پیش بینی رشد اقتصادی صفر و یک درصد در سه سال آینده، چه معنایی برای اقتصاد ایران دارد؟

نرخ رشد اقتصادی یکی از مهمترین شاخص های اقتصادی محسوب می شود به طوری که اقتصاددانان سرعت پیشرفت یک کشور را با آن مورد سنجش قرار می دهند. این نرخ، از میزان تغییرات ارزش محصولات و خدمات تولید شده در یک دوره زمانی نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل از آن به دست می آید.

به گزارش تابناک اقتصادی، از اردیبهشت ماه سال گذشته که آمریکا از برجام خارج شد و رئیس جمهور این کشور اعلام کرد تحریم های ایران ظرف مدت 90 روزه و 180 روزه باز می گردند اقتصاد ایران تقریبا در سراشیبی قرار گرفت و با آغاز اولین دوره تحریم ها در 15 مرداد ماه سال گذشته و پس از آن دومین دوره تحریم ها از اواسط آبان ماه سال گذشته روند افول اقتصاد ایران شدت گرفت. به خصوص اینکه دولت آمریکا تلاش می کرد تا صادرات نفت ایران که مهمترین رکن درآمدی دولت به حساب می آمد را به صفر برساند. برآیند این وضعیت باعث شد تا رشد اقتصادی ایران منفی شده و عملا اقتصاد ایران در یک دوره رکودی قرار گیرد. گزارش های بین المللی تایید می کنند که رشد اقتصادی ایران در سال 2019 منفی بوده است.

پیش بینی بانک جهانی از رشد اقتصادی ایران در سال 2020 چیست؟

به تازگی بانک جهانی طی گزارشی با عنوان دورنمای اقتصادی جهان برآورد خود از رشد اقتصادی ایران در سال 2019 را منتشر کرده و رشد اقتصادی ایران را برای سال های 2020، 2021 و 2022 پیش بینی کرده است.

در این گزارش بانک جهانی اعلام کرده است، رشد اقتصادی ایران در سال 2019 منفی 8.7 درصد بوده است و برای سال 2020، صفر درصد رشد اقتصادی پیش‌بینی کرده است. پیش‌بینی بانک جهانی برای رشد اقتصادی ایران در سال های 2021 و 2022 یک درصد می باشد.

عواقب رشد اقتصادی ضعیف برای اقتصاد ایران چه خواهد بود؟

همان گونه که ملاحظه گردید بانک جهانی رشد اقتصادی ایران در سال 2020 را صفر درصد پیش بینی کرده است که این رقم در مقایسه با رشد اقتصای منفی 8.7 درصدی سال 2019 باعث شده است تا برخی رسانه ها از آن با عنوان خروج از رکود اقتصادی تعبیر کنند و این موضوع می تواند نکته امیدوارکننده گزارش اخیر بانک جهانی باشد. اما موضوع اصلی این است که گزارش بانک جهانی نشان می دهد که اقتصاد ایران در سه سال پیش رو رشدهای اقتصادی ضعیفی را تجربه خواهد کرد که این مسئله می تواند عواقبی را برای اقتصاد ایران در پی داشته باشد. پرسش این است که عواقب رشد اقتصادی ضعیف برای اقتصاد ایران چه خواهد بود؟

وحید شقاقی شهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: طبق گزارش بانک جهانی رشد اقتصادی در سال 2019 و به عبارت بهتر سال 1398، حدود منفی 9 درصد خواهد بود و دلیل اصلی این رشد اقتصادی منفی هم تحریم های آمریکا به خصوص تحریم بخش نفت بوده است. تا قبل از تحریم ها، ایران روزانه حدود 2.5 میلیون بشکه نفت صادر می کرد و به دلیل تحریم های شدید آمریکا این میزان صادرات به صورت میانگین به زیر 500 هزار بشکه در روز رسیده است.

وی افزود: با توجه به اینکه یک بار صادرات نفت ایران کاهش خواهد یافت و به صفر خواهد رسید و این اتفاق در سال جاری رخ داده است، بنابراین سال آینده دیگر با کاهش صادرات نفت رو به رو نخواهیم بود و بخش نفت ما بدون تغییر خواهد بود و در نتیجه رشد اقتصادی از این ناحیه دچار کاهش نخواهد شد.

بنابراین منطقی است که سال آینده رشد اقتصادی صفر درصد را تجربه کنیم و این به این معنا است که ارزش افزوده بخش کشاورزی، صنعت و خدمات ما در سال آینده تغییری نخواهد داشت. این به منزله خروج از رکود نیست و به این معناست که ما شاهد رشد مثبت در بخش های سه گانه کشاورزی، صنعت و خدمات نخواهیم بود.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: این رشدهای اقتصادی منفی و حداقلی به این معناست که اقتصاد ایران وابستگی شدیدی به بخش نفت داشته و به همین دلیل نتوانسته است آن گونه که باید بخش های صنعت، خدمات و کشاورزی را تقویت نماید. شقاقی شهری ادامه داد: در سال های 1400 و 1401 نیز رشد حداقلی اقتصاد را شاهد خواهیم بود.

این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی گفت: برای اینکه شاهد نرخ های رشد اقتصادی بالایی در اقتصاد ایران باشیم نیاز است تا اصلاحات ساختاری انجام و موضوع بهبود فضای کسب و کار دنبال شود و امنیت اقتصادی و امنیت سرمایه گذاری ایجاد گردد.

شقاقی شهری در مورد عواقب نرخ های رشد اقتصادی ضعیف برای اقتصاد ایران، گفت: نیاز اقتصاد ایران این بود که برای کاهش نرخ بیکاری، سالیانه یک میلیون شغل ایجاد شود و برای ایجاد این تعداد شغل نیاز بود تا نرخ های رشد اقتصادی بالای 8 درصد داشته باشیم. رشد حداقلی صفر و یک درصدی به این معناست که دولت قادر نخواهد بود که شغل برای جوانان ایجاد کند و این به سیل بیکاران خواهد افزود و این افزایش جمعیت بیکاران باعث پیامدهای اقتصادی و اجتماعی زیادی برای جامعه خواهد بود.