کم‌بارشی‌ها کشاورزان را وادار به اصلاح خودجوش الگوی کشت کرد / ضرورت حمایت دولت از آموزش و به روزرسانی دانش کشاورزان

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، تغییرات اقلیمی، تغییرات الگوهای بارشی و بروز خشکسالی ها از جمله پدیده های زیست محیطی هستند که سال ها است تمام مناطق این کره خاکی را تحت تاثیر قرار داده اند.

تاثیرات رفتارهای این پدیده های نامبارک به حدی بوده اند که واکنش های عملکردی در بخش های مختلف از جمله کشاورزی، محیط زیست و منابع طبیعی را به همراه داشته است و به صورت ملموس روش های اجرای کار و اقدامات را تغییر داده اند.

در کشور ایران طی یک دهه اخیر تغییر الگوی کشت از جمله واکنش های ملموسی بوده که بدون ارائه برنامه مصوب و ابلاغ رسمی از سوی دولت های وقت، متاثر از کم بارشی ها و بروز خشکسالی ها همچنین محدودیت منابع آبی در آبخوان ها و پشت سدها رقم خورده است.

هرچند که رسانه های کشور سال ها است درباره اهمیت و لزوم اجرای طرح الگوی کشت در کشور به منظور مدیریت منابع آبی، تداوم کشاورزی پایدار و تامین امنیت غذایی همواره قلمفرسایی کرده و نظرات کارشناسان و محققان بخش کشاورزی را انعکاس داده و از فقدان اراده جدی مسئولان اجرایی وقت در عملیاتی کردن این طرح و آماده نبودن ابزار کار گلایه کرده اند، اما تغییرات اقلیمی وضعیت را به گونه ای رقم زد که تغییر الگوی کشت و انتخاب کشت محصولات مبتنی بر میزان آب موجود را اجتناب ناپذیر کرد.

با توجه به اینکه طی چند سال اخیر، شاهد تمایل کشاورزان به کاهش سطوح کشاورزی محصولات پر آب طلب و جایگزینی کشت های کم آب طلب، راهبردی و اقتصادی هستیم که گویای اجرای غیر دستوری طرح الگوی کشت در مناطق مختلفی از کشور از جمله خراسان شمالی است اما همچنان متوجه این موضوع هستیم که وزارت جهاد کشاورزی، همگام با این تغییرات بارشی و تغییر در انجام کشت ها نبوده و دیر به این مسئله ورود کرده است.

تصویب قوانین الزام آور، اختصاص اعتبارات و تسهیلات کافی و به موقع، اعمال خریدهای تضمینی متناسب با نرخ تورم برای تمامی محصولات راهبردی، تامین نهاده های بذری، کودی، سمی و ادواتی مورد نیاز همچنین حمایت مالی جدی از واحد آموزش و ترویج برای به روز رسانی دانش کشاورزان، حمایت اعتباری کافی از تجهیز تمامی زمین های کشاورزی مستعد به سیستم های آبیاری نوین از جمله مهترین مواردی هستند که وزارت جهاد کشاورزی می بایست طی یک دهه اخیر برای تغییرات الگوی کشت برنامه ریزی می کرد، با این وجود، شاهد هستیم که بخشی از این الزامات هنوز آماده سازی نشده و یا ضعیف انجام شده اند.

اما نباید از یاد برد که هیچگاه تغییراتی از جنس تغییرات اقلیمی منتظر نمی ماند که بشر چه زمانی برای حفظ بقای خود تدبیر می کند که اگر در بخش کشاورزی، تصمیمات به موقع نباشند، به طور قطع با تهدید جدی منابع آبی و تامین امنیت غذایی مواجه خواهیم شد.

اختصاص سالانه بیش از 85 درصد از منابع آبی موجود به بخش کشاورزی / لزوم محدود سازی اختصاص آب به تولیدات کشاورزی

سید عقیل مرتضوی، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در گفت و گو با عصراترک اظهار کرد: ایران، طی چندین سال گذشته تحت تاثیر پدیده تغییر اقلیم و تغییر الگوی بارش ها قرار گرفته است. مرتضوی گفت: میزان بارش ها به شدت کاهش یافته است. وی بیان کرد: در خراسان شمالی میزان بارندگی ها در دوره سال آبی 1401-1400 در مقایسه به دوره بلند مدت بارش ها طی 30 سال گذشته بیش از 30 درصد کاهش یافته است. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی افزود: طی سال های اخیر نیز وضعیت بارندگی ها بدتر شده و بهبود نیافته است. وی تصریح کرد: با توجه به این وضعیت بارندگی ها، راهکاری به جز مدیریت مصرف آب از منابع آبی موجود برای حفظ ذخایر آبی در پیش رو نداریم. مرتضوی در ادامه با اشاره به فعالیت بخش کشاورزی اظهار کرد: در خراسان شمالی 88.5 درصد از منابع آبی موجود برای بخش کشاورزی صرف می شود. وی افزود: با توجه به اینکه در خراسان شمالی سالانه 800 میلیون متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می شود، درصورتیکه بتوانیم سالانه 10 درصد از آب بخش کشاورزی را مدیریت کنیم و میزان مصرف آن را کاهش دهیم، سالانه می توانیم تا 80 میلیون متر مکعب آب را برای حفظ در سفره های آب زیرزمینی و مصرف شرب ذخیره سازی کنیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: البته سال ها است که در خراسان شمالی منابع آبی جدیدی نیز برای توسعه کشاورزی اختصاص نداده ایم.

وی در ادامه با بیان اینکه در دهه 90 اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب های زیرزمینی در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت، عنوان کرد: در همین راستا، مطالعات در زمینه هایی از جمله آب قابل برنامه ریزی در دشت ها، میزان آب موجود در سفره های زیرزمینی دشت ها و میزان بارندگی های سالانه انجام شدند تا اجرای برنامه تعدیل سازی پروانه چاه های کشاورزی در دستور کار قرار گیرد.

مرتضوی اعلام کرد: امسال در شورای حفاظت از منابع آب استان اجرای برنامه متعادل سازی پروانه چاه های آب کشاورزی در استان مصوب و اخیرا نیز در دستور کار قرار گرفت تا در دشت هایی که ضریب برداشت آب آنها بالا است، میزان برداشت آب برای امر کشاورزی کاهش داده شود.

وی گفت: با توجه به اینکه به طور قطع اجرای این مصوبه با اعتراض جدی کشاورزان مواجه می شد، بنابراین در راستای اجرای این مصوبه، جلساتی با حضور کشاورزان و چاه داران استان برگزار شدند تا آنان نیز در این زمینه گلایه ها و راهکارهای خود را مطرح کنند و ارائه دهند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی افزود: این اقدام در راستای جلب مشارکت کشاورزان و چاه داران برای اجرای هر چه بهتر این مصوبه انجام گرفت.

وی گفت: نتایج این تعامل و گفت و گوها با کشاورزان و چاه داران در استان، این شد که متعادل سازی پروانه چاه های آب کشاورزی استان برای دشت هایی که بیش از 25 درصد متعادل سازی پروانه خواهند داشت، به صورت پلکانی اجرایی شود.

مرتضوی افزود: در راستای اجرای این مصوبه، میزان برداشت آب از چاه های کشاورزی تا حد مشخص شده، به صورت مرحله به مرحله طی دوره تعیین شده، متعادل سازی می شود و کاهش پیدا کند.

وی تصریح کرد: در عین حال، سازمان جهاد کشاورزی استان نیز موظف شده است در راستای اجرای این مصوبه، کشت های جایگزین را به کشاورزان معرفی کند و روش های کاشت - داشت - برداشت برای انجام کشت های جدید را به کشاورزان آموزش دهد همچنین در زمینه توسعه اجرای سیستم های آبیاری نوین در سطوح کشاورزی و احداث ذخایر آب در زمین های کشاورزی حمایت کند.

افزون بر این، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: همچنین در شورای حفاظت از منابع آب استان مصوب شده است که اختصاص منابع آبی از سدها به زمین های پایین دست سدهای استان نیز محدود و کاهش داده شود که این مصوبه در بهار امسال برای زمین های کشاورزی پایین دست سدهای بارزو، بیدواز و شیرین دره اجرایی شد.

مرتضوی اعلام کرد: در همین راستا، در استان اختصاص آب از سدها به کشت برنج تا 50 درصد کاهش یافت.

 وضعیت بحرانی آبخوان‌ها در شهرستان های اسفراین، شیروان و بجنورد

عباس ابراهیمی، سرپرست مطالعات پایه منابع آبی شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی نیز از کاهش 55 صدم متر آب های زیرزمینی خراسان شمالی طی سال آبی گذشته خبر داد.

ابراهیمی با اشاره به اینکه سال آبی از ابتدای مهر ماه آغاز می شود و تا مهر سال بعد ادامه دارد، اظهار کرد: این در حالی است که در سال آبی 98-99، چهارده دهم متر به حجم آب آبخوان های این استان افزوده شد.

وی گفت: بارش و سیلاب های بهاره و به دنبال آن خاموشی چاه های آب زیرزمینی سبب شد تا میزان آب آبخوان ها در سال آبی 98-99 افزوده شود.

سرپرست مطالعات پایه منابع آبی شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی با اشاره به کاهش آب زیرزمینی و تاثیر آن بر روی کیفیت آب بیان کرد: هر چقدر میزان آب در آبخوان ها کاهش یابد بر روی کیفیت آن تاثیر می گذارد و سبب افت کیفیت آب می شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر آبخوان های شهرستان های اسفراین، شیروان و بجنورد در این استان در وضعیت بحرانی تری قرار دارند.

ابراهیمی افزود: به منظور استفاده بهینه از آب موجود و جلوگیری از کاهش آب های زیرزمینی باید به موضوع الگوی کشت توجه بیشتری داشته باشیم.

وی ادامه داد: الگوی کشت سال هاست که در حال مطرح شدن است اما هنوز به مرحله اجرا درنیامده است.

سرپرست مطالعات پایه منابع آبی شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی تاکید کرد: تعدیل بخشی پروانه های چاه های آب های زیرزمینی یکی دیگر از مواردی است که می تواند در کاهش مصرف آب زیرزمینی تاثیر بگذارد.

تجهیز چاه‌های برقی بخش کشاورزی به کنتورهای هوشمند

وحید واسطه، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای استان با اشاره به اینکه 90 درصد از چاه های آب موجود در استان متعلق به بخش کشاورزی هستند، اظهار کرد: تا تیرماه سال گذشته، سه هزار و 316 چاه آب مجاز در استان وجود داشت که یک هزار و 200 چاه کشاورزی در استان چاه برقی بوده که کنتور هوشمند بر روی آن نصب شدند.

واسطه، برداشت آب از چاه های مجاز در استان را 422 میلیون متر مکعب و برداشت آب از چاه های غیر مجاز را 36 میلیون متر مکعب عنوان کرد.

تمایل بیشتر کشاورزان به انجام کشت‌های کم آب‌طلب به علت محدودیت منابع آبی

سید ابراهیم سیدی، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با عصراترک اظهار کرد: تداوم کم بارشی ها و بروز خشکسالی در ایران و استان خراسان شمالی، میزان منابع آبی موجود در سفره های زیرزمینی و آب های سطحی را تحت تاثیر قرار داده و به طور قابل توجهی کاهش داده است. سیدی تصریح کرد: این وضعیت اشاره شده، محدودیت مصرف منابع آبی را به همراه داشته است. وی گفت: وضعیت کنونی، تدوین برنامه ها در راستای افزایش بهره وری آب در بخش کشاورزی همچنین آموزش و ترویج استفاده بهینه آب در این بخش را بیش از پیش پر اهمیت و ضروری کرده است. مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با اشاره به اینکه سال ها موضوع تعادل بخشی منابع آب در بخش کشاورزی در سه زمینه شامل جلوگیری از اضافه برداشت چاه های مجاز کشاورزی، مسدود کردن چاه های غیر مجاز کشاورزی همچنین متعادل سازی پروانه های چاه های مجاز کشاورزی در دستور کار وزارت نیرو قرار داشته است، اظهار کرد: تا به کنون در خراسان شمالی دو برنامه نخست اجرایی شده است و انجام آن ادامه دارد. وی گفت: با این وجود، به علت کمبود جدی منابع آبی موجود در سفره های آب زیرزمینی و پشت سدها، در بهار امسال شورای تامین و شورای عالی حفاظت از منابع آبی استان اجرای متعادل سازی ضرایب پروانه های چاه های مجاز کشاورزی از 14 تا 40 درصد در استان را مصوب کردند که البته اجرای این مصوبه در سطح کشور در دستور کار اجرایی سال جاری وزارت جهاد کشاورزی کشور قرار گرفته است. سیدی خاطرنشان کرد: با توجه به پیش بینی بروز مسائل اجتماعی از سوی کشاورزان به منظور اعمال این دستورالعمل که میزان مصرف منابع آبی در بخش کشاورزی را بیش از پیش محدود می کند، بنابراین، در استان اجرای پلکانی تعادل سازی ضرایب مصرف پروانه چاه های مجاز کشاورزی طی یک دوره مشخص، مصوب و در دستور کار شرکت آب منطقه ای استان قرار گرفته است. وی گفت: در همین راستا، این سازمان تقاضا کرد که در استان اجرای متعادل سازی ضرایب مصرف آب در پروانه چاه های مجاز کشاورزی از چاه های مجاز آب کشاورزی که اضافه برداشت دارند، آغاز شود و پس از آن، دستورالعمل یاد شده برای چاه های مجاز کشاورزی که منابع آبی آنها برای آبیاری های نوین صرف می شود، انجام شود. این مسئول افزود: اجرای این برنامه از پاییز امسال کلید خورد و متعادل سازی ضرایب مصرف آب پروانه های چاه های کشاورزی به طور متمرکز از طریق سامانه ای که طراحی شده است، انجام می شود که البته در خراسان شمالی به صورت پلکانی خواهد بود. وی همچنین به محدودسازی اختصاص حق آبه از سدها به بخش کشاورزی نیز اشاره و اظهار کرد: اجرای این برنامه از دو سال گذشته از سوی شرکت آب منطقه ای استان کلید خورد. مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: سازمان جهاد کشاورزی استان در این باره به کشاورزان اطلاع رسانی کرد تا به میزان 25 درصد از سطوح کشت بهاره کاسته شود که در کشت بهاره 1400 تا میزان 15 درصد از سطوح کشت بهاره کاهش پیدا کرد. وی تصریح کرد: با توجه به محدودیت های اعمال شده در میزان مصرف آب برای بخش کشاورزی در استان، کشاورزان به کشت محصولات کم آب طلب تمایل پیدا کرده اند. سیدی افزود: زعفران کاری از جمله اقدامات برخی از کشاورزان استان به علت کاهش بارندگی ها و کاهش منابع آبی موجود در استان بوده است که حال باید این تغییر کشت برای 400 هکتار از سطوح برنجکاری استان انجام شود و کشت های کم آب طلب و اقتصادی جایگزین کشت پیشین شوند. افزون بر این، وی به توسعه زمین های کشاورزی استان به سیستم های نوین آبیاری (آبیاری تحت فشار و آبیاری کم فشار) در استان نیز اشاره و اعلام کرد: طی یک دهه گذشته تا به کنون از 90 هزار هکتار از زمین های کشاورزی مستعد تجهیز به سیستم های آبیاری نوین 40 هزار هکتار آن به این سیستم مجهز شده اند. این مسئول با بیان اینکه با تجهیز به سیستم آبیاری تحت فشار، بهره وری آب در بخش کشاورزی تا 75 درصد و تجهیز به سیستم آبیاری کم فشار بهره وری آب تا 65 درصد میسر می شود، گفت: از سال 92 تا به کنون از سیستم های نوین آبیاری، احیا و مرمت قنات ها و گرایش به انجام کشت های کم آب طلب از 37 درصد به 46 درصد رسیده است. وی افزود: متوسط بهره وری آب در بخش کشاورزی در سطح کشور 46.5 درصد است. مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با تاکید بر این نکته که به علت تداوم کم بارشی ها، اجرای برنامه تجهیز سطوح کشاورزی به سیستم های آبیاری نوین در کشور و استان خراسان شمالی باید سرعت داده شود، تصریح کرد: اختصاص اعتبارات کافی و به موقع اجرای این برنامه را سرعت می دهد و این در حالی است که خراسان شمالی از میزان اعتبارات اختصاصی سالانه به این برنامه انتقاد دارد که متناسب با افزایش نرخ تورم نیست.

اجرای خودجوش الگوی کشت بدون ابلاغ رسمی دولتی

حمید نامور، سرپرست دفتر معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با عصراترک با اشاره به طرح الگوی کشت اظهار کرد: همواره اجرای طرح الگوی کشت از موضوعاتی بوده که دهه ها درباره لزوم اجرای رسمی و قانونی آن در کشور بحث شده است.

نامور گفت: با توجه به اینکه تا به کنون هیچگاه اجرای این طرح به صورت رسمی و قانونی در کشور ابلاغ نشده است، با این وجود، شاهد هستیم که به علت تداوم کم بارشی ها و بروز خشکسالی ها همچنین کاهش تراز آبی سالیانه در سفره های آب زیرزمینی وپشت سدها در مقایسه با دوره بلند مدت آن، کشاورزان با توصیه ها و راهنمایی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی به سوی کشت گیاهان کم آب طلب هدایت شده و پیش رفته اند.

وی گفت: به طور مثال طی چند سال اخیر و به خصوص در فصل کشت بهاره امسال شاهد هستیم در خراسان شمالی به علت کاهش حجم آب پشت سدها، کشت برنج در استان کاهش یافته است و با برگزاری دوره های آموزشی و ترویجی برای برنجکاران به مرور کشت محصولات راهبردی، کم آب طلب و اقتصادی از جمله پنبه، کاملینا و گلرنگ در حال جایگزینی هستند.

سرپرست دفتر معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی افزود: در خراسان شمالی در کشت بهاره امسال سطح زیرکشت پنبه با بهره گیری از ارقام بذری کم اب طلب از هفت هزار هکتار به 12 هزار هکتار افزایش یافته است.

وی در ادامه با تصریح بر این مطلب که در راستای اجرای الگوی کشت به دنبال حذف هیچ محصولی نیستیم، بیان کرد: هدف بر این است تا کشت محصولات پر آب طلب از جمله هندوانه، خربزه، خیار و گوجه فرنگی به اندازه مصرف خانوارها کاهش یافته و محدود شوند و بیشتر سطوح کشاورزی به کشت محصولات راهبردی، کم آب طلب و اقتصادی از جمله پنبه، علوفه های دامی و خوراک طیور و دانه های روغنی اختصاص داده شوند.

این مسئول افزود: در خراسان شمالی کشاورزان به مرور به سوی کشت علوفه های دامی از جمله سورگوم علوفه ای و دامی، چغندر علوفه ای، ذرت دانه ای، کاملینا ورود کرده اند و به سوی کشت دیگر محصولات شامل گلرنگ و کنجد در دیم زارها و مزارع آیش ورود می کنند.

وی همچنین یادآور شد: 90 درصد از سطوح گندم زارهای استان با بهره گیری از ارقام بذری جدید و کم آب طلب کشت می شوند که همان اجرای برنامه الگوی کشت است که به منابع آبی زیرزمینی نیز استراحت می دهد.

نامور خاطرنشان کرد: طی یک دهه اخیر کشت زعفران که محصولی کم آب طلب است نیز در استان جایگزین شده است.

وی در بخش دیگری از سخن خود بیان کرد: وزارت جهاد کشاورزی اخیرا اجرای کشت قراردادی در مزارع آبی در پاییز 1401 همچنین جهش تولید در دیم زارها را در سطح کشور در دستور کار خود قرار داده است.

سرپرست دفتر معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: هدف آن است که تا سطوح کشت محصولات راهبردی از جمله گندم، جو، کلزا و دیگر دانه های روغنی کاهش پیدا نکند بلکه افزایش بهره وری در تولید در واحد سطح را داشته باشند.

وی تصریح کرد: دولت برای تحقق این هدفگذاری درصدد است تا با اختصاص ارقام بذری متناسب با اقلیم هر منطقه و اختصاص کودهای پایه ای به کشاورزان، محصولات تولیدی را از کشاورزان به طور مستقیم خریداری و دریافت کند.

نامور افزود: به مراکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان تکثیر ارقام بذری متناسب با اقلیم های متفاوت که کم آب طلب و بینابین کشت ابلاغ شده است.

وی در ادامه به باغات نیز اشاره و عنوان کرد: برای مدیریت منابع آبی در سطح باغات، بهره گیری از روش های نوین آبیاری و جایگزینی نهال های سازگار با اقلیم در زمان اصلاح باغات در دستور کار است که در حال انجام هستند.

با این وجود، سرپرست دفتر معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تاکید کرد: آنچه که رعایت الگوی کشت در سطوح کشاورزی را هدفمند و عملیاتی می کند و به انجام آن سرعت می بخشد، حمایت مالی کافی و به موقع دولت از برنامه های آموزشی و ترویجی به کشاورزان برای هدایت آنان به انجام کشت های اصولی و مدیریت منابع آبی و حفظ آنها است.

ضرورت حمایت مالی دولت از آموزش و ترویج برای به روز رسانی دانش کشاورزان

اسماعیل محمودآبادی، مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با عصراترک، اظهار کرد: طی یک دهه اخیر کم بارشی ها، تداوم خشکسالی ها همچنین افزایش قیمت محصولات راهبردی کشاورزی تمایل کشاورزان را به جایگزین کردن کشت های جدید بیشتر کرده است.

محمود آبادی گفت: واحد ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان نیز بر اساس وظایف آموزشی و ترویجی که بر عهده دارد، ترویج کشت گیاهان راهبردی و کم آب طلب همچنین ترویج مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی را در مزارع و سایت های الگویی را به بهره برداران آموزش می دهد.

وی بیان کرد: در همین راستا، با توجه به اینکه خراسان شمالی مستعد انجام کشت های کم آب طلب دانه های روغنی است، آموزش و ترویج کشت های کلزا، کاملینا، کنجد، آفتابگردان و گلرنگ در مزارع الگویی به بهره برداران انجام شده و ادامه دارد.

مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: آموزش و ترویج مصرف بهینه آب برای محصولات کشت بهاره پنبه و چغندر با بهره گیری از روش های آبیاری نوین به بهره برداران در مزارع الگویی استان در حال انجام هستند که هدف از این آموزش ها، افزایش بهره وری آب و افزایش بهره وری تولید در واحد سطح است.

وی همچنین به چالش تامین خوراک دام در کشور نیز اشاره کرد و گفت: در مزارع الگویی استان کشت گیاهان علوفه ای کم آب طلب و مقاوم به خشکی از جمله سورگوم علوفه ای و دانه ای همچنین ذرت دانه ای، خُلر و ماشک به بهره برداران شروع شده است.

محمودآبادی افزود: آموزش و ترویج مدیریت به زراعی در محصول جو در مزارع الگویی استان نیز در حال انجام است.

افزون بر این، وی عنوان کرد: طی چند سال اخیر روش های استفاده از آب باران به منظور جلوگیری از روان آب ها و بهره گیری بهینه از آن و استفاده از سامانه های آبگیر در زمین های شیب دار نیز برای بهره برداران شروع شده و در حال انجام است.

با این وجود، این مسئول در بخش دیگری از سخن خود با اشاره به اینکه در خراسان شمالی 185 هزار بهره بردار در حوزه های مختلف کشاورزی فعالیت می کنند که هر ساله باید آموزش های به روز دریافت کنند، اظهار کرد: واحد ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان فقط پنج نفر نیروی کارشناس برای آموزش این قشر را دارا است.

وی با تاکید بر ضرورت ارائه آموزش و ترویج به روز به تمامی بهره برداران، عنوان کرد: از سال گذشته برای گسترش اقدامات خود طی عقد تفاهم نامه ای با نهاد بسیج مهندسان کشاورزی استان 150 نفر نیروی فارغ التحصیل از رشته کشاورزی را به عنوان عاملان ترویج به پای کار دعوت کرده ایم تا از ارائه برنامه های آموزشی و ترویجی به بهره برداران عقب نمانیم.

مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: افزون بر این، هر ساله از توان محققان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان همچنین از توان محققان معین کشوری برای آموزش بهره برداران از روش ها و فنون جدید کشاورزی در سایت های الگویی بهره می گیریم.

با این وجود، محمودآبادی تاکید کرد: واحد ترویج سازمان جهاد کشاورزی برای انجام وظایف و تحقق اهداف برنامه ریزی شده به دریافت اعتبارات کافی و به موقع همچنین جذب نیروهای متخصص و خبره نیاز دارد و این در حالی است که در این زمینه ها با کمبود جدی مواجه هستیم.

نتیجه گیری: تاثیر تغییرات اقلیمی و بروز خشکسالی ها به خصوص در حوزه کشاورزی با واکنش هایی از جمله تغییر الگوی کشت همراه بوده است اما در حالی که طی چند سال اخیر، شاهد تمایل کشاورزان به کاهش کشت محصولات پر آب طلب و جایگزینی کشت های کم آب طلب، راهبردی و اقتصادی هستیم اما وزارت جهاد کشاورزی، همگام با این تغییرات بارشی و تغییر در انجام کشت ها نبوده و دیر به این مسئله ورود کرده است.

تصویب قوانین الزام آور، اختصاص اعتبارات و تسهیلات کافی و به موقع، اعمال خریدهای تضمینی متناسب با نرخ تورم برای تمامی محصولات راهبردی، تامین نهاده های بذری، کودی، سمی و ادواتی مورد نیاز همچنین حمایت مالی جدی از واحد آموزش و ترویج برای به روز رسانی دانش کشاورزان، حمایت اعتباری کافی از تجهیز تمامی زمین های کشاورزی مستعد به سیستم های آبیاری نوین از جمله مهترین مواردی هستند که وزارت جهاد کشاورزی می بایست طی یک دهه اخیر برای تغییرات الگوی کشت برنامه ریزی می کرد، با این وجود، شاهد هستیم که بخشی از این الزامات هنوز آماده سازی نشده و یا ضعیف انجام شده اند که اگر به همین شیوه ادامه یابند قطعا در آینده با مشکلاتی در این حوزه مواجه می شوند.

انتهای پیام /