وقتی آینه‌های عبرت مدعی حکمرانی خوب می‌شوند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، روزنامه سازندگی نوشت: در حالی که ماحصل و دستاورد سفر رئیسی به آفریقا «توافق بر سر تهاتر محصولات پتروشیمی با کالا‌های اساسی» تبیین شده، اصولگرایان، حامیان دولت و رسانه‌های منتسب به این جریان به تمجید از این سفر پرداختند و خود رئیسی هم تعبیر «سرزمین فرصت‌ها» را برای آن به کار برد و نقد برخی از کارشناسان و سیاسیون در این راستا را فاقد اهمیت خوانده بود.

رئیسی همچنین گفته بود «اراده ما بر تعامل با همه کشور‌های جهان است، دنیا فقط به چند کشور غربی خلاصه نمی‌شود که خودشان را جامعه جهانی می‌دانند. همان‌طور که قاره آمریکا و آسیا مهم است، آفریقا هم مهم است و ظرفیت‌های بسیاری دارد.» این سخنان رئیسی با واکنش «عبدالناصر همتی» استاد اقتصاد دانشگاه تهران و از کاندیدا‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 مواجه شد و در توئیتی در پاسخ به این سخنان رئیس‌دولت سیزدهم نوشت که «آقای رئیسی در آفریقا به درستی گفته‌اند؛ دنیا فقط آمریکا و اروپا نیست. ولی ایران کشوری درحال توسعه و در کنار روابط با کشورها، بیش از هر چیز، به سرمایه و تکنولوژی نیاز دارد. آمریکا و اروپا 43 درصد و آفریقا 3 درصد تولید دنیا را دارا هستند! استحقاق ملت ایران بیش از اینهاست. فرصت‌ها را نباید از دست داد».

همتی در طول این دو سالی که رئیسی در مقام رئیس‌جمهور امور اجرایی کشور را بر عهده گرفته، انتقاد‌های جدی به عملکرد و ارزیابی‌های سیاسی رئیسی و دولت وی وارد کرده است. این اقتصاددان، دال محوری انتقادات خود به دولت رئیسی را ذیل اینکه نحوه حکمرانی بر مبنای «شاخص‌های کلان اقتصاد» ارزیابی می‌شود، متمرکز کرده و متذکر شده که «پیشرفت‌های موردی و خرد» نمی‌تواند معیار مناسب و خردگرایانه‌ای از اقتصاد کشور به دست دهد.»

درباره این تحلیل عوامانه روزنامه سازندگی گفتنی است که اولاً واردات کالا‌های اساسی، به 15 میلیارد دلار ارز در هر سال نیاز دارد و بنابراین تأمین این نیاز بدون استفاده از درآمد‌های ارزی، اتفاق مهمی است که از جهات متعدد می‌تواند تأثیرات مثبت در کاهش تورم حاصل از کمبود منابع ارزی داشته باشد.

ثانیاً این سفر صرفاً مربوط به امور فوق نبوده و موارد متعددی مانند کشت فراسرزمینی، صادرات محصولاتی مانند پهپاد و خودرو و محصولات پتروشیمی و همچنین صادرات فنی و... را شامل می‌شود و در میان مدت می‌تواند تجارت 10 میلیارد دلاری و بیشتر را به همراه داشته باشد.

ثالثاً حتی کار و التماس دولت روحانی هم موجب آن نشد که در برجام و پسابرجام، حتی چیزی در حد 3-4 میلیارد دلار سرمایه از طرف غرب جذب ایران شود و معلوم نیست آقای همتی (رئیس کل بانک مرکزی روحانی) به عنوان رکورددار بیشترین آمار منفی اقتصادی، چگونه رویش می‌شود به جای اعتراض به کلاهبرداری و خیانت‌های برجامی اروپا و آمریکا، مالکان سرمایه‌گذاری آن‌ها در ایران و اروپا را برای افکار عمومی فاکتور کند. اگر قرار بود غربی‌ها در جریان دیپلماسی عمومی مرتکب فریبکاری علیه مردم ما شوند، آیا غیر از ادبیات مذکور را به کار می‌بستند؟ آیا غرب در برجام و پسابرجام، سرمایه و کمک متناسب به ایران ارائه کرد؟

رابعاً طرف‌های غربی بالاترین سرمایه‌گذرای‌ها و تجارت‌ها را با کشور‌های آفریقایی، به خاطر منابع غنی معدنی و کشاورزی آن‌ها داشته‌اند و عجیب است که غربگرایان در ایران، به تحقیر آفریقا می‌پردازند. کنایه‌گویی‌های غربگرایان در حالی است که رئیس سازمان برنامه در سال‌های پایانی برجام تصریح کرد: نمی‌توانیم حتی یک قطره نفت بفروشیم.

خامساً حزب کارگزاران و امثال آقای همتی با کارنامه فاجعه‌بار دولت روحانی، حق ندارند درباره حکمرانی خوب، حرف‌های از دست رفته و مسائلی از این دست حرف بزنند چه این که رکورد‌های تاریخی سالانه رشد نقدینگی در همان دولت و به‌طور خاص در دوره مسئولیت آقای همتی در بانک مرکزی ایجاد شده (رشد 40.6 درصدی نقدینگی در سال 1399) و ازاین حیث، لقب سلطان رشد نقدینگی برازنده وی است. همچنین است ثبت بالاترین رکورد‌های تورمی و درصد جهش قیمت ارز و کسری بودجه 480 هزار میلیاردی در دولت روحانی.

جالب این که روزنامه سازندگی تیرماه پارسال، اظهارات همتی را پاس گل به منتقدان دولت روحانی خوانده و نوشته بود: اظهارنظر‌های تکان‌دهنده همتی درباره چاپ بی‌رویه پول در دولت روحانی به این زودی‌ها از یاد مدافعان رئیسی و منتقدان روحانی نخواهد رفت. او در کلاب‌هاوس با‌اشاره به مجموع چاپ پول در دولت روحانی گفت: «مجموع پولی که ما به اصطلاح متداول در چند دفعه چاپ کردیم 200 هزار میلیارد تومان بود که برایش پشتوانه تعریف کردیم مثلا گفتیم ما از دولت، پول نفتی که سال آینده می‌فروشد را سلف خری کردیم، به دولت این رقم پول دادیم کارش راه بیفتد، گفتیم ما پول‌های بلوکه شده در کره جنوبی یا بدهی گازی عراق را قبول می‌کنیم هر وقت دادند می‌گیریم، انگار چک گرفتیم به دولت پول دادیم که مجموع این نوع پول‌ها به اضافه اختیاراتی که داشتیم جمعا 200 هزار میلیارد تومان بود. این مقدار نقدینگی اضافی است که ما وارد چرخه اقتصاد کردیم که البته، چون پشتوانه نداشت این پول تورم ایجاد کرد. من محاسباتی داشتم و انتظار داشتیم حداکثر تورم ما 35 درصد شود، ولی وقتی گزارش‌ها را می‌دیدم که وزارت صمت یا مراکز اقتصادسنجی و پژوهشی تورم را بالای 50 درصد یا 60 درصد اعلام می‌کنند، دنبال علت‌ها بودم. این اواخر متوجه شدم دولت حقوق‌ها را بعضا دو برابر کرده یعنی 100 درصد افزایش داده است. یا چند هزار میلیارد تومان به رفع مشکل ریزگرد‌ها اختصاص داد... آقای روحانی به نوبخت اختیار داده یا الزام کرده بود هر وزارتی یا هر سازمان دولتی هر قدر اعتبار خواست بدهد و کاری نداشته باشد این رقم‌ها در بانک مرکزی پشتوانه دارد یا ندارد. یک روز که آقای نوبخت رقمی بالا برای یک پروژه حواله کرده بود، من نامه را با توضیح یکی از معاونان دریافت کردم که نوشته بود این پول خیلی زیاد است، نداریم. من هم آن سند را در کارتابل انداختم تا بعد با آقای نوبخت صحبت کنم. دو سه روزی گذشت آقای روحانی تماس گرفت؛ بی‌مقدمه و احوال‌پرسی گفت چرا پول این پروژه را نداده‌ای؟ گفتم از کجا بدهم؟ گفت: رقم دادن که کجا ندارد. سند بزن این عدد میلیارد داده شد با بقیه‌اش کار نداشته باش...».

سازندگی آن زمان افزوده بود: با همه احترامی که برای آقای همتی قائل هستیم، اظهارات ایشان قرائت یک سویه و به نوعی‌شانه خالی‌کردن از زیر بار مسئولیت است، بر اساس قرائت همتی، مقصر همه‌اشتباهات آن دوران، دیگران هستند. همه «دروغ گفتند»، اما او که سکان را در دست داشت و مسیر را اشتباه رفت به خاطر فشار دیگران بود.