15 موضوع اصلی کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی در سال 1400

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم مرکز پژوهشی بتا با بررسی داده‌های منتشر شده در سه بستر اینستاگرام، تلگرام و توییتر، توانسته 15 موضوع برتر سال 1400 (از حیث تولید محتوای کاربران و لایک) را بدست بیاورد.

مرکز پژوهشی بتا این 15 موضوع را به روش زیر بدست آورده است:

مرحله اول: تجمیع داده‌ها، آنالیز و دسته‌بندی آن‌ها

مرحله دوم: دنبال کردن هشتگ‌های پرتکرار، موضوعات مورد توجه کاربران و تحلیل کارشناسی

«انتخابات ریاست جمهوری 1400» و «کرونا و واکسیناسیون» دو موضوع اصلی هر سه بستر (تلگرام، توییتر و اینستاگرام) بوده است.

مباحث مربوط به کووید19 در اینستاگرام و تلگرام رتبه اول و انتخابات ریاست جمهوری و حواشی آن در توییتر رتبه اول را کسب کرده است.

اما رتبه سوم در هر سه بستر متفاوت است. در توییتر «تجمعات اجتماعی و اقتصادی»، در اینستاگرام «حمله روسیه به اوکراین» و در تلگرام «مذاکرات هسته‌ای» سه موضوعی هستند که رتبه سوم در این بسترها را کسب کردند.

«سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی» در توییتر رتبه چهارم را کسب کرده است. این موضوع در اینستاگرام به دلیل حذف پست‌ها کمتر دیده شده اما در تلگرام رتبه هشتم در نمودار را دارد.

اما «طالبان» موضوع مورد توجه سه بستر مورد بررسی است. موضوع طالبان در تلگرام، توییتر و اینستاگرام به ترتیب در رتبه چهارم، پنجم و ششم نمودار قرار دارد.

«خاموشی‌ها و قطعی برق» موضوع بعدی مورد توجه کاربران فضای مجازیست که این موضوع در اینستاگرام و تلگرام بیشتر از توییتر تولید محتوا داشته که اغلب در تلگرام به اعلام ساعت خاموشی‌ها پرداخته شده است.

«سربازی و قوانین خرید خدمت» از موضوعاتی‌ست که کاربران اینستاگرام بیشتر از تلگرام و توییتر به آن توجه کردند. و رتبه‌ی پنجم بعد از قطعی برق و بعد از موضوع طالبان مورد توجه بوده است.

1: کرونا و واکسیناسیون

از میان حدود 800 میلیون توییت تولید شده در سال 1400، بیش از 8 میلیون توییت مرتبط با کرونا و از میان یک میلیارد پست منتشرشده در اینستاگرام بیش از 4 میلیون پست و در نهایت از میان 900 میلیون پست تلگرامی منتشرشده حدود 31 میلیون پست به مسئله کرونا و واکسیناسیون اختصاص داشته‌اند.

کانا‌ل‌های تلگرامی در این میان نقش بیشتری در تولید محتوا داشته که نشان از گستردگی اخبار پیرامون کرونا دارد.

مسئله بحران همه‌گیری کرونا در کشور و واکسیناسیون از مسائل مهم و چندوجهی سال 1400 بوده است. انتقاد از سیاست‌ها و عملکرد دولت در مدیریت کرونا و واردات و تزریق واکسن، به خصوص در 6 ماه اول سال، اخبار مرتبط با کرونا در موج‌های مختلف آن در مقاطع زمانی متفاوت یا اطلاع‌رسانی مراحل واکسیناسیون، تاکید بر تزریق واکسن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، درخواست برای واردات واکسن و تجربیات شخصی در واکسیناسیون کرونا از موارد مورد اشاره کاربران در این حیطه بوده است.

همچنین اخبار سرعت گرفتن واکسیناسیون و اخبار وابسته به آن مانند محدودیت‌های کرونایی و اخبار مربوط به بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، واکنش‌ها به واکسن داخلی علی‌الخصوص بعد از تزریق واکسن داخلی برای رهبر انقلاب و اخبار و واکنش به جریان‌های ضدواکسن از سایر موضوعات اشاره شده در این حیطه است.

2: انتخابات ریاست جمهوری سال 1400

انتخابات ریاست جمهوری 1400 ایران از مهم‌ترین و پرتکرارترین موضوعاتی بوده است که کاربران شبکه‌های اجتماعی به آن پرداخته‌اند. تولید محتوای تحلیلی، تبلیغات انتخاباتی و واکنش‌های کاربران فضای مجازی از ابتدای سال 1400 به مرور با نزدیک شدن به انتخابات افزایش یافت.

18 میلیون توییت از سوی کاربران توییتر، بیش از 9 میلیون پست تلگرامی و 5 میلیون پست اینستاگرامی در خصوص موضوع انتخابات ریاست جمهوری تولید شده است.

3: تجمعات و اعتراضات

در طول سال 1400 تجمعات و اعتراضات اقتصادی - معیشتی و اجتماعی متعددی خبرساز و موجب توجه کاربران فضای مجازی شد. در بین این تجمعات و اعتراضات به ترتیب اعتراضات خوزستان، اعتراضات معلمین و بازنشستگان آموزش و پرورش، اعتراض اساتید دانشگاه علی‌الخصوص اساتید دانشگاه آزاد، اعتراضات بی‌آبی اصفهان و سیستان پرتکرارترین موضوعات در این بخش بوده‌اند.

براساس نتایج بدست آمده در مرکز پژوهشی بتا، این موضوعات مجموعاً منجر به تولید بیش از 4 میلیون توییت، حدود 860 هزار پست اینستاگرامی و بیش از 777 هزار پست تلگرامی در مقاطع مختلف سال 1400 شده است.

4: حمله طالبان به افغانستان

حمله طالبان به افغانستان و سقوط کابل و دولت اشرف غنی در افغانستان از جمله مسائلی بود که توجه کاربران فارسی زبان را در فضای مجازی به خود جلب کرد. در تابستان 1400 با خروج نیروهای ناتو و تصمیم آمریکا برای خروج از افغانستان، طالبان شهرهای افغانستان و کابل را به تصرف خود درآورد.

براساس نتایج بدست آمده در بستر توییتر بیش از 3/1 میلیون پست، در بستر اینستاگرام بیش از 625 هزار پست و در بستر تلگرام نیز حدوداً 6/2 میلیون پست در خصوص موضوع حضور طالبان در افغانستان تولید شده است.

5: مذاکرات هسته‌ای

مذاکرات هسته‌ای وین در پایان دولت روحانی و تداوم مذاکرات و نقش پررنگ آن در سیاست خارجی کشور موجب شد مذاکرات هسته‌ای به یکی از موضوعات پرتکرار در شبکه‌های اجتماعی مجازی تبدیل شود.

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به انتشار اخبار پیشرفت مذاکرات احیای برجام پرداخته و برخی نیز در مورد عملکرد دولت روحانی در روزهای پایانی‌اش در مذاکرات محتوا تولید کرده‌اند. تلاش تیم مذاکره کننده جدید در دولت رئیسی و بحث و اختلاف نظر پیرامون واقعیت برجام و اختلافات سیاسی داخلی بر سر آن از دیگر مسائلی بودند که مورد توجه کاربران در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند.

براساس نتایج بدست آمده در مرکز پژوهشی بتا، بیش از 600 هزار توییت، حدود 257 هزار پست اینستاگرامی و در نهایت بیش از 3 میلیون پست تلگرامی پیرامون این موضوع تولید شده است.

6: قطعی‌های برق

یکی از موضوعاتی که در سال 1400 مورد توجه کاربران بوده، قطعی‌های مکرر برق بوده است. قطع شدن‌های مکرر برق، عدم اطلاع‌رسانی قطعی برق و یا اطلاع‌رسانی نادرست از ساعت‌های خاموشی، صحبت از مشکلات مردم در مواجهه با قطعی برق، بی‌کفایت تلقی شدن مسئولین در اثر قطعی برق و انتقادات و نارضایتی از این خاموشی‌ها از جمله مسائلی بوده که توسط کاربران در فضای مجازی مطرح شده است.

براساس نتایج بدست آمده، چیزی حدود 900 هزار توییت، بیش از 790 هزار پست اینستاگرامی و حدود 2 میلیون پست در بستر تلگرام پیرامون این موضوع منتشر شده است.

7: شهادت سردار سلیمانی

در ایام سالگرد شهادت سردار سلیمانی، کاربران در فضای مجازی با رویکردهای گوناگون به این موضوع واکنش نشان دادند. پرداختن به بزرگداشت سردار سلیمانی و توجه به جایگاه سردار سلیمانی در کشور و مطالبه انتقام سخت از موارد مورد توجه کاربران به این موضوع بوده است.

براساس نتایج بدست آمده، بیش از 2 میلیون توییت، حدود 171 هزار پست اینستاگرامی و بیش از یک‌میلیون پست تلگرامی پیرامون این موضوع منتشر شده است.

8: سربازی و قوانین خرید خدمت

مسئله سربازی و حواشی مرتبط با آن از جمله صحبت از سختی‌های سربازی، انتقاد از نحوه اجرای سربازی، صحبت از شرایط خرید سربازی، پیشنهادها برای اجرایی شدن سربازی حرفه‌ای و... موجب توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی به این موضوع در سال 1400 شده است. همچنین ارائه شدن طرح‌های مختلف برای تغییر در نوع سربازی و قوانین خرید خدمت سربازی که در این سال مطرح شد از مسائل مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی بوده است.

طبق یافته‌های مرکز پژوهشی بتا 1 میلیون توییت، حدود 650 هزار پست اینستاگرامی و بیش از 1 میلیون پست در کانال‌های تلگرامی پیرامون موضوع سربازی و قوانین مصوب مرتبط با خدمت در این بسترها منتشر شده است.

9: حمله نظامی روسیه به اوکراین

در اسفند 1400 خبر حمله نظامی روسیه به اوکراین موجب واکنش گسترده رسانه‌ها شد و همچنین واکنش کاربران فضای مجازی را نیز در پی داشت.

از یک سو پیگیری اخبار و اتفاقات جنگ و پیشروی روسیه در اوکراین و گمانه‌زنی پیرامون آینده جنگ و تحولات سیاسی در دنیا از موارد مورد توجه کاربران بوده است.

برخی از کاربران نیز در خصوص مقصران جنگ و موضع ایران نسبت روسیه به بحث و جدل پرداخته و در نهایت نیز بخشی از کاربران با مقایسه واکنش به جنگ اوکراین با سایر جنگ‌ها به تفاوت رفتار با غربی‌ها و اروپایی ها و مردم خاورمیانه در موضوع جنگ پرداختند.

بر اساس آمار به دست آمده در رابطه با موضوع مذکور حدود 1 میلیون توییت و 500 هزار پست اینستاگرامی و بیش از 5/1 میلیون پست در کانال‌های تلگرامی منتشر شده است.

10: افشای فایل صوتی ظریف

در اوایل اردیبهشت سال 1400، فایل صوتی محرمانه مصاحبه ظریف وزیر سابق امور خارجه با سعید لیلاز منتشر شد که موجب واکنش‌های فراوانی در شبکه‌های مجازی شد.

نظرات کاربران در خصوص محتوای گفتگوی این فایل صوتی، اخبار و واکنش‌های بین‌المللی به این صوت و گمانه‌زنی پیرامون نحوه لو رفتن این فایل در بین کاربران از مسائل مورد توجه در شبکه‌های اجتماعی بوده است.

براساس نتایج بدست آمده در مرکز پژوهشی بتا بیش از 1 میلیون توییت، حدود 412 هزار پست اینستاگرامی و بیش از 660 هزار پست تلگرامی، پیرامون این موضوع تولید شده است.

11: رویدادهای ورزشی

در سال 1400 رویدادهای متفاوت ورزشی خبرساز موجب توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی مجازی شد. در این بین المپیک 2021 توکیو، مراحل مقدماتی جام جهانی فوتبال و جام جهانی کشتی اسلو از مهم‌ترین رویدادها بوده است.

کاربران فضای مجازی ایران با بازتاب اخبار ورزشی و عملکرد ورزشکاران ایرانی در این تورنمنت‌ها، تقدیر و حمایت از ورزشکاران مدال‌آور علی‌الخصوص بابت مدال طلای جهانی حسن یزدانی در رقابت‌های کشتی و صعود تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی قطر به تولید محتوا پیرامون رویدادهای ورزشی بین‌المللی در بسترهای مختلف فضای مجازی پرداختند.

براساس نتایج بدست آمده، حدود 100 هزار توییت، 320 هزار پست اینستاگرامی و بیش از 1.5 میلیون پست تلگرامی پیرامون این موضوع منتشر شده است.

12: طرح صیانت

یکی دیگر از مسائلی که موجب واکنش‌های گسترده کاربران در طول سال 1400 نسبت به خود شد، مطرح شدن طرح موسوم به طرح صیانت بوده است.

واکنش‌ها با مطرح شدن کلیات این طرح آغاز شد اما این واکنش‌ها با ارائه شدن پیش‌نویس این طرح در تیرماه سال جاری و اصل 85 شدن این طرح و در نتیجه واکنش گسترده رسانه‌ها توجه به این موضوع به اوج خود رسید.

در اسفندماه نیز با خبر تصویب این طرح در کمیسیون مشترک مجددا واکنش‌ها به این طرح اوج گرفت که چندی بعد تصویب این طرح را غیرقانونی دانسته و آن را لغو کردند.

با وجودی که این موضوع در اوایل اسفندماه 1400 در فضای مجازی اوج گرفت اما رتبه دوازدهم بین 15 موضوع برتر در سال 1400، می‌تواند نشان از توجه بالای کاربران به تصویب این قانون باشد.

در فضای مجازی کاربران با نگرانی و نارضایتی بابت احتمال تصویب این طرح واکنش نشان دادند. پیگیری و بازنشر اخبار مربوط به طرح صیانت، برابر دانستن این طرح با مسدودسازی اینترنت، اشاره به لطمه اقتصادی کسب‌وکارها در صورت تصویب این طرح و فرایند خاص تصویب این طرح از جمله واکنش‌ها و موضوعاتی بوده است که کاربران در این موضوع مطرح کرده‌اند.

براساس نتایج بدست آمده، حدود 770 هزار توییت، بیش از 300 هزار پست اینستاگرامی و حدود 810 هزار پست تلگرامی پیرامون این موضوع منتشر شده است.

13: قرارداد 25 ساله همکاری ایران و چین

از ابتدای سال 1400 با تصویب و پیش رفتن قرارداد 25 ساله همکاری ایران و چین واکنش‌ها و اخبار متعددی پیرامون این قرارداد بین کاربران شبکه‌های اجتماعی مطرح و منتشر شده است. از موضع‌گیری علیه این قرارداد و مقایسه آن با قراردادهای ایران در گذشته و حمایت و اخبار متعدد پیرامون جزئیات این قرارداد از مسائلی بوده است که توجه کاربران ایرانی را در سال گذشته به خود جلب کرده است.

براساس نتایج بدست آمده در مرکز پژوهشی بتا، بیش از 700 هزار توییت، 233 هزار پست اینستاگرامی و حدود 212 هزار پست تلگرامی پیرامون این موضوع منتشر شده است.

14: تعویق کنکور

موضوع تعویق کنکورها در سال 1400 با توجه به شیوع موج‌های مختلف کرونا در بازه‌های متفاوت سال و سابقه به تاخیر افتادن کنکورها در سال 99 موجب توجه کاربران فضای مجازی به بحث‌هایی پیرامون این موضوع شد. دست به دست شدن اخبار مربوط به احتمال تعویق کنکورها یا رد آن و مطالبه تعویق کنکور از سوی کاربران از جمله مسائلی بوده است که توجه کاربران به این موضوع را برانگیخته است.

براساس نتایج بدست آمده در مرکز پژوهشی بتا، بیش از 800 هزار توییت، 123 هزار پست اینستاگرامی و حدود 186 هزار پست تلگرامی پیرامون این موضوع منتشر شده است.

15: حمله سایبری و هک سامانه‌ها

در طول سال 1400 وقوع چند حمله سایبری به کشور موجب شد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی به موضوع هک سامانه‌ها جلب بشود. هک دوربین‌های زندان اوین در شهریور 1400، حمله سایبری به سامانه سوخت در آبان 1400 و هک شبکه یک صداوسیما در بهمن سه اتفاق مورد توجه در این سال بوده است.

این حوادث با مسائلی چون توجه به ضعف کشور در مقابله با حملات سایبری، تأکید رئیسی بر حل اختلال در سامانه سوخت و اخبار مرتبط با این اختلال،، توجه به شرایط موجود در برخی زندان‌های کشور و واکنش‌ها به هک شبکه 1 سیما توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است.

براساس نتایج بدست آمده در مرکز پژوهشی بتا، حدود 150 هزار توییت، 46 هزار پست اینستاگرامی و بیش از 70 هزار پست تلگرامی پیرامون این موضوع منتشر شده است.