چرا آب پشت سد زاینده رود را نمی‌شود رهاسازی کرد؟

به گزارش مشرق، مرتضوی استاندار اصفهان می‌گوید: " در حال حاضر ذخیره آب پشت سد زاینده‌رود 168 میلیون متر مکعب است. این در حالی که ظرفیت این سد حدود 1 میلیارد 500 میلیون متر مکعب است.

از سوی دیگر در لایه‌های پایینی سد رسوبات و لجن وجود دارد، همچنین اگر حجم سد از مقداری کم‌تر شود باعث رشد برخی آلودگی‌ها می‌شود؛ این عدد حداقل، بین 45 تا 70 میلیون متر مکعب است و اگر این مقدار را از حجم فعلی کم کنیم، حدود 113 میلیون متر مکعب آب پشت سد داریم یعنی برای حدود 3 ماه آب پشت سد داریم".

بارش در کوهرنگ نصف شده است

از سوی دیگر بنا به گفته وی ورودی سد زاینده‌رود 10.9 متر مکعب بر ثانیه و خروجی آن 12 متر مکعب بر ثانیه است. میزان بارش نیز تا به امروز در شاخه‌های کوهرنگ 94 میلی‌متر باران بوده که حدود 82 میلی‌متر کاهش بارندگی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد. همین کاهش بارش دلیل اصلی کم‌تر بودن ورودی به خروجی همین است.

کشاورزان چقدر آب نیاز دارند؟

آنچه کشاورزان اصفهانی را می‌تواند راضی کند عددی حدود 80 میلیون متر مکعب آب است. بنا به گفته مرتضوی این رقم یعنی بیشتر از نصف آب قابل مصرف پشت سد زاینده‌رود. عملا با خروج این آب از پشت سد آب شرب خود اصفهان نیز از بین خواهد رفت.

صنایع اصفهان چقدر آب مصرف می‌کنند؟

جواد نیلی مدیر ارشد فنی و پشتیبانی شرکت فولاد مبارکه اصفهان می‌گوید میزان مصرف آب این صنعت در سال حدود 40 میلیون مترمکعب است.

مهرداد اسماعیلی مدیر وقت آبرسانی شرکت ذوب آهن اصفهان نیز می‌گوید این صنعت در سال 97 حدود 14 میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کند.

مصرف آب یزد چقدر است؟

محسن صادقیان معاون وقت استاندار یزد در سال 97 آمار مصرف آب یزد را اینگونه بیان کرده بود: آب شرب مصرفی مردم یزد در سال 125 تا 130 میلیون مترمکعب است و حدود 54 میلیون مترمکعب از آن از طریق خط انتقالی تأمین و مابقی از سفره های آب زیرزمینی استان برداشت می شود.

چهارمحال و بختیاری آب مصرفی خود را از کجا تامین می‌کند؟

مسعود ترابیان معاون وقت بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری از تأمین 90 درصد از آب شرب مناطق شهری این استان از منابع آب‌های سفره‌های زیر زمینی خبر می‌دهد. او می‌گوید: 197 چاه عمیق در اختیار این شرکت است که در حال حاضر (سال 1399) 153 حلقه آن فعال و تأمین آب مناطق شهری استان از آن‌ها استحصال می‌شود.

وضعیت سدها و خطوط انتقالی

تعدادی از طرح‌های انتقالی آب را در این حوزه ملاحظه بفرمایید:

اول:  سال 1332 سد و تونل انتقال آب کوهرنگ یک با گنجایش 120 میلیون متر مکعب ساخته شد و بعدها این گنجایش به 300 میلیون متر مکعب افزایش یافت یعنی اکنون سد و تونل انتقال آب «کوهرنگ یک» 300 میلیون متر مکعب آب از بالادست رودخانه کارون برمی‌دارد.

دوم: سد و تونل انتقال آب «کوهرنگ دو» نیز در سال 1364 احداث شد و بنا بود که 135 میلیون متر مکعب آب را از بالادست حوضه کارون بردارد اما در سال 1366 این میزان به 250 میلیون متر مکعب رسید.

سوم: طرح سد کوچری و انتقال آب از دز به قمرود نیز 181 میلیون متر مکعب آب از بالادست رود دز برمی‌دارد و به قم منتقل می‌کند.

چهارم: سد گتوند علیا که یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران روی رودخانه کارون است. عملیات اجرای این طرح در سال 1376 آغاز شد و یکبار در سال 1390 افتتاح و آبگیری شد و بار دیگر در سال 1392 افتتاح شد. حجم کل مخزن این سد 5 میلیارد و 82 میلیون متر مکعب است.

پنجم: سد و تونل انتقال آب «کوهرنگ سه» با گنجایش 365 میلیون متر مکعب در دست ساخت است.

ششم: سد بهشت آباد در شهرستان اردل استان چهارمحال و بختیاری نیز با گنجایش 1 میلیارد و 600 میلیون متر مکعب در دست ساخت و قرار است با سه خط انتقال به اصفهان، یزد و کرمان آب را به صنایع فلزی و فولادی برساند.

چند نکته پایانی

اول آنکه اصفهان خود برای مصرف آب شرب مردم، نیاز به همین آب دارد. علاوه بر آن یکی از پرمصرف ترین استانهای این حوزه آبریز است و یکی از استانهایی است که بیشتر خطوط انتقال آب به آنجا ختم می‌شود.

نکته دوم آنکه آب یک سرمایه ملی است و باید در شرایط بحرانی به ترتیب اولویت عمل کرد. حتما در درجه اول تامین آب شرب مردم این استانها در اولویت اول است. 

نکته سوم هم آنکه با توجه به وضعیت خشکسالی موجود در منطقه خاورمیانه و به خصوص کشور ما لزوم تغییر الگوی کشت و تدبیر در خصوص جایگزینی شیوه کسب معیشت کشاورزان امری ضروری است.

چهارم نیز اینکه مردم خود مراقبت کنند درگیری میان استانهای مختلف ایجاد نشود. هیچ فرقی میان یک اصفهانی و یزدی و خوزستانی و مردم چهارمحال‌وبختیاری وجود ندارد. همه آنها شهروندان این سرزمین هستند. سیاستگذار باید عهده‌دار تامین آب مورد نیاز استانها باشد و تدبیر لازم را در این خصوص بیاندیشند.

پنجم و نهایی آنکه نفوذ جریان‌های ضدانقلاب برای ایجاد تنش در این استانها امری مشهود است. تجمع چند روز قبل مردم اصفهان به دلیل حضور خود مردم دچار انحراف نشد و مطالبات مردم مطرح شد. اما با پایان تجمعات مردمی این نفوذ جریان‌های آشوب‌گر به میدان که به دنبال ایجاد تنش و اغتشاش هستند مشهود است. باید مراقبت کرد این جریان‌ها نیز میدان‌دار ماجرا نباشند.