جمعه 28 شهریور 1404

تریتا پارسی: برنامه هسته‌ای ایران بیشتر بهانه‌ای در رقابت‌های ژئوپلیتیک است / تروئیکای اروپایی به جبهه آمریکا پیوسته‌اند

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
تریتا پارسی: برنامه هسته‌ای ایران بیشتر بهانه‌ای در رقابت‌های ژئوپلیتیک است / تروئیکای اروپایی به جبهه آمریکا پیوسته‌اند

به گفته تحلیلگران، واقعیت این است که پرونده هسته‌ای ایران بیشتر بهانه‌ای در رقابت‌های ژئوپلیتیک است؛ رقابتی که اکنون میان آمریکا و اروپا بر سر روسیه، اوکراین و آینده روابط فراآتلانتیک جریان دارد.

تریتا پارسی «معاون اجرایی مؤسسه کوئینسی برای سیاست خارجی مسئولانه» در یادداشتی کوتاه برای responsiblestatecraft نوشت: شورای امنیت سازمان ملل امروز به ابتکار سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا همه تحریم‌هایی را که در توافق هسته‌ای 2015 لغو شده بود، دوباره فعال می‌کند. این کشورها که روزی طراح اصلی برجام بودند، اکنون آخرین مسیر دیپلماتیک را مسدود و مسیر رویارویی با ایران را انتخاب کرده‌اند.

کارشناسان می‌گویند این تصمیم دیگر ارتباطی با برنامه هسته‌ای ایران ندارد. هدف اصلی اروپا، واداشتن آمریکا به همسویی بیشتر در موضوع جنگ اوکراین است. از نگاه اروپا، «شراکت ایران با روسیه در جنگ اوکراین»، تهران را به یک «تهدید مستقیم» بدل کرده است. روابط اقتصادی اروپا با ایران عملاً از بین رفته و در مقابل، وابستگی به رابطه نظامی و سیاسی با آمریکا به‌مراتب بیشتر از گذشته است.

بر اساس این نگاه، تشدید فشار بر ایران برای اروپا دو فایده دارد: هم «مجازاتی برای تهران به‌خاطر حمایت از مسکو» محسوب می‌شود و هم فرصتی برای نزدیک‌تر شدن به سیاست‌های تندروانه واشنگتن در قبال ایران. چنان‌که صدراعظم آلمان نیز اخیراً به‌صراحت گفته بود: اسرائیل با حمله به ایران «کار کثیف همه ما» را انجام می‌دهد؛ جمله‌ای که نشان می‌دهد بسیاری از دولت‌های اروپایی در عمل از حملات اسرائیل علیه ایران بهره می‌برند.

در همین حال، گزارش‌هایی منتشر شده که ایران برای جلوگیری از فعال شدن مکانیسم اسنپ‌بک پیشنهادی داده است: بازگرداندن و رقیق کردن ذخایر اورانیوم 60 درصدی در ازای تعویق چندماهه تصمیم اروپا. ایران همچنین خواستار تضمین‌های امنیتی از سوی آمریکا و لغو بخشی از تحریم‌ها در مراحل بعدی شده است. اما منابع نزدیک به دولت ترامپ گفته‌اند که واشنگتن چنین پیشنهادی را رد خواهد کرد، زیرا بر ادامه فشار حداکثری حساب باز کرده است.

ناظران یادآور می‌شوند که این وضعیت شباهت زیادی به سال 2011 دارد، زمانی که ترکیه و برزیل موفق شدند توافقی با ایران به دست آورند، اما آمریکا همان توافق را کنار گذاشت و به دنبال تحریم‌های جدید رفت. به گفته تحلیلگران، واقعیت این است که پرونده هسته‌ای ایران بیشتر بهانه‌ای در رقابت‌های ژئوپلیتیک است؛ رقابتی که اکنون میان آمریکا و اروپا بر سر روسیه، اوکراین و آینده روابط فراآتلانتیک جریان دارد. به بیان ساده، ایران و برنامه هسته‌ای‌اش در نگاه غربی‌ها بیش از آنکه موضوع اصلی باشد، به ابزاری در یک بازی بزرگ‌تر تبدیل شده است.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.