ارز آوری همسایگان برای ایران
سال گذشته از صادرات 48 میلیارد دلاری ایران حدود 25 میلیارد دلارش متعلق به کشورهای همسایه بوده است.
روزنامه ایران نوشت: حدود 8 سالی بود که همکاریهای اقتصادی ایران، به کشورهای اروپایی گره خورده بود؛ اگر اروپاییها کالاهای ایرانی را خریداری می کردند از رشد تجارت و کارنامه موفق دولت صحبت می شد و زمانی که صادرات روند نزولی به خود می گرفت، همه چیز به برجام گره می خورد. اما از روزی که دولت سیزدهم مستقر شد، همکاری با کشورهای همسایه در اولویت قرار گرفت، از همین رو رفت و آمد با کشورهای همسایه از نیمه دوم سال گذشته آغاز شد و نتیجه مذاکرات از پایان سال گذشته در کارنامه صادراتی دولت و روند تجارت در سال جاری قابل مشاهده است. سال گذشته ایران 48،5 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته که حدود 25 میلیارد دلار آن به کشورهای همسایه بوده است. دولت سیزدهم در راستای توجه به کشورهای همسایه توانست صادرات خود به ترکیه را 100 درصد افزایش دهد و در مورد صادرات به کشور روسیه افزایش بین 30 تا 40 درصد را ثبت کند، همچنین سال گذشته صادرات به ترکمنستان 160 درصد و ازبکستان بیش از 100 درصد رشد داشته است. با فاصله گرفتن از تجارت با اروپا و همکاری با کشورهای همسایه حدود 20 درصد افزایش وزنی صادرات و رشد 40 درصدی ارزش کالاهای صادراتی ثبت شده است.
تبادلات اقتصادی ایران و کشورهای همسایه از آنجا که ایران چراغ سبز به کشورهای همسایه نشان داده است بعد از مدتها قرار است هیأتهای تجاری سوریه، عمان و عراق به ایران سفر کنند. شهلا عموری، رئیس اتاق بازرگانی اهواز گفت: «هیأتهای تجاری از کشورهای سوریه، عمان و عراق با برنامهریزی صورتگرفته، به ایران سفر میکنند. سفر این هیأتهای تجاری تخصصی برای آشنایی هرچه بیشتر با ظرفیتهای تولیدی و اقتصادی کشورمان صورت میگیرد.» او افزود: «تیر امسال یک هیأت تجاری از کشور عراق برای حضور در استانهای کردستان، زنجان، چهارمحال و بختیاری و سپس استان خوزستان، وارد کشورمان خواهد شد. این هیأت در پایان سفر خود به ایران با بازرگانان و فعالان اقتصادی خوزستان دیدار خواهند داشت.» عموری تصریح کرد: «ورود این هیأتهای تجاری به کشورمان با هدف توسعه تجارت خارجی و صادرات محصولات ایرانی، تا پایان پاییز ادامه خواهد داشت. تلاش میشود سفرای کشورهایی که هیأت تجاری به ایران اعزام کردهاند، نیز در نشستهای تجاری با فعالان اقتصادی، حضور داشته باشند.» رئیس اتاق بازرگانی اهواز با تأکید بر ضرورت توسعه مبادلات تجاری گفت: «با همکاری مشترکی که بین فعالان اقتصادی صورت میگیرد، زنجیره ارزش محصولات صادراتی ایران تکمیل خواهد شد.» او با اشاره به اینکه در نیمه اول خرداد امسال، یک هیأت تجاری بلندپایه از استانهای بصره، کربلا، دیوانیه و بغداد عراق در استانهای قم، آذربایجان غربی، اردبیل و خوزستان حضور پیدا کردند، افزود: «تاکنون چند قرارداد تجاری بین فعالان اقتصادی کشورمان و اعضای این هیأت منعقد شده است که این قراردادها پشتوانهای مناسب برای رونق تولید واحدهای صنعتی کشور محسوب میشود.»
ورود هیأت تجاری عراق به ایلام شعبان فروتن، رئیس اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایلام نیز گفت: «یک هیأت تجاری - اقتصادی از استان دیاله عراق به منظور بررسی راههای گسترش ارتباط تجاری و اقتصادی وارد ایلام شده است؛ مهمترین هدف از پذیرش این هیأت، گسترش روابط اقتصادی و تجاری در بازارچه جدید مرزی هلاله شمالی در این استان بوده چرا که این بازارچه در مقابل این استان مرزی عراق واقع شده است.» او اظهار کرد: «استان ایلام دارای توانمندیهای فراوانی برای سرمایهگذاری است و از هرگونه سرمایهگذاری مشترک با کشور عراق در بخشهای مختلف استقبال می کنیم. استان ایلام یکی از مهمترین گرانیگاههای صادرات کالا به شهرهای مختلف عراق بوده که سال گذشته بیش از یک میلیارد و 160 میلیون دلار کالا از مرز مهران این استان به کشور همسایه صادر شده است.»
رشد 60 درصدی صادرات ایران به ترکیه یکی از بازارهای مهم پس از عراق، ترکیه است. این کشور نیز بازار بزرگی دارد که برای خیلی از تجار و فعالان اقتصادی جذاب است. از سال گذشته که صادرات ایران به این کشور 100 درصد افزایش پیدا کرد، سازمان توسعه تجارت اعلام کرد که زیرساختهای لازم برای رشد صادرات ایران به ترکیه فراهم خواهد شد تا در سال 1401 عدد خوب صادراتی در این حوزه رقم بخورد. آمارهای منتشر شده توسط اداره آمار ترکیه نشان میدهد مبادلات تجاری ایران با این کشور در چهار ماهه نخست سال جاری میلادی رشد 38 درصدی داشته و صادرات ایران به ترکیه در مدت یاد شده با رشد 60 درصدی به یک میلیارد و 231 میلیون دلار رسید. مبادلات تجاری ایران و ترکیه در چهار ماهه نخست سال جاری میلادی 2 میلیارد و 175 میلیون دلار اعلام شده است. این رقم در مدت مشابه سال قبل یک میلیارد و 574 میلیون دلار بوده است. بر اساس این گزارش، صادرات ترکیه به ایران در ماههای ژانویه تا آوریل 2022 با رشد 18 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به 944 میلیون دلار رسیده است. ترکیه در ماههای ژانویه تا آوریل سال قبل 799 میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود. ترکیه در ماههای ژانویه تا آوریل سال قبل 775 میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود که این رقم در مدت مشابه امسال به یک میلیارد و 231 میلیون دلار افزایش یافته است. ایران نوزدهمین مقصد صادراتی و همچنین نوزدهمین منبع واردات ترکیه در 4 ماهه نخست 2021 شناخته شده است. در 12 ماهه سال میلادی گذشته تجارت ایران و ترکیه با رشد 53 درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده و به 5 میلیارد و 594 میلیون دلار رسیده بود. آمارها نشان می دهد که سیاست تجاری دولت سیزدهم نسبت به سایر دولتها حداقل در مدت یکساله موفقیتآمیز بوده است و اگر این روند ادامه پیدا کند، ایران می تواند چشمانداز صادراتی خود را محقق کند. بدین جهت ضرورت دارد که فعالان اقتصادی با صادرات کالاهای کیفی و بر اساس نیاز کشورهای هدف، سهم از دسترفته خود را جبران کنند. این موضوع در مورد کشورهای ترکیه، عراق و روسیه مصداق بیشتری دارد. اگر روند صادراتی کشور مانند سال گذشته مثبت باشد بزودی شاهد حذف ممنوعیتهای واردات انواع کالاها خواهیم بود، اگر دولت با محدودیت ارزی مواجه نباشد هیچ دلیلی برای ادامه ممنوعیت واردات وجود ندارد و تولیدکنندگان داخلی مجبور می شوند در یک فضای کالا رقابتی به روند تولید خود ادامه دهند.