از بودجه 30 میلیاردی «موقعیت مهدی» تا واکنش به یادداشت‌نویسان مجازی
تهران - ایرنا - اظهارنظر صریح هادی‌حجازی‌فر کارگردان «موقعیت مهدی» درخصوص بودجه 30 میلیارد تومانی فیلم و همچنین واکنش به برخی یادداشت‌ها و ریویوهایی که هر ساله و همزمان با برگزاری جشنواره فیلم فجر در فضای مجازی منتشر می‌شود از جمله حاشیه‌های قابل‌توجه روز هفتم جشنواره چهلم فجر بود.
به گزارش ایرنا، هفتمین روز جشنواره فیلم فجر در حالی آغاز شد که همچنان همه‌گیری کرونا و شرایط سخت پایتخت از نظر شیوع کرونا از اصلی‌ترین دغدغه‌های 6 روز نخست جشنواره بوده است. این انتقادات در حالی‌است که ستاد جشنواره انواع و اقسام تمهیدات بهداشتی و نظارتی از حضور پزشک تا برگزاری جلسات جانبی در سالن اصلی میلاد را برای رفاه حال حضار و همچنین جلوگیری از شیوع ویروس تدارک دیدند، اما همچنان دغدغه ابتلا به کرونا به دلیل جمعیت حاضر در خانه جشنواره و فضای بسته آن، نگرانی جدی و اصلی اهالی رسانه و برگزارکنندگان است.
روز هفتم جشنواره چهلم، روز نمایش دو فیلم مهم امسال بود؛ نگهبان شب از رضامیرکریمی و موقعیت‌مهدی از هادی حجازی‌فر. نکته مشترک این دو فیلم در وهله نخست، شهرت و سرشناسی سازندگان آن است. میرکریمی در دهمین ساخته خود در جایگاه کارگردان، داستان زندگی یک خانواده فقیر را روایت می‌کند که در مواجهه با مناسبات اجتماعی و سیاسی در افتاده است. تم تُند سیاسی و اجتماعی فیلم که در زیرلایه‌های روایی داستان به آن پرداخته شده، از نقاط مورد تاکید اهالی رسانه و نویسندگان سینمایی بود.
علاوه براین، بازخوردها به فیلم جدید میرکریمی متفاوت بود؛ گروهی از منتقدان فیلم را با 3 و 4 ستاره پسندیدند و نگهبان‌شب را بهترین و کامل‌ترین اثر سینمایی رضامیرکریمی دانستند؛ در سوی مقابل، گروهی از اهالی‌رسانه نیز اشکالات مختلفی از جمله کندی، ملال‌آوری، کلیشه‌ای و سانتی‌مانتالیسم را به فیلم نسبت دادند تا اثر جدید فیلم‌ساز 55 ساله اهل زنجان، بازخوردهای متفاوتی در میان اهالی رسانه داشته باشد. گروه بازیگری نگهبان شب و نقش‌آفرینی قدرتمند نابازیگران فیلم موضوعی بود که موافقان و مخالفان فیلم بر درستی آن صحه گذاشتند.
درباره موقعیت مهدی نیز دوقطبی در میان اهالی رسانه به وجود آمد، اما حجم تمجیدات موافقان فیلم تا حدی به منتقدین آن می‌چربید. موقعیت مهدی در 5 اپیزود زندگی مهدی و حمید باکری از سرداران بزرگ جنگ تحمیلی را روایت می‌کند، نکته حائز اهمیت در این ارتباط این است که نسخه کامل این اثر، یک مجموعه تلویزیونی است که به زودی از تلویزیون پخش خواهد شد.
نکته جالب در مواجهه منتقدان و موافقان فیلم به اظهارنظر آنها مربوط می‌شود زیرا موضوعات مورد نظر موافقان فیلم به عنوان نقطه قوت، به طور مشابه جزو نقاط ضعف مخالفان فیلم عنوان می‌شود. به عنوان مثال شخصیت‌پردازی و بازی هادی حجازی‌فر همانقدر که از سوی دوستداران فیلم تمجید می‌شود از سوی منتقدان آن تقبیح می‌شود و نوع روایت‌پردازی موقعیت‌مهدی همانقدر که از سوی حامیان آن مدرن و نوآورانه انگاشته می شود، به همان میزان از سوی منتقدین فیلم غیرمنسجم، تقلیدی و غیرواقعی توصیف می‌شود.
یکی از نکات جنجالی و حاشیه‌ساز جشنواره فجر در سال‌های اخیر که در دوره چهلم نیز با واکنش برخی سینمایی‌نویسان روبه‌رو شد، بحث یادداشت و نقدنویسی پیرامون فیلم‌های جشنواره بود به گونه‌ای که چند تن از منتقدان قدیمی سینما به رواج این پدیده واکنش نشان دادند. ماجرا از این قرار است که همزمان با برگزاری جشنواره فیلم فجر و به مدد فراگیری فضای مجازی به خصوص اینستاگرام، برخی دوستداران سینما بدون هیچ گونه تحصیلات کلاسیک و مرتبط و سابقه و تجربه نوشتاری به اظهارنظر و ارائه رای و تحلیل درباره فیلم‌ها پرداختند، نظراتی غیرکارشناسی که بیش از آنکه تحلیلی و علمی باشد، احساسی و الصاقی است.
یک منتقد قدیمی در واکنش به این اتفاق در حساب کاربری خود نوشت: اما اغلب شوهای تلویزیونی و شبکه خانگی و صفحات روزنامه‌ها و سایت‌ها در اختیار روزنامه‌نگارانی است که فکر می‌کنند نظرشان خیلی مهم است و بی‌وقفه صفت‌ها و قیدهای غریبی به فیلم‌ها و سینماگران نسبت می‌دهند. از برگشتن مهدویان به قلمرو قدرت می‌گویند و از غیرقابل مقایسه بودن بازی جواد عزتی با هم‌نسلانش، از قشنگ بودن نماهای فیلم بهروز شعیبی حرف می‌زنند و از ملودرام جاسوسی فیلم هناس. انگار که سینما برایشان از همین پارسال شروع شده و لازم است درباره هر فیلم و آدمی جمله قصار بگویند و آدم‌ها و فیلم‌ها را ببرند به عرش. بیشترشان از نوشتن چند خط ساده فارسی عاجزند و ترکیب‌های عجیب می‌سازند، ژانر و تمثیل را قاطی می‌کنند و با جمله‌های بی‌سروته فیلم‌ها را در حد شاهکار یا زباله بالا و پایین می‌برند. بازیگر و نگاهش به جهان را مثل یک فیلسوف می‌دانند و کارگردان را مفسر هستی.
یکی دیگر از نویسندگان باسابقه سینما نیز در صفحه توئیتری خود می نویسد: فرمول منتقد شدن؛ از سالن میای بیرون. از حرف‌های بقیه یه چیزایی رو تو ذهنت ثبت می‌کنی. شب هم یه چرخی توی یادداشت‌های دیگران می‌زنی و یه کلماتی هم از اونجا سوا می‌کنی و همه رو می‌چسبونی بهم. «نقد» شما آماده است! پی‌نوشت: به همین خاطر، این پرت و پلاها پر از تناقضه و خودشو انکار می‌کنه!
بازخوردهای اولیه تا نیمه نخست جشنواره نشان می‌دهد که همچنان دستاوردهای فنی و بصری فیلم‌ها و قوت گروه بازیگران، از اصلی‌ترین نقاط قوت فیلم‌های سینمایی در ایران است. در سوی مقابل نیز می‌توان به مشکلات فیلم‌نامه‌نویسی و نقصان‌های کارگردانی اشاره کرد که سبب شده پاشنه‌آشیل سینمای ایران در سال‌های اخیر فیلم‌نامه آنها لقب گیرد. شمار زیادی از فیلم‌ها در بهره‌گیری از سوژه و ایده اولیه بسیار موفق هستند، اما وقتی پای پرداخت سینمایی و دراماتیزه‌کردن داستان پیش می‌آید، کمیت‌شان لنگ می‌زند و قادر به همراهی تماشاگران و خلق کاراکترهای سمپاتیک و باورپذیر نمی‌شوند.
از دیگر حواشی روز ششم و هفتم جشنواره می‌توان به هزینه 30 میلیاردی طرح موقعیت مهدی، اعلام شکایت میرکریمی از سوی یکی از خبرنگاران در جریان برگزاری جشنواره جهانی فجر در سال گذشته و تکذیبیه صریح وی در این خصوص، بازخوردها به اظهارات مسعود نقاش‌زاده درباره هیات انتخاب، هیات داوران و نبود هیچ خانمی در ترکیب هیات داوران، حمایت چند منتقد مطرح از فیلم موقعیت مهدی، سخنان فرشته حسینی بازیگر فیلم دسته‌دختران درباره تولدش در ایران و علاقه به ایرانی‌ها و معرفی فیلم‌های پرفروش جشنواره و اعلام روزانه آرای مردمی فیلم‌ها اشاره کرد.