کرونا و بیم و امیدهای فعالان صنایع دستی قزوین
قزوین - ایرنا - شیوع ویروس کرونا و تداوم آن آینده شغلی تولیدکنندگان صنایع دستی در قزوین را تحت شعاع خود قرار داده و آنها را نگران و دغدغه‌مند کرده است، با این حال بسیاری از هنرمندان این عرصه به آمدن روزهای بهتر و رونق کار خود همچنان امیدوار هستند.
شیوع ویروس کرونا که از نخستین روزهای آخرین ماه سال گذشته کشور را درگیر خود کرد تا امروز که نخستین روز از تابستان را پشت سر می گذاریم همچنان بر بسیاری از فعالیت های اقتصادی و کسب و کارها از جمله صنایع دستی سایه انداخته است.
در همین خصوص تولیدکنندگان و عرضه کنندگان صنایع دستی قزوین همچون همکاران خود در سایر کشور در این ایام روزهای سختی را پشت سر می گذرانند و فروش محصولات آنها به طرز چشم گیری کاهش پیدا کرده است چرا که مشاغل این حوزه جزو مشاغلی بوده و هستند که بیشترین ضرر و زیان را از ناحیه کرونا به خود دیده اند.
این روزها بازار سعدالسلطنه قزوین که کانون عرضه و فروش انواع صنایع دستی در این استان به شمار می رود بسیار خلوت و سوت و کور است و بواسطه عدم حضور گردشگران و کاهش خرید برخی از مغازه داران آن فعلا کار را تعطیل کرده اند.
همچنین برخی از تولیدکنندگان صنایع دستی قزوین نیز در این شرایط فعلا دست از کار کشیده و منتظر رفتن کرونا این ویروس شوم هستند که سایه سنگین آن روزهای سردی را برای فعالان این حوزه رقم زده است.
در این شرایط صادرات تولیدات صنایع دستی قزوین نیز تقریبا متوقف شده و فعالان این حوزه از درآمدهای این حوزه نیز علاوه بر از دست دادن درآمد بازارهای داخلی محروم شده اند.
البته با همه این شرایط بسیاری از فعالان حوزه صنایع دستی که با مشکلات زیادی از جمله گرانی مواد اولیه و کاهش فروش و نداشتن بازار دست و پنجه نرم می کنند امیدوارند با تلاش خود، حمایت های دولت و رخت بستن کرونا بتوانند بار دیگر فعالیت خود را با قوت گذشته از سرگرفته و به کار خود رونق ببخشند چرا که آنها عاشق حرفه و هنر خود هستند و قلب و روح بسیاری از آنها با این هنر زنده است.
گرانی مواد اولیه و افزایش هزینه های تولید از مشکلات تولیدکنندگان صنایع دستی قزوین
محبوبه منفرد مدیرعامل یک شرکت تولید صنایع دستی در قزوین است که سال 1389 فعالیت خود را با پنج نفر در زمینه تولید ظروف شیشه ای دست ساز فوتی آغاز کرد و با توسعه کار خود اکنون دارای بیش از 40 نیروی کار (به شکل مستقیم) بوده و برای 150 تن نیز به شکل غیرمستقیم اشتغالزایی کرده است.
این فعال حوزه صنایع دستی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: صنایع دستی از جمله مشاغلی بود که در پی شیوع کرونا بیشترین آسیب و ضربه را متحمل شد و با توجه به اینکه گردشگری در این دوران تعطیل بود و یا با کمترین ظرفیت فعال بود، تاثیرات عمیقی نیز بر این حوزه داشت.
کارآفرین نمونه کشور گفت: با احتساب قطع صادرات به بازارهای خارجی در پی شیوع کرونا، این بیماری نزدیک به سه میلیارد تومان به واحد ما خسارت وارد کرده است که یک میلیارد و 700 میلون تومان آن مربوط به بازار داخلی است با وجود این مساله همه تلاش خود را به کار گرفتیم تا تعدیل نیرو نداشته باشیم.
این تولیدکننده صنایع دستی افزود: تا قبل از کرونا به کشورهای جمهوری آذربایجان، لبنان، امارات متحده عربی، قزاقستان و روسیه صادرات داشتیم اما شیوع این بیماری صادرات ما را متوقف کرده است.
وی با بیان اینکه 40 درصد مواد اولیه این شرکت تولیدی از کشورهای خارجی وارد می شود، افزود: کرونا و بالا رفتن قیمت ارز مشکلات زیادی برای تامین مواد اولیه برای ما ایجاد کرده و هزینه های تولید را افزایش داده است و ما مجبوریم مواد اولیه را با دلار 19 هزار تومان تهیه کرده و محصول خود را در بازار داخلی به ریال عرضه کنیم و به دلیل شرایط بازار افزایش قیمت خاصی نیز نمی توانیم اعمال کنیم.
این فعال حوزه صنایع دستی با اشاره به تسهیلات در نظر گرفته شده دولت برای حمایت از صنایع دستی، گفت: برخی همکاران ما برای دریافت تسهیلات داوزلب شده و برای نام نویسی در سامانه کارا اقدام کردند اما به دلیل مشکلات فنی سامانه موفق به نام نویسی نشده اند.
بسته بندی، پاشنه آشیل صنایع دستی قزوین و ایران
این تولیدکننده صنایع دستی، یکی از پاشنه آشیل های صادرات صنایع دستی ایران را ضعف در حوزه بسته بندی عنوان کرد و اظهار داشت: برای رفع این ضعف در سال های اخیر برنامه ریزی خوبی صورت گرفته اما اقدامات انجام شده کافی نیست.
منفرد با بیان اینکه محصولات خود را در بسته بندی های شکیل و شناسنامه دار صادر می کنیم، افزود: توجه به حوزه بسته بندی برای صادرات و حتی عرضه داخلی صنایع دستی بسیار مهم است اما در خیلی موارد این موضوع مغفول واقع می شود.
وی اضافه کرد: بسته بندی مناسب و شیک می تواند ارزش افزوده قابل توجهی را به صنایع دستی ببخشد و هنرمندان و تولیدکنندگان باید بخشی از هزینه های تولید را به این مهم اختصاص دهند.
انجمن صنایع دستی قزوین در اتاق بازرگانی تشکیل می‌شود
منفرد در ادامه از برنامه ریزی برای تشکیل انجمن صنایع دستی قزوین در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خبر داد و گفت: این اتفاق تحول بسیار خوبی را در حوزه صادرات و بازاریابی بین المللی محصولات صنایع دستی قزوین ایجاد خواهد کرد.
وی ادامه داد: هسته اولیه این انجمن با 24 تن از هنرمندان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع دستی در قزوین تشکیل و کار این انجمن از امسال آغاز خواهد شد.
این تولیدکننده صنایع دستی گفت: تسهیل در صادرات، برندسازی و بازاریابی محصولات، معرفی و تبلیغات، ساماندهی و آموزش نیروها، کمک به بهره وری تولید، کاهش هزینه تهیه مواد اولیه از طریق خرید به شکل اتحادیه ای و تسهیل در حضور همکاران در نمایشگاه های داخلی و خارجی از عمده اهداف راه اندازی این تشکل به شمار می رود.
منفرد با بیان اینکه ایران جزو معدود کشورهای دنیاست که از تنوع بالایی در حوزه صنایع دستی برخوردار است، افزود: انتظار ما از دولت برای حمایت از صنایع دستی این است که با پرداخت سوبسید و مشوق های صادراتی زمینه رونق صادرات هنرهای دستی کشور را فراهم کند.
این تولیدکننده صنایع دستی گفت: با وجود همه مشکلات پیش رو، امید خود را از دست نداده و می دانیم که نباید ناامید شویم چرا که باید برای خروج از این وضعیت تلاش مضاعف کنیم تا روزهای خوب در انتظار ما باشند.
کرونا و کاهش 70 تا 100 درصدی فروش صنایع دستی در قزوین
علی عبدالله زاده صاحب 2 فروشگاه صنایع دستی در قزوین که یکی از آنها بیش از 35 سال سابقه فعالیت دارد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اوج بازار فروش محصولات صنایع دستی مربوط به ایام نوروز است که شیوع کرونا این فرصت را از ما گرفت.
وی اظهار داشت: بازار صنایع دستی فصل خاصی دارد و روزهای تعطیل معمولا بهترین زمان برای عرضه و فروش این دسته از محصولات هستند اما شیوع کرونا تقریبا گردشگری را به حالت تعطیل درآورده و این مساله تاثیر مستقیمی بر فروش صنایع دستی گذاشته است.
این عرضه کننده صنایع دستی همچنین گفت: گرانی ها و مشکلات اقتصادی نیز موجب شده تا مردم در هزینه های خود دقت و وسواس بیشتری داشته باشند و خرید صنایع دستی در چنین وضعیتی معمولا در اولویت آخر قرار می گیرد.
این فروشنده صنایع دستی با اشاره به کاهش 90 درصدی فروش خود در ایام پساکرونا، گفت: سعدالسلطنه بزرگترین بازار صنایع دستی قزوین و از بزرگترین بازارهای هنرهای دستی ایران است که کسادی بازار در این روزها موجب شده تا بسیاری از غرفه داران دست از کار بکشند و برخی نیز به فکر تغییر شغل باشند.
عبدالله زاده با بیان اینکه بخش قابل توجهی از درآمد فعالان صنایع دستی از نمایشگاه های مناسبتی حاصل می شد، گفت: در تعطیلات نوروز و مناسبت های مختلف شاهد برپایی نمایشگاه های صنایع دستی بودیم که این رویدادها نیز با هدف جلوگیری از تجمعات و حفظ فاصله گذاری اجتماعی لغو شدند.
وی با بیان اینکه مشتریان خارجی ما نیز بواسطه کاهش حضور گردشگران خارجی در یکی دو سال قبل به دلیل تحریم ها کاهش یافت و با کرونا قطع شد، افزود: امیدواریم با تدابیر دولت و تلاش دستگاه دیپلماسی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پس از شیوع کرونا بستری برای حضور آسان و بدون ویزای گردشگران کشورهای خارجی به ویژه همسایه به ایران فراهم شود تا شاهد رونق مشاغل حوزه گردشگری و همچنین صنایع دستی باشیم.
حضور اجناس قاچاق در بازار، درد کهنه فعالان صنایع دستی
عبدالله زاده حضور اجناس قاچاق از جمله محصولات کپی چینی در بازار را نیز یکی از موانع عمده فعالان صنایع دستی دانست و افزود: مقابله با قاچاق کالا در حوزه محصولات صنایع دستی باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
وی اظهار داشت: اجناس قاچاق که معمولا کیفیت چندانی نیز ندارند با قیمت پایین تر و در ظاهری شبیه به صنایع دستی اصلی به تولید می رسند و بازار صنایع دستی را با تهدید جدی روبرو می کنند.
این فروشنده صنایع دستی از تسهیلات حمایتی دولت به مشاغل آسیب دیده این حوزه اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: در این خصوص به ما اطلاع رسانی نشده است.
عبدالله زاده گفت: اگر دولت قرار است حمایتی از صنایع دستی انجام دهد باید همه فعالان این حوزه را به یک چشم نبیند و کمک ها باید با ارزیابی دقیق انجام شده و براساس اولویت بندی ارایه شود.
این فعال حوزه صنایع دستی افزود: انسان با امید زنده است و ما نیز امیدواریم با کمک دولت و همراهی مردم و خلاص شدن از شر این ویروس بتوانیم زمینه ای مناسب برای رونق صنایع دستی فراهم شود.
کرونا و قطع صادرات صنایع دستی قزوین به خارج
اشرف حاتمی یگ تولیدکننده دیگر صنایع دستی در قزوین که از طریق ایجاد یک شبکه خانگی به تولید و صادرات انواع رودوزی های سنتی می پردازد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: پس از شیوع کرونا فعالیت ما به شدت رکود پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه محصولات ما به کشورهای مختلف آسیایی، اروپایی و آمریکایی از جمله ترکیه، هلند و کانادا صادرات می شود، افزود: پس از شیوع کرونا ضمن کاهش شدید فروش محصولات در بازارهای داخلی، صادرات ما نیز متوقف شده است و در ایام پایانی سال نیز قصد حضور در نمایشگاهی در کشور گرجستان را داشتیم که این برنامه لغو شد.
این تولیدکننده صنایع دستی با بیان اینکه بخشی از مواد اولیه محصولات ما از جمله سرمه از هند و مروارید از جمهوری چک وارد می کنیم که با بالا رفتن قیمت ارز و همچنین شیوع کرونا تامین آنها سخت شده است، اظهار داشت: البته عمده مواد اولیه خود را از بازارهای داخلی و نقاط مختلف کشور از جمله تبریز، یزد و اصفهان تامین می کنیم.
حاتمی با بیان اینکه تولیدات ما در قالب مشاغل خانگی است و با همکاری 160 تولیدکننده که غالبا بانوان هنرمند و سرپرست خانوار هستند به کار تولید می پردازیم، افزود: پس از شیوع کرونا و کساد شدن بازار فروش صنایع دستی، به تولید ماسک روی آوردیم تا هم به تامین نیازهای بهداشتی مردم در این شرایط کمک کرده باشیم و هم درآمد همکاران ما در این وضعیت سخت قطع نشود.
وی با تاکید بر اینکه دست از تلاش و تولید برنمی داریم و به آینده امیدوار هستیم، اظهار داشت: امیدواریم با شکست کرونا بتوان نمایشگاه های موقت در نقاط مختلف راه اندازی کرد و با رونق دوباره گردشگری بخشی از خسارات و آسیب های وارد شده به فعالان صنایع دستی جبران شود.
حاتمی در خصوص تسهیلات در نظر گرفته شده برای فعالان صنایع دستی نیز گفت: چند بار برای ثبت نام به سامانه کارا مراجعه کردیم اما هر بار با نقص فنی سامانه مواجه شده و موفق به ثبت نام نشدیم.
وی که سابقه حضور در 34 نمایشگاه داخلی و 10 نمایشگاه خارجی صنایع دستی را دارد، گفت: در حال حاضر باید تسهیلات ویژه ای در اختیار فعالان این حوزه قرار بگیرد چرا که امروز مشاغل مرتبط با صنایع دستی با کم ترین امکانات و هزینه مالی می توانند مولد شغل های زیادی باشند و نقش مهمی در رونق و جهش تولید و اشتغالزایی برای جوانان داشته باشند.
پشتیبانی دولت از فعالان صنایع دستی خسارت دیده
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه این استان دارای دارای هفت هزار و 500 تولیدکننده و هنرمند صنایع دستی بوده و از مسگری، آینه کاری، گره چینی، جاجیم، رودوزی ها و بافتنی های سنتی، سرمه دوزی، پن بافی، پاپیه ماشه و موج بافی باید به عنوان مهم ترین هنرهای دستی قزوین یاد کرد، گفت: شیوع کرونا تاثیر منفی و مخربی در بسیاری از مشاغل به ویژه در حوزه های مرتبط با گردشگری از جمله صنایع دستی وارد ساخته که البته محدود به قزوین و کشور نبوده و تقریبا کل دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است.
سید میثم حصاری افزود: در سال جهش تولید با وجود همه مشکلات و موانع از جمله تحریم ها و کرونا باید تلاش کنیم تا شعار سال در حوزه صنایع دستی محقق شود.
وی با بیان اینکه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با پشتیبانی دولت برای جبران بخشی از خسارات وارد شده به حوزه صنایع دستی برنامه ریزی کرده است، اظهار داشت: بخشی از این حمایت ها در قالب تسهیلات بانکی با نرخ سود مناسب است.
این مسوول گفت: این تسهیلات از طریق ثبت نام واحدها و هنرمندان صنایع دستی از طریق سامانه کارا قابل پیگیری و پرداخت است.
انعکاس مشکل ورود هنرمندان قزوینی به سامانه کارا به دستگاه های ملی
وی در خصوص مشکل ایجاد شده برخی هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی قزوین در خصوص ورود و ثبت نام در سامانه کارا، اظهار داشت: این مشکل پابرجاست و با ارسال نامه های جداگانه به مراجع استانی و ملی درخواست رفع نقص موجود در این سامانه را کرده ایم تا هنرمندان باقی مانده متقاضی بتوانند اقدام به نام نویسی کنند.
حصاری در مورد مشکل برخی از تولیدکنندگان و هنرمندان صنایع دستی قزوین در رابطه با تامین مواد اولیه نیز گفت: صنعتگرانی که مواد اولیه آنها از سایر استان ها و یا خارج از کشور تامین می شود و در تهیه آن مشکل دارند باید به شکل مکتوب نام و مقدار و نوع محصول درخواستی را به معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی اعلام کنند تا ما از طریق مکاتبه با وزارتخانه و نهادهای ذیربط برای کمک به تامین آنها اقدام کنیم.
وی همچنین با اشاره به برنامه ریزی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین برای تحول در حوزه بسته بندی صنایع دستی، اظهار داشت: یکی از موانع صادرات هنرهای دستی بسته بندی ضعیف آنهاست که طی سال های اخیر برای رفع این مشکل گام های زیادی برداشته ایم.
این مسوول گفت: در همین راستا شرکت هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی در نمایشگاه های خارج از استان منوط به داشتن بسته بندی مناسب شده است.
وی ادامه داد: یک اتفاق خوب دیگر که در حوزه صنایع دستی قزوین رخ داده، طی کردن فرایندهای ثبت جهانی بازار سعدالسلطنه قزوین است و امیدواریم بزودی شاهد این اتفاق بزرگ باشیم.
حصاری خاطرنشان کرد: در صورت این اتفاق، سعدالسلطنه به نخستین بازار صنایع دستی دنیا که ثبت جهانی شده تبدیل خواهد شد و این مهم فرصت بزرگی برای رونق تولید و عرضه محصولات هنرهای دستی قزوین و حتی کشور را در این مکان فراهم می کند.
وجود آمادگی کامل برای برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی بعد از مهار کرونا
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین با اشاره به لغو همه نمایشگاه های صنایع دستی تدارک دیده شده پس از شیوع کرونا در قزوین، گفت: فعلا وضعیت استان به مرحله سفید نرسیده است و بلافاصله بعد از مطلوب شدن شرایط آمادگی کامل برای برگزاری نمایشگاه های مختلف صنایع دستی را داریم.
این مسوول گفت: به مناسبت 9 شهریور روز قزوین نمایشگاهی را در دست تدارک داریم اما به دلیل مشخص نبودن وضعیت کرونا فعلا نمی توانیم در خصوص آن اقدامی داشته باشیم و باید دید که تا آن زمان چه اتفاقی رقم خواهد خورد.
حصاری با بیان اینکه توجه به کیفیت در ساخت صنایع دستی به رونق این حوزه منجر خواهد شد، اظهار داشت: امسال هشت هنرمند قزوینی موفق به دریافت گواهی کیفیت شدند و به این ترتیب تعداد هنرمندان این حوزه که موفق به دریافت نشان ملی و گواهی کیفیت شدند به بیش از 80 تن رسیده است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین به موضوع آموزش به علاقه مندان یادگیری هنرهای دستی پرداخت و گفت: فعلا کلاس ها پس از مدت ها تعطیلی به تازگی و به شکل محدود و با فاصله گذاری اجتماعی در حال برگزاری است با این وجود کرونا بستر خوبی را برای آموزش رشته های مختلف صنایع دستی از طریق فضای مجازی فراهم کرد.
این مسوول گفت: آموزش هنرهای دستی به شکل دقیق و با جزییات در رشته های مختلف را در بستر فضای مجازی فراهم آورده ایم که از طریق مراجعه به سایت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین در دسترس است.
*س_برچسب‌ها_س*
