دوشنبه 5 آذر 1403

گزینه‌های محدود اسرائیل / آیا فرایند عادی‌سازی مُرد؟

وب‌گاه اقتصاد نیوز مشاهده در مرجع
گزینه‌های محدود اسرائیل / آیا فرایند عادی‌سازی مُرد؟

اقتصادنیوز: پس از حمله حماس به اسرائیل، معادلات تل آویو بر هم خورد؛ بازیگری که تا پیش از این تلاش داشت بدون لحاظ کردن راه حل دو کشوری، فرایند عادی سازی روابطش با بازیگران عرب را کلید زده و موجودیتش را تثبیت کند. حالا تل‌آویو بر سر دوراهی باقی مانده و تداوم این جنگ می تواند چالش های این بازیگر با آمریکا را تشدید کند.

به گزارش اقتصادنیوز، 6 اکتبر، اسرائیل در آستانه عصر جدیدی ظاهر شد، این بازیگر در یک قدمی توافق صلح با عربستان سعودی قرار داشت. بسیاری تصور می کردند که درگیری تاریخی اسرائیل با فلسطینی ها که تاریخی 75 ساله دارد، در حاشیه قرار گرفته است. اما همه چیز پس از 7 اکتبر تغییر کرد. امروز، اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به بازیگری منفور در سطح جهانی تبدیل شده است. توافق صلح این بازیگر با عربستان سعودی متوقف و مسئله فلسطین در کانون توجه همسایگان عرب اسرائیل قرار گرفته است. همزمان اسرائیل با متحدش آمریکا چالش های تلخی را تجربه می کند و فضای فیزیکی این بازیگر به دلیل خطرات در مرزهای شمالی و جنوبی تاریک تر شده است.

اسرائیل بر سر دوراهی

7 اکتبر به سان شوک پرقدرت به اسرائیل وارد شد. در آن بازه زمانی احساس امنیت و اعتقاد به قدرت ارتش از میان رفت و غزه آماج حملاتی مرگبار قرار گرفت؛ حملاتی که اسرائیل را در سطح جهان تحت فشار قرار داد و منزوی کرد. به ادعای ناظران، این انزوا می‌تواند بیشتر از حمله حماس تهدیدی برای آینده این بازیگر باشد.

بنی موریس، مورخ اسرائیلی در وال استریت ژورنال مدعی شد: «اسرائیل بعد از سال ها، برای اولین بار زیر سوال می‌رود. پیش‌تر این بازیگر در سال 1948، زمانی که رویاروی پنج کشور عربی و قرار گرفت، چنین تجربه تلخی را چشید. امروز موج همدردی جهانی با اسرائیل کاهش یافته بالاخص آن که تصاویر فلسطینیان گرسنه و جان‌باخته در غزه افکار عمومی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

تصاویری که در سرتاسر جهان پخش شده نشان می دهد بخش هایی از نوار غزه به آوار تبدیل شده است. به گفته مقامات بهداشتی فلسطین بیش از 33 هزار فلسطینی کشته شده اند.

عادی سازی روابط اسرائیل با عربستان سعودی متوقف شده، در حالی که روابط این بازیگر با متحدان عرب مانند مصر و اردن به هم ریخته است. معترضان طرفدار فلسطین در خیابان های پایتخت های غربی ازدحام کرده اند و خواهان نابودی اسرائیل شده اند. افزایش یهودستیزی نه تنها اسرائیلی ها، بلکه یهودیان سراسر جهان را شوکه و نگران کرده است. همه اینها این احساس را در داخل سرزمین های اشغالی تقویت می کند که این اسرائیل فقط می تواند به خودش تکیه کند.

میکا گودمن، نویسنده و فیلسوف اسرائیلی، مدعی است، اسرائیل درگیر یک دوراهی شده است؛ از یک طرف باید غرب دوستش داشته باشد، اما دشمنانش در خاورمیانه از او بترسند تا حیاتش بدین شکل تضمین شود.

فرضیه های شکست خورده «بی بی»

با ادامه یافتن جنگ در غزه، اسرائیلی‌ها هنوز نمی‌دانند که آیا بدترین سناریو در راه است یا خیر.

رویارویی با حزب الله لبنان که می تواند در قاب انتقام تهران از تل آویو نیز تعبیر شود، طبیعتا قادر است معادلات را آشفته تر کند.

شرایط زمانی پیچیده تر می شود که اسرائیل آثار منفی جنگ بر اقتصاد را نیز به تدریج لمس می کند.

امروز صدها هزار نفر از نیروهای ذخیره مجبور به ترک مشاغل خود برای جنگیدن در جنگ شده اند. در میان همه اینها، اسرائیل به هیچ یک از اهداف جنگی خود یعنی بازگرداندن گروگان ها و شکست حماس دست نیافته است.

برای رهبری سیاسی اسرائیل، 7 اکتبر این ایده را به چالش کشید که درگیری با فلسطینی‌ها را می‌توان با ترکیبی از اقدامات امنیتی و انگیزه‌های اقتصادی مهار کرد. بنیامین نتانیاهو تصور می کرد قادر است با ایجاد شکاف میان رهبری تشکیلات خودگردان در کرانه باختری و حماس در غزه، قدرتش را تثبیت کرده و بدین طریق به راه حل دو کشوری پایان دهد. اسرائیل بر این باور بود که علیرغم تداوم اشغال کرانه باختری و حضور رقبا در مرزهای جنوبی و شمالی، این بازیگر می تواند از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی پیشرفت کند. اما این فرضیه شکست خورد.

یوهانان پلسنر، رئیس مؤسسه دموکراسی اسرائیل در این باب مدعی است: «این رویکرد با یک دیوار آجری برخورد کرد و در 7 اکتبر ثابت شد که یک شکست کامل بوده است».

همه اینها در حالی اتفاق می‌افتد که اسرائیلی‌ها بر سر رهبری رژیم و مدیریت کابینه جنگ اختلاف نظر دارند. ائتلاف جناح راست افراطی ناسیونالیست و محافظه‌کار مذهبی نتانیاهو بار دیگر مورد حمله معترضان قرار گرفته که خواستار برگزاری انتخابات جدید هستند. اختلافات میان اعضای کابینه جنگی نتانیاهو بر سر چگونگی اولویت دادن به اهداف جنگی رقیب یعنی نجات گروگان ها و نابودی حماس به افکار عمومی سرایت کرده و این احساس را عمیق تر می کند که رهبری در حال جنگیدن با خود و در عین حال جنگیدن در جنگ است. در تمام این مدت، نتانیاهو طرحی را برای اینکه چه کسی بر غزه پس از جنگ حکومت خواهد کرد، به تعویق انداخت و گفت که دولت فلسطینی گزینه ای است که از روی میز مذاکره برداشته شده است. نتانیاهو می گوید پیروزی نزدیک است، اما نظرسنجی ها نشان می دهد اکثریت متقاعد نشده اند. هیچ نشانه ای دال بر تسلیم شدن حماس وجود ندارد. تنش‌های فزاینده با دولت بایدن گزینه‌های اسرائیل را در مورد نبرد نهایی برای رفح، شهر غزه که هم مرز با مصر است و اسرائیل می‌گوید حماس در آن چهار گردانش را مستقر کرده، محدود می‌کند. حمله ای که ایالات متحده با آن مخالف است و آنگونه که گودمن گفت: اگر اسرائیل رفح را بگیرد اما آمریکا را از دست بدهد، جنگ را باخته است.

همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
گزینه‌های محدود اسرائیل / آیا فرایند عادی‌سازی مُرد؟ 2
گزینه‌های محدود اسرائیل / آیا فرایند عادی‌سازی مُرد؟ 3