تعویق دیدار وزرای روسی از ترکیه در سایه تحولات لیبی

بنا به اعلام مسوولین ترکیه قرار بود سرگئی لاوروف و سرگئی شویگو وزرای خارجه و دفاع روسیه روز گذشته به همراه یک هیات بلندپایه از ترکیه دیدار کنند ولی در آخرین لحظات دیدار یاد شده به تعویق افتاد.

وزارت خارجه ترکیه روز گذشته با صدور اطلاعیه ای با اشاره به مکالمه تلفنی مولود چاووش اوغلو وزیرخارجه ترکیه با سرگئی لاوروف همتای روس خود اعلام کرد که طرفین در زمینه ادامه مذاکرات در سطح معاونین به توافق رسیده اند و دیدار وزیران در آینده انجام خواهد شد.

در این اطلاعیه به دلیل تعویق این سفر اشاره ای نشده است.

بعد از مکالمه تلفنی 22 خرداد رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه و ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه که محورهای اصلی آن را سوریه و لیبی تشکیل می داد، مقرر شد که وزیران خارجه و دفاع دو کشور در زمینه بررسی مسایل مختلف با یکدیگر دیدار کنند و تاریخ این دیدار نیز روز گذشته تعیین شده بود.

در همین حال روزنامه آیدینلیک شب گذشته در خبری در زمینه دلیل تعویق سفر وزیران خارجه و دفاع روسیه به ترکیه نوشت: مهم ترین دلیل تعویق این سفر وضعیت دو تبعه دستگیر شده روسیه در شهر طرابلس در لیبی می باشد.

آیدینلیک با اشاره به اینکه در قبل از دیدار یاد شده مذاکرات بین هیات های دو کشور آغاز شده بود، افزود: در مذاکرات انجام شده طرفین به توافق نرسیدند و متعاقب آن دیدار وزیران روسیه باطل شد.

به نوشته آیدینلیک روز گذشته یک هواپیمای وی آی پی، توپولوف 204-300 روسیه از فرودگاه مسکو به طرف ترکیه به حرکت درآمد ولی این هواپیما بعد از اعلام تعویق مسافرت وزیران خارجه و دفاع روسیه به ترکیه از فراز آب های دریای سیاه مسیر خود را تغییر و در یک پایگاه نظامی در شهر سیواستوپول فرود آمد.

به نوشته این روزنامه مشخص نیست که سرنشینان این هواپیما چه کسانی بودند.

آیدینلیک در بخش دیگری از خبر خود نوشت: در لغو سفر وزیران روس وضعیت دو تبعه زندانی روسیه در طرابلس موثر بود. روسیه بر آزادی دو تبعه خود اصرار داشت و فائض السراج رییس دولت وحدت ملی لیبی نیز این درخواست را قبول کرده بود ولی از دید منابع روسیه موضع السراج در این زمینه در بعد از دیدار هفته گذشته وی از ترکیه تعییر یافت.

پس از سرنگونی معمر قذافی در لیبی در سال 2011، این کشور عملا به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد. در بخش غربی به مرکزیت طرابلس، دولتی موسوم به "دولت وفاق ملی" به ریاست "فایز السراج" بر سرکار آمده که مورد تایید و حمایت سازمان ملل متحد است و در بخش شرقی این کشور، "خلیفه حفتر" یک ژنرال بازنشسته، کنترل این منطقه را در دست دارد.

لیبی از هنگام سرنگونی معمر قذافی، در دام یک جنگ داخلی گرفتار شده است؛ حضور و مداخله بازیگران خارجی در این بحران بحدی است که این کشور را به عرصه جنگ های نیابتی بدل کرده است.

در یک سوی این جنگ نیابتی، " ژنرال خلیفه حفتر" با پشتیبانی روسیه، عربستان، مصر، امارات و یونان و در سوی دیگر، دولت فایز السراج قرار دارد که از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده و از حمایت ترکیه، قطر و برخی کشورهای اروپایی برخوردار است.

در همین حال روزنامه آیدینلیک به نقل از منابع دیپلماتیک روسی اعلام کرد که طرف ترکیه به روسیه در زمینه آزاد دو شهروندش در لیبی قول داده شده بود ولی ترکیه قول خود را بجای نیاورد.

دو تبعه روسیه در شانزدهم ماه مه سال گذشته میلادی با عنوان مداخله در امر انتخابات ریاست جمهوری در لیبی دستگیر و به زندان میتیگه منتقل شدند. روسیه برای آزادی دو تبعه خود در بالاترین سطح وارد عمل شده و حتی از ترکیه نیز در این زمینه درخواست کمک کرده است.

به نوشته آیدینلیک در سوم ژوئن یک هیات از دولت مرکزی لیبی شامل معاون نخست وزیر و وزیر خارجه در مسکو با وزیران خارجه و دفاع آن کشور و نیز مسوولان امنیتی لیبی دیدار کرد و مقرر شد که فائض السراج هشتم ژوئن دیداری از مسکو به عمل آورد.

آیدینلیک با عنوان اینکه اطلاعات یاد شده از منابع مختلف تایید شده است، افزود: السراج در هفتم ژوئن از ترکیه دیدار کرد و به همراه خود دو زندانی روس را نیز آورده و مقرر شده بود که این دو نفر روز هشتم و در جریان دیدار السراج از مسکو تحویل مسوولین روسیه بشوند ولی وی بعد از دیدار با مسوولان عالی رتبه ترکیه به جای عزیمت به مسکو به لیبی بازگشت.

خبرگزاری تاس روسیه نیز در نهم ژوئن مطلب یاد شده را به نقل از منابع خود منتشر کرد و افزود که دو تبعه روسیه در زندان بسر نمی برند و به یک منزل در طرابلس منتقل شده اند.

در تاریخ 19 خرداد ماه وزیران خارجه ترکیه و روسیه و 22 خرداد نیز اردوغان و پوتین یک مکالمه تلفنی انجام دادند و مساله لیبی نیز در بین مسایل مطروحه قرار داشت.

ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه در 21 خرداد (دهم ژوئن 2020) در یک برنامه تلویزیونی در زمینه اعزام جنگنده های روسیه به لیبی و حضور برخی عناصر مسلح متمایل به روسیه در لیبی و تاثیر این مسایل در روابط دو کشور گفت: مسوولین روسیه در بیانات رسمی خود این ادعاها را رد کرده اند و به همین دلیل به جای بحث در رسانه ها ترجیح ترکیه اجرای سیاست مکالمه در این زمینه مشابه مورد سوریه و حل مساله از طریق گفتگو می باشد.

بدانگونه که از شواهد برمی آید مساله لیبی و نیز دو تبعه زندانی روسیه در لیبی مهم ترین دلیل در تعویق سفر دو وزیر روس به ترکیه در آخرین دقایق است.

پیشتر نیز به دنبال ساقط کردن یک فروند جنگنده روسی از سوی ترکیه در جریان بحران سوریه روابط دو کشور تیره شده بود که پس از مدتی باردیگر این روابط از سر گرفته شد.

• ولادیمیر پوتین
• طرابلس
• ترکیه