احمدوند: محصولات تولیدی کشور باید نام ایرانی و معنادار داشته باشند / تاثیر اختلال‌های زبانی در بروز معضلات اجتماعی

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، یاسر احمدوند در این نشست که 28 آبان با حضور جمعی از صاحب‌نظران حوزه زبان و ادبیات فارسی در دفتر معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، با تاکید بر ارتباط زبان و فرهنگ و بروز یک نوع کمرنگی هویتی در نام‌گذاری کالا‌های تولید داخل اظهار امیدواری کرد که با کمک صاحب‌نظران این حوزه برنامه‌های جامع و کاربردی در برطرف شدن این معضل تدوین شود. معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر ضرورت توجه هرچه بیشتر به زبان فارسی تاکید کرد و گفت: در حوزه زبان با هجمه فرهنگی از سوی کشور‌های دیگر مواجهیم و کم‌توجهی ما در داخل نیز به مشکلات دامن زده است و ما را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده که امیدواریم با همفکری صاحب‌نظران بتوانیم برای آن‌ها راه‌حل‌هایی پیدا کنیم. وی به موضوع نام‌گذاری محصولات تولیدی در کشور و نسبت نام و هویت اشاره کرد و گفت: اگر کسی به فروشگاه‌های کشور سربزند از تولید این همه موارد غذایی، بهداشتی و صنعتی ساخت داخل لذت می‌برد، ولی متاسفانه این محصولات نام و نشانی از هویت ایرانی ندارند. اغلب این نام‌ها نیز دیگر مشهور شده‌اند و تغییر آن‌ها دشوار است، چون مخاطبان به آن نام عادت کرده‌اند. زمانی محصولات صنعتی ساخت داخل اسم‌های ایرانی از جمله آزمایش، پارس و ارج را همراه داشتند، ولی اکنون با اسم‌های بی‌معنایی مواجه هستیم که با هویت ما سازگاری ندارند. احمدوند همچنین بر تاثیر اختلال‌های زبانی در بروز معضلات اجتماعی تاکید کرد و افزود: زبان اعم از کلام و واژه و محمل اندیشه است و اختلال‌های فرهنگی در قطع ارتباط جوانان با واقعیت‌ها و هویت کشورمان بی‌تاثیر نیست. معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین تاکید کرد: برطرف شدن مشکلات زبان فارسی در کشور ما به همبستگی ملی و همکاری ارگان‌های مختلف نیاز دارد.

تجزیه کشور‌ها از زبان شروع می‌شود

در این نشست همچنین، محمدجعفر محمدزاده، استاد دانشگاه و مدیر رادیو ایران در سخنانی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری دغدغه زبان فارسی را دارند، گفت: زبان فارسی که به آن تکلم می‌کنیم به تعبیر ملک‌الشعرای بهار قدمتش به 700 سال پیش از میلاد می‌رسد یعنی پیشینه‌ای 3000 ساله دارد. این زبان در گذشته زبان رسمی و دیوانی تمام قلمرو وطن فارسی بوده و زبان معیار و نیز زبان فرهنگ و علم محسوب می‌شده است. محمدزاده با اشاره به اینکه در دوره تیموریان مساحت قلمرو زبان فارسی 30 میلیون کیلومتر یعنی 20 برابر مساحت ایران امروز بوده، افزود: برای ایران فرهنگی آن زمان دو ویژگی و عملکرد درنظر گرفته شده که یکی زبان فارسی با قدمت 3000 ساله و دیگر عملکرد این زبان در پیوند مردم قلمرو وطن زبان فارسی و با تاریخ آن‌ها بوده است. می‌دیدیم که قطران تبریزی در تبریز شعر می‌گفته و ناصرخسرو از آن شعر یاد کرده و باباطاهر در زاگرس شعر می‌سروده و در خراسان می‌فهمیدند. وی تاکید کرد: کسانی که قصد دارند زبان ملی ما را تضعیف کنند دلسوز زبان مادری نیز نیستند و به دنبال قطع تاریخ فرهنگی ما هستند؛ چراکه اگر به زبان فارسی صحبت نکنیم ارتباط‌مان با خودمان و تاریخ‌مان قطع می‌شود. مدیر رادیو ایران با اشاره به اینکه در اصل 15 قانون اساسی نیز اشاره شده که فارسی زبان و خط رسمی و مشترک ایرانیان است، گفت: بر اساس این اصل باید اسناد و مکاتبه‌ها به این زبان و خط باشد، ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌ها و تدریس ادبیات آن‌ها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است. وی تاکید کرد: در کشور‌های دیگر نیز تنها یک زبان، رسمی است به عنوان نمونه ترکی استانبولی در ترکیه، فرانسوی در فرانسه و عربی در مصر و عراق زبان رسمی است. این استاد زبان و ادبیات فارسی با تاکید بر اینکه تجزیه کشور‌ها از زبان شروع می‌شود، گفت: قبل از جداشدن بحرین از ایران مدت‌ها کتاب فارسی در بحرین چاپ نمی‌شد و وقتی زبان از بین می‌رود، سایر مولفه‌ها نیز از دست می‌روند.

تمام برند‌های کالا‌های ایرانی باید فارسی شوند

در این نشست همچنین محمود دهقان، استاد دانشگاه و مدیر کانون تبلیغات ویژه در سخنانی با اشاره به سازگاری دین و ملیت در کشورمان عنوان کرد: به عنوان نمونه در ایام نوروز اگر جشن آغاز سال نو با محرم مصادف شود، مهمانی‌ها کمرنگ می‌شوند و اگر با رمضان مصادف شود مهمانی‌ها و دیدو بازدید به پس از افطار موکول می‌شود. دهقان با اشاره به اینکه ابتدا در نام‌گذاری کالا‌های ایرانی الزام استفاده از فرهنگ‌های لغت فارسی درنظر گرفته می‌شد، افزود: به تدریج استفاده از فرهنگ لغت‌های محلی را نیز مجاز دانستند و به تدریج اسامی لری و کردی که شبیه‌تر به واژگان زبان‌های خارجی هستند بر نام‌های فارسی ترجیح داده شدند. در حالی‌که اگر اسمی فارسی باشد خوانش آسان‌تری دارد. وی پیشنهاد داد که از طریق چاپخانه‌ها الزام نام‌گذاری فارسی تمام برند‌های کالا‌های ایرانی محقق شود و گفت: درباره برند‌های ثبت شده نیز بهتر است معادل و معنی فارسی آن‌ها نیز در کنار اسم آن‌ها درج شود و در مجموع نباید نسبت به مساله نام‌گذاری کالا‌های ایرانی بی‌تفاوت باشیم.

ضرورت هماهنگی بیشتر دستگاه‌ها برای برطرف شدن مشکلات زبان فارسی

در این نشست همچنین امیر صدیقی، مشاور رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سخنانی با اشاره به اینکه در حوزه حکومت عثمانی زبان دیوانی فارسی بوده و ادبیات ترکی عثمانی بسیار تحت تاثیر زبان فارسی بوده است، عنوان کرد: قدمت زبان فارسی در قفقاز طولانی است و هنوز گروه‌هایی در باکو به زبان فارسی صحبت می‌کنند. اولین شاعر ترکی آذری نیز خراسانی بوده و ادعا‌هایی مبنی بر اینکه نظامی به ترکی شعر می‌گفته کاملا اشتباه است و از آنجا برآمده که 12 سال پیش اشعار شاعر دیگری با عنوان نظامی ترجمه ترکی و منتشر شد و این ادعا را ایجاد کردند که نظامی گنجوی شعر ترکی داشته است. صدیقی با بیان اینکه رسانه‌ها گاه به دلیل ترس از بروز تنش‌هایی از پرداختن به مباحث هویتی پرهیز می‌کنند تاکید کرد: امروز منزلت زبان فارسی آسیب دیده و باید بازسازی این منزلت با اقدام اساسی و هماهنگی بیشتر دستگاه‌ها انجام شود. در این نشست همچنین عبدالحمید انصاری، استاد دانشگاه و نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کمیته مرکزی سازمان‌های تبلیغاتی کشور در سخنانی با تاکید بر اینکه تمام دستگاه‌ها باید به وظیفه خود در برطرف‌شدن چالش‌های زبان فارسی عمل کنند، گفت: آیین‌نامه شورای پاسداشت زبان فارسی ایراد‌هایی دارد، ولی باید به آن عمل کنیم و نباید منفعل بمانیم.

گفتمان‌سازی جایگزین سیاست‌گذاری شود

فاطمه فراهانی، استاد دانشگاه و مدیر گروه مدیریت فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این نشست با اشاره به اینکه در مواجهه با هویت رویکرد‌های مختلفی وجود دارد، عنوان کرد: هویت را می‌توانیم یک پدیده برساخته از شرایط اجتماعی و پویا بدانیم که می‌تواند ساخته شود و تغییر کند یا می‌توانیم آن را ثابت بدانیم و در قبال آن رویکردی گفتمانی داشته باشیم که این رویکرد باعث می‌شود واقعیت اجتماعی در گفتمان شکل بگیرد. وی در پایان با انتقاد از بروز نگاه مدیریت محور به زبان فارسی تاکید کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید بیشتر به جریان‌سازی فرهنگی و ایجاد اهمیت خودجوش در مردم برای پرداختن به ادبیات فارسی اقدام کند. امثال حافظ و سعدی وقتی وارد زندگی ما می‌شوند که برای ادبیات فارسی ارزش افزوده درنظر بگیریم و از ظرفیت‌های ادبیات فارسی غافل نمانیم.