امام رئوف و تأکید بر ارزش هدیه کردن شادی به دیگران
به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس قرآن کریم روابط عاطفی بین مؤمنین را بسیار نزدیک شمرده و آنان را همانند برادران یکدیگر دانسته و می‌فرماید: «انما المؤمنون اخو؛ [1] در حقیقت مؤمنان با هم برادرند.» جامعه ایمانی در دین اسلام، همانند حلقه‌های زنجیری هستند که هر تکانه‌ای، بر همه آنها تأثیر می‌گذارد و نسبت به هم بی تفاوت نیستند. یکی از مسئولیت‌های مهم مؤمنان، برطرف کردن غم و اندوه و گرفتاری یکدیگر است.
این کار، از پاداش بزرگی برخوردار می‌باشد که در کلام امام رضا علیه السلام بیان شده است. اکنون برخی از روایات امام رضا علیه السلام درباره این تعامل مسئولانه جامعه دینی را بررسی می‌کنیم.
معامله با اندوه روز قیامت
امام رضا علیه السلام در مورد پاداش اخروی گشایش از گرفتاری و غم یک مؤمن می‌فرمایند: «من فرج عن مؤمن فرج الله عن قلبه یوم القیام؛ [2] هر کس اندوه مؤمنی را بزداید، خداوند در روز قیامت، غم از دلش می زداید.» شاید سنگین‌ترین عذاب در قیامت، اندوه و هول و هراس از مواجهه با نتیجه اعمال است.
یکی از اندوه‌های بزرگ گناهکاران و مجرمان، هنگام مشاهده نامه اعمالشان در قیامت است که قرآن کریم درباره آن می‌فرماید: «و وضع الکتاب فتری المجرمین مشفقین مما فیه و یقولون یا ویلتنا ما لهذا الکتاب لا یغادر صغیر و لا کبیر الا أحصاها؛ [3] و کارنامه [عمل شما در میان] نهاده می‌شود، آن گاه بزهکاران را از آنچه در آن است بیمناک می‌بینی، و می‌گویند: ای وای بر ما، این چه نامه‌ای است که هیچ [کار] کوچک و بزرگی را فرو نگذاشته، جز اینکه همه را به حساب آورده است.»
زدوده شدن غم‌ها و گرفتاری‌های قیامت در قبال زدودن غم و گرفتاری مؤمن در دنیا، نشان دهنده جایگاه ویژه مؤمنان و توجه خاص خداوند متعال نسبت به گرفتاری و دغدغه مؤمنان در دنیاست. این مطلب، ناشی از ارزش قلب مؤمن در نزد خدای متعال است. چرا که مؤمن، نهال ایمان به خدا را در قلب خویش پرورانده است و به همین واسطه، قلب او احترام ویژه‌ای یافته است. امام صادق علیه السلام قلب را حرم الهی دانسته و می‌فرمایند: «القلب حرم الله فلا تسکن حرم الله غیر الله؛ [4] قلب، حرم خداست پس در حرم خدا غیر خدا را جای نده.» و مؤمن، همین کار را کرده است.
شادی بدون گناه
ایجاد شادی و نشاط در جامعه دینی نمی‌تواند بهانه‌ای برای استفاده از هر ابزاری چه بسا گناه‌آلود شود. بلکه شادی و نشاطی ارزش و پاداش دارد که به دور از انجام گناه باشد. از امام حسین علیه السلام روایت شده که فرمودند: این سخن از پیامبر خدا نزد من صحیح است که فرمود: «أفضل الأعمال بعد الصلا ادخال السرور فی قلب المؤمن بما لا اثم فیه؛ [5] بعد از نماز بهترین اعمال نزد خدا این است که انسان بدون معصیت در قلب مؤمن سرور ایجاد کند.»
بهترین عمل مستحب
امام رضا علیه السلام در روایت دیگری می‌فرمایند: «لیس شیء من الأعمال عند الله عز و جل بعد الفرائض أفضل من ادخال السرور علی المؤمن؛ [6] بعد از انجام واجبات، کاری بهتر از ایجاد خوشحالی برای مؤمن، نزد خداوند بزرگ نیست.» این مسأله، نشان دهنده لطافت فوق العاده دین اسلام در مورد ارتباط مؤمنان با یکدیگر است.
ایجاد شادی با کمترین هزینه
همیشه برای شاد ساختن مؤمنان هزینه زیادی لازم نیست بلکه گاهی با کمترین هزینه می‌توان شادی را به ارمغان آورده و از پاداش فراوان آن بهره برد. حتی گاهی با یک تبسم! همان گونه که امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: «من تبسم فی وجه أخیه المؤمن کتب الله له حسن و من کتب الله له حسن لم یعذبه؛ [7] هرکه به روی برادر مؤمن خود لبخند بزند، خداوند برایش ثوابی خواهد نوشت و هر که خداوند برایش ثوابی بنویسد، او را عذاب نخواهد داد.»
تجارت با سود یک میلیون برابری
نکته مهم در پاداش‌های اخروی آن است که، چند صد یا چند هزار برابری پاداش کارهای نیک، نباید برای ما عجیب باشد زیرا مهربانی و فضل خدای متعال بی انتهاست. در جمعی، امام صادق علیه السلام پرسیدند: ثواب کسی که شادی برای مؤمن آورد چقدر است؟ راوی می‌گوید، من گفتم: ده حسنه. امام صادق علیه السلام فرمودند: «ای و الله و ألف ألف حسن؛ [8] آری به خدا و هزار هزار (یک میلیون) حسنه.»
با کمی تأمل متوجه خواهیم شد که چه بسیار فرصت‌های نابی برای به دست آوردن بهشت و پاداش‌های فوق العاده آن در اطراف ما وجود دارد و چه بسا، بسیاری از آنها را از دست داده‌ایم. آری! می‌توانیم با زدودن غم از دل‌های یکدیگر، هم دنیای یکدیگر را بهشتی و پر از سرور کنیم و هم با یکدیگر قدم در بهشت و رضوان الهی گذاریم. این درسی است که از امام رئوف، ضامن آهو، حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام می‌آموزیم.
محسن رفیعی
پی‌نوشت [1] سوره حجرات، آیه 10. [2] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی (اسلامیه) (دار الکتب الاسلامی: تهران، 1363)، ج 2, 200. [3] سوره کهف، آیه 49. [4] محمد بن محمد شعیری، جامع الأخبار (المطبع الحیدری: نجف اشرف، بی‌تا)، 185. [5] محمد بن علی ابن‌شهرآشوب، المناقب (ابن شهر آشوب) (علامه: قم، بی‌تا)، ج 4, 45. [6] امام هشتم علی بن موسی (ع) و امام هشتم علی بن موسی (ع)، الفقه المنسوب للامام الرضا علیه السلام و المشتهر بفقه الرضا (موسس آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث: قم، 1406)، 339; محمد تقی مصباح یزدی و محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحار الأنوار (دار احیاء التراث العربی: بیروت، 1368)، ج 75, 347. [7] محمد بن علی ابن‌بابویه، مصادق الاخوان (مکتب الامام صاحب الزمان العام: کاظمین، 1402)، 52; محمد بن حسن حر عاملی، تفصیل وسائل الشیع الی تحصیل مسائل الشریع (موسس آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث: قم، 1416)، ج 12, 120. [8] کلینی، الکافی (اسلامیه)، ج 2، 192.
انتهای پیام /
امام رضا قیامت میلاد امام رضا محسن رفیعی شادی بدون گناه