اتفاقات اخیر فرصتی را برای بازسازی ظرفیت‌ها ایجاد کرد
حجت اسلام قاسمیان در هم اندیشی سخنرانان هیئت های دانشجویی گفت: اتفاقات اخیر یک فرصت جدی را فراهم آورده تا دست به بازسازی ظرفیت‌ها بزنیم.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم به نقل از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، نشست هم‌اندیشی سخنرانان هیئت‌های دانشجویی استان تهران در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها برگزار شد.
در این مراسم چهره‌هایی نظیر آیت الله کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، حجت الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، حجت الاسلام قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، حجج الاسلام قاسمیان، کاشانی، سرلک، کفیل، مهدوی ارفع، آقامیری و جمعی از سخنرانان هیئت‌های دانشجویی استان تهران حضور داشتند.
حجت الاسلام پناهیان، در این نشست با اشاره به کلام امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: در جلد 21 صحیفه امام آمده است، علما و روحانیون انشاالله با همه ابعاد و جوانب مسئولیت خود آشنا هستند ولی از باب تذکر و تاکید عرض می‌کنم امروز که بسیاری از جوانان و اندیشمندان در فضای آزاد کشور اسلامی ما احساس می‌کنند که می‌توانند اندیشه‌های خود را در موضوعات و مسائل مختلف بیان دارند با روی گشاده و آغوش باز حرف‌های آنان را بشنوند. اگر بیراهه می‌روند با بیان آکنده از محبت و دوستی راه راست اسلامی را نشان آنها دهید. و باید به این نکته توجه کنید که نمی‌شود عواطف و احساسات معنوی و عرفانی حال آن را نادیده گرفت و فوراً انگ انحطاط و انحراف برنوشته هایشان زد و همه را یکباره به وادی تردید و شک انداخت. اینان که امروز اینگونه مسائل را عنوان می‌کنند مسلماً دلشان برای اسلام و هدایت مسلمانان می تپد وگرنه دلیلی ندارد خود را با طرح این گونه مسائل به دردسر بیندازند. آنها معتقدند که مواضع اسلام در موارد گوناگون همان گونه است که خود فکر می‌کنند.
وی در ادامه افزود: در آن سالی که امام این بیانات را ایراد فرمودند در فضای دانشگاهی کشور تقریباً هیچکدام از افکار اصلاح طلبی و لیبرالی در دانشگاه رواج نداشت ولی در حال حاضر وجود دارد و در ادامه امام خمینی (ره) می‌فرمایند: فرهنگ دانشگاه‌ها و مراکز غیر حوزه‌ای به صورتی است که با تجربه و لمس واقعیت‌ها بیشتر عادت کرده است تا فرهنگ نظری و فلسفی. باید با تلفیق این دو فرهنگ یعنی فرهنگ تجربی و نظری و فلسفی، و کم کردن فاصله‌ها حوزه و دانشگاه در هم ذوب شوند تا میدان برای بسط و گسترش معارف اسلام وسیع‌تر گردد.
حجت الاسلام پناهیان گفت: باید در ادبیات در جامعه دانشگاهی تجدید نظر کنیم. قرآن کریم بیشتر توصیفی سخن می‌گوید. هم معاد را توصیف می‌کند هم خدا را توصیف می‌کند. کافران، مؤمنان و تاریخ انبیا را بیشتر با زبان توصیف ارائه می‌دهد اما ما ناظر به پاسخگویی به شبهات با اثبات و استدلال صحبت می‌کنیم در این صورت زمانی که طرف مقابل خوش نداشته باشد پاسخ شما را بشنود هر چقدر هم از محکم‌ترین استدلال‌ها در این بخش استفاده کنیم نتیجه‌ای نمی‌گیریم. در اینجا این سوال مطرح می‌شود که این رویکرد توصیفی از کدام بخش از صحبت‌های امام بر می‌آید؟ ادبیات روانشناسی را شما ببینید، ادبیات دانش روانشناسی به قرآن نزدیک تر است تا ادبیات کلامی ما. آیاتی که در علم کلام استفاده می‌شود بسیار کم است. با استفاده از این بخش ما باید بیشتر توصیفی صحبت کنیم و توصیف هایمان علمی باشد و در یک مرحله به توصیف حقیقت و در مرحله دیگر به توصیف بیان آثار بپردازیم.
وی در ادامه افزود: شهید صدر این نابغه بی نظیر در کتابچه حوزه و بایسته‌ها آورده است: اینکه در صدر اسلام مسلمان‌ها جانشان را فدا می‌کردند به خاطر بهشت و جهنم نبود. به خاطر این بود که می‌دیدند اسلام چه آثاری برایشان دارد. بعد آثار را ذکر می‌کند و می‌فرماید: امروز کسی با مبدا و معاد برای دین فداکاری نمی‌کند. شما باید بگویید این دین چه آثاری دارد. ایشان این روش را تصریح می‌کند و می‌گوید راه جذب دیگران به اسلام بیان آثار است و می‌گوید صدر اسلام همین طور بوده است.
حجت الاسلام پناهیان در ادامه عنوان کرد: یکی از مشکلات در دانشگاه‌ها اخلاقی صحبت کردن است اما برداشتی که می‌شود این است که از نظر علمی، واقعی و ضروری نیست و یک ارزش اخلاقی است. مقام معظم رهبری هم اخیراً بیشتر به جای کلمه اخلاق از کلمه سبک زندگی استفاده می‌کنند و حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) به خوارج به دلیل آثاری که می‌دیدند می‌فرمایند که سبک زندگی شما اشتباه است. اگر ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی درباره آثار حجاب توضیح داده بودیم امروز با چنین شعارهایی مواجه نمی‌شدیم و کسی به واسطه حجاب کل دین را تمسخر نمی‌کرد و متأسفانه ما نتوانستیم در دانشگاه که یک محیط فرهیخته است جا بیندازیم که دین یک مقوله دانشی است. تمام احکام دین ما ناظر به واقعیت است و آثار واقعی دارد. نمونه‌های زیادی در دانش‌های تجربی وجود دارد که موید حرف ماست و دانشجویان به راحتی متوجه آن می‌شوند و به این نتیجه می رسند که چقدر دین معقول است.
وی در ادامه گفت: بطور مثال ما میگوییم از ولایت باید اطاعت شود. در واقع اوج ولایتمداری اطاعت نیست بلکه تشخیص وظیفه و نصرت است. شب عاشورا امام حسین (علیه السلام) فرمودند بروید. اینها فهمیدند نباید بروند، این یعنی ولایتمداری. یعنی تشخیص مهمتر از تکلیف است. بنده احساس می‌کنم باید نهضتی در ادبیات دینی مبلغان و معلمان دینی فراهم شود که این برداشت‌های غلط اصلاح شود. برداشت‌های غلط از حرف‌های خوب ما شده است و دشمن بر روی آن سوار می‌شود و سو استفاده می‌کند.
آیت الله کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران در بخشی از این جلسه گفت: اولین مسئله‌ای که باید بدان اشاره کنم، موضوع شکر خداوند است. باید کارهایمان را براساس سپاس نعمت‌های خداوند انسجام ببخشیم و به آینده و خون شهیدان خوشبین باشیم. رهبری بی‌بدیلی که در کشور ما وجود دارد ما را به آینده خوشبین می‌کند. هم‌چنین باید به رویش‌های جدیدی که در حوزه علمیه به وجود آمده امیدوار باشیم. از سویی دیگر اینکه شما روحانیون را به دانشگاه‌ها راه دادند نعمتی برای شماست و باید قدرش را بدانید.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه نعمت‌هایی که خداوند متعال به ما داده است را خرج خودش بکنیم. نکته سوم هم این است که هم دینتان و هم خود را پیروز بدانید. ما رو به پیشرفت هستیم و هیچ کشوری نیست که به اندازه کشور ما زمینه برای اجرای دین را داشته باشد. آن روزی که نیروهای عراق آمدند و فرودگاه‌های ما را بمباران کردند، من می‌خواستم از میدان آزادی به سمت چهارراه قدوسی بیایم تا مرحوم آیت الله قدوسی را زیارت کنم. خدا می‌داند که در این مسیر چه قدر فحش شنیدم. البته آن روزها چهره رسانه‌ای نبودم و فقط یک روحانی بودم. آنهایی که آن روز احساس می‌کردند کشور اسلامی ما شکست خورده است، شروع به فحش دادن کردند.
صدیقی بیان داشت: باید قدر این نظام و کشور را بدانیم و در جلسات بعد نقاط قوت را تقویت کرده و نقاط ضعف را با زبان حکمت بیان کنیم. روزگاری بود که روحانیت به دانشگاه‌ها و ادارات راه نداشت اما امروز به همه جا راه داریم. خداوند این سنگرها را در اختیار ما گذاشته است، تا از آن به درستی استفاده کنیم. در این شرایط باید فکر کنیم که چگونه قوای پراکنده خود را متمرکز کرده و به صورت یک قدرت اثرگذار عمل کنیم.
حجت الاسلام قاسمیان در بخش دیگری از این جلسه گفت: به نظرم اتفاقات اخیر یک فرصت جدی را فراهم آورده تا دست به بازسازی ظرفیت‌ها بزنیم. دقت داشته باشید که دو سال کرونا فضا را متفاوت کرد.
وی با اشاره به بروز نقص شبکه‌ای گفت: این روزها نقص شبکه‌ای خیلی مشهود است. وقتی نگاه می‌کنید می‌بینید که حتی کسی صحبت‌های حضرت آقا را امتداد نمی‌دهد و این موضوع نشان می‌دهد که شبکه ما وضعیت مطلوبی ندارد. برای مثال، حرف‌های چند روز پیش آقا بسیار راهبردی و تعیین‌کننده بود اما بازتاب آن در صفحات مجازی بچه حزب‌الهی‌ها خیلی موج پیدا نکرد. انتظار من این بود که واکنش‌هایی نشان داده و سخنان ایشان پررنگ شود اما این اتفاق رخ نداد. به نظر می‌رسد که هنوز این درک در بچه‌ها ایجاد نشده است که اگر دشمن کاری می‌کند در پاسخ به حملات ماست. بدین معنی که ما به همه کیان دشمن حمله کرده‌ایم و او پاسخ حمله ما را می‌دهد. به نظر می‌رسد که این موضوع هنوز تبیین نشده است.
حجت الاسلام قاسمیان بیان داشت: بنده معتقدم که این جلسات باید ادامه داشته باشد و یک اتاق جنگ، نه اتاق فکر تشکیل شود. من اعتقادی به اتاق فکر ندارم، چرا که در اتاق جنگ، فکر هم می‌کنند. این اتاق باید آخرین طراحی‌های دشمن را رصد کرده و براساس همان طراحی‌ها دست به بازطراحی برای خنثی کردن نقشه‌های او بزند. این اتاق جنگ باید طراحی‌های دشمن را به صورت مدون به اطلاع ما برساند. اکنون ما در آستانه فاطمیه هستیم و باید بدانیم که چگونه فعالیت تبیینی کنیم.
وی تاکید کرد: به نظرم ترمیم حلقه‌های اولیه ارتباطی باید جز نخستین اهداف قرار گیرد. باید فکر عاجلی برای این بخش داشته باشیم و تبیین موضوعات جز اولویت‌ها قرار گیرد.
حجت الاسلام سرلک با اشاره به ضرورت تشکیل چنین جلساتی گفت: بنده به معجزه این جلسات، اگر از سوی اعتقاد و باور باشد، یقین دارم و بارها به دوستان گفته‌ام که مبلغین در وسط میدان هستند و گفت‌وگو و فضا دادن به آنان به جریان‌سازی‌ها کمک زیادی می‌کند.
حجت الاسلام سرلک بیان داشت: 2 سال پیش بود که به شما عرض کردم که لازم است رخ ایران را به سمت رخ فرهنگی ببریم. شما آمار مهاجرت و فضای تلخی که در بین جوانان وجود دارد را می‌دانید؛ شکست این فضا نیاز به رفتار درست دارد. چیزی که نشان بدهد از رهگذرش، افق‌هایی روشن می‌شود. بنده پیشتر گفته‌ام که پیگیری بیانات رهبری و برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی ضروری است. باید بنیاد گفت‌وگو را ایجاد کنیم و قطعاً دبیرخانه آن نهاد است. معتقدم که اگر این اتفاق رخ می‌داد، بسیاری از مسائلی که رخ داده، به وقوع نمی‌پیوست.
حجت الاسلام هدایت دیگر سخنران این جلسه بود.
وی گفت: به نظر می‌رسد که یکی از وظایف خبرگان رهبری این است که مراشد استنباط در بیانات مقام معظم رهبری را بیان کنند. ما رهبری را به عنوان کسی می‌شناسیم که کلام الله را استنباط کرده و قانون خدا را به مردم ابلاغ می‌کند. ایشان از این جهت، حجت ما هستند که کلام امام زمان را به ما می‌رسانند. یکی از مشکلات این است که از همان ابتدا سخنان رهبری را تحلیل دینی نکردیم و نگفتیم که ادله این سخن در منابع دینی کجاست. اگر این اتفاق رخ داده بود، امروز جوانان نسل سوم و چهارم ما نگاه دیگری به انقلاب اسلامی می‌داشت و آن را همان جامعه مهدوی می‌دانست.
وی ادامه داد: موضوع دیگر، حمایت است. ما تجربه خیلی خوبی در دانشگاه شریف داشتیم. بهترین خاطره دوران طلبگی ما چهارشنبه بعدازظهرهایی بود که به دانشگاه شریف می‌رفتیم و با آنان یک شبانه‌روز را سپری می‌کردیم و کار علمی انجام می‌دادیم. متأسفانه این جریان ادامه پیدا نکرد و یکی از دلایل عمده آن این بود که حمایت لازم از این جریان نشد که اگر حمایت صورت می‌گرفت و آن جریان تعطیل نمی‌شد، فضای امروز را در دانشگاه شریف نمی‌دیدیم.
حجت الاسلام قنبریان درباره اتفاقات اخیر گفت: از روزی که انقلاب اسلامی آغاز شد با دو آفت تحجر و غرب‌گرایی مواجه بوده‌ایم. پرخاشی که در ادبیات جریان تحجر بوده است، بچه‌های ما را به جریان غرب‌گرایی انداخته است و هنوز هم نمی‌خواهیم به آن جریان تحجر برگردیم و اصلاحش کنیم. فکر می‌کنیم با عوض کردن ادبیات دینی می‌توانیم همه چیز را عوض کنیم.
وی با اشاره به اتفاقات دهه 1370 گفت: در دهه 1370 که با یک گفتمان شبه فلسفی مواجه هستیم، راهی به جز فلسفه وجود ندارد، اما اکنون وارد دوره‌ای شده‌ایم که فاقد معنا هستیم و حتی حوصله توصیف شنیدن را نیز نداریم. باید متناسب با همین موضوع ادبیات و شیوه تبلیغ خود را عوض کنیم. هرجایی اقتضای خود را دارد. به نظرم باید تکلیف تحجر را مشخص کنیم.
وی اضافه کرد: در مورد علت مادی شاید بتوان گفت که انباشت اعتراضات است یا خیر، اما در مورد علت صوری باید گفت که در ذات خود به شدت سوژگی دارد. رسانه فقط آن را پشتیبانی نمی‌کند، بلکه در ذات خود رسانه است. در ابتدا با درآوردن روسری آغاز می‌شود، سپس به فحاشی می‌رسد. این فضا به شدت بازی‌های بچه‌گانه و جوانان را جذب می‌کند. اگر در تبلیغ فقط به محتوا فکر بکنیم و به عنصر سوژگی این فتنه توجه نکنیم، باز هم در این ماجرا عقبیم.
حجت الاسلام کاشانی یکی دیگر از سخنرانان این نشست هم اندیشی بود.
وی گفت: ما اگر به جهاد تبیین باور داریم باید به صورت مرتب این جلسات را تشکیل دهیم زیرا جهاد تبیین اتاق جنگ می‌خواهد، بالاخره ما اولویت‌هایی داریم و البته درعرصه عمل تزاحم هایی وجود دارد. یکی از کارکردهای این جمع می‌تواند این باشد که مطالبات مردم را سریع و بدون واسطه از مسئولین پیگیری نماید.
حجت الاسلام رجالی تهرانی ضمن قرائت آیه‌ای از سوره قریش، «الذی أطعمهم من جوع وآمنهم من خوف» گفت: این آیه شریف تاکید بر این دارد که اگر قرار است اتفاق خوشایندی در جامعه به وجود بیاید و اطاعت‌پذیری شکل بگیرد، نیاز است که حداقل دو موضوع محقق شود: یکی در حوزه معیشت است و دیگری امنیت. جالب است که خود خداوند در قرآن کریم برای مردم تبیین و دستاورد بیان می‌کند. این آیه نشان می‌دهد که اگر قرار است در جامعه‌ای اتفاق خوبی رخ بدهد و اطاعت‌پذیری بالا برود، باید افراد آن جامعه احساس کنند که در این دو حوزه برایشان فعالیتی صورت می‌گیرد. به نظرم به این موضوع بی‌عنایت بوده‌ایم و همین باعث شده است که اثرپذیری در سخنان ما دچار خدشه شود. همه ما می‌دانیم بستری که قرار است با مردم و دانشجویان صحبت کنیم، محدود است و بخش بزرگی از جامعه در ایران مجازی زندگی می‌کند که خارجی‌ها برایش تعریف کرده‌اند.
وی اضافه کرد: اکنون بسیاری از خانواده‌ها به ما مراجعه می‌کنند و می‌گویند ما نمی‌توانیم با بچه‌هایمان صحبت کنیم، چرا که اصلاً حوصله نصیحت ندارند. این موضوع به این دلیل است که فضای مجازی از صبح تا شب به او خوراک می‌دهد. بنابراین یکی از مشکلات اصلی ما این است که برخی نارضایتی‌ها باعث می‌شود مسائلی که مطرح می‌کنیم مورد استقبال مخاطب قرار نگیرد. از سویی دیگر، در حوزه رسانه دچار کاستی و ضعف هستیم.
حجت الاسلام میراحمدی در این جلسه گفت: به نظرم برای شناخت جامعه و تحلیل درست حوادث، باید 3 کار بکنیم؛ اول پیش‌بینی داشته باشیم، دوم پیشگیری داشته باشیم و سوم اگر مبتلا شدیم، درمان داشته باشیم. نکته مهم اینجاست که ما اکنون در چه مرحله‌ای هستیم؟ اگر می‌خواهیم درمان کنیم، باید چه چیزی را درمان کنیم و اگر می‌خواهیم پیشگیری کنیم، باید از چه چیزی پیشگیری کنیم؟
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که این تنش‌ها و درگیری‌ها لازمه دعوت به خدا و کفر به طاغوت است؛ وقتی ما پرچمدار مبارزه با طاغوت می‌شویم، درگیری منطقی است و ما باید خودمان را آماده کنیم. البته باید حواسمان باشد که قبل از درگیرشدن و صف‌بندی، وظیفه تبیین را به خوبی انجام داده‌ایم یا خیر؟ آیا ما موفق شده‌ایم پیام خود را به طرف مقابل برسانیم یا خیر؟
وی بر اهمیت مواجهه فرهنگی تاکید کرد و گفت: نکته دیگر بنده ناظر بر سخنان حضرت آقا است؛ ایشان فرمودند در کنار مواجهه امنیتی و قضائی با این اغتشاشات، باید مواجهه فرهنگی صورت گیرد. آقا فرمودند نگذارید دوقطبی شود، پس باید در جاهایی به تفاهم برسیم. سوال پایانی من این است که آیا رابطه ما با افراد جبهه مقابل، باید رابطه ایمانی باشد یا انسانی؟ تحلیل من این است که اگر پرچمدار رابطه و حقوق انسانی باشیم، شاید بتوانیم به منافع مشترک برسیم و از این وضعیت عبور کنیم.
وی در پایان گفت: به نظرم برای مواجهه فرهنگی، همه نهادها از جمله نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، سازمان تبلیغات، مبلغین و... باید یک سناریو طراحی کنیم و براساس همان عمل کنیم.
حجت الاسلام مهدوی ارفع در بخش دیگری از این جلسه گفت: باید در گام ابتدایی مسئله این جلسه را تحلیل کنیم. به نظرم مسئله اصلی این جلسه این است که دورهم بنشینیم و راهبرد واقعی برای اصلاح اوضاع فکری فرهنگی دانشگاه متناسب با شرایط موجود پیدا کنیم. هنوز در کشور تحلیل جامع و واقع‌بینانه از حوادث نداریم. به نظرم باید در هر دو بخش آسیب‌شناسی و راهبردها تحلیل درستی داشته باشیم. بالاخره مسائلی در کف دانشگاه وجود دارد که ما جواب واحدی برای آن نداریم.
وی ادامه داد: به نظرم در این جلسه باید فضا را بشکنیم و عملکرد افراد مسئول و نهادهای فعال در دانشگاه‌ها را نقد کنیم. ما ضعف‌اندیشه ورزی داریم و پز اندیشه‌ورزی زیاد است. هم‌چنین شاهد گرفتاری آقایان به بروکراسی‌های زائد هستیم که نمونه آن غیرانقلابی عمل کردن انقلابیون است.
حجت الاسلام بخشایش در پایان این جلسه خاطرنشان کرد: با توجه به تأکیدات رهبر انقلابر مبنی بر اهمیت کرسی‌های آزاد اندیشی باید در برنامه ریزی های صورت گرفته این مهم در الویت‌های اصلی کارها قرار گیرد و بنظر می‌رسد در این بخش ضعیف عمل کرده‌ایم و حقیقتاً نهاد باید علمدار برگزاری این کرسی‌ها در دانشگاه‌ها باشد.