پیشنهاد‌های لاوروف برای حفظ برجام و نظر ایران
برجام حاصل سال‌ها مذاکره ایران و غرب با حضور دو کشور چین و روسیه بود که 5 سال پیش به امضای 6 کشور به اصطلاح بزرگ دنیا رسید و تأیید شد. حتی توافق هسته‌ای مصوبه سازمان ملل را نیز با خود دارد، اما حتی این مصوبه نیز نتوانست تضمین آن باشد.
خبرگزاری میزان - آیا توافق هسته‌ای قابل تبدیل یا تغییر است؟ توافقی که سال‌ها برای دستیابی به آن مذاکره شده و برای تدوین آن وقت گذاشته شده اکنون می‌تواند شکل خود را تغییر دهد؟
توافق هسته‌ای یک پیمان دم دستی و ساده نبود، برجام حاصل سال‌ها مذاکره ایران و غرب با حضور دو کشور چین و روسیه بود که 5 سال پیش به امضای 6 کشور به اصطلاح بزرگ دنیا رسید و تأیید شد. حتی توافق هسته‌ای مصوبه سازمان ملل را نیز با خود دارد، اما حتی این مصوبه نیز نتوانست تضمین آن باشد.
با این وجود، روسیه و چین به برجام پایبند بوده و هستند و تلاش‌هایی را برای نجات برجام انجام داده‌اند، اما موفق به احیای آن نشده‌اند، مخالفت‌های این دو کشور با اقدامات اروپا و آمریکا علیه برجام تاکنون نتوانسته است جمهوری اسلامی ایران را به منافع خود در برجام برساند.
آمریکا پس از خارج شدن از توافق هسته‌ای، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را افزایش داد و اروپا نیز به تعهدات خود عمل نکرد، با این که ایران همچنان به برجام پایبند است.
اجرای یکطرفه توافق هسته‌ای از سوی ایران خسارات فراوانی را به جمهوری اسلامی تحمیل کرد، نکته‌ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز بار‌ها به آن اشاره کردند.
شروط ایران برای بازیافت برجام روشن است، اجرای دقیق تعهدات برجامی از سوی اروپا و آمریکا، اما به نظر نمی‌رسد که این دو، سیاست بازگشت به برجام را در برنامه خود داشته باشند چرا که اگر قصد بر این بود، از برجام خارج نمی‌شدند.
آمریکا و اروپا خواهان یک توافق تازه با رویکرد‌های متفاوت هستند، آن‌ها در پی توافقی دیگر و خواسته‌های نامتعارف می‌کردند که مباحث دیگری است و ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد.
حتی آمریکا و اروپا تلاش می‌کنند مانع لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران شوند و ایالات متحده به همین منظور پیش نویس قطعنامه‌ای را برای تصویب به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داده که تاکنون موفق نشده است.
مخالفت چین و روسیه با خواسته آمریکا و اروپا، نکته‌ای است که مانع اقدام غیر قانونی آن‌ها شده است.
ایران، روسیه و چین اکنون تبدیل به قطب مقابل آمریکا و اروپا شده‌اند و همگرایی این سه کشور بزرگ و تأثیر گذار در معادلات جهانی، محاسبات غرب را بر هم زده است.
همکاری‌های گسترده ایران با چین که با توافق همکاری 25 ساله این دو کشور تبلور خواهد یافت، ایالات متحده و اروپا را نگران کرده است و همین اتفاق می‌تواند میان ایران و روسیه نیز بیفتد.
چندی پیش همزمان با سفر الکاظمی به ایران، محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی به روسیه سفر کرد و دیدار و گفت‌گو‌هایی با مقامات این کشور از جمله ولادیمیر پوتین رئیس جمهور و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه داشت.
اگر این سفر را در راستای مذاکرات و رایزنی در باره برجام تلقی کنیم، اظهارات لاوروف وزیر خارجه روسیه را نیز می‌توان نتیجه آن سفر و رایزنی‌های ظریف با پوتین و لاوروف دانست.
آیا ایران می‌پذیرد برجام به گونه‌ای دیگر اجرا شود؟
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه روز سه‌شنبه در نشست خبری مشترک با همتای آلمانی خود «هایکو ماس» اعلام کرد که مسکو پیشنهاد‌های تازه‌ای برای کمک به حفظ برجام ارائه کرده است.
سرگئی لاوروف در این نشست خبری با اشاره اینکه برجام یکی از موضوعاتی است که روسیه و آلمان به صورت فعالانه در مورد آن با یکدیگر همکاری می‌کنند، اظهار داشت: «ما پیشنهاد‌هایی را ارائه کردیم که به عقیده ما می‌تواند به ازسرگیری همکاری‌ها بین کشور‌های عضو برجام به منظور حفظ این توافق کمک کند.»
لاوروف از پیشنهاد‌های روسیه برای حفظ برجام سخنی به میان نیاورده است، اما به نظر می‌رسد که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران از این پیشنهاد‌ها آگاه باشد چرا که علاوه بر تماس‌های مکرر تلفنی، دیدار‌های حضوری این دو نیز برقرار است و مهمترین دیدار ظریف و لاوروف زمانی اتفاق افتاد که الکاظمی نخست وزیر عراق نیز در تهران حضور داشت، و ظریف در سفر به مسکو بیش از 2 ساعت گفت‌وگوی تلفنی با پوتین داشت، گفت‌وگوی تلفنی به خاطر کرونا و رعایت مسائل بهداشتی صورت گرفت.
با توجه به این که روسیه تاکنون از جمهوری اسلامی ایران در بحث توافق هسته‌ای حمایت کرده و حتی کاهش گام به گام تعهدات ایران را بر اساس برجام تفسیر کرده و آن را خلاف توافق ندانسته، قاعدتا پیشنهاد‌هایی که در نظر لاوروف است، نباید به زیان جمهوری اسلامی ایران باشد، اما این پیشنهاد‌ها باید از سوی ایران بررسی و سپس تأیید شود.
وزیر خارجه در باره پیشنهاد‌های روسیه قطعا اطلاع دارد و باید آن‌ها را به افکار عمومی بازگو کند.
در این میان لاوروف باید به این نکته توجه داشته باشد که آیا آمریکا با پیشنهاد‌های روسیه برای نجات برجام موافق است یا نه؟
اروپا با وجود ترامپ هم از آمریکا تبعیت می‌کند و اکنون نیز وفاداری خود را در سیاست‌های ضد برجامی آمریکا نشان داده است و در پیگیری ایالات متحده در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، با آمریکا همراهی کرده است.
پیشنهاد‌های روسیه چه می‌تواند باشد که هم ایران را راضی کند و هم آمریکا و اروپا را؟
تاکنون هر چه جمهوری اسلامی ایران سیاست مدارا را در پیش گرفته است با فزونی توقعات اروپا همراه شده است و این زیاده خواهی‌ها حتی با پیشنهاد‌های لاوروف هم سیر نمی‌شود.
