پخته‌خوارها همچنان زیر پوست نمایشگاه نفس می‌کشند
با وجود اینکه وزارت ارشا در اقدامی تحسین‌برانگیز از ورود 17 ناشر پخته‌خوار به نمایشگاه کتاب جلوگیری کرده است، اما هنوز برخی از این ناشران در نمایشگاه حضور دارد و آشکارا از تخفیف 50 درصدی برای جذب مخاطب استفاده می‌کنند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از آفت‌های جدی نشر در سال‌های اخیر حضور ناشران کتاب‌ساز یا پخته‌خوار در سال‌های اخیر بوده است، ناشرانی که کتاب‌های پرفروش ناشران دیگر را با کمی پس و پیش کردن افعال و واژگان با نام مترجمی خیالی منتشر کرده و با تخفیف‌های بالا عرضه می‌کنند.
حضور این ناشران که شبکه‌ای فعالیت می‌کنند و توزیع‌کنندگان مشخص دارند و روز به روز هم کار خود را گسترس داده و از شگردهای مختلف برای فعالیت بیشتر استفاده می‌کنند، انتقاد بسیاری از ناشران اصلی بازار نشر را برانگیخته است، ماجرا آن زمانی جالب می‌شوند که این ناشران با محوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشساد اسلامی و به عنوان ناشر فعالیت می‌کنند، اما اغلب و یا گاهی همه کتاب‌هایشان پرفروش‌های بازار ترجمه است. ناشرانی که بسیاری از سردسته‌های آن‌ها همان قاچاقچیان دیروز بازار کتاب هستند که حالا به فعالیت خود رنگ و بوی رسمی داده‌اند.
بعد از تعطیلی‌های نمایشگاه کتاب تهران در دوره کرونا، و بازگشایی این بزرگترین رویداد فرهنگی کشور، نمایشگاه کتاب تهران تبدیل به بازاری خوب برای ناشران کتاب‌ساز شد، ناشرانی که آشکارا بزرگترین تخلف را در نمایشگاه انجام می‌دادند و آن فروش کتاب با تخفیفی بالاتر از تخفیف‌های نمایشگاه بود. این حضور به اندازه‌ای پررنگ بود که سال گذشته در هر یک از راهروهای نمایشگاه حداقل با چند ناشر کتاب ساز یا پخته‌خوار که به عرضه کتاب‌های با تخفیف 50 تا 80 درصد می‌پرداختند، مواجه می‌شدیم و اغلب نیز مخاطب ناآگاه بدون آشنایی با مترجم و ناشر اصلی کتاب جذب این غرفه‌ها شده و کتاب را با تخفیف بالا خریداری می‌کرد، غافل از اینکه گاهی همان کتاب توسط ناشر اصلی بدون تخفیف با قیمتی پایین‌تر عرضه شده بود.
این حضور انتقاد جدی را روانه مسئولان نمایشگاه کرد، تا جایی که خبرنگاران کتاب نیز بارها در جلسات مختلف حتی در دیدار روز خبرنگار با معاون فرهنگی وزرات ارشاد خواستار برخورد با این ناشران شده بودند.
در دو سال گذشته زمزمه‌هایی برای برخورد با این ناشران از سوی وزرات ارشاد و مسئولان معاونت فرهنگی شنیده شده است، زمزمه‌هایی که تا امروز چندان به عرصه اجرا نرسیده است، اما مهمترین گام و البته شجاعانه‌ترین گام را معاونت فرهنگی وزرات ارشاد در برخورد با ناشران پخته‌خوار در این دوره نمایشگاه کتاب تهران برداشته است.
در اقدامی قابل توجه طبق بخشنامه اداره کتاب، از ورود 17 ناشر پخته‌خوار که از مشهورترین این ناشران بوده‌اند، به نمایشگاه کتاب سی و پنجم جلوگیری شده است. هم‌چنین سایر ناشرانی که در میان کتاب‌هایشان پرفروش‌های منتشر شده ناشران دیگر نیز وجود داشته و کپی بودن آن‌ها محرز شده است، نیز با اخذ تعهد‌نامه کتبی مبنی بر عدم عرضه این کتاب‌ها به نمایشگاه راه داده شده‌اند.
17 ناشر پخته‌خوار از حضور در نمایشگاه کتاب تهران منع شدندپیگیریهای خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد که پنل برخی از این ناشران در اداره کتاب نیز بسته شده و فعلاً قادر به ثبت کتاب جدید برای دریافت مجوز نیستند.
با اینکه این اقدام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدامی حائز اهمیت است و ناشران نیز از آن استقبال کرده‌اند، اما این نگرانی وجود دارد که این اقدام بعد از نمایشگاه ادامه‌دار نباشد و دوباره بازار ناشران پخته‌خوار گرم شود. این انتظار وجود دارد حالا که وزارت ارشاد در برابر ورود آن‌ها به بزرگترین بازار فروش کتاب در کشور قد علم کرده و آن‌ها را محروم کرده است، نسبت به بررسی پروانه فعالیت آن‌ها، تشکیل پرونده در کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران و ضابطه‌مند کردن انتشار کتاب‌های ترجمه نیز اقدام شود.
پیگیری‌ها نشان می‌دهد که شبکه گسترده‌ای از ناشران پخته‌خوار یا کتاب‌ساز در ایران فعالیت می‌کنند که اغلب این افراد چندین مجوز به نام خود و اعضای خانواده‌شان به ثبت رسانده‌اند، هم‌چنین یک شبکه از مترجمان جعلی نیز به موازات این ناشران فعالیت می‌کنند مدیریت این شبکه نیز خانمی به نام م. الف است که پرونده قضایی برای وی صادر شده است.
با وجود این اقدام قابل توجه وزارت ارشاد، اما همچنان برخی از ناشران پخته‌خوار در شبستان مصلی در سی و پنجمین نمایگشاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارند و آثار خود را عرضه کرده‌اند، آثاری که با تخفیف 50 درصد علناً در معرض فروش قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد که گستره فعالیت این ناشران آنچنان گسترده شده است که اولاً شناسایی آن‌ها بر خلاف تصور عموم چندان آسان نیست و دوماً اغلب با چندین مجوز فعالیت می‌کنند که اگر یکی از مجوزها باطل شد یا اتفاقی پیش آمد، ادامه فعالیت با سایر مجوزها ممکن باشد.
به نظر می رسد، برخورد با کتابفروشان باید از همان سرچشمه که گل‌آلود است انجام شود، صدور مجوز نشر کتاب که در یک دهه گذشته وضعیت بی‌رویه‌ای داشته و موجب شده تا فساد در این زمینه گسترش یابد، اگر بتوان تمهیدی اندیشید که مجوز این ناشران مورد بازنگری قرار گیرد یا باطل شود، در برخورد با آن‌ها موفق‌تر خواهیم بود، برخوردهای مقطعی و ممانعت از ورود آن‌ها به نمایشگاه کتاب تهران اگرچه قابل توجه است، اما تنها بر روی فروش آن‌ها تاثیر اندکی بر جای می‌گذارد، تا زمانی که آن‌ها می‌توانند در فضای مجازی ، در نمایشگاه‌های همواره تخفیف مترو، ادارات دولتی و خصوصی، در نمایشگاه‌های مجازی دیجی کالا و... عرض اندام کنند، بازار کتاب‌ساز‌ها داغ است و پخته‌خواری آن‌ها ادامه دار.
