الزامات تشکیلات فعال از نگاه مجتبی شاکری

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، مجتبی شاکری در جلسه مجازی جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی در استان البرز که با حضور دبیر و اعضای این استان برگزار شد، طی سخنانی به تبیین اهمیت و کارکرد «تشکل فعال» پرداخت و گفت: من عنوان «تشکل فعال» یا «تشکیلات فعال» را انتخاب کردم به این دلیل که بتوانم تجربیاتی را در این زمینه به منظور تحقق اهداف گام دوم انقلاب منتقل کنم؛ چراکه در گام انقلاب لازم است هم در مباحث نظری و ذهنی و هم در روش‌های عملی سازوکار‌هایی را به کار ببریم که ما را زودتر به مقصد برسانند و زمان تحقق اهداف را به این ترتیب کوتاه کنیم.

وی پیش از ورود به بحث با نک. داشت هفته وحدت و میلاد پیامبر اعظم (ص) شهادت شیعیان مظلوم قندهار و قندوز در افغانستان را تبریک و تسلیت گفت و اضافه کرد: این جنایات را آمریکا با طراحی و لایه‌بندی امنیتی انجام می‌دهد تا بتوانند شکست‌های خود را در این کشور و منطقه جبران کند؛ ولی حتما همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند، انتقام این تحرکات یا توسط دولت افغانستان و یا جبهه مقاومت در منطقه، گرفته خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه عناصر فعال در تشکیلات و احزاب در جایگاه روشنگری افکار عمومی قرار دارند، گفت: تجربه تحزب در مبانی دینی و تاریخی ما برگرفته از آیات الهی سابقه بسیار دارد. آنجا که در کلام وحی آیه 200 سوره آل عمران خداوند خطاب به مومنان میفرماید «یا أیها الذین آمنوا اصبروا وصابروا ورابطوا واتقوا الله لعلکم تفلحون‌ای اهل ایمان، (در کار دین) صبور باشید و یکدیگر را به صبر و مقاومت سفارش کنید و مهیا و مراقب کار دشمن بوده و خداترس باشید، باشد که فیروز و رستگار گردید.»

تحزب با تمام تاکیدی که در نگاه به قدرت دارد در ادبیات جدیدی که اکنون مطرح است، با تعریف تحزب دینی مورد نظر ما تفاوت جدی دارد، ولی کار جمعی و تشکیلاتی کردن یک بخش عمده از فرهنگ اسلامی و قرآنی ماست. حتی جلوه‌گری کردن برای کار جمعی در دین ما ستوده است؛ کمااینکه از اموری که واجب است به عنوان تکریم شعائر، تظاهر کنیم که رفتن به مسجد و نماز جمعه و جماعت خواندن از آن جمله است. عزاداری‌ها و مراسم مذهبی نیز معمولا به همین دلیل به طور علنی و آشکار برگزار می‌شود. همین طور مناسک حج، امور دفاعی و امنیتی و از این قبیل به صورت جمعی محقق می‌شود.

دبیرکل جمعیت جانبازان به برخی ضوابط و اصول «کار جمعی» و «حرکت جمعی» اشاره کرد و گفت: تقسیم کار، داشتن گفتمان، داشتن ساختار، داشتن برنامه، هدف‌گذاری، ارزیابی حرکت و اطلاعات مورد نیاز و تحلیلی که باید در اختیار قرار بگیرد، از ضرورت‌های کار جمعی است.

وی اهمیت یکایک افراد تشکیلات اشاره کرد و افزود: شخص خود ما باید حتما در سر فصل‌هایی که در تعریف دین به آن سفارش شده و بزرگانی مانند مرحوم علامه طباطبایی با تعریف دین به سه بخش «اصول عقاید»، «احکام» و «اخلاق» تاکید کرده‌اند مقید باشیم و برنامه ریزی شده ورود به آن‌ها را در دستور برنامه‌های آموزشی تشکیلاتمان قرار دهیم. ما باید دین را یاری کنیم و برای این منظور در سه بخش مسائل اعتقادی، احکام و مسائل اخلاقی باید خود را به درستی به مباحث نظری و عملی تجهیز کنیم. در مورد مسائل عقیدتی، ما مبانی و اصولی را باید در خود تقویت کنیم. در این راستا تلاوت و تدبر در قرآن حتی در زمان‌های کوتاه که و برنامه ریزی شده در جلسات استانی جمعیت عرف است، کار خوبی است می‌توان بیان نهج‌البلاغه یا مباحث اخلاقی را نیز به صورت مستمر دنبال کرد و این سنت پسندیده در جلسات تشکیلات ما همواره جاری باشد.

وی به اهمیت سیر مطالعاتی در حوزه‌های مذکور اشاره کرد و گفت: گروه‌هایی که از دوران پیش از انقلاب در مباحث مبارزاتی فعال بودند، «سیر مطالعاتی» و «سیر مراقباتی» در زمینه‌های مختلف داشتند، به این معنا که منابع مهم اصول اعتقادی، احکام فردی و اجتماعی، مبارزات انقلابی و... را مطابق برنامه و با سطح بندی خاص مطالعه و مباحثه می‌کردند تا وسعت نظر پیدا کنند. در همین زمینه شناخت جایگاه حاکمیت و حکمرانی، مباحث نظری و عملی در حوزه حدود اختیارات، ولی فقیه و نظایر آن از مسائل مهمی است که ما به عنوان عناصر فعال تشکیلاتی باید به آن‌ها اشراف داشته باشیم. سیر مراقباتی و به صحنه کشیدن مباحث نظری در عمل و رفتار فردی و تشکیلاتی خود مبحث مهم و دقت‌های خاص میطلبد.

به گفته شاکری، مبارزان انقلابی نیز در دوره رژیم ستمشاهی از مباحث اخلاقی حضرات آیات مرحوم مشکینی، مرحوم مهدوی کنی، مرحوم آقا مجتبی تهرانی و مرحوم علامه حسن‌زاده آملی بهره‌مند می‌شدند.

وی یادآور شد: یکی از برجستگی‌های کار حاج آقا مجتبی تهرانی همین مطرح کردن مباحث اخلاقی از نقطه‌ی آغازین و سلول بنیادین وجود انسان است؛ یعنی اینکه نفس، قلب و دل را معنا می‌کند و به مسائل عقلی، وهمی، شهوی و حشوی می‌پردازد و آفات و راه‌حل‌ها را در هر یک از این چهار بعد مطرح می‌کنند.

شاکری با اشاره به ضرورت انس افراد با مباحث اخلاقی افزود: ممکن است فرد 100 درصد مطالب را هم متوجه نشود دنبال کردن آن‌ها با ممارست، کم‌کم درصد فهم مطالب را نیز افزایش می‌دهد و حتی روی ادبیات فرد اثر می‌گذارد. به صورت مصداقی هر روز در رادیو معارف مباحث اخلاقی مطرح می‌شود که دنبال کردن آن‌ها نیز خالی از لطف نیست. به گفته وی، سیر مطالعاتی فقط یک مبحث نظری نیست، بلکه به‌دنبال آن، بحث عملی و رفتار شکل می‌گیرد.

شاکری ادامه داد: بحث رفتار آن‌قدر اهمیت دارد که آیت‌الله جوادی آملی این نکته را مطرح فرمودند که بین عقل نظری و عقل عملی فاصله بسیار است. چه بسیار ممکن است انسان نکاتی را به لحاظ علمی و نظری بداند، اهل مطالعه و مملو از مطالب مطالعاتی باشد؛ اما در عمل و در رفتار مقید به آن‌ها نباشد. آیت‌الله جوادی آملی فرمودند اصلا عنصری که به آن «تقوا» می‌گویند، جمع بین نظر و عمل است؛ یعنی اگر کسی مباحث نظری را بداند و این باور‌ها را داشته باشد، به او «متقی» نمی‌گویند. کسی که مباحث نظری را بداند و عمل بکند، جمع بین نظر و عمل مصداق «تقوا» خواهد بود که همه به‌دنبال آن هستیم؛ بنابراین «عمل» عنصر بسیار بااهمیتی در این قضیه است.

دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی در ادامه به «جامعیت» به عنوان یک عنصر مهم در زمینه فعالیت تشکیلاتی پرداخت و گفت: ما به عنوان عناصر تشکیلاتی باید در ذهن خود جامعیت داشته باشیم. در این زمینه در دریافت اخبار و اطلاعات باید منابع صحیح و داشته باشیم. دسترسی داشتن به منابع قابل اتکا و مطمئن کمک می‌کند در دام دشمن نیوفتیم و مدام شایعات را بازنشر نکنیم، تا مطلع شویم که فلان مطلب یک دام رسانه‌ای بوده و برای خنثی‌سازی آن اقدام کنیم، بخشی از عمرمان تلف شده است. حجم تولیدات رسانه‌ای از این دست نیز به حدی زیادی است که می‌تواند همه زندگی ما را به خود اختصاص دهد و حتی ما را نسبت به شایعات منفعل کند؛ بنابراین باید خودمان در صدد باشیم که بتوانیم به اخبار صحیح دسترسی پیدا کنیم. اخبار صحیح، آغاز ورود به روشنگری و تحلیل است.

وی به اهمیت شیوه تحلیل گفت: قبل از انقلاب در برخی محافل شیوه تحلیل تدریس می‌شد. حتی بعد از پیروزی انقلاب هم یکی از کار‌هایی که در بحث تحزب و کار تشکیلاتی مطرح بود، نحوه تحلیل اخبار بود. اینکه اخبار و مسائل روز در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی را شناسایی کنیم و در گام بعد بتوانیم ابعاد آن را تحلیل کرده و خروجی آن را با مخاطبان خود در میان بگذاریم اهمیت زیادی دارد. در این صورت می‌توان به طور هدفمند و موثر، مسیر جامعه را از نقطه فرضی «آ» به نقطه «ب» هدایت کرد.

دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی در جلسه شورای استانی جمعیت جانبازان البرز بر ضرورت توانایی پاسخ دادن به شبهات توسط فعالان کار تشکیلاتی نیز تاکید کرد و گفت: کسی که در جایگاه و مسوولیتی قرار می‌گیرد، باید بتواند متناسب با آن جایگاه به مخاطبان مطلب، راه‌حل و نکاتی را منتقل کند. به عنوان مثال اگر نسل جوان ما که اکنون دسترسی به اطلاعات، اخبار، تحلیل‌ها و شایعات دارد، اگر سوالی را مطرح کردند، ما باید یا فی‌البداهه و یا به فاصله‌ی زمانی کوتاهی بتوانیم پاسخ مناسب را بدهیم و راهنمایی کنیم. اگر قرار باشد اطلاعات ما در امور مختلف مربوط به 10 سال گذشته باشد، راهنمایی و راهبری نسل جوان امکان‌پذیر نیست.

وی خاطرنشان کرد: برای پاسخ به شبهات استفاده از منابعی مثل آثار استاد شهید مطهری نیز بسیار کمک‌کننده است. ممکن است بسیاری از کتاب‌های ایشان را یک دوره خوانده باشیم، اما کسانی که کار تشکیلاتی منظم انجام می‌دهند، بعضا ظرف دو سه سال کل آثار این شهید را دوره می‌کنند. چون گذشت زمان موجب ایجاد فروریختگی در ذهن می‌شود و از این جهت تکرار لازم است. مرور کتبی مثل صحیفه نور امام و بیانات مقام معظم رهبری نیز لازم و کمک‌کننده است؛ لذا بازخوانی و بازپروری مباحث اساسی به عنوان عناصر تشکیلاتی فعالی امری ضروری است و آثار وضعی خوبی برای ما به دنبال خواهد داشت.

وی خواستار تنظیم صورت‌جلسات استانی جمعیت جانبازان استان البرز شد و گفت: خوب است در صورت‌جلسات تاریخچه کاملی از مصوبات و اقدامات وجود داشته باشد و مثل مجلس که کتابی از مصوبات خود دارد، هر فرد جدیدی وارد تشکیلات ما شد یک مجلد مدون از مصوبات و اقدامات انجام شده را در اختیار داشته باشد و بتواند با مرور آن از فرآیند طی شده در کار تشکیلاتی ما باخبر شود.

وی ابراز امیدواری کرد اعضای جمعیت جانبازان در استان البرز با زحماتی که متحمل می‌شوند، لایه به لایه مخاطبان را ارتقا دهند و آماده پذیرش مسئولیت‌های بزرگ‌تر کنند و افزود: از خصوصیات کار تشکیلاتی، آدم‌سازی برای نظام برای موقعیت‌های مختلف است. مثلا همین حالا باید نسبت به انتخابات مجلس در دو سال آینده دغدغه‌مند باشیم و افراد مناسب و مستعد را شناسایی کنیم. پس از شناسایی نیز باید برای پذیرش مسئولیت‌های بزرگ آماده شوند و اینجاست که تشکیلات باید ورود تمام عیار داشته باشد. حتی کسانی که قصد ورود به مجلس را دارند از همین حالا باید بدانند قصد ورود به کدام کمیسیون را دارند و از هم‌اکنون مسائل کمیسیون مربوطه را دنبال کنند تا اشراف کافی به موضوع داشته باشند.

شاکری در پاسخ به سوالی درباره ماموریت اصلی جمعیت جانبازان در مقطع فعلی که در بخش پرسش و پاسخ این نشست مطرح شد، گفت: ما مطابق با اساسنامه و مرامنامه جمعیت، مباحث کلی به لحاظ تشکیلاتی و آرمان‌ها را تعریف کرده و گرد هم جمع شده‌ایم. در حال حاضر عاجل‌ترین مسائل ما بر اساس نکاتی که رهبر انقلاب بیان می‌کنند، انتخاب می‌شود. اخیرا رهبری نکاتی به دولت و مجلس متذکر و خواستار کار جهادی شده‌اند؛ در مورد مسائل منطقه و بین‌الملل به ویژه موضوع برجام و مذاکرات نیز نکاتی فرموده‌اند و در بحث تحقق عدالت و مبارزه با مفاسد نیز تاکید مکرر داشته‌اند. پرداختن به همه این موارد اهمیت دارد.

وی به ذکر مثالی در این رابطه پرداخت و گفت: ما حتی در ساحت اداره خانه و خانواده خود اگر در معرض این پرسش قرار بگیریم که مساله اولویت‌دار کنونی چیست، فهرستی از اولویت‌های رفاهی، آموزشی، اشتغال و... قابل طرح است که هر کدام به لحاظ اهمیت جایگاه خود را دارد. در مورد فعالیت تشکیلاتی چنین است و نباید یکباره صرفا روی یک حوزه و یک مساله خاص تمرکز کنیم. وقتی ما کار جمعی می‌کنیم، قطعا به یک مساله که ابرچالش محسوب می‌شود توجه ویژه داریم، اما در کنار آن باید به سایر مسائل نیز اهمیت داده و آن‌ها را رصد کنیم. در مجموع رهبر انقلاب به عنوان امام قرارگاه جمهوری اسلامی این نقاط کانونی توجه را مشخص می‌کنند و ما براساس آن عمل خواهیم کرد.

شاکری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به نظر می‌رسد جمعیت جانبازان در جایگاه واقعی خود قرار ندارد، گفت: باید دید بر اساس استناد به چه چیزی این‌گونه برداشت شده که جمعیت در جایگاه خود قرار ندارد. باید دید بر اساس اسناد بالادستی و وظایفی که جمعیت برای آن‌ها تشکیل شده است، عمل می‌شود؟ اگر غیر از این است به آن استناد شود و بپذیریم چمعیت نتوانسته به تکالیف خود عمل کند و این مساله باید آسیب‌شناسی شود. ضمن اینکه باید امکانات در اختیار ما نیز مورد بررسی قرار گیرد و متناسب آن باید دید چگونه عمل شده است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در مورد تشکیلات فعال در استان البرز اگر از دبیر جمعیت جانبازان در این استان سوال شود که آیا از وضعیت کنونی راضی است، دو پاسخ می‌شنویم. از یک منظر رضایت وجود دارد چراکه بر اساس مقدورات موجود این تشکیلات در استان البرز فعال شده و امکانات سرخط شده‌اند. اما در عین حال با توجه به فاصله زیادی که با نقطه مطلوب وجود دارد، از این منظر رضایت کافی وجود ندارد، چراکه مطلوب ما بسیار بالاتر از جایگاه فعلی است و به دنبال رسیدن به نقطه‌ای هستیم که مثلا تشکیلات استانی بتواند به دستگاه‌های اجرایی استان خود خط بدهد؛ تمام مسائل سازمان‌ها و ادارات کل استان را بشناسد، جلسه بگذارد و مسئولان اجرایی را توجیه کند و به عنوان مشاور امین همه دستگاه‌های فعال در استان شناخته شود. همچنین هنوز همه کارگروه‌های استانی در البرز فعال نشده و اگر فعال است، تولیداتی برای ارائه ندارند؛ بنابراین همواره بین وضع موجود و وضع مطلوب فاصله‌ای وجود دارد که باید تلاش کنیم این فاصله کم شود.

وی با بیان اینکه قطعا کاستی‌هایی وجود دارد، گفت: باید مواردی که به عنوان ضرورت کار تشکیلاتی ذکر کردم مورد توجه یکایک ما قرار گیرد تا به نقطه‌ای برسیم که دبیر استانی البرز و سایر استان‌ها اعلام کنند، جمعیت جانبازان در آن استان آمادگی بصیرت‌افزایی دارد. ما فعلا در آن نقطه نیستیم که به هیات‌ها و جمع‌هایی که در استان وجود دارد، تحلیل‌گر معرفی کنیم، اما باید به تدریج به این سمت حرکت کنیم.

شاکری در پاسخ به سوالی درباره مناقشاتی که میان ایران و آذربایجان شکل گرفته است، گفت: مشترکات میان دو ملت ایران و آذربایجان به لحاظ فرهنگی و دینی بسیار زیاد است و این ارتباط باید حفظ شود، اما امریکا راهبردی برای قطع این ارتباط در پیش گرفته است. دولت قبلی به این مساله بی‌توجه بود و تمام تمرکز خود را روی برجام و راضی کردن طرفین غربی توافق گذاشت؛ در نتیجه ما از همسایگان خود و مسائلی که در این کشور‌ها در حال وقوع بود، غافل شدیم. البته لطفی که جمهوری اسلامی در قضایای ارمنستان به آذربایجان کرد، واقعا بی‌نظیر است. نیروی قدس توانست از هجمه ارمنستان علیه آذربایجان جلوگیری کند، آن هم در شرایطی که رژیم صهیونیستی پشتیبان ارمنستان بود. اما اکنون حاکمیت آذربایجان با ترکیه، رژیم صهیونیستی و برخی عناصر آل سعود در حال ایجاد مسائلی در مرز‌های ایران است و به دنبال دامن زدن به شکاف میان دو ملت است.

وی خاطرنشان کرد: ایران باید به‌عنوان کشوری که منافع چندگانه دارد باید هوشمندانه عمل کند؛ ممکن است ما بتوانیم خطر برخی از قرارگاه‌هایی که کنارمان مستقر شده و اطلاعاتش هم در اختیار ماست را دفع کنیم. اما باید متوجه پیامد‌های هر اقدام نظامی خود باشیم. هر قدر بتوانیم نرم‌تر عمل کنیم تا ارتباطاتمان به خصومت نکشد، بهتر است. چون مسیری که به شکاف و جدایی منجر شود بسیار راحت است و با چند پهپاد و موشک عملی می‌شود. در واقع قطع ارتباط همیشه راحت‌تر از برقراری ارتباط است.

شاکری با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در صدد است از نفوذ دشمن جلوگیری کند و خود بتواند امنیت مرز‌ها را تامین کند، گفت: در عین حال باید توجه داشت «هزینه فایده» و توجه به عزت حکمت و مصلحت در مسائل بین‌المللی اهمیت دارد؛ بنابراین باید هزینه فایده به درستی صورت گیرد. گاهی می‌توان به جای درگیری مستقیم، در جای دیگری به تحرکات دشمن پاسخ داد. مثلا پاسخ شیعه‌کشی در افغانستان که توسط داعش و با پشتیبانی رژیم صهیونیسیتی صورت می‌گیرد را می‌توانیم ضمن مطالبه از طالبان برای عمل به مسئولیت‌های حاکمیتی اش در این خصوص ما نیز با بهره گیری از دست برتر جبهه مقاومت پاسخ استکبار را در میدان نبرد دیگری بدهیم و این پاسخ چنان باشد که به واسطه هزینه‌ای که برای دشمن ایجاد می‌کند، دیگر جرات نکنند چنین اقداماتی را تکرار کنند. این شیوه مقابله را در عراق، سوریه و یمن پیش‌تر نیز به کار گرفته‌ایم.

دبیرکل جمعیت جانبازان یادآور شد: در مورد آذربایجان نیز برخی می‌خواهند با ارتباطاتی که دارند، کاری کنند تا ما به جای اینکه ما مستقیم موشک به رژیم صهیونیستی شلیک کنیم، با آذربایجان که یک کشور با جمعیت شیعه است، روبرو شویم. باید به این موارد دقت کرد. حتی خود شهید حاج قاسم سلیمانی نیز چنان از داعش پرده‌برداری کرد که رژیم صهیونیستی را در پس آن نشان داد و اثبات کرد داعش یک ابزار در دست این رژیم است. فراموش نکنیم که نباید جایگاه «آمر» به یک فعل را با «عامل» آن اشتباه گرفت. باید هر دو را شناخت و با آن‌ها برخورد کرد.

شاکری همچنین به پرسشی درباره سرنوشت رزومه‌هایی که از سوی تشکیلات استانی به جمعیت جانبازان ارسال شده است، این طور پاسخ داد: کار جمعیت جانبازان، تربیت نیرو برای نظام است، نه سهم‌خواهی‌های مرسوم. به تمام دبیران استان‌ها اعلام کردیم که برای مسوولیت‌های استانی خود، افرادی که شایستگی لازم را دارند و هم علاقمند و هم توانمند هستند، شناسایی و فهرست کنند تا آرشیو کاملی از نیروی انسانی در هر استان داشته باشیم.

وی افزود: وجود این فهرست کمک می‌کند در رایزنی‌هایی که دبیران استانی جمعیت جانبازان با استانداری و سایر مدیران کل استانی در دستگاه‌های اجرایی دارند، بتوانند افراد شاخص را پیشنهاد کنند و زمینه تحول در نیروی انسانی در دولت سیزدهم به این شکل فراهم شود. این روندی است که جمعیت جانبازان در مرکز نیز طی می‌کند.

دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد استان‌ها می‌توانند افرادی که بضاعت و توانمندی انجام کار ملی دارند نیز به ستاد این جمعیت در مرکز معرفی کنند.

وی یادآور شد: برای معرفی کابینه، جمع 15 نفره‌ای در ستاد انتخاباتی رییس‌جمهوری گزینه‌های مطرح برای تصدی پست‌های مختلف را بررسی کردند و نتیجه جلسات به شناسایی شایسته‌ترین افراد از منظر نخبگان منجر شد که عده زیادی از 19 وزیر و 16 معاون رییس‌جمهوری در حال حاضر، همان گزینه‌هایی هستند که در آن جلسات، بیشترین رای را کسب کردند؛ لذا این چرخه معرفی همواره برقرار است و ما از رزومه‌ها استفاده می‌کنیم و بدیهی است در انتخاب نهایی نظر رئیس جمهور محترم مشاوره‌های ارائه شده را به نقطه نتیجه می‌رساند.