تحریف سخنان رئیس‌جمهور برای آتش بیاری آشوب / اقتضائات دوسویه اعتراضات مدنی / «ناز» پکن و «نیاز» واشنگتن

به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز در حالی چاپ و منتشر شدند که حمایت ایران از اکو و مذاکرات وین؛ هدف؛ لغو مؤثر تحریم‌ها، رای اعتماد مجلس به سومین گزینه وزارت آموزش و پرورش دولت رئیسی و تور شیخ نشینان برای صید نخبگان ایران از مواردی است که در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:

محسن پیرهادی مدیرمسئول روزنامه رسالت در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان اقتضائات دوسویه اعتراضات مدنی نوشت: واقعیت این است که در 4 سال اخیر و در پی بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه برنامه هسته‌ای کشورمان، اوضاع اقتصادی کشور رو به وخامت گذاشته است و همراه شدن پاندمی کرونا به این شرایط تحمیلی اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم را بیش‌ازپیش دشوار کرده، شرایطی که وصف آن در ترکیب «جنگ اقتصادی» به‌خوبی قابل توصیف و فهم است. مضاف بر شرایط جنگ اقتصادی که زندگی روزمره مردم را تحت‌الشعاع قرار داده، سر برآوردن چالش‌های بزرگ کشور که بعضی ریشه در ناکارآمدی‌های مدیریتی گذشته دارند و بعضی دیگر معلول شرایط اقلیمی هستند، فشار مضاعفی بر دوش مردم نجیب کشورمان وارد کرده‌اند، نمونه عیان این چالش‌ها مسئله آب است که نقاط مرکزی کشور را به‌شدت درگیر کرده و ایامی است که زندگی روزمره و مرسوم کشاورزان را با مشکلات و دشواری‌هایی روبه رو کرده، سختی‌هایی که با اعتراضات و ابراز نارضایتی‌های آن‌ها همراه است.

اعتراضاتی که مستمرترین و مسالمت‌آمیزترین شیوه آن را در روز‌های اخیر در بستر زاینده‌رود شاهد بودیم و به بهترین شیوه ممکن از سوی حاکمیت درک و شنیده شد، درنهایت پس از دوهفته پایمردی کشاورزان و همراهی مسئولان، بروز برخی رفتار‌های غیر مدنی همچون آتش زدن چادر‌های معترضان، سردادن شعار‌های تند علیه حاکمیت و آسیب زدن به اموال عمومی و... که نقیض کنش مدنی است و در هیچ جای دنیا نیز توسط نظام حاکمیتی پذیرفته نمی‌شود، ضمیمه اعتراض کشاورزان شد. ضمیمه‌ای پرحاشیه که سمت‌وسوی مطالبه‌گری حقابه کشاورزان را به تجمع سیاسی و در مواردی تحرک براندازانه تغییر داد و منجر به ورود و درگیری نهاد‌های امنیتی، اطلاعاتی و انتظامی با طیفی از معترضان شد که ناخواسته در دام جوسازی و التهاب آفرینی آشوبگران افتادند. درگیری‌های اصفهان کام ایران را تلخ کرد، چراکه در میان این درگیری آنچه به حاشیه رانده شد صدا، خواست و نجابت کشاورزان در پیگیری مطالبه‌شان بود، آن‌هم در روز‌هایی که اصفهان در حال بدل شدن به الگویی برای پیگیری مطالبات و کنش‌های اجتماعی بود. واقعیت این است جامعه ما جامعه‌ای است که سالیان متمادی نه فرصت تمرین مطالباتش را به دست آورده و نه اغراض سیاسی دشمنان و معاندان نظام، مجال داده بستر مرسوم و معمول آن شکل بگیرد، چراکه معاندان نظام، بی‌وقفه و در هر فرصتی به دنبال بهره‌گیری سیاسی از حضور مردم برای وارونه نمایی آن علیه حاکمیت هستند. البته در این میان دو کاستی نیز متوجه حاکمیت است؛ یکی اینکه طی 4چهار دهه گذشته، حاکمیت برای بسترسازی و شکل‌دهی رفتار‌های مدنی بر اساس اصل هفتم و بیست و هفتم قانون اساسی کوتاهی کرده است؛ همین امر یعنی ناآشنایی مردم و نابلدی حاکمیت در شنیدن و پاسخگویی مطالبات مدنی مردم سبب شکل‌گیری انباشتی از موضوعات شده است که مردم را در پرداختن بجا و بموقع آن نیز سرگردان کرده و منجر به بروز رفتار‌های هیجانی از سوی طیفی از آن‌ها شده است. امر اجتناب‌ناپذیری که در اغلب تجمعات خیابانی بروز می‌کند، چراکه در اتفاقات غیر سازماندهی‌شده خیابانی که بر اساس هیجانات لحظه‌ای شکل می‌گیرند، تحرکات تجمع‌کنندگان با کوچک‌ترین تحریکی از چارچوب‌های قانونی خارج می‌شود. مشابه این وضعیت در مسابقات ورزشی در همه کشور‌ها دیده می‌شود و هواداران تیم‌ها بعضا کنترل خود را از دست می‌دهند و در هواداری مرتکب رفتار نابهنجار اجتماعی می‌شوند، همه افرادی که به خیابان‌ها می‌آیند تا ناخوشی و نارضایتی‌شان را فریاد بزنند منحصرا در دایره اراذل‌واوباش جای نمی‌گیرند، بعضا جمعیتی نیازمند شنیده شدن هستند که شاید صدایشان از سوی جمع محدودی صادره می‌شود، بنابراین بر عهده حاکمیت و نهاد‌های انتظامی است که خستگی و درماندگی مردم در طرح و پیگیری مطالباتشان را درک کنند و مرهمی بر آن باشد. در مقابل نیز همان اندازه که حاکمیت در اجرای اصل 27 قانون اساسی مسئول است، جامعه نیز موظف است که شاخص‌های اعتراض مدنی را رعایت کند، تخریب و آتش زدن و شکستن شیشه و حمله به مأمور نیروی انتظامی در هیچ جای دنیا اعتراض مدنی محسوب نمی‌شود.

سید وحید کریمی تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی با عنوان «ناز» پکن و «نیاز» واشنگتن نوشت: با توجه به سیستم حکومتی ایالات متحده، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا حدود یک سال دیگر در راس قدرت مسلط بر سیاست داخلی و خارجی آمریکا خواهد بود. زیرا به احتمال قوی در انتخابات نوامبر 2022 کنگره، جمهوریخواهان پیروز و ادامه دولت دمکرات بایدن با مشکلات اجرائی در داخل و سیاست خارجی مواجه خواهد بود. توافق دو رهبر چین و آمریکا برای ادامه مذاکرات و دیدار مقامات دو کشور، بیانگر «نیازمند بودن دولت بایدن» به مدیریت تنش در سیاست خارجی آمریکا با چین و توجه به اجرای زیرساخت‌های عمرانی داخلی در آمریکاست و چه بسا آقای بایدن از دولت چین برای سرمایه گذاری در آمریکا دعوت به عمل آورده باشد. در تماس تلفنی، آقای «شی جین پینگ» دست برتر داشت اما، هنوز مشخص نیست آقای شی جین پینگ «نیاز بایدن» را به همراهی با آمریکا یا عقب راندن آمریکا پاسخ خواهد داد. تحقیر مستمر دولت و کشور چین طی دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهور قبلی آمریکا، قطعا با تماس تلفنی آقای جو بایدن جبران نشده و به دوران قبل از ریاست جمهوری دونالد ترامپ بازگردانده نمی‌شود و شواهد حاکی از آن است که اختلافات دو کشور در حال افزایش است. به نظر نمی‌رسد چینی‌ها از اراده جدی برای مقابله همه جانبه با آمریکا برخوردار باشند و علنا اعلام کرده‌اند، نه تنها خواهان افزایش تنش بین دو کشور نیستند، بلکه مشارکت در رهبری در روابط بین‌الملل را به آمریکا پیشنهاد داده اند و دولت آقای بایدن در آمریکا نیز پذیرفته است، حداقل برای یک سال آینده تا انتخابات کنگره، تهییج کننده تنش بر سر آینده سیاسی جزیره تایوان با کشور چین نباشد. شاید بتوان درخواست تماس تلفنی از سوی بایدن را نوعی تلاش برای اغفال «شی جین پینگ» تلقی کرد و شی جین پینگ نیز با به کار بردن اصطلاح «دوست قدیمی» به جو بایدن، هر چند در ظاهر، آمادگی چین برای همزیستی مسالمت آمیز با کشور آمریکا را پیشنهاد کرد، ولی با توجه به اختلافات مزمن دو کشور که جمهوری‌خواهان و اعضای پیمان نظامی ناتو بر دشمنی و مهار چین تاکید دارند، باید منتظر راستی آزمایی تعامل و یا تقابل دو کشور در بحران احتمالی پیش رو در روابط بین الملل بود. دو رهبر آمریکا و چین در مورد تبادل نظر برای مواضع مشترک در مذاکرات با جمهوری اسلامی در نشست برجام در وین تبادل نظر داشتند. بعید به نظر می‌رسد چین با آمریکا همراه شود، اما «نشست وین» با هدف لغو تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران اولین راستی آزمایی و ترازوی محک نتیجه تماس تلفنی آقای بایدن با آقای شی جین پینگ در همراهی و یا ادامه اختلافات دو کشور آمریکا و چین در روابط بین الملل خواهد بود که باید منتظر ماند. در همین رابطه تحریم بازی‌های زمستانی المپیک در پکن توسط دولت آمریکا به عنوان اهرام فشار روی میز روابط دو کشور قرار گرفته است و تعدادی از کشور‌های اروپایی و هم پیمانان آمریکا در آسیا در حال تصمیم‌گیری و رصد روابط دو کشور برای تعیین راهبرد سیاست خارجی در روابط با چین و آمریکا هستند. آیا چین در حال «گذار» برای تبدیل شدن به ابر قدرت و جایگزین کردن آمریکا در سیاست بین الملل خواهد بود یا خیر، موضوعی است که تحت رهبری «شی جین پینگ»، رئیس جمهور چین انتظار آن می‌رود. اما آیا «اراده ملی» در چین برای رویارویی با برتری طلبی آمریکا در آینده نزدیک پیش بینی می‌شود، باید گفت؛ خیر.

روزنامه جوان در گزارشی در شماره امروز خود با عنوان تحریف سخنان رئیس‌جمهور برای آتش بیاری آشوب نوشت: تلویزیون سعودی ایران اینترنشنال با تحریف سخنان در اجلاس سران سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) تلاش کرد تا مطابق وظیفه‌ای که برایش تعریف شده، زمینه‌ساز آشوب در ایران شود. اینترنشنال روز گذشته در خبری نوشت که «ابراهیم رئیسی، در اجلاس اکو اعلام کرد جمهوری اسلامی آماده است برنامه‌های آموزشی نفت و گاز را توسعه دهد و پروژه‌های انتقال آب از سوی ایران مورد توجه اکو قرار گیرد. این رسانه سعودی فارسی زبان تیتر خبر را اینگونه زده است: «ابراهیم رئیسی: آماده‌ایم به کشور‌های عضو اکو آب صادر کنیم» این در حالی است که از قضا، رئیسی درخواستی کاملا برعکس آنچه را که اینترنشنال مدعی شده، طرح کرده و در بخشی از سخنرانی خود در نشست سران اکو گفته که «علاقه‌مند هستیم پروژه‌های انتقال آب به کشور‌های متقاضی از جمله جمهوری اسلامی ایران در دستور کار سازمان اکو قرار گیرد.»

ایران در روز‌های اخیر شاهد برخی اعتراضات پیرامون آب بود و روز جمعه با حضور عناصر ضدانقلاب در میان مردم معترض و سردادن شعار‌های سیاسی و توهین آمیز و فحاشی، این اعتراضات در اصفهان با درگیری میان عوامل ضدانقلاب و نیرو‌های پلیس همراه شد. رئیسی برای حل مشکل آب ایران، درخواست کرده ورود آب از کشور‌های عضو اکو به ایران مورد بررسی قرار بگیرد، اما اینترنشنال با برعکس نشان دادن سخنان رئیسی، تلاش می‌کند زمینه رسانه‌ای آشوب سیاسی را فراهم کند.