بایدن و چالش‌هایی که ترامپ برای وی به ارث گذاشته است
تهران - ایرنا - جو بایدن نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا یکی از برنامه های خود را بازگشت به برجام عنوان کرده است با این حال وی باید بتواند از موانع و چالشهای گسترده ای که ترامپ در این مدت بر سر این موضوع ایجاد شده عبور کند.
به گزارش خبرنگار ایرنا، دولت ترامپ در دوران حضور در کاخ سفید شدیدترین تحریم‌های ظالمانه را علیه ملت ایران اعمال کرد و در این زمینه حتی در نقل و انتقال دارو هم به انحای مختلف کارشکنی کرد. تحریم های اعمال شده بر ایران به دلیل اثرات مستقیم بر زندگی و سلامت مردم، مغایر با اصول و ارزش‌های عام و جهان‌شمول حقوق بشر است؛ چراکه برخی از اهداف غیرمشروع همچون بی ثبات کردن یک نظام سیاسی برای کسب منافع نامشروع، تهدید به زور یا حتی سرنگونی و براندازی یک دولت قانونی از اهداف اعلام نشده برخی تحریم‌ها بوده است.
طی ماهها و هفته‌های اخیر ترامپ تلاش کرده تحریم‌های سخت‌تری علیه ایران اعمال کند حتی برخی از کارشناسان نسبت به اعمال و رفتارهای تخریبی و ایذایی بیشتر از سوی ترامپ و تیم همراهش هشدار می‌دهند و اعتقاد دارند که ترامپ در روابط خارجی و بویژه در زمینه برجام به دنبال این است که زمین سوخته تحویل جانشین خود بدهد. با این حال رویکرد اعلامی جوبایدن نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بازگشت به برجام بوده است و بدیهی ترین اقدامدر این زمینه رفع تحریمهایی است که قرار بوده طبق برجام رفع شوند و رفع تحریمهایی که ترامپ در سال‌های اخیر علیه ایران اعمال کرده است.
ترامپ در چند سال گذشته سه نوع تحریم علیه ایران وضع کرده که هر کدام دلایل متفاوتی داشته است؛ اول تحریم‌های هسته‌ای که به بهانه برنامه هسته‌ای در بخش‌های مختلف علیه ایران اعمال شده است. دوم تحریمهایی که به بهانه سیاست‌ها و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران وضع شده و سوم تحریم‌ها با توجیه نقض حقوق‌بشر در ایران اعمال شده است. اما در این میان تحریمهایی هستند که ذیل عنوان مبارزه با تروریسم هستند که قطعا سخت ترین چالش جو بایدن رفع این تحریم‌ها خواهد بود.
«دفتر تروریسم و اطلاعات مالی» وزارت خزانه‌داری آمریکا یا «FTI» که در سال 2004 به عنوان یکی از نهادهای وزارت خزانه‌داری آمریکا ایجاد شده مرکز طراحی جنگ اقتصادی این کشور علیه کشورهای مخالف با سیاست‌های کلان واشنگتن به شمار می‌رود. دفتر تروریسم و اطلاعات مالی ماموریت ادعایی خود را اجرای راهبردهای دولت آمریکا برای مبارزه با تامین مالی تروریسم در سطح داخلی و بین‌المللی، تدوین و اجرای راهبردهای ملی در خصوص مبارزه با شبکه‌های پولشویی و تامین مالی تروریسم اعلام کرده است.
یکی از مهمترین اهداف و محورهای فعالیت دفتر تروریسم و اطلاعات مالی را هدایت جنگ اقتصادی علیه ایران، ضربه زدن به گروه‌های محور مقاومت و تبدیل کردن نظام مالی آمریکا به یک اهرم فشار علیه اقتصاد کشورهای ناهمسو با این کشور تشکیل می‌دهند. «سی‌ان‌ان» در گزارشی در سال 2010 دفتر تروریسم و اطلاعات مالی را اتاق جنگ ساکت علیه ایران توصیف کرده و درباره آن نوشته است: آنها در واقع، مسئول فلج کردن اقتصاد ایران هستند. سی‌ان‌ان نوشته فعالیت‌های این دفتر معمولا بدون جار و جنجال انجام می‌شوند اما اثرگذار هستند.
این فرمان اجرایی روز 23 سپتامبر سال 2001 به امضای «جورج دبلیو بوش»، رئیس‌جمهور وقت آمریکا رسید و به قوه مجریه این کشور اختیار می‌دهد اشخاص و نهادهایی را که مطابق با ادعای واشنگتن در تامین مالی تروریسم نقش دارند تحت تحریم قرار دهد.
ترامپ در سال 2019 خواستار افزایش 36 میلیون دلاری بودجه دفتر تروریسم و اطلاعات مالی وزارت خزانه‌داری شده و گفته این منابع مالی برای منزوی‌سازی کره شمالی و افزایش فشار تحریم‌ها علیه ایران هزینه خواهند شد.
مهمترین بخش‌هایی که دولت ترامپ ذیل قانون مبارزه با تروریسم قرار داده بخش نفت ایران، صنعت پتروشیمی و بخشی از صنعت فلزات است.
دولت ترامپ چندی پیش بخش نفت ایران را مشمول قوانین ادعایی «مبارزه با تروریسم» قرار داد و نهادها، اشخاص و نفت‌کش‌های جدیدی را در همین ارتباط به فهرست SDN که فهرست ویژه اشخاص و نهادهای مشخص شده است اضافه کرد. «بیژن نامدار زنگنه»، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران یکی از اشخاصی است که نامش به فهرست مذکور اضافه شد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای در این مورد مدعی شد بازیگران کلیدی در بخش نفت ایران را به دلیل حمایت از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحریم کرده است. وزارت خزانه‌داری آمریکا در این بیانیه تصریح کرد وزارت نفت ایران، شرکت ملی نفت‌کش ایران و شرکت ملی نفت ایران را به دلیل حمایت از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشمول مفاد فرمان اجرایی شماره 13224 قرار می‌دهد. این در حالی است که نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نقش فعالی در مبارزه با تروریسم داشته است. «استیون منوشین»، وزیر خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای مدعی شد: «رژیم ایران، از بخش نفت برای تامین مالی فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده نیروی قدس سپاه استفاده می‌کند.»
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه خود گفته مقام‌های ارشد شرکت ملی نفت و شرکت ملی نفت‌کش ایران با «رستم قاسمی»، وزیر نفت اسبق ایران همکاری کرده‌اند. واشنگتن سال 2019 قاسمی را تحت تحریم قرار داده است.
علاوه بر این وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده که چندین شرکت را به اتهام میسر کردن انتقال و فروش محصولات پتروشیمی ایران تحریم کرده است. بر اساس بیانیه این وزارتخانه، تحریم شامل سه فرد و 11 شرکت که در ایران، چین و امارات متحده عربی مستقرند، می‌شود
استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در بیانیه‌ای مدعی شد: رژیم ایران درآمد حاصل از فروش محصولات پتروشیمی را صرف تامین مالی تروریسم و برنامه بی‌ثبات‌سازی خارجی خود می‌کند.
«مایک پمپئو»، وزیر خارجه، هم با اشاره به تحریم‌های جدید مرتبط با پتروشیمی ایران گفت این کشور باید به سوء استفاده از منابع طبیعی خود برای تامین مالی تروریسم و تخریب در منطقه خاتمه دهد.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری امریکا (اوفک) سه شرکت فولاد، آلومینیوم و آهن که در بخش فلزات ایران فعالیت می‌کردند و یکی از شرکت‌های تابعه «فولاد مبارکه اصفهان» که بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد ایران است را تحریم کرد. وزارت خزانه‌داری امریکا هم‌چنین یک نمایندگی فروش مستقر در آلمان و سه نمایندگی فروش مستقر در امارات متحده عربی را به دلیل آن که تحت مالکیت یا کنترل شرکت فولاد مبارکه قرار دارند، مورد تحریم قرار داد.
بهانه تحریم این شرکت‌ها، نقض «مقررات مقابله با تروریسم و تامین مالی آنها» بود. وزارت خرانه‌داری امریکا مدعی شد این نمایندگی‌های فروش سالانه ده‌ها میلیون دلار به دلیل فروش محصولات شرکت فولاد مبارکه درآمدزایی کرده‌اند. این تحریم‌ها ذیل «فرمان اجرایی 13871» اتخاذ می‌شوند که خواستار اعمال تحریم علیه بخش‌های آهن، فولاد و آلومینیوم ایران است.
رفع این تحریمهایی از این دست طبیعتا برای جو بایدن دشوار خواهد بود بایدن برای رفع تحریم‌های وضع شده در ارتباط با فعالیت‌های تروریستی ایران، یا برنامه هسته‌ای و موشکی این کشور، باید ثابت کند که افراد و نهادهای تحریم شده در این فعالیت‌ها مشارکت نداشته‌اند. بدیهی است که اثبات چنین ادعایی زمان‌بر و دشوار خواهد بود.
*س_برچسب‌ها_س*