از برجام تا پرواز 752

وزرای امور خارجه ایران و 1+5 در لوزان با انتشار بیانیه سوییس اعلام کردند که بر سر راهکارهای مشترک برای رسیدن به تفاهم نهایی هسته‌ای به توافق رسیده‌اند، ایران و 1+5 به تفاهم بر سر راهکارهایی رسیدند که باراک اوباما از آن با عنوان درک تاریخی نام برد. گفته می‌شود دو طرف در مسیر تحقق این راهکارها موفق شده اند و سرانجام پرونده هسته‌ای ایران پس از 13 سال مذاکره در حالی تمام می‌شود که برنامه هسته‌ای ایران از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شده و تحریم‌های چندوجهی نیز علیه تهران لغو می‌شود و البته طرف مقابل هم با ابزارهای شفافیت‌ساز از صلح‌آمیز بودن این برنامه مطمئن خواهد شد، این تحلیل ها موارد مورد استفاده در روزهای امضای تفاهم برجام بود اما چندی نپایید که این تفاهم بین المللی با شروع ریاست جمهوری دونالد ترامپ مسیر دیگری را طی نمود سیری و گذری بر اتفاقات برجام دید روشنی به ما می دهد اکنون این موارد را با هم مرور می کنیم.

• ما سکوت نمی‌کنیم؛ این جمله‌ای است که نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل در نخستین سخنرانی خود در سال 2018 میلادی درباره ناآرامی‌ها در ایران بر زبان آورد. این جمله نیکی هیلی پربیراه هم نیست، این کلمات و جملات از نیکی هیلی شروع شد و تا کنون دولت امریکا در این مدت درباره همه‌چیز اظهارنظر کرده و البته با همین اظهارنظرها نظم نسبی بین‌المللی را برهم زده، متحدان خود در اروپا را نگران کرده و البته به بسیاری از تعهدهای بین‌المللی ایالات متحده هم پشت پا زده است. اکنون ترامپ به فرمانده جنگ و ژنرال تنش آفرینی ایالات متحده بدل شده است. و اقدام به دخالت در امور داخلی یک کشور مستقل عضو سازمان ملل نموده است. اما در این بین توئیت های ترامپ نیز نمود دیگری به خود گرفته است جدا از کاربران ایرانی داخل و خارج که از رییس‌جمهور امریکا می‌خواهند دست از دخالت در امور داخلی ایران بردارد و به وی یادآوری می‌کنند که ایرانی‌ها از کودتای 28 مرداد 1332 تا به امروز شاهد دخالت‌های دولت‌های مختلف ایالات متحده در امور داخلی خود بوده‌اند، بسیاری از کاربران امریکایی نیز به وی یادآوری کرده‌اند که بهتر است سر خود را با مشکلات داخلی امریکا گرم کند و زمانی که از احترام گذاشتن به مردم ایران سخن می‌گوید ابتدا بی‌احترامی‌های خود به مردم هموطنش را به یاد آورد. جدا از جدال‌های موافقان و مخالفان دخالت امریکا در تحولات داخلی این روزهای ایران، رهبران سایر کشورها نیز از دخالت‌های مکرر ترامپ در امور داخلی ایران و تاثیر آن بر این تحولات نگران هستند.
•  امانوئل ماکرون در سفرش به امریکا و هم آنگلا مرکل که پس از او به واشنگتن سفر می‌کند، قصد دارند تلاش‌های بیشتری برای متقاعد کردن دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا برای ماندن در توافق هسته‌ای با ایران انجام دهند. مواضع و دیدگاه‌هایی که آقای ماکرون مطرح می‌کند و آوانس‌ها و مشوق‌هایی که در اظهاراتش برای امریکا در نظر می‌گیرد، به ویژه ادعای توافق تکمیلی با تهران و وضع تحریم‌های جدید علیه ایران، بیشتر در حد لفظ و شعار است و با هدف متقاعد کردن دونالد ترامپ بیان می‌شود. هم مواضع محکم جمهوری اسلامی ایران نشان داده است و هم امانوئل ماکرون شخصا می‌داند که عملا امکانی برای رسیدن به این اهداف وجود ندارد. چه خانم مرکل و چه آقای ماکرون در مصاحبه‌های اخیرشان تاکید کرده‌اند که از نظر آنها هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد. اما فرانسه شاید با این هدف که مواضع دونالد ترامپ را در برابر برجام تعدیل کند، سیاست‌های متناقضی در پیش گرفته است و تلاش می‌کند از طریق یک رفتار دوگانه نتیجه مطلوبی به دست بیاورد. بعید می‌دانم که دونالد ترامپ تحت تاثیر مواضع و اظهارنظرهای امانوئل ماکرون قرار گیرد و بیشتر تصور می‌کنم که اگر قرار باشد تغییر یا تعدیلی در مواضع ترامپ صورت بگیرد، تحت تاثیر جریان‌های سیاسی داخلی ایالات متحده امریکا است. دیدگاه‌ها و اظهارنظرهای مقام‌های اروپایی، به خصوص آنگلا مرکل و امانوئل ماکرون، شاید بتواند موج فشار جریان‌های سیاسی داخلی امریکا به کاخ سفید را تقویت کند. این ها مواضع اروپا پیش از خروج امریکا از برجام بود ولی با این حال امریکا در 18 اردیبهشت 1397 شمسی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا رسما اعلام کرد که ایالات متحده از برجام خارج خواهد شد. او، ایران را متهم به حمایت از حزب‌الله، طالبان، القاعده و سایر سازمان‌های تروریستی کرد. همچنین او بازگشت تحریم‌ها به مانند گذشته را اعلام کرد. 3. این روزها فضای کشور ملتهب و نگاه ها غیر منصفانه شده است ایران گام 5 را برداشته و امریکا شرکت های فولادی و پتروشیمی را نیز به لیست تحریم اضافه کرده است، ترور سپهبد حاج قاسم سلیمانی موجب اندوه ملت های آزاده جهان گردیده و بستر مقاومت در کشور نیرومند تر گردیده و خطائی انسانی رخ داده در پدافند هوایی موجب جانباختن تعدادی از هم وطنانمان گردیده این خطائی انسانی باعث شده پرواز هواپیماها بین المللی از آسمان ایران کاهش پیدا نماید که خود موجب کاهش درآمد برای سیستم هوانوردی کشور گردیده از سوی تورهای های گردشگری از مبدا اروپا به ایران با کاهش چشم گیری روبه رو شده است همیشه گردشگری به عنوان جایگیزینی مناسب برای نفت و صنایع دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد نباید با اشتباهات انسانی یک صنعت ارز آور برای کشور را محدود کنیم و به هزینه فایده این نوع از اعمال بیندیشیم تور های کنسل شده از مبدا اروپا خبر خوبی برای صنعت گردشگری نیست بنظر می رسد مدیران باید در جهت تبلیغ بهتر و مناسب سازی بستر گردشگری کشور تلاش کند و نه اینکه هیزم در این آتش نفاق بیفزایند.