به گزارش
تابناک اقتصادی؛ بررسی‌ها از بازار خودرو در روز‌های پایانی اولین ماه سال جدید بیان گر افزایش روزانه قیمت هاست. به گونه‌ای که مشاهدات میدانی از سطح شهر و بازار خودرو نشان می‌دهد که در روز‌های ابتدایی هفته جاری، قیمت انواع خودرو با افزایش 10 تا 20 میلیون و حتی در برخی از خودرو‌ها با افزایش تا سقف 40 میلیون تومان نیز مواجه شده اند.
به عنوان مثال در یکی دو روز اخیر، پراید 111 در بازار 190 تا 191 میلیون تومان و کوئیک دنده‌ای نیز با قیمت 226 میلیون تومان به فروش می‌رسد. سمند ال ایکس از 263 میلیون تومان با قیمت 278 میلیون تومان، پژو پارس از 297 میلیون تومان با قیمت 300 میلیون تومان، پژو 206 تیپ دو از 277 میلیون با قیمت 282 میلیون تومان و تیبا دو به قیمت 188 میلیون تومان مورد معامله قرار می‌گیرد. علاوه براین پژو 206 تیپ 5 نیز با قیمت 325 میلیون تومان، تیبا پلاس 195 میلیون تومان و پژو 207 اتوماتیک 540 میلیون تومان به فروش می‌رسد. پژو 405 جی ال ایکس با قیمت 270 میلیون تومان، سمند EF7 با قیمت 300 میلیون تومان و رانا پلاس با قیمت 289 میلیون تومان فروخته می‌شود.
این افسارگیسختگی در بازار خودرو در شرایطی است که بیش از شش ماه قبل، در زمانی که فاطمی امین (وزیر صمت دولت سیزدهم) در مجلس برای گرفتن رای اعتماد از نمایندگان مردم از برنامه‌های خود سخن می‌گفت، یکی از محور‌های مهم موضوع خودرو بود.
وعده‌های فاطمی امین در روز رای اعتماد
در شهریورماه 1400، فاطمی امین وزیر پیشنهادی رئیس جمهور برای تصدی وزارت صمت در سخنان خود اظهار داشت: خودرو دغدغه همه ما است، در حوزه خودرو یک برنامه 6 ماهه گذاشته ایم و در اختیار همه قرار گرفته است. یک برنامه دو ساله گذاشته ایم و ان شاءالله با اجرای این برنامه 2 ساله تا 3 الی 4 سال دیگر صنعت خودرو، افتخار ملی خواهد بود. در حوزه خودرو مشکل فنی نداریم مشکلات ما سه موضوع است. یک عدم رقابتی بودن این صنعت، دوم تولید پایین که حدود 40 یا 100 هزار تولید است و هیچ کس کار اقتصادی نمی‌کند و هزینه‌های آن تامین نمی‌شود. این موضوع تولید 3 میلیون خودرو به هم پیوسته است، اگر بخواهیم کاهش قیمت بدهیم و افزایش کیفیت باید قیمت تمام شده تولید خودرو را پایین بیاوریم و هزینه‌ها را کاهش دهیم. اصلاح ساختار‌های مدیریتی و اقتصادی از اولویت‌ها است، دولت نباید بنگاه داری کند. اگر وزیر صنعت بشوم اصلا مایل نیستم مدیرعاملان شرکت‌های خودروسازی را تعیین کنم. در یک دوره گذار آن‌ها را به سهامداران واگذار خواهم کرد. همین امسال سبد خودرو‌های تولیدی مصرف سوخت آن‌ها را به کمتر از 8 لیتر در 100 کیلومتر خواهیم رساند و در سال 1404 ان شاءالله به قله صنعت خودروسازی خواهیم رسید.
سرانجام فاطمی امین با رای اعتماد نمایندگان مجلس راهی وزارت خانه صنعت، معدن و تجارت شد تا بتواند برنامه‌های پیشنهادی خود را اجرایی کند.
وعده دوباره وزیر صمت؛ سال 1401 قیمت‌ها کاهش می‌یابد!
اما با گذشت زمان، نه تنها خبری از کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو نبود، بلکه روند افزایشی نیز بر بازار خودرو حاکم شد تا جاییکه وزیر صمت دوباره در صحبت‌های خود در خصوص این بازار در برنامه ثریا اظهار داشت: " قیمت‌های خودرو واقعی نیستند و تا پایان سال آینده باید 15 درصد قیمت تمام شده پایین بیاید. این کار از طریق روش‌های مختلف از جمله تامین مالی مناسب، اصلاح ساختار مدیریتی صنعت خودرو و اصلاح رابطه بین قطعه ساز و خودروساز صورت می‌گیرد. " فاطمی امین همچنین گفته بود: سال آینده هر چقدر تورم وجود داشته باشد خودرو نه تنها بیش از تورم و اندازه تورم افزایش قیمت نخواهد داشت بلکه 15 درصد زیر تورم افزایش دارد و حتی در برخی از خودرو‌ها این افزایش قیمت، کمتر هم می‌شود. به طور مثال خودرویی که الان 200 میلیون تومان قیمت دارد سال آینده با تورم 30 درصدی قیمت آن 260 میلیون می‌شود که ما برنامه ریزی کرده ایم قیمت تمام شده 15 درصد کمتر شود یعنی قیمت خودرو با تورم 30 درصدی به 230 میلیون تومان و حتی کمتر می‌رسد. "
انتقاد رهبر انقلاب از گرانی و کیفیت خودرو
رهبر معظم انقلاب اسلامی (یکشنبه 10 بهمن ماه 1400) در دیدار جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی گفتند: "ما در برخی از محصولات داخلی متأسفانه شاهد این هستیم که به کیفیت توجه نمی‌شود؛ این خیلی بد است. این همه حمایت در این این سال‌ها از صنعت خودرو در کشور شده، اما کیفیت خودرو خوب نیست، مردم ناراضی‌اند، درست هم میگویند، حق با مردم است؛ یعنی اعتراض مردم بجاست. این صنعت نتوانسته رضایت مشتری را جلب کند؛ باید شما بتوانید رضایت مشتری را جلب کنید؛ لذا مسئله‌ی کیفیت در درجه‌ی اول است. حالا اگر از این فضای حمایتی، هم برای ارتقای کیفیت استفاده نشود و هم سوءاستفاده بشود برای بالا بردن قیمت، این هم یک مشکل دیگر است؛ قیمت را بالا ببرند، کیفیت بالا نرود و ارتقا پیدا نکند، اما این حمایت دولتی و تبلیغاتی و بانکی و... و جلوگیری از مثلاً رقابت‌های خارجی موجب بشود که قیمت بالا برود؛ این خیلی چیز بدی است. "
بازار آشفته خودرو، پای رئیس جمهور را به کارخانه کشاند!
در شرایطی که مردم از بازار خودرو و گرانی‌ها گلایه‌مند بودند، سرانجام چهارشنبه یازدهم اسفندماه، سید ابراهیم رئیسی، رییس جمهور کشورمان در یک بازدید از پیش اعلام نشده از ایران خودرو، دستور‌های مهمی در حوزه خودرو را صادر و بر افزایش عرضه و افزایش کیفیت و ایمنی خودرو‌های تولید داخل تاکید کردند.
وعده فاطمی امین برای افزایش تولید خودرو تا پایان 1400 چه شد؟
در حالی که در هفته‌های پایانی سال گذشته، رئیس جمهور بر ضرورت افزایش حداقل 50 درصدی تولید خودرو در سال 1401 تاکید داشت، وزیر صمت پیش‌تر (بهمن 1400) در برنامه ثریا وعده داده بود که امسال (سال 1400) میزان تولید به یک میلیون و صد هزار خودرو می‌رسد.
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد تولید خودرو در سال 1400 در مجموع به 900 هزار دستگاه هم نرسیده و نسبت به سال 1399 افت بالغ بر چهار درصدی داشته است؛ این در حالیست که در طی سال 1399 تولید خودرو با رشد چهار درصدی نسبت به سال پیش از آن (1398) از 900.5 هزار دستگاه فراتر رفته بود. از سوی دیگر نیاز بازار بیش از یک میلیون تومان برآورد شده است.
این در حالیست که قرار است تا پایان سال 1404 به گفته سیدرضا فاطمی امین (وزیر صنعت، معدن و تجارت) به تولید سالانه سه میلیون دستگاه خودرو برسیم؛ چشم اندازی که دست یافتن به آن با عملکرد مجموعه وزارت صمت در ماه‌های اخیر، دور از دسترس است و باید برای آن تدبیری شود.
وعده دیگری از فاطمی؛ خداحافظی با قرعه کشی خودرو از سال 1401
وزیر صمت در هفته‌های آغازین فعالیت خود در این وزارتخانه در حاشیه نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، در خصوص برنامه‌های پیش روی بازار خودرو، اظهار داشت: "برنامه داریم در سال آینده بحث قرعه‌کشی خودرو را حذف کنیم. ضمن اینکه خودروسازان مشکلات عدیده‌ای دارند که ما باید برای حل آن کمک کنیم. ".
اما با آغاز سال جدید، خبری از حذف قرعه کشی نبود و در روز‌های اخیر یکی از خودروسازان کشور، از تداوم روند قرعه کشی خودرو خبر داد و در نهایت مشخص شد که برای پیش‌فروش 11هزار خودرو، 5میلیون واجد شرایط ثبت‌نام کردند.
حال منطقی معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت در این باره گفته است: حذف قرعه‌کشی خودروسازان به مرور و با افزایش تیراژ تولید اتفاق خواهد افتاد.
جدیدترین وعده؛ خودروی ارزان قیمت بهمن ماه رونمایی می‌شود
منوچهر منطقی معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت به تازگی با بیان اینکه تولید خودروی ارزان‌قیمت در قالب خودرو برقی و معمولی در حال پیگیری است، گفته است: به نظر می‌رسد خودروی ارزان‌قیمت در بهمن ماه امسال رونمایی شود تا کارشناسان بتوانند نظرات خود را ارائه دهند. وی با بیان اینکه براساس برنامه‌ریزی شده نخستین عرضه خودروی ارزان قیمت در شهریور 1402 انجام می‌گیرد، درباره قیمت خودروی اقتصادی، توضیح داد: در دنیا تلاش می‌شود که قیمت این خودرو کمتر از 6 هزار دلار و در محدود 5 هزار و 400 تا 5 هزار و 800 باشد.
سخن پایانی
در باب مشکلات صنعت خودرو و عدم رسیدگی و حل مشکلات خودروسازان از سوی وزیر صمت، سخن بسیار است. اما آنچه در این میان اهمیت دارد، وعده‌های بدون برنامه فاطمی امین برای سروسامان دادن به بازار خودروست؛ وعده‌هایی که نه تنها محقق نشده است بلکه آسیب جدی به اعتماد عمومی مردم وارد کرده است؛ مردمی که به امید وعده ارزانی خودرو از سوی وزیر صمت، صبر کردند تا در سال جدید برای خرید خودرو، بهای کمتری بپردازند، اما غافل از اینکه خبری از تحقق وعده‌های وزیر صمت نیست.
این در حالی است که از وزیر صمت به عنوان متولی صنعت و بازار خودرو انتظار می‌رفت که توجه ویژه‌ای به دستورات رئیس جمهور داشته باشد و با تلاش شبانه روزی و بهره مندی از تیم کارشناسی و تخصصی خودرو در اطراف خود و حذف معاونان، مدیران و مشاوران ناکارآمد از بدنه وزارت صمت، گامی جهادی و اساسی در جهت تسهیل و رفع مشکلات صنعت خودرو و خودروسازان و همچنین تعدیل قیمت‌ها در بازار خودرو برداشته شود؛ اما متاسفانه با وجود هشدار‌های مکرر در سال گذشته، همچنان درب ناکارآمدی بر همان پاشنه‌ای می‌چرخد که خبری از تدبیر و فکر و برنامه در جهت حرکت در مسیر سیاست‌های دولت رئیسی از سوی مدیران وزارت صمت نیست و از همه بدتر، آسیب جدی به اعتماد مردم وارد شده است و در نهایت به ایجاد تورم انتظاری در بازار خودرو منجر شده است.
