از سال‌های شیمیایی تا روز‌های کرونایی
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، سردار محمدباقر نیکخواه بهرامی یکی از پژوهشگران حوزه جنگ‌های شیمیایی و از فرماندهان دوران هشت سال دفاع مقدس است. او در مقطعی از جنگ فرماندهی واحد جنگ‌های نوین را هم بر عهده داشته است چرا که شناخت راه‌های مقابله با عوامل شیمیایی و هسته‌ای یا سمی و آمادگی سریع برای مقابله با چنین پیشامد‌هایی امری ضروری است؛ که این امر برعهده واحد‌های جنگ‌های نوین در...
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، سردار محمدباقر نیکخواه بهرامی یکی از پژوهشگران حوزه جنگ‌های شیمیایی و از فرماندهان دوران هشت سال دفاع مقدس است. او در مقطعی از جنگ فرماندهی واحد جنگ‌های نوین را هم بر عهده داشته است چرا که شناخت راه‌های مقابله با عوامل شیمیایی و هسته‌ای یا سمی و آمادگی سریع برای مقابله با چنین پیشامد‌هایی امری ضروری است؛ که این امر برعهده واحد‌های جنگ‌های نوین در هر کشور است. سردار نیکخواه بهرامی برای آشنایی بیشتر با تاریخچه واحد جنگ‌های نوین روایت می‌کند: من قبل از عملیات «والفجر 8» یا فتح فاو، مسئول تبلیغات جبهه و جنگ بودم که پیش از آغاز عملیات فاو (1364) تبلیغات را رها کردم و به مسئولیت فرماندهی جنگ‌های نوین مصدومان شیمیایی (ش. م. ر) درآمدم، زیرا رژیم صدام مناطق عملیات ایران را با سلاح‌های شیمیایی مورد تجاوز قرار داده بود. در آن زمان، برای تقویت مقابله با امکانات شیمیایی، به چند کشور خارجی نظیر اتریش، آلمان، چین، کره شمالی، ژاپن، ترکیه اعزام شدم و یکسری تجهیزات مقابله با سلاح‌های شیمیایی را فراهم کردم. از آنجا که در شرایط آن موقع، تیپ‌های جنگ نوین شیمیایی، میکروبی و رادیو اکتیو (ش. م. ر) وجود نداشت، چند تیپ تشکیل دادیم.
*س_اسامی تیپ‌های جنگ‌های نوین در جنگ تحمیلی_س*تیپ کربلای 114 «حجر ابن عدی» مربوط به قرارگاه نوح نبی (ص)، به فرماندهی سید احمد موحدی رشیدپور، تیپ 24 امام سجاد (ع) در قرارگاه خاتم الانبیاء (ص)، به فرماندهی بهروز زارعی، تیپ 11 والعادیات، به فرماندهی عسگری نژاد و جانشینی مرتضی پیریایی، تیپ 23 نصرت وابسته به قرارگاه نجف اشرف به فرماندهی بهروز هدهدی. یگان صراط المستقیم وابسته به وزارت دفاع دوران جنگ تحمیلی به ریاست برادر شهید سرلشکر رحیم صفوی، گردان مستقل جنگ نوین قرارگاه حمزه سیدالشهدا با مسئولیت رضا محمدی‌نیا و گردان مستقل قرارگاه رمضان شمال زیر نظر سردار نقدی. همه تیپ‌ها و لشکرها هم یگان شیمیایی داشتند. در عملیات «کربلای 4» (1365) متاسفانه موفق نبودیم. رژیم صدام از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد و 1000 نفر از رزمندگان شهید و تعداد زیادی هم جانباز شدند. بیش از 10 فروند بمب‌افکن عراقی از پایگاه‌های کوت و ناصریه، مناطق ما را بمباران کردند و با آرایش عملیات شیمیایی به گونه‌ای بمب‌ها و راکت‌ها را پرتاب و عوامل شیمیایی را منتشر کردند که کل منطقه از محور‌های خط مقدم تا عقبه‌های منطقه عملیات آلوده و متراکم از گاز‌های خطرناک خردل، اعصاب، سیانور و بمباران‌های معمولی بود. حتی نصف شب‌ها هم بمباران صورت می‌گرفت که بیشتر رزمندگان در خواب بودند. آقایان محسن رضایی فرمانده و علی شمخانی جانشین سپاه، به فرماندهان جنگ تحمیلی اعلام کردند تا دو هفته بعد، عملیات دیگری را آغاز خواهیم کرد. بدین ترتیب بود که عملیات «کربلای 5» شروع شد. وقتی من در سمت فرمانده جنگ‌های نوین بودم حملات شیمیایی از سوی عراق کمتر شد، زیرا دیگر عراقی‌ها توانایی لازم را بدلیل عدم اطلاع از عملیات کربلای5 نداشتند. با هماهنگی فرماندهان قرارگاه خاتم الانبیاء اعم از ارتش و سپاه، ساعت 8 صبح نوزدهم دیماه 1365 با آمادگی کامل از سلاح‌های شیمیایی عراق، فرماندهان عملیات کربلای 5 را آغاز کردند.
*س_عملکرد نیرو‌های جنگ‌های نوین در «کربلای5»_س*عراق از نظر مهمات و سلاح‌های شیمیایی، کاملا در وضعیت آماده‌باش بود، ولی بی‌اطلاعی آن‌ها از آغاز عملیات فوق بود که موجب پیشروی رزمندگان شد و ما نیز همه تیپ‌ها و یگان‌های خود را به منطقه فرستادیم و تا عمق 50 کیلومتری نیرو‌ها را تقسیم کردیم. درباره عملکرد واحد‌های شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیو (ش. م. ر) جلساتی گذاشته و چگونگی عملکرد را به نیرو‌ها توضیح دادیم. نیرو‌های ما بصورت شبانه‌روز، آماده عملیات بودند. همه یگان‌ها و لشکرها، تیپ‌های عملیاتی قرارگاه‌های مختلف، جهاد سازندگی، واحد توپخانه‌های ارتش و سپاه و تیپ‌های مستقل را برای پوشش پدافند شیمیایی منطقه اعزام کردیم. مراکز شنود قرارگاه «الصاعقه» از تمام نقاط منطقه جنگی، فیلم و عکس گرفته و ارائه می‌کردند. اطلاعات قرارگاه کربلا و سایر قرارگاه‌های نجف و خاتم نیز ارائه می‌شد. دشمن دستور پرواز چندین هواپیما از پایگاه کوت عراق که در نزدیکی شلمچه قرار دارد را صادر کرده بود بطوری که از بصره تا شلمچه آماده باش شیمیایی دقیقی داشتند. نیروی هوایی کشورمان با فرماندهی خلبانان شهید سرلشکر عباس بابایی، دوران و هوانیروز به فرماندهی انصاری در موفقیت عملیات کربلای 5 نقش بسیار مهمی داشتند. وقتی فرماندهان این عملیات را شروع کردند ایران قصد داشت به سمت بصره پیشروی کند. این حرکت عراق را آشفته کرد و آن‌ها بمباران شیمیایی را آغاز کردند. بیش از 40 کشور دنیا بخصوص کشور‌های اروپایی، آمریکا، انگلیس، آلمان، شوروی سابق و فرانسه، عراق را با سلاح‌های شیمیایی تجهیز کرده بودند. شورای امنیت و سازمان ملل هم پشتیبان صدام بودند و به پیگیری‌های ایران در محکومیت دشمن بها نمی‌دادند.
*س_آماری شیمیایی از دوران «کربلای 5»_س*حملات شیمیایی عراق به منطقه عملیاتی «کربلای5» تا 17 بهمن 1365 بی‌وقفه ادامه یافت و پس از وقفه‌ای 6 روزه، دوباره از پنج‌شنبه 23 بهمن همان سال با شدت بیشتر در همه خطوط مقدم، عقبه‌ها، جاده‌ها، مقر یگان‌ها و قرارگاه‌ها از سر گرفته شد. فرماندهان بعثی در این روز دیوانه‌وار جنگ تمام عیار شیمیایی بی‌سابقه‌ای را با حدود 44 هواپیمای بمب‌افکن و بیش از 100 عراده انواع توپ اجرا کردند و در 15 حمله و هر بار هجوم چندین هواپیما، متجاوز از 100 بمب و راکت و 1500 گلوله توپ علیه نیرو‌های ایران به کار گرفتند. در حملات شیمیایی 23 بهمن 1365 تعداد 1470 نفر مصدوم و 195 نفر شهید شدند.
*س_مجموع حملات شیمیایی علیه ایران در جنگ تحمیلی_س*حملات شیمیایی هشت سال جنگ، 572 بار بود. 286 مورد حملات هوایی عامل شیمیایی تاول‌زا، 143 مورد عامل گاز‌های اعصاب و روان که خطرناکترین نوع حمله است، 166 مورد حملات شیمیایی با خمپاره، 81 مورد حمله با سیانور، 48 مورد حملات خفه کننده، 14 مورد حمله شیمیایی با هلی‌کوپتر، 8 مورد حمله با بمب فسفری و ناپالم، 8 مورد عامل ناتوان کننده و 3 حمله با کاتیوشا به ایران انجام شد. در شورای امنیت سازمان ملل، از طریق وزارت امور خارجه پیگیری‌هایی کردیم تا نمایندگان این سازمان، برای بررسی استفاده از سلاح‌های شیمیایی توسط عراق، به ایران بیایند و بررسی کنند که عراق از چه سلاح‌هایی علیه ایران استفاده کرده است و جنایت‌های عراق را تأیید کنند. در ابتدای جنگ، عراق بسیار مورد حمایت نهاد‌های بین‌المللی بود و هیچ نهادی پشتیبان ایران نبود.
*س_مواد سمی مورد استفاده صدام در جنگ_س*رژم بعث صدام در جنایات جنگی خود علیه ایران انواع عوامل شیمیایی تاول‌زا، بویژه گاز‌های خردل، گاز‌های سولفوره، اعصاب سری تابون، عامل اعصاب وی ایکس را به کار برد. کشور‌های زیادی این گاز‌های سمی را به عراق دادند.
منبع: خبرگزاری ایسنا