرف را تکرار می‌کنند و بازی ایران - کامبوج استثنا بود و تبدیل به قاعده نشد آن 10 ماده هم اگر تکرار شود بد نیست. (در اینجا البته کلمه «ماده» درست است ولی آقای رییسی در معرفی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش نباید می‌نوشت ماده 133 قانون اساسی چون قانون اساسی ماده ندارد اصل ندارد و نمی‌گویند کمیسیون ماده 90. می‌گویند کمیسیون اصل 90 و نمی‌گویند طبق ماده 44 می‌گویند طبق تفسیر اصل 44):

1. چنان که تصریح و تأکید شد دختران و زنان در واقع به «ورزشگاه» نمی‌روند. به «تماشاخانه فوتبال» می‌روند تا بازی را «تماشا» کنند. نمی‌روند «بازی» کنند. می روند تماشا کنند. همان گونه که تئاتر یا فیلم تماشا می کنند. به نظر می رسد بخشی از سوء تفاهم با تأکید بر کلمه «تماشا» مرتفع شود. بنا براین بگویید تماشای فوتبال از نزدیک نه ورود دختران به ورزشگاه چون کسانی که در تمام عمر یک بار هم به ورزشگاه نرفته اند و فقط در تلویزیون فوتبالیست ها را با شلوارک دیده اند شاید خیال کنند قرار است با هم ورزش کنند! 2. اصرار فیفا بر «رفع تبعیض» است. در نگاه آنان جلوگیری از ورود دختران و زنان از مصادیق عینی «تبعیض» و «تبعیض جنسیتی» است. «تساوی» و «برابری» از اصول دنیای مدرن است. در سنت البته سخنی از برابری نیست یا چیره نیست. از این رو باید توضیح دهند قرار نیست «نصف» جایگاه تماشاگران به زنان اختصاص یابد و صحبت از 10 تا 15درصد است. 3. اگر زنان به ورزشگاه بروند ولی تلویزیون پخش نکند یا نمای نزدیک از آنان نگیرد شاید حساسیت کمتری ایجاد کند. این توصیه البته برای شروع کار است و به مرور می توانند نشان دهند. مهم این است که طلسم بشکند. 4. رییس جمهوری در مقام رییس شورای عالی امنیت ملی می تواند موضوع را در این شورا به بحث گذارد و تصویب کند چرا که فوتبال در ایران مقوله ای امنیتی است یا امنیتی هم هست. این را برای آقای روحانی نوشته بودم درباره آقای رییسی هم صدق می کند و اتفاقا ایشان که به «میدان» و مدیریت میدانی زیاد علاقه دارند به این میدان هم باید توجه کنند. سال ها پیش مجری برنامه «صندلی داغ» تلویزیون از دکتر قریب مدیر عامل وقت باشگاه استقلال پرسید تحصیلات و تخصص شما چیست و او پاسخ داد: «دکتری امنیت استراتژیک». مجری - داریوش کاردان - با شگفتی پرسید: ربط آن با مدیریت باشگاه فوتبال چیست و قریب پاسخ داد: فوتبال در ایران، مقوله ای امنیتی است و کاملا ربط دارد. جدای این اگر فوتبال ایران تعلیق شود یکی از مهم ترین تفریحات مردم حذف خواهد شد و آیا این بار امنیتی ندارد؟ در ابعاد منطقه ای و جهانی نیز این موضوع صادق است.

5. در یادداشت پیشین آوردم و اینجا هم تکرار می کنم. مخالفت برخی مراجع منحصر به ورود زنان به ورزشگاه ها نیست. آقای مکارم سیگار را حرام اعلام کرده اند اما شرکت دخانیات تعطیل نشده یا دیگری بهره بانکی را اما هیچ بانکی تعطیل نشده یا درباره موسیقی نظر منفی ابراز می شود اما رادیو آوا از بام تا شام موسیقی پخش می کند و در خیلی از شهرها کنسرت برگزار می شود. با این نگاه این نهی ها الزامی برای دولت ایجاد نمی کند. چندان که بانک ها درباره بهره به فتواها عمل نمی کنند و قوانین را در نظر دارند و چون شورای نگهبان مهر تأیید زده شرعی به حساب می آید.

6. ممکن است گفته شود فیفا به ورزشگاه های ما چه کار دارد؟ اما تنها «فیفا» نیست که کار دارد. «یاتا» هم به هواپیمایی ما کار دارد و «فیلا» هم به کشتی ما و سازمان بین المللی کاربه قانون کار ما. با این نگاه آقای گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی را هم نباید روز سه شنبه راه دهیم اما حتی در دولت انقلابی متشکل از مخالفان برجام هم میزبان او می شوند و تنها محدودیت در قبال مواضع او این است که دیدار با رییس جمهوری را دربرنامه او نگنجانده اند. البته این هم در این سفر است و سفر بعدی احتمالا ملاقات می کند. عضویت در مجامع بین المللی هم مزایایی دارد و هم محدودیت هایی. پول ما بابت جام جهانی را هم فیفا می پردازد و تنها اعمال محدودیت نمی کند. بدون فیفا خودمان با خودمان باید مسابقه بدهیم!

7. در دنیایی که رسانه ها با هم رقابت دارند هر رسانه مزیت نسبی خود را دارد و سرمایه اصلی اوست. مزیت نسبی صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران فوتبال است. یکی از مهم ترین رشته های پیوند مردم با صدا و سیما مسابقات فوتبال و پخش مستقیم آن است. «من و تو» هر قدر هم رقص و آواز پخش کند، بی بی سی فارسی هر چه تحلیل سیاسی بگذارد، ایران اینترنشنال هر قدر خبررسانی کند و «جم» هر چه سریال ترکی بگذارد باز هم نمی توانند مسابقات فوتبال داخل ایران با میلیون ها بیننده را پوشش دهند.

حذف فوتبال این رشته را می گسلد و مردم را به سوی این شبکه ها سوق می دهد. با این توضیح شاید بتوانند منتقدان را قانع کنند و عجیب است که صدا وسیما سکوت کرده است. حفظ میز و دل خوش کردن به آمار بینندگان که به خاطر رایگان بودن تلویزیون امری طبیعی است آنان را از مهم ترین سرمایه غافل کرده است. البته فعلا صحبت از حذف نیست اما تا کی می شود گفت داریم بررسی می کنیم؟! 8. حضور زنان در ورزشگاه ها مهم تر و حساسیت‌زاتر است یا حق رأی زنان؟ اگر فقیهی که 100 سال پیش درگذشته اکنون چشم بگشاید و او را به مجلس شورای اسلامی ببرند و بگویند هم در انتخاب این نمایندگان رأی زنان نقش داشته و هم خانم هایی در روند قانون گذاری نقش دارند باور می کند؟ اما این اتفاق افتاده است. رژیم پهلوی در مقابل «زن سنتی» و به تعبیر علی شریعتی «زن مطبخی» مدعی «زن مدرن» بود که باز شریعتی از آن به عنوان «زن عروسکی» یاد می کرد و هنر شریعتی این بود که فارغ از دو قطبی زن مطبخی و زن عروسکی زنی دیگرگونه را وارد جامعه ایران کرد و امام خمینی هم در ادامه با تأیید حضور زنان در انقلاب اسلامی مسیر جدیدی را گشود. سخنان مرحوم مدرس درباره حق رأی زنان را بخوانید که تا چه حد مخالف بوده حال آن که امام خمینی در این فقره او را الگو قرار نمی دهد و از این ظرفیت استفاده می کند. کافی است حضور زنان در ورزشگاه‌ها را مانند حق رأی زنان بدانیم تا نشدنی به نظر نیاید. 9. پیش از این و در مواردی درهای ورزشگاه به روی زنان باز شد و اتفاق خاصی نیفتاد. پوشش ها همان بود که در جامعه بود. کم یا زیاد مثل جامعه است. مگر این که مشکل با شادی و همهمه باشد که اقتضای هیجانات ورزشگاه است و مرد و زن ندارد.

10. سر انجام این که دیر یا زود این اتفاق می افتد و این ما هستیم که باید خودمان را با الزامات فیفا تطبیق دهیم نه فیفا با ما. هر چه زودتر باشد کم‌خسارت‌تر است و حال که این همه «صنم» یا «سمن» در عرصه بین‌المللی داریم دنبال «یاسمن» تازه نباشیم.

وقتی پلیس در کوچه و خیابان مراقب رفتار خانم هاست داخل ورزشگاه که اسم و صندلی مشخص است هم طبعا کنترل می کنند.

راستی بحث ورود دختران به ورزشگاه که پیش می‌آید یاد آن حکایت طنزآمیز می‌افتم که اگر دختری وارد ورزشگاه شود و با تلگرام به مادر خود اطلاع دهد رسیدم، نگران نباش و هم‌زمان شال او هم شل باشد و یک لحظه بیفتد سه جرم مرتکب شده: ورود به مکان ممنوعه، استفاده از وسیله ارتباطه ممنوعه و رعایت نکردن حداکثر پوشش وضع شده!

خانم کاظمی‌پور! چی را می‌خواهید بررسی کنید؟ زودتر تصمیم بگیرید. قبل از آن‌که طالبان درهای مدرسه‌ها را به روی دخترکان باز کند!