کم‌آبی و حقابه آب از کهگیلویه وبویراحمد تا خوزستان / سدهایی که فایده‌ای برای استان ندارند
دشت‌های وسیع کهگلویه چندین سال است که به دلیل خشک سالی متعدد در این دیار به دلیل نبود آب مصرفی کشاورزی از رودخانه مارون با مشکلات متعددی روبه است و حتی در گچساران نشست آبهای زیر زمینی نیز در پهنه امامزاده جعفر بر مشکلات مردم این دیار نیز افزوده است که در این زمینه نیازمند یک افق بلند مدت برای برون رفت از خشکالی است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح زاگرس، کهگیلویه و بویراحمد با 10 درصد منابع آبی کشور یکی از ثروتمندترین استان های کشور در زمینه منابع آبی است، اما با این حال در زمینه آب شرب، کشاورزی و صنعتی با مشکلات زیادی روبه بوده که امروز نیازمند یک نگاه ویژه ملی برای برون رفت از این سردرگمی است.
یکی از دلایل برون رفت آبهای روان رودخانه از این استان را میتوان مسئله مهم حقابه آب در این استان دانست، مسئله ای که باعث شده که امروز تنش آبی شدید نیمی از این استان را در بربگیرد و به صنعت های مهم این مهم کشاورزی و صنعتی ان صدمات زیادی وارد بکند.
ماجرای یک سد و نجات یک دیار
به گفته کارشناسان ایجاد سد های مهم با توجه به مولفه های زیست محیطی می تواند این استان را از این مشکل مهم بی آبی نجات دهد که در این موضوع باید مولفه های زیست محیطی و محل احداث این سدها با توجه به موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی آن باید لحاظ شود.
سدسازی یکی از مهمترین معماریها بوده که قدمت آن به چندین قرن می رسد و در ایران باستان نیز نشانه هایی از این سد سازی های برای مهار ابهای روان و توجه به امر کشاورزی دیده می شود.
هرچند امروز این سد سازی‌ها به دلیل تعدد آنها بر روی شاهراه‌های ارتباطی چندین رودخانه مهم کشور از جمله کارون، زاینده‌رود، سپید‌رود و کرخه مرگ آنها را د‌ربر داشته، اما استفاده بهینه و توجه به مولفه های مهم زیست محیطی می‌تواند راهگشاری خشک سالی‌های امروز بسیاری از مناطق ایران باشد.
استانی پر آب اما تشنه
به عنوان مثال کهگیلویه وبویراحمد چندین سدمخزنی بزرگ و کوچ را در دل خود جای داده که می توان به سد مارون، چم شیر، کوثر، و حتی شاه قاسم و چیتاب و در آینده سد شیو، چم شیر اشاره کرد، سدهایی که تنها فواید کمی برای استان داشته و جاگذاری اشتباه برخی از آنان نیز عامل بر خشک سالی‌های دشت های این استان شده است.
دشت های وسیع کهگیلویه چندین سال است که به دلیل خشک سالی متعدد در این دیار به دلیل نبود آب مصرفی کشاورزی از رودخانه مارون با مشکلات متعددی روبه است و حتی در گچساران نشست آبهای زیر زمینی نیز در پهنه امامزاده جعفر بر مشکلات مردم این دیار نیز افزوده است که در این زمینه نیازمند یک افق بلند مدت برای برون رفت از خشکالی است.
از منظر برخی کارشناسان تنها راه نجات سرزمین های هموار کهگیلویه سد سازی بر روی رودخانه پر آب مارون بوده که می تواند این دشت های پهناور این دیار را نجات دهد، موضوعی که در روزهای اخیر موافقان و مخالفان زیادی را به خود دیده است.
احداث یک سد و تنش‌های فراوان بین دو استان
نماینده مردم شهرستانهای کهگیلویه در مجلس شورای اسلامی به احداث سد بزرگ و مخزنی مارون دو در شهرستان کهگیلویه اشاره کرده و گفته است که ایجاد و احداث این سد برای این شهرستان حیاتی است و این موضوع در صورتی بوده که نماینده بهبهان در مجلس به مخالفت خود به احداث این سد در شهرستان کهگیلویه اشاره کرده است موضوعی که با تنش های زیادی از سوی این دو نماینده انجامیده است.
اما اصل ماجرا چیست، در سالهای اخیر با توجه به احداث سد های متعدد در جلگه خوزستان، رودخانه زیادی در این استان پهناور و جلگه ای از بین رفته اند و حتی با خشکسالی روبه رو شده اند، که همین موضوع باعث شده که مسئولان این استان مخالف هرگونه سد سازی در بالا دست این استان باشند.
از منظری دیگر تمامی رودخانه های منتهی شده به خوزستان دچار آفت سد سازی شده که می توان به سد های متعدد بر روی رودخانه کارون، کرخه، گتوند اشاره کرد که باعث شده که این استان جلگه ای و زیبا با کمبود شدید آب مواجه شود.
خوزستان چگونه خشک شد؟!
هرچند که امروز خوزستان از بی آبی و خشکی رودخانه های عظیم این استان می نالند باید دانست که نیمی از این موضوع به خشکالی های متوالی در کشور مربوط می شود و کشور در سال نهم سی ساله خشکالی قرار دارد و سد سازی در این موقع بهترین راه برون فت از مشکلات فعلی است.
مسئله حقابه آب و حقی که امروز به استان نمی رسد نیز مزید بر علت شده که دومین حوزه بارشی کشور و سرزمین آبها و آبشارها از بی آبی و تنش ابی در بسیاری از مناطق رنتج ببرد و به باور معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد تاخیر در سد سازی در این استان مهمترین دلیل مشکلات تنش آبی است.
کیومرث حاجی زاده در مورد تنش ابی در استان و خشک سالی در چند دهه اخیرمی گوید: اگر پیوست های زیست محیطی سد سازی اجرا شود ایجاد سد لازم و حتی واجب است چرا که سدها هم در کنترل سیلاب و هم مدیریت خشکسالی به مردم و اقلیم کمک می کند.
وی کنترل سیلاب در کشور به ویژه در استان خوزستان در سال 98 را از نتایج سد سازی می داند و می افزاید: اگر سدها نبودند در سیل 98 شاهد تلفات انسانی و خسارت بسیار زیاد به کشور بودیم.
وقتی بشار قربانی می شود!
حاجی زاده با گریزی به رودخانه بشار شهر یاسوج یادآوری می کند: اینکه امروز این رودخانه دچار کم آبی شده و سطح ایستایی چاه ها در کنار رودخانه 30 تا 40 متر کاهش پیدا کرده و تامین اب شرب با مشکل روبه روست به دلیل نداشتن سد در بالادست رودخانه است.
وی با اشاره به ساخت سدهای زنجیره ای روی رودخانه کارون می گوید سدهای متعدد اگر پیوست های زیست محیطی را رعایت کنند به کنترل سیلاب ها، تامین پایدار آب، حق آبه برای کشاورزی، شرب و صنعت کمک خواهند کرد.
به گفته کارشناسان و مسئولان تنها را نجات فلات ایران امروز آب است، و بر طبق نظرات کارشناسی جنگ آینده جنگ آب در خاورمیانه خواهد بود که در این زمینه میتوان با ایجاد بستر های مهم برای برداشت از آب از دریاها و ایجاد صنایع مهم هسته ای در شیرین کردن آب شور آن را مرتفع کرد، اما مدیر عامل آب منطقه ای بر این باور است که هر کجا سدی اصولی ساخته شود امنیت خاطری برای بهره برداران از آب سد ایجاد می شود.
رسول فرهادی مدیرکل آب منطقه ای استان اشاره ای به سد کوثردر گچساران می کند و می گوید ایجاد این سد باعث ایجاد اشتغال پایدار در منطقه شده و کشاورزان دشت امام زاده جعفر که از آب این سد استفاده می کنند نگرانی های بخش های دیگر استان را ندارند.
با این توضیح به نظر می رسد بزرگترین مشکل استانی که در فصل بارندگی همواره بارشهای خوبی دارد اما با کمبود آب روبه روست به عدم کنترل و مهارروان آبها و آبهای سطحی بر می گردد.
با توجه به موضوعات طرح شده، بسیاری از کارشناسان حوزه محیط زیست مخالف سد سازی بر روی رودخانه بشار، خرسان و حتی چندین مناطق دیگر مثل مارون هستند و سئوالهای بی جوابی را برای مردم به بار اورده است که راه علاج این استان از بی ابی چیست.
انتهای پیام /
