پای دروزی‌ها در میان است

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ در حالی که دولت جدید سوریه در تلاش است اقتدار خود را بر قلمروهای متفرق این کشور اعمال کند، موج جدیدی از خشونت‌های فرقه‌ای مرگبار، باعث برگشت آشوب به سوریه شده و چشم‌انداز شکننده امنیتی این کشور را در کانون توجه قرار داده است.

همه چیز به اقلیت دروزی در جنوب سوریه باز می‌گردد. یکی از مسائل کلیدی که روابط میان دولت جدید سوریه و دروزی‌ها را به بحران کشانده است، فشار دولت جدید سوری برای خلع سلاح شبه‌نظامیان دروزی و ادغام آنها است. دولت جولانی که مدعی است به دنبال یکپارچه‌سازی گروه‌های مسلح تحت یک نیروی نظامی متحد است، تاکنون نتوانسته با دروزی‌ها که به شدت بر حفظ تسلیحات و شبه‌نظامیان مستقل خود اصرار دارند، به توافق برسد.

روز سه‌شنبه 15 ژوئیه، اسرائیل با حمله به سویدا در امور داخلی سوریه به‌صورت نظامی مداخله و اعلام کرد که نیروهایش به منظور حفاظت از دروزی‌ها و حذف نیروهای طرفدار دولت که متهم به حمله به آنها در سویدا هستند، وارد عمل شده‌اند.

جولانی، رئیس موقت دولت سوریه، روز پنج‌شنبه اعلام کرد که کشورش با انتخابی میان «جنگ آشکار» با اسرائیل یا دعوت از روحانیون دروزی برای «بازگشت به عقلانیت و اولویت دادن به منافع ملی» روبه‌رو است. از زمان سقوط اسد، دروزی‌ها در برابر دولت برای اعمال اقتدار بر جنوب سوریه مقاومت کرده‌اند.

اقلیت دروزی در سوریه

گروه‌های دروزی در سوریه رویکردهای متفاوتی؛ از احتیاط تا رد کامل را نسبت به مقامات جدید دارند. دروزی‌ها فرقه‌ای عربی با حدود یک میلیون نفر جمعیت هستند که عمدتا در سوریه، لبنان و سرزمین‌های اشغالی زندگی می‌کنند. این گروه که در قرن یازدهم میلادی

(چهارم هجری) در مصر شکل گرفت، شاخه‌ای از اسماعیلیه با افکار التقاطی از جمله تناسخ را دنبال می‌کند که اجازه تغییر دین یا ازدواج با غیرخود را نمی‌دهد. فرقه دروزی‌ها با نظام عقیدتی و انسجام و وفاداری میان اعضای خود شناخته می‌شوند و این ویژگی‌ها به آنها امکان داده تا قرن‌ها هویت منسجم و آیین متمایز خود را حفظ کنند.

بریتانیکا در شرح اطلاعات جمعیتی دروزی‌ها آورده است در حالی که لبنان بزرگ‌ترین تمرکز جمعیتی دروزی‌ها را دارد، سوریه میزبان بیشترین جمعیت کل دروزی‌ها با نزدیک یک میلیون نفر است. اکثر دروزی‌های سوریه در قرن هجدهم از لبنان به این کشور مهاجرت کردند و در اطراف سویدا در منطقه جبل‌الدروز ساکن شدند، جایی که اکثریت قریب به اتفاق دروزی‌های سوریه همچنان در آن زندگی می‌کنند.

دروزی‌ها در اسرائیل

رژیم صهیونیستی نیز جامعه قابل توجهی از دروزی‌ها حدود 140 هزار نفر دارد که همگی در مناطق شمالی این کشور ساکن‌اند. دروزی‌ها در میان جوامع عرب اسرائیل منحصربه‌فرد هستند و به وفاداری به رژیم صهیونیستی شناخته می‌شوند. البته این ادعا شامل دروزی‌های بلندی‌های جولان تحت اشغال اسرائیل نمی‌شود که از نظر قانونی حق انتخاب شهروندی سوریه یا اسرائیل را دارند و معمولا خود را شهروند سوریه می‌دانند.

در ژوئیه 2018، هنگامی که رژیم غاصب صهیونیستی قانونی تصویب کرد که بر مبنای آن اسرائیل را به‌عنوان یک دولت - ملت یهودی معرفی می‌کرد، دروزی‌ها پیشگام اعتراضات بودند؛ آنها ادعا کردند که این قانون آنها را به شهروندان درجه دوم تبدیل کرده و خیانت به فداکاری و خدمات آنها است.

چرایی حملات و درگیری‌های اخیر

بی‌بی‌سی می‌نویسد حملات اخیر اسرائیل به منظور هشداری برای جلوگیری از استقرار ارتش سوریه در جنوب این کشور بوده و با این هدف صورت گرفته است که اسرائیل یک منطقه غیرنظامی در این ناحیه ایجاد کند. به‌ویژه آنکه اسرائیل از حضور جنگجویان اسلام‌گرای سلفی - جهادی در نزدیکی مرز جولان اشغالی نگران است.

نکته کلیدی

حمله روز چهارشنبه اسرائیل به دمشق اقدامی است برای مهار قدرت‌گیری دولت جدید به سرکردگی جولانی در جنوب سوریه و ارسال این هشدار به دمشق که کنترل جنوب باید با ملاحظات امنیتی و راهبردی اسرائیل انجام شود.

در واقع تل آویو در حال هشدار به دولت جولانی است که کنترل کامل جنوب سوریه در نزدیکی جولان اشغالی (سویدا و درعا) بدون در نظر گرفتن منافع استراتژیک رژیم صهیونیستی امکان پذیر نیست. به موازات این راهبرد، بتواند ایجاد موازنه بین بازیگران محلی این منطقه از جمله دروزی‌ها، سلفی‌ها و عشایر را برهم بزند و مانع از این شود که دولت جدید سوریه تسلط امنیتی خود را بر این منطقه احیا و در یک گام فراتر، آن را تثبیت کند.

به موازات این خط مشی حفظ نفوذ رژیم صهیونیستی بر گروه‌های دروزی و مدیریت توازن جدید در سطح منطقه بعد از سقوط بشار اسد و بازگشت نسبی سوریه به جهان عرب از اصلی‌ترین خطوط این دستورکار است.