از روحانی 92 تا روحانی 98

«لحن دولت عوض نشده است»؛ این جمله‌ای است که رئیس‌جمهور، در برابر منتقدان خود بیان کرد؛ آن‌هایی که می‌گویند حسن روحانی به وعده‌های انتخاباتی خود عمل نکرده است. رئیس‌جمهوری روز گذشته در میانه سخنرانی خود در مراسم روز ملی صنعت پتروشیمی، گفت: «برخی به دولت انتقاد می‌کنند چرا به قول‌هایی که داده است، عمل نمی‌کند؟ در حالی که ما در شرایط صلح آن قول‌ها را داده‌ایم، ولی اکنون وارد جنگ شدیم؛ جنگی که ما آن را آغاز نکردیم حتی بهانه هم به دشمن ندادیم، بلکه دشمن جنگ را شروع کرد تا قامت استوار ملت بزرگ ما را بشکند. به گزارش شرق، بنابراین این حرف منطقی نیست که برخی که با دولت خرده‌فرمایش دارند، بگویند لحن دولت نسبت به سال 96 در فروردین 98 فرق کرده است. آن شرایط، شرایط صلح بود، اما اکنون شرایط جنگی است که شرایط ویژه خود را دارد». حسن روحانی در حالی از خرده‌فرمایش‌های منتقدان خود گفت و شرایط را جنگی دانست که لزوما همه وعده‌های او ربطی به شرایط صلح یا جنگ نداشت. بدون شک دستاورد بزرگ دولت روحانی، توافق نهایی با «1+5» و رسیدن به برجام آن هم در دولت اول او بود، آنجا تحریم‌های سازمان ملل از سر کشور برداشته شد و اقتصاد ایران توانست نفس بکشد. اما آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه آمریکا، در رأس امور این کشور معادلات را به‌هم ریخت، ترامپ به صورت یک‌طرفه از برجام خارج شد و تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد. حسن روحانی در تحقق دیگر وعده‌های غیراقتصادی خود نیز ناکام مانده است. بازشدن فضای سیاسی، گشایش در حصر و رفع ممنوع‌التصویری و رفع فیلترینگ فضای مجازی، از مواردی بود که در وعده‌های روحانی دیده می‌شد و همین شعار‌ها گروه‌های اصلاح‌طلب و جوانان را ترغیب کرد تا در انتخابات به او رأی دهند. اما در شش سالی که از دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی می‌گذرد، در این موارد پیشرفتی دیده نمی‌شود و ربط آن به شرایط جنگی و غیرجنگی خیلی منطقی نیست. سینه‌ها را از کینه‌ها پاک کنیم «بگذاریم تا سینه‌ها از کینه‌ها پاک شود». این جمله را حسن روحانی در روز تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری‌اش گفته بود که خیلی‌ها آن را به مسائل جامانده از اتفاقات سال 88 مرتبط دانستند. انتظار اصلاح‌طلبان که رأی خود را به سبد او ریخته بودند، این بود که در زمینه عملیاتی‌شدن شعار‌هایی که داده بود گام بردارد. اما چنین نشد و حتی بار‌ها حسن روحانی به عنوان رئیس شورای امنیت ملی به این متهم شده است که چرا کاری نمی‌کند. وزارت زنان زنان و جوانان از طرفداران حسن روحانی در هر دو انتخابات سال‌های 92 و 96 بودند. یکی از پررنگ‌ترین وعده‌های انتخاباتی حسن روحانی نیز بحث زنان و مشکلات و معضلات آن‌ها بود. او وعده داده بود برای بازگرداندن حقوق ضایع‌شده زنان در دولتش وزارت زنان را تشکیل خواهد داد. نه‌تن‌ها وزارت زنان تشکیل نشد، بلکه در کابینه روحانی هیچ وزیر زنی نیز وجود ندارد. حتی شخصیت اصلاح‌طلبی مانند شهیندخت ملاوردی که معاون روحانی در امور زنان و خانواده بود، جایی در دولت دوازدهم نداشت. هم‌اکنون در کابینه دولت دوم حسن روحانی فقط لعیا جنیدی به عنوان معاون حقوقی و معصومه ابتکار به عنوان معاون امور زنان و خانواده حضور دارند. حتی ورود زنان به ورزشگاه‌ها نیز به صورت نصف‌ونیمه و با فشار فیفا انجام شد. اینترنت آزاد استفاده از اینترنت و حضور در شبکه‌های اجتماعی از نکات مهم و حتی خط قرمز قشر زیادی از مردم ایران به ویژه جوانان است. روحانی بار‌ها از آزادی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و مقابله با فیلترینگ گفته و بار‌ها از شنود و کنترل زندگی خصوصی شهروندان انتقاد کرده بود. او یک بار در حضور وزیر جوان ارتباطات، گفت: «وزیر ما اینجاست و به مردم قول می‌دهد دستش روی دکمه فیلترینگ نخواهد رفت». با این حال، چند ماه پس از این اظهارات و پس از اعتراضات دی سال 95 پرطرفدارترین شبکه اجتماعی ایران یعنی تلگرام، فیلتر شد. ماه گذشته نیز بعد از اعتراضاتی که درباره گرانی بنزین اتفاق افتاد، اینترنت چند روزی قطع شد. ارتباط با اصلاح‌طلبان سال 92، اصلاح‌طلبان دست به ریسک زدند و با کناره‌گیری محمدرضا عارف، رأی خود را به سبد حسن روحانی ریختند. اما برآورده‌نشدن مطالبات اصلاح‌طلبی و همچنین کنارگذاشتن برخی معیار‌های اصلاح‌طلبانه در عزل و نصب‌ها، بی‌توجهی به زنان و جوانان در انتصابات، برخی بازداشت‌ها و به‌ویژه اتفاقات پیش‌آمده بعد از گرانی بنزین در آبان باعث شد اصلاح‌طلبان نیز به منتقدان روحانی تبدیل شوند. اصلاح‌طلبان مهر سال گذشته با رئیس‌جمهوری دیدار کردند و روحانی از اصلاح‌طلبان خواسته بود دولت را تنها نگذارند و از آن حمایت کنند. حتی صحبت از تشکیل «کمیته تعامل» به میان آمد که تشکیل نشد. در این میان، چند چهره اصلاح‌طلب نیز از کابینه روحانی رفته‌اند؛ از مجید انصاری که در دولت اول حسن روحانی معاون پارلمانی او بود تا عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی و محمود حجتی، وزیر سابق جهاد کشاورزی که در دولت دوم روحانی استعفا دادند. رئیس‌جمهوری در حالی از عدم تحقق وعده‌های انتخاباتی به دلیل شرایط جنگی گفته که درباره مسائل اقتصادی بار‌ها از «اختیارات ویژه» گفته است. او پیش از عید گفته بود در این مورد بار‌ها با مقام معظم رهبری مشورت کرده است.