چتر حمایتی سخاوتمندانه ایران برای مهاجران افغانستانی؛ قرینه توخالی بودن ادعاهای غرب
دولت و ملت ایران از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، چتر حمایت و میزبانی سخاوتمندانه خود را به روی برادران و خواهران افغانستانی گشوده و در این سال‌ها بدون کوچکترین چشمداشتی انواع خدمات اسکان، تغذیه، بهداشت و درمان و تحصیل را در اختیار این عزیزان قرار داده‌اند.
خبرگزاری میزان - شاید یکی از کلیدواژه‌های پرتکرار در اکثر سفرنامه‌ها و خاطرات نویسندگان خارجی از ایرانیان سده‌های گذشته تاکنون، سنت دیرینه مهمان نوازی بوده است، همان خصوصیتی که نمودش غیر از مردم در دولت جمهوری اسلامی ایران نیز تبلور یافته و بر همین اساس است که 43 سال شاهد میزبانی از پناهندگان سایر کشور‌های همسایه و خصوصا افغانستان در ایران هستیم.
دولت و ملت ایران از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی با وجود تمامی مشکلات از جمله ناآرامی‌های پس از شکل‌گیری انقلاب در نقاط مختلف کشور، 8 سال جنگ تحمیلی و تحریم‌های شدید اقتصادی چتر حمایت و میزبانی سخاوتمندانه خود را به روی برادران و خواهران افغانستانی گشوده و در این سال‌ها بدون کوچکترین چشمداشتی انواع خدمات اسکان، تغذیه، بهداشت و درمان و تحصیل را در اختیار این عزیزان قرار داده‌اند؛ خدمات پر هزینه‌ای که با کمک‌های ناچیز بین المللی ارائه شده است.
در تابستان سال جاری و با بروز تغییرات سیاسی در افغانستان و چیرگی سیاسی و نظامی طالبان، موج جدیدی از مهاجرت‌ها به ایران آغاز شد که طبق آخرین برآورد‌ها تعداد مهاجران افغانستانی در ایران به حدود 4 میلیون و 500 هزار نفر رسیده است.
همان علتی که موجب تکدر خاطر دول اروپایی شده و بار دیگر پای فیلیپو گراندی کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان را در روز‌های پایانی آذرماه به تهران کشاند و زمینه ساز انجام دیدارهایش با وزیر کشور، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور، وزیر امور خارجه و سفرای اروپایی مقیم ایران و مقامات وزارت بهداشت شد.
گراندی در دیدار وزیر کشور با اذعان به اینکه ایران به‌خاطر شرایط تحریمی، پاندمی کرونا و حضور گسترده اتباع افغانستانی در شرایط سختی قرار دارد، تصریح می‌کند: به رغم این مشکلات ایران با پذیرش حجم زیادی از مهاجرین به جامعه جهانی کمک می‌کند.
ایران با حدود 2 هزار کیلومتر مرز مشترک زمینی با افغانستان و پاکستان در مرز‌های شرقی خود بخش مهمی از آسیب‌ها در حوزه مهاجرت و قاچاق مواد مخدر را متحمل می‌شود که با توجه به تلاش‌های ایران برای مبارزه با این پدیده‌ها انتظار می‌رفت نهاد‌های بین المللی و کشور‌های اروپایی که همواره نگران مراجعه پناهجویان افغانستانی به کشور خود هستند، کمک و حمایت‌های بیشتری از ایران را در دستورکار قرار می‌دادند.
حجم حمایت و کمک کشور‌های اروپایی و سازمان‌های بین المللی همواره یکی از نکات مورد انتقاد حسین ذوالفقاری دبیر سابق ستاد امنیت کشور بود که او در دیدار اخیر خود با فیلیپو گراندی، کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به این نکته اشاره کرد و گفت: ایران هزینه‌های تامین امنیت اروپا و جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی را می‌پردازد، اما کمک‌های درخور توجهی دریافت نمی‌کند و برای همین از کمیسر عالی پناهندگان درخواست کردیم تا دیدگاه‌های ایران را به مسئولان و مقامات جامعه بین‌المللی به خصوص انحادیه اروپا منعکس کند.
از این نکته نیز غافل نشویم که غیر از تحریم‌ها که هزینه‌های فراوانی به اقتصاد کشور تحمیل کرده است، ایران بیش از 2 سال با مهمان ناخوانده کرونا مواجه شده و این بیماری هزینه‌های درمان و واکسیناسیون کمرشکنی را بر دوش دولت گذاشته است که با وجود همه کارشکنی‌های آمریکا و همپیمانانش برای واردات واکسن و دارو به ایران، دولتمردان کشور با رعایت اصل انصاف و نوعدوستی در واکسیناسیون اتباع افغانستانی همپای اتباع ایرانی کم نگذاشته و به گفته ذوالفقاری تاکنون حدود 3 میلیون 400 هزار اتباع افغانستانی در ایران واکسینه شده اند که آمار قابل توجهی است.
ابوالفضل ظهره‌وند سفیر پیشین ایران در افغانستان درباره حضور پناهندگان افغانستانی در ایران و میزبانی برادرانه ایران از آن‌ها در طول چند دهه اخیر به خبرنگار میزان می‌گوید: حضور اتباع افغانستانی در ایران به قدمت پیروزی انقلاب اسلامی برمی‌گردد؛ خیلی از افغانستانی‌ها در دوره جهاد و چه بعد از پیروزی مجاهدان و چه در زمان جنگ‌های داخلی و اتفاقاتی که در پی آن رخ داد، به سمت ایران و یا پاکستان گسیل شدند.
وی با بیان اینکه ایران هیچگاه آوارگان افغانستانی را در اردوگاه‌های خود مستقر نکرد، ادامه می‌دهد: برادران و خواهران افغانستانی با میهمان نوازی تام ایرانیان در جای جای کشور مستقر شدند و مانند شهروندان عادی شروع به کار و زندگی کردند و از مزایای مختلفی مانند بهداشت، تحصیل، کالا‌های یارانه‌ای بهره‌مند شدند.
سفیر پیشین ایران در افغانستان با بیان اینکه ایران سالهاست مأمن میلیون‌ها شهروند افغانستانی بوده و هست، می‌گوید: براساس آخرین آمار دریافتی بیش از 4 میلیون افغانستانی در ایران حضور دارند، به جرئت میتوان گفت نیمی از جمعیت افغانستان به طور چرخشی در ایران زندگی کردند.
ظهره وند خاطرنشان می‌کند: وقتی با مقامات و مسئولان افغانستانی صحبت می‌کنیم، خیلی از آن‌ها سابقه حضور و زندگی در ایران را داشتند و به‌نوعی با فرهنگ و جامعه ایرانی به خوبی آشنا هستند. اشتراکات تاریخی، فرهنگی و هویتی مردم ایران و افغانستان را به هم گره زده است.
سفیر پیشین ایران در افغانستان می‌گوید: در ایران بیش از 35 هزار فارغ التحصیل افغانستانی داریم که با هزینه‌های این ملت در دانشگاه‌ها تحصیل کردند. صد‌ها هزار دانش آموز افغانستانی در ایران از امکانات آموزشی استفاده کردند. این‌ها معمولا وقتی به ایران می‌آیند آورده سرمایه‌ای و تخصصی ندارند و در هرجایی که کار کردند، تخصص یافته و براساس آن به‌سمت برخی کشور‌های اروپایی رفته‌اند.
وی با بیان اینکه ایران مانند یک مادر و یا برادر بزرگ آغوش خود را به روی پناهندگان افغانستانی باز کرده است، تاکید می‌کند: متاسفانه دولت‌های افغانستان در ترازی که باید از ایران تشکر نکردند و حتی اشرف غنی حاضر نشد حق‌آبه مردم ایران را بدهد و تقاضای نفت در برابر آب داشت.
ظهره وند ادامه می‌دهد: غربی‌ها می‌دانند بحران و ناامنی که در افغانستان شکل دادند، ریشه جابجایی پناهجویان است، در واقع مسئولیت اصلی افزایش پناهندگان متوجه آمریکا، اروپا، ناتو است، اما آن‌ها با این اهرم ایران را تحت تحریم و فشار قرار داده و پاسخگو هم نیستند.
وی با بیان اینکه اگر اروپایی‌ها هم اکنون نیز کمک مختصری به افغانستان کردند برای نگرانی خودشان است تا این مهاجران به اروپا راه پیدا نکنند، می‌گوید: درشرایط کنونی میتوان به اروپاییان اعلام کرد، ظرفیت ایران در پذیرش مهاجران افغانستانی تکمیل است و هر تعدادی که به ایران بیایند را به اروپا اعزام می‌کنیم.
سفیر پیشین ایران در افغانستان اضافه می‌کند: از زمان استقرار آمریکا در افغانستان میزان تولید مواد مخدر 10 هزار تن شده که بخش مهم آن در داخل ایران رسوب می‌کند و مسئولیت آن متوجه غرب است و باید بار کشتی شده و به سمت اروپا برود.
وی با بیان اینکه پذیرش مسئولیت یک اصل در روابط بین الملل است، ادامه می‌دهد: آن‌ها ایران را تحریم دارویی و مواد غذایی می‌کنند و نباید به آن‌ها اجازه دهیم با تشویق و فشار ایران را به پذیرش مهاجر بیشتر آنهم بدون ارائه کمک وادار کنند.
ظهره‌وند تصریح می‌کند: در طول سال‌های اخیر ایران چند هزار شهید مبارزه با مواد مخدر داشته است، اما آن‌ها حاضر نشدند دوربین دید در شب و جلیقه ضد گلوله به ما بدهند و تنها چند سگ موادیاب به ایران دادند.
به هر روی، مشکل آوارگان افغانستانی چالشی است که پیش روی کشور‌های غربی نیز هست و تا زمان تثبیت وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در افغانستان، دولت‌های اروپایی و سازمان‌های بین المللی باید از ایران در حمایت از پناهندگان، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و کالا حمایت و پشتیبانی همه جانبه داشته باشند.
