استیضاح حیثیتی / خداحافظی طولانی
دوپینگ حضور غیرمنتظره ابراهیم رییسی هم در جلسه استیضاح وزیر محبوبش فایده نکرد و خداحافظی طولانی اتفاق افتاد.
انگار ماجرای شاسی بلندها استیضاح دیروز وزیر صمت را حیثیتی کرده بود؛ همین شد که حتی دوپینگ حضور غیرمنتظره ابراهیم رییسی هم در جلسه استیضاح وزیر محبوبش فایده نکند تا سرانجام رضا فاطمی‌امین وزیر صمت با رای مجلس، از سمت خود برکنار شود، آن‌هم در جلسه‌ای که یکی از موافقان استیضاح، در پاسخ به فریادهای مخالفان گفته بود «نمی‌خواهد نوکری‌تان به دولت را ثابت کنید!» رضا فاطمی‌امین روز گذشته در جریان استیضاح نمایندگان، نتوانست برای بار سوم اعتماد آنها را به خود جلب کند و این‌بار مجلسی‌ها او را راهی ساختمان وزارت صمت کردند که وسایلش را از اتاق وزارتی جمع کند؛
تا بالاخره این خداحافظی طولانی فاطمی‌امین پس از دو بار استیضاح در 6 ماه گذشته، انجام شود. 162 رای موافق استیضاح بود و 102 رای هم مخالف؛ اما در این بین 6 رای «باطله» بیش از هر اتفاق دیگر، تعجب‌برانگیز بود. کارت‌های اخذ رای تنها سه گزینه «موافق»، «مخالف» و «ممتنع» دارد و مشخص نیست چه موضوعی باعث شده تا 6 نماینده که برای رای دادن تنها باید یک خط می‌کشیدند یا یک دایره کوچک را پر می‌کردند، رای‌شان باطل شود.
آغازاستیضاح
ساعت 8 صبح جلسه آغاز شد. اولین دستور کار صبح یکشنبه مجلس، بررسی تقاضای نمایندگان برای استیضاح وزیر صمت بود. این جلسه هم مانند سایر جلسات استیضاح کم‌حاشیه نبود؛ حواشی ایجاد شده در یک هفته گذشته پیرامون استیضاح قبلی، این جلسه را حساس‌تر از سایر استیضاح‌ها کرده بود. به عبارت دیگر، با توجه به اینکه احمد علیرضابیگی نماینده تبریز یک هفته مانده به استیضاح خواستار بررسی ارتباط واگذاری خودروهای شاسی بلند به برخی نمایندگان و استیضاح آبان ماه وزیر صمت شده بود، او گفته بود که از اواخر بهار سال گذشته تا مهر ماه همان سال، در دو نوبت دو خودروی شاسی بلند به 70 تا 75 نماینده مجلس واگذار شده است. این نماینده مجلس خواستار آن بود که همزمانی این واگذاری‌ها با استیضاح نافرجام آبان ماه فاطمی‌امین بررسی شود. همین امر باعث شد تا مجلس و نمایندگان تحت فشار افکار عمومی قرار بگیرند. هر چند حراست مجلس یکی، دو روز بعد از طرح ادعای علیرضابیگی آن را رد کرد، اما این نماینده همچنان بر سر موضع بود. اما خبرگزاری ایرنا هم شب استیضاح، در تیتری غیرحرفه‌ای نوشت که «کوه آقای نماینده موش زایید». به هر ترتیب افکار عمومی از نمایندگان و مجلس، توضیح منطقی و قانع‌کننده‌ای دریافت نکردند و تنها به تکذیب بسنده شده است. با همین فضا، جلسه شاهد نطق مخالفان و موافقان استیضاح بود؛ مخالفان استیضاح، خواهان حفظ فاطمی‌امین بر مسند وزارت بودند و موافقان استیضاح خواهان برکناری او.
غیبت رییسی، مانند آبان پارسال
تریبون بین موافقان و مخالفان دست به دست می‌شد. نکته‌ای که از ابتدای جلسه به چشم می‌آمد، عدم حضور ابراهیم رییسی بود. در جریان استیضاح آبان ماه گذشته، رییسی گویا آن‌قدر خیالش از بابت ماندگاری وزیر محبوبش راحت بودکه به مجلس نرفت. این‌بار هم در ابتدای کار در جلسه حاضر نبود؛ حتی باعث شد علی نظری خانقاه نماینده خلخال در مجلس، از عدم حضور رییسی انتقاد کند: «انتقاد من به عدم حضور رییس‌جمهوری در این جلسه است که بیانگر بی‌توجهی ایشان به خواسته نمایندگان و مردم بوده و اینکه شخصا در جلسه حضور نداشته باشند نشان‌دهنده بی‌توجهی به جلسه استیضاح و وزیر صمت است.» قالیباف هم در پاسخ به این انتقاد، طرف رییسی را گرفت: «این‌گونه نیست و در آیین‌نامه هیچ‌گونه الزامی برای حضور رییس‌جمهوری در این جلسه نیست. می‌توانند تشریف بیاورند و می‌توانند حاضر نشوند.»
رییسی وارد می‌شود
حدود نیم ساعت بعد، محسن دهنوی عضو هیات رییسه اعلام کرد که «ظاهرا قرار است رییس‌جمهوری در جلسه استیضاح تشریف بیاورند که حداکثر یک ساعت وقت دارند.» به هر صورت استیضاح ادامه داشت تا حدود ساعت 10 و نیم صبح یعنی دو ساعت و نیم پس از آغاز جلسه که ابراهیم رییسی وارد مجلس شد. هر چند در کاروان همراهان وزیر صمت، معاون اول رییس‌جمهوری، وزیر راه و شهرسازی، وزیر ارتباطات، وزیر ارشاد و معاون پارلمانی رییس‌جمهوری حضور داشتند، اما حضور اینها انگار دل رییسی را آرام نکرد و ترجیح داد خودش هم وارد میدان شود. رییسی هنگام ورود، در حلقه کاروان دولتی‌ها قرار داشت؛ به‌علاوه نمایندگانی که اکثرا مخالف استیضاح بودند و آنهایی که با عنوان پایداری‌چی‌های مجلس شناخته می‌شوند. چهره‌هایی مانند نقدعلی نماینده خمینی‌شهر، مالک شریعتی نماینده تهران، علی خضریان نماینده تهران و احمد راستینه نماینده شهرکرد.
دوپینگ مخالفان استیضاح با حضور رییسی
نهایتا نوبت به رییسی رسید تا از وزیرش دفاع کند، اما پیش از دفاع از فاطمی‌امین، چرایی حضورش را توضیح داد: «در مجلس حضور یافتم تا بگوییم که استیضاح جلوه اختلاف قوا نیست.» این سخن رییسی البته برخلاف خط خبری بود که خبرگزاری دولت، ایرنا، در روزهای مانده به استیضاح پی می‌گرفت. این خبرگزاری که بنا به وظیفه ذاتی از وزیر دولت حمایت می‌کرد، سخنان رهبری در نماز عید فطر مبنی بر «همدلی قوا» را دلیلی برای منتفی کردن استیضاح جا می‌زد. با حضور رییسی این موضوع مطرح شد که گویا او از موقعیت خطرناک وزیرش در مجلس با خبر شده بود و همین امر او را به بهارستان کشانده تا به دفاع از عملکرد وزیرش بپردازد و مانع افتادن وزیر شود. در مقابل اما برخی معتقد بودند که حضور رییسی برای تقویت جبهه مدافع وزیر در مجلس است تا نقش دوپینگ را برای مخالفان استیضاح ایفا کند. البته که ساعتی پس از برکنار شدن وزیر صمت از سوی مجلس، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت در حساب توییتر خود با اشاره به حضور رییسی در مجلس، آن را در راستای حمایت رییس‌جمهوری از وزرای خود دانست: «دولت پشت مدیران خود را که جمع‌بندی مثبتی از عملکرد آنها دارد خالی نمی‌کند.»
تنفس عجیب قالیباف
حدود ساعت 11 و 20 دقیقه، محمدباقر قالیباف در اقدامی کم‌سابقه جلسه را تعطیل و تا ساعت 13 تنفس اعلام کرد. این حرکت قالیباف شائبه‌های زیادی را در افکار عمومی مطرح کرد. تنفس جلسه درحالی صورت گرفت که اگر موضوع تقارن جلسه با هنگامه نماز بوده، زمان اعلام تنفس حدود 45 دقیقه پیش از اذان ظهر بود. از طرفی مدت برگزاری جلسه مجلس هنوز به 4 ساعت نرسیده بود. این تنفس حدود 90 دقیقه‌ای، باعث شد تا خبرهایی مبنی بر لابی گسترده و همه‌جانبه برای حفظ وزیر از سوی نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری شنیده شود. با این وجود برخی این اقدام را، اقدامی مبتنی بر تصمیم‌گیری هیات رییسه دانستند.
گله و گله‌گذاری
در ابتدای جلسه نوبت عصر، پیش از ادامه استیضاح، احد آزادی‌خواه نماینده ملایر در تذکری به‌شدت از فاطمی‌امین انتقاد کرد. انتقاد او به سخنان فاطمی‌امین بود که در جریان دفاع از خود به سخنان نماینده ملایر اشاره و گفته بود: «ایشان در اظهارات خود به شرکتی اشاره کرد که 3 هزار میلیارد تومان گران‌فروشی دارد و پرونده آن در سازمان تعزیرات مفتوح است. وی به شرکتی اشاره کرد که در پی منافع نامشروع یکی از معاونان این وزارتخانه را مضروب کرده است. چه کسانی در شعبه 27 جنایی رفته و وساطت کرده‌اند که فرد متخلف آزاد شود؟ از آقای آزادی‌خواه نیز می‌خواهم جهت شفافیت در این خصوص توضیح دهند.» همین سخنان باعث برافروخته شدن آزادی‌خواه شد و در پاسخ به وزیر وقت صمت گفت که «آقای فاطمی‌امین هر کس به شما آدرس داده، اشتباه کرده است. یک هیات حقیقت‌یاب تشکیل شود بروند ببینند آیا آزادی‌خواه تماسی با این شعبه داشته یا در این شعبه حضور پیدا کرده است یا خیر. سندی در این حوزه وجود ندارد آقای فاطمی‌امین باید عذرخواهی کند.» او باز هم فاطمی‌امین را خطاب قرار داد: «این صندلی وزارت این‌قدر ارزش ندارد که تهمت وارد کنید. از مافیا صحبت کردند انتظار می‌رود شفاف بگویند که مافیا چه کسی است. تقاضا دارم استیضاح را به حاشیه نبرید.» فاطمی‌امین هم در جریان آخرین دفاعش، ابتدا از آزادی‌خواه عذرخواهی کرد.
تشنج در صحن؛ نوکری خود را ثابت نکنید!
متشنج شدن جلسه برای دقایقی، یکی دیگر از حواشی چشمگیر این استیضاح بود. دلیل این تشنج هم نطق لطف‌الله سیاهکلی نماینده قزوین در موافقت با استیضاح بود. او در بخشی از نطق خود که به شدت از فاطمی‌امین انتقاد می‌کرد، گفت که طبق نظرسنجی‌ها 81درصد مردم از وزیر صمت تنفر دارند. این نماینده مجلس همچنان مشغول انتقاد از فاطمی‌امین بود که صداهای داخل صحن بالا رفت. برخی نمایندگان با فریادهای «دو - دو» مخالفت خود را با سخنان سیاهکلی ابراز می‌کردند. این فریادها و در مقابل، فریادهای حمایتی که صدایی کمتر داشتند، باعث شد تا جو مجلس متشنج شود. حین فریادهای نمایندگان حامی فاطمی‌امین، سیاهکلی خطاب به آنها گفت که «نمی‌خواهد این‌قدر نوکری‌تان را به دولت ثابت کنید؛ شما نوکر مردم هستید نه نوکر دولت.» این سخنان مانند بنزین بر آتش بود؛ نمایندگان صدای‌شان را بالاتر بردند
تا جایی که پس از پایان زمان سیاهکلی این فریادها همچنان ادامه داشت و پیش از آنکه حاجی‌دلیگانی نماینده شاهین‌شهر بخواهد نطق موافقتش با استیضاح را آغاز کند، قالیباف به تعدادی از نمایندگان تذکر داد که فریاد نکنند.
دوپینگ بی‌فایده!
با تمام این اتفاقات و حتی دوپینگ مخالفان استیضاح با حضور رییسی در مجلس، اما نمایندگان این‌بار برخلاف آبان ماه گذشته، رای به برکناری فاطمی‌امین دادند. هر چند لابی‌های قابل‌توجهی برای حفظ وزیر صورت می‌گرفت اما شاید رای آوردن استیضاح فاطمی‌امین، هشداری برای ابراهیم رییسی باشد؛ چراکه احتمالا باید این استیضاح را در راستای جدایی مجلس از دولت دانست، آن‌هم در راستای اهداف انتخاباتی پایان سال؛ گویا مجلسی‌ها می‌خواهند با جدا کردن خرج خود از دولت و حتی اتخاذ تصمیماتی از این دست، دامان خود را از وضعیت اقتصادی آشفته کنونی مبرا کنند تا بتوانند باز هم از هواداران خود رای بگیرند. البته که هر چه استیضاح هم کنند، نامه دعوت آنها از ابراهیم رییسی برای «نجات کشور» از یادها نمی‌رود.
وزن‌کشی در مجلس؛ لاغر شدن «پایداری»
از سوی دیگر، این آرا می‌تواند یک وزن‌کشی سیاسی درون مجلس باشد؛ آن‌هم چند هفته مانده به انتخابات هیات رییسه اجلاسیه چهارم. با وجود سنگ تمام جبهه پایداری برای فاطمی‌امین، اما لابی‌های آنها در کنار لابی‌های دولتی‌ها باز هم نتوانست نمایندگان را قانع کند. شاید این آرا خیال قالیباف را از جهت تضعیف و لاغری این جبهه تندرو برای انتخابات هیات رییسه راحت کند اما باز هم نمی‌توان نقش آنها را در این رخداد، نادیده گرفت؛ احتمالا آنها با یک تجدید قوا، برای آخرین رویارویی پارلمانی با قالیباف آماده شوند.
--> اخبار مرتبط- سایه شاسی بلند بر سر مجلس و استیضاح وزیر
- تشر امام به شورای نگهبان از زبان علی مطهری / گشایش اقتصادی می‌تواند انتخابات پرشور را رقم بزند
- نماینده مجلس: تا کی مردم باید خسارت کارنابلدی مدیران را بپردارند / استیضاح وزیر صمت را به جریان بیاندازید
- خط خوردن دو سردار از دولت رئیسی
- ادعای رهبر اقلیت جمهوری‌خواه درباره عزل بایدن
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.