برای نجات خلیج گرگان نباید به لایروبی کانال بسنده کنیم
ساری - ایرنا - مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برای نجات خلیج گرگان لازم است که همه پروژه‌های مربوط به احیا در کل حوضه آبخیز اجرا شود و نباید فقط به لایروبی کانال بسنده کنیم.
دکتر احمدرضا لاهیجان‌زاده در حاشیه سفر به مازندران برای حضور در مراسم گرامیداشت روز محیطبان در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: احیای خلیج گرگان و نجات تالاب میانکاله به مجموعه‌ای از اقدامات نیاز دارد که همه باید توسط دستگاه‌های مرتبط انجام شوند. یعنی باید علاوه بر لایروبی، همزمان تصفیه‌خانه‌های فاضلاب هم احداث شود تا پساب وارد این زیستگاه نشود.
وی افزود: پروژه‌های مرتبط با طرح احیا مشخص و اعتبارات تعیین شده و دستگاه متولی هم مشخص شده است. مدیران این دستگاه‌ها باید تلاش کنند که هم از اعتبارات خود این نهادها و هم اعتبارات ریاست جمهوری پروژه‌ها را اجرایی کنند.
این مسئول خاطرنشان کرد: برای اجرای طرح احیای خلیج گرگان ابتدا مطالعاتی توسط شرکت آب منطقه‌ای گلستان انجام شد که به دلیل ابهامات موجود در مطالعات، مجددا یک مطالعه جامع توسط پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی با همکاری دو دانشگاه دیگر از جمله دانشگاه شریف در دستور کار قرار گرفت.
لاهیجان‌زاده گفت: پژوهشگران در این مطالعات مدل‌سازی و اندازه‌گیری جریان‌های آبی روی کانال‌های مختلف را انجام دادند و نهایتا دو کانال قابل لایروبی تشخیص داده شد تا تبادل آب صورت بگیرد و کیفیت آب پابرجا باشد. با توجه به پسروی دریا ضروری تشخیص داده شد که این اتفاق بیفتد و لایروبی با عمق 1.5 متر و در عرض 200 متر اجرا شود. نهایتا مجری پروژه در ستاد ملی تالاب‌ها تعیین شد و قرار شد سازمان بنادر و دریانوردی اجرای آن را بر عهده بگیرد که اخیرا لایروبی یکی از آن کانال‌ها را آغاز کرد.
مسئول پیگیری و اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست تصریح کرد: بر اساس مطالعات قرار نیست لایروبی این کانال آب تالاب را اضافه کند، بلکه قرار است جریان‌های آبی را که به دلیل پسروی آب دریا به حداقل رسیده بیشتر کند. یعنی حجم آب بیشتری در گردش باشد که کیفیت تالاب کنترل شود و مشکلاتی که برای کیفیت تالاب بویژه پس از سیلاب ایجاد شد را تا حد زیادی کاهش دهد.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان این که لایروبی کانال فقط یک بخش از پروژه احیاء خلیج گرگان است، خاطرنشان کرد: اکنون مطالعات دیگری برای پمپاژ آب از دریا به داخل تالاب قرار است آغاز شود. هدف این مطالعات بررسی و امکان‌سنجی پمپاژ آب دریا به داخل تالاب است که در صورت محقق شدن تاثیرگذاری درازمدت دارد. این مطالعات پسروی بیشتر آب دریا را پیش‌بینی می‌کند و مورد بررسی قرار می‌دهد.
لاهیجان‌زاده با اشاره به توجه ویژه دولت به طرح احیای تالاب‌ها تصریح کرد: طرح احیای تالاب‌ها یک موافقت‌نامه مستقل دارد که اعتبارات تعریف شده‌ای را با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور برای آن پیش‌بینی کردیم. سوای از این چند تالاب ما مصوبه طرح جامع احیا دارند که یکی میانکاله است. برای تحقق این طرح جامع که سال 1399 به تصویب رسید در سفر رئیس‌جمهور به گلستان و مازندران اعتبارات ویژه‌ای در نظر گرفته شد که بخشی از آن، اعتبار 100 میلیارد تومانی برای شروع لایروبی است.
وی افزود: قرار شد برای تمام مواردی که در طرح جامع احیای تالاب میانکاله دیده شد، مثل تصفیه‌خانه فاضلاب‌ها، آبخیزداری و آبخوان‌داری در سرشاخه‌ها اعتبارات لازم پیش‌بینی شود و تا جایی که ممکن باشد این اعتبارات از محل اعتبارات سفر ریاست‌جمهوری تامین می‌شود. در آخرین جلسه مرتبطی هم که حدود یک ماه پیش با ریاست آقای مخبر معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل شد اعلام شد تا جایی که امکان‌پذیر است اعتبارات از محل کمک‌های سفر رئیس‌جمهور تأمین شود و مابقی را سازمان برنامه‌وبودجه تامین کند.
خلیج گرگان یکی از بزرگ ترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر است و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگ‌ترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است. این پهنه آبی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان‌های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر با امتداد شرقی - غربی از 60 کیلومتر طول و حداکثر 12 کیلومتر عرض برخوردار است. داده‌های سازمان نقشه‌برداری کشور نشان می‌دهند که بیش از 30 درصد وسعت 400 کیلومتر مربعی خلیج گرگان در سال‌های اخیر خشک شد. همین امر نیز سبب شد که احیاء این خلیج به شکل جدی مورد درخواست دوستداران محیط زیست قرار بگیرد.
لایروبی کانال‌های آب‌رسان به خلیج میانکاله طرحی است که 13 اسفند پارسال و پس از بازدید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم از سواحل خلیج گرگان به شکل ویژه مورد توجه قرار گرفت. رئیس‌جمهور در آن سفر و بازدید تأکید کرده بود که آب باید در خلیج گرگان جریان داشته باشد و مسئولان بدون فوت وقت برای احیاء این پهنه آبی اقدام کنند.
پس از این اظهارنظر و توجه ویژه دولت سیزدهم به تالاب میانکاله که یک هفته بعد یعنی 20 اسفند در سفر رئیس‌جمهور به مازندران هم تکرار شد، دوستداران محیط زیست و میانکاله امیدوار شدند که چالش‌های خلیج گرگان دست‌کم کاهش یابد و تهدید این زیستگاه مهم کم شود، اما به مرور این‌گونه به نظر رسید که اقدامات در حال انجام برای احیاء خلیج گرگان ممکن است در مسیری قرار گرفته باشد که دغدغه‌های دوستداران محیط زیست و رئیس دولت سیزدهم را برطرف نکند؛ نکته‌ای که اکنون بسیاری از کارشناسان بر آن تأکید دارند و از مسئولان و متولیان امر می‌خواهند با حساسیت و دقت بیشتری به اقدامات تعریف شده و در نظر گرفته شده برای احیاء خلیج گرگان نظارت کنند.
برچسب‌ها
