التهابات بازار ارز در تناقض با شاخص‌های اقتصادی
بررسی شاخص‌های اقتصادی در سال گذشته حکایت از ثبات نسبی و حرکت رو به جلوی اقتصاد کشور دارد؛ به همین جهت با بروز التهابات ارزی بیم آن می‌رود که مردم در دام دلالان قرار گیرند.
بررسی شاخص‌های اقتصادی در سال گذشته حکایت از ثبات نسبی و حرکت رو به جلوی اقتصاد کشور دارد؛ به همین جهت با بروز التهابات ارزی بیم آن می‌رود که مردم در دام دلالان قرار گیرند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری مهر، افزایش نرخ ارز در هفته‌های گذشته و به‌خصوص روزهای اخیر، موجی از نگرانی را میان مردم ایجاد کرده است. در شرایطی که نوسانات نرخ ارز افزایش می‌یابد و بازارها به سرعت از آن تبعیت می‌کنند، عموم جامعه به دنبال راهکاری برای حفظ سرمایه خود هستند. در این شرایط سوداگران با هدایت افکار به سمت بازار ارز در جهت کسب سود بیشتر، مردم را تشویق به خرید ارز می‌کنند.
اما بررسی بازارها براساس مؤلفه‌های سیاسی و اقتصادی کشور حکایت از هیجانات مقطعی نرخ ارز بر اساس اتفاقات سیاسی دارد و این مسئله، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار ارز را افزایش می‌دهد. زیرا اگر رشد هر بازاری منطق اقتصادی نداشته باشد، به دلیل عدم پشتیبانی اقتصاد از آن، دوام نخواهد داشت.
افزایش 60 درصدی درآمدهای دولت نسبت به سال گذشته
گواه این ادعا اعداد و ارقام اعلام شده در خصوص بهبود منابع ارزی، افزایش فروش نفت و توسعه تجارت خارجی با کشورهای همسایه نسبت به سال گذشته است. براساس گزارش‌ها، عملکرد 11 ماهه بودجه عمومی دولت نشان می‌دهد 1,147 هزار میلیارد تومان مجموع درآمد واریز به خزانه دولت است که 90 درصد رقم مصوب بودجه 1401 بوده و در مقایسه با پارسال 60 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
همچنین احسان خاندوزی وزیر اقتصاد با اشاره به عادی بودن روال منابع و مصارف ارزی کشور گفته است؛ بر اساس گزارش خزانه داری مانده بدهی دولت به بانک مرکزی در 11 ماهه 1401 بابت تنخواه گردان عدد صفر است که در مقایسه با پارسال که 45 هزار میلیارد تومان بوده نشان می‌دهد که دولت انضباط بودجه‌ای را به شکل بی‌سابقه‌ای رعایت کرده است.
افزایش 30 درصدی صادرات به 15 کشور همسایه
از طرفی بررسی آمار و ارقام تجارت خارجی ایران با 15 کشور همسایه حکایت از افزایش 30 درصدی صادرات به این کشورها دارد.
کشور
صادرات 10 ماهه 1400 (دلار)
صادرات 10 ماهه 1401 (دلار)
امارات متحده عربی
3,576,945,711
4,822,630,663
افغانستان
1,536,990,462
1,333,578,338
ارمنستان
257,498,477
390,991,319
جمهوری آذربایجان
316,406,207
554,340,453
بحرین
7,170,571
7,286,879
عراق
7,281,081,892
8,927,013,644
کویت
126,045,448
171,058,555
قزاقستان
149,444,537
152,336,975
عمان
563,446,483
916,516,334
پاکستان
1,017,719,625
1,146,514,974
قطر
117,129,836
109,004,676
فدراسیون روسیه
484,545,354
597,248,519
عربستان سعودی
41,018
14,710,331
ترکمنستان
266,855,410
368,631,529
ترکیه
4,529,009,268
6,611,831,115
مجموعه 15 کشور
20,230,330,299
26,123,694,304
هند
1,482,093,682
1,606,489,660
چین
11,479,724,239
12,608,268,991
همچنین صادرات ایران در 10 ماهه سال جاری نسبت به سال گذشته به هند و چین به ترتیب 8.5 و 9 درصد افزایش یافته است.
بیش از 63 میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات
علاوه‌براین، براساس اعلام مسئولان وزارت نفت و آمارهای بین‌المللی، صادرات نفت ایران نیز نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. در حال حاضر فروش نفت ایران به بیش از 1.3 میلیون بشکه در روز رسیده است و در وضعیت مطلوب اسکناس ارز قرار داریم. درآمدهای ارز حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی کشور در حال حاضر مطلوب است.
تأمین ارز برای واردات امروز در واقع به بیش از 63 میلیارد دلار رسیده است و تخصیص ارز هم 82.5 میلیارد دلار بوده است؛ در واقع تأمین ارز نسبت به سال گذشته 35 درصد رشد داشته است که وضعیت ارزی مطلوب دولت را نشان می‌دهد. براین‌اساس مجموع درآمدهای حاصل از صادرات و فروش نفت، تراز تجاری کشور را مثبت کرده است.
ریشه سیاسی و بین‌المللی التهابات بازار ارز
باتوجه‌به مطالب گفته شده، به‌نظر می‌رسد، شرایط اقتصادی کشور در ماه‌های گذشته نسبتاً ثابت بوده و حتی حرکت رو به جلوی آرامی دارد. اما پس دلیل التهابات بازار ارز در چند ماه گذشته چه بوده است؟
به اعتقاد کارشناسان، از شهریور ماه سال جاری و شکل‌گیری ناآرامی‌ها در نقاط مختلف کشور و انتشار اخبار منفی از روند مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای 1+5، ریشه التهابات بازار ارز در هفته‌های اخیر است.
سردرگمی بانک مرکزی در مدیریت نرخ ارز
ناگفته نماند در این میان نقش بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار ارزی و مداخله‌کننده در جهت کنترل و مدیریت بازار ارز بسیار مهم است؛ اما بررسی عملکرد بانک مرکزی در ماه‌های اخیر حکایت از یک سردرگمی در سیاست‌های این نهاد تأثیرگذار دارد.
عملکرد بانک مرکزی در التهابات گذشته در دولت سیزدهم، موفق‌تر بوده، به طوری که شاید نتوانسته باشد روند نرخ دلار را کاهشی کند، اما از شتاب صعودی آن جلوگیری کرده است. اما به نظر می‌رسد، راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا و اعمال سیاست‌های جذاب برای صادرکنندگان به جهت وارد کردن ارز ناشی صادرات خود به این مرکز می‌تواند، نتایج مطلوبی به همراه داشته باشد.
بازار سرمایه محلی برای حفظ سرمایه مردم
همان‌طورکه گفته شد، در شرایط نابسامانی بازار و افزایش هزینه‌ها و آب رفتن سرمایه مردم، علی‌رغم توصیه کارشناسان اقتصادی مبنی بر عدم سرمایه‌گذاری در بازارهای هیجانی مانند دلار، مردم به دلیل نگرانی‌هایی که برای حفظ سرمایه خود دارند، ممکن است گرفتار سوداگران بازار شده و متحمل ضرر و زیان اقتصادی شوند. اما در این شرایط کدام بازارها برای حفظ سرمایه مناسب است؟
بررسی تکنیکال و اقتصادی روند بازار سرمایه در ماه‌های گذشته به خصوص از زمان عرضه خودرو در بورس کالا، نشان می‌دهد، این بازار حداقل تا چند ماه آینده روندی رو به رشد را داشته باشد، و در کوتاه مدت و شرایط فعلی اقتصاد می‌تواند محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری، حفظ ثروت و حتی افزایش آن باشد.
از طرفی مؤلفه‌های اقتصادی نشان می‌دهد؛ احتمال بروز اتفاقات تلخ مرداد 99 برای سرمایه‌گذاران بورس بسیار پایین بوده، زیرا رشد بازار در هفته‌های اخیر در مسیر منطق اقتصاد رخ داده است.