توضیحات رییس سازمان حج درباره پول ثبت نام حجاج
به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران، علیرضا رشیدیان با همراهی حجتالاسلام و المسلمین سید عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در نشست خبری که چهارشنبه، چهارم تیرماه برگزار شد، توضیحاتی درباره وضعیت زائران ثبتنام کرده، سرنوشت پولهای پرداخت شده، انصرافیها، دیه شهدای مسجدالحرام، پیادهروی اربعین 99، اعزام زائران به عراق و سوریه دادند.
این نشست دو روز پس از آن برگزار شد که عربستان رسما از برگزاری حج به شکل محدود بدون حضور زائران کشورهای دیگر، خبر داد. این کشور اعلام کرده احتمالا حج را باجمعیتی در حدود 10 هزار نفر برگزار کند. نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت کشورمان اما در این نشست به سیاست وزارت حج عربستان انتقاد کرد و با اشاره به نامههایی که ایران برای این کشور فرستاده بود، از تمایل بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت ایران برای حضور در حج با درصدی از جمعیت سخن گفت.
ثبتنام حج 99 متوقف شد
علیرضا رشیدیان رییس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوال ایسنا درباره توقف ثبتنام در کاروانها با توجه به درصد خالی کاروانهای حج، گفت: دیگر متقاضی جدیدی نمیپذیریم. فکر میکنم روند را با همین 95 درصد که در کاروانها ثبتنام کردهاند تکمیل کنیم. این زائران در یک مرحله 25 میلیون تومان واریز کردهاند که اگر مصوبه شورای عالی حج برای تثبیت نرخ ارز برای حج آینده دریافت شود، قسط دوم هزینه حج از این افراد دریافت میشود تا باقی مانده ارز مورد نیاز با نرخ مصوب امسال خریده شود و خیال ما و زائران از بابت تثبیت نرخ ارز برای حج آینده راحت شود.
او درباره تکلیف پولهای دریافت شده از زائران نیز گفت: عین رقم دریافتی با یک تفاوت ناچیز در بانک مرکزی ذخیره شده است.
پول حاجیها در بانک مرکزی است
وی ادامه داد: سهمیه حج امسال 87 هزار و 550 نفر بود که 76 هزار و 828 نفر در کاروان ثبت نام کردند و از این تعداد 72 هزار و 914 نفر، قسط اول را که عددی بالغ بر 25 میلیون تومان بود، پرداخت کردند. این زائران یک میلیون تومان در بانک عامل حج، سپرده داشتند که حدود دو و نیم میلیون تومان سود به سپرده اولیه آنها اضافه شده بود، البته افرادی که دیرتر این سپردهگذاری را کرده بودند سود کمتری داشتند. باقی مانده هزینه را نیز زائر پرداخت کرده بود که مجموعا رقمی بالغ بر 1822 میلیارد تومان شد. سازمان حج عینا 1800 میلیارد تومان آن را برای خرید ارز به نرخ مصوب دولت، به حساب بانک مرکزی واریز کرد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: با توجه به شرایط اقتصاد جهانی و تغییرات قیمت ارز، شاید بزرگترین کمک به زائر این بود که اگر حج متوقف شد، ارز مصوب هیات دولت برای سال آینده ذخیره شود. ما باید آن پول را به بانک مرکزی پرداخت میکردیم تا مصوبه دولت درباره نرخ ارز، اجرایی شود.
رشیدیان ادامه داد: درخواست تشکیل جلسه را به شورای عالی حج دادهایم تا با توجه به برگزار نشدن حج، مصوبهای برای ذخیره پول زائران به نرخ ارز مصوب دولت برای حج 99 دریافت کنیم؛ چرا که ممکن است برای سال آینده دیگر نتوان مصوبه نرخ ارز حج 99را اجرایی کرد، مخصوصا آنکه از آذرماه امسال مذاکره برای حج آینده آغاز میشود و این زمان خیلی دور نیست.
سود حساب ارزی حج چه میشود؟
او درباره سرنوشت سود سپرده ارزی که نزد بانک مرکزی ذخیره میشود، توضیح داد: وقتی پول حج از بانک عامل خارج شود دیگر سود شامل حال آن نمیشود. سپردهگذاری حج به این شکل است که هر سپرده به نام زائر خواهد بود و هر وقت اراده کند میتوند آن را از بانک خارج کند. حتی در انتقال فیش امکان یک بار واگذاری وجود دارد که آن زمان میتواند سود حساب خود را برداشت کند و فیش را به قیمت اصلی (یک میلون تومان) واگذار کند. این پولها وقتی از بانک خارج شد به حساب سازمان حج و زیارت منتقل میشود تا ارز مورد نیاز حج را بخرد و در ادامه به حساب سازمان حج و زیارت در خارج از کشور و به عربستان انتقال داده شود. با توجه به اینکه امسال حج برگزار نمیشود انتقال این وجه متوقف شده است اما در حساب ارزی بانک مرکزی با عنوان حج 99 محفوظ خواهد ماند.
وی بیان کرد: ما افق روشنی در قیمت ارز نمیبینیم. اگر بتوانیم آن را تثبیت کنیم بالاتر از هر سودی برای زائر خواهد بود.
تکلیف انصرافیها چه میشود؟
رشیدیان درباره شرایط انصراف از حج توضیح داد: اگر کسی خواست انصراف دهد و پولش را پس بگیرد مال خودش است، هر وقت اراده کند ما این پول را برمیگردانیم. در بیانیه اخیر هم اعلام شده است کسانی که در حج 99 ثبت نام کردهاند نوبتشان عینا به حج 1400 منتقل میشود. اگر کسی انصراف داد هیچ مشکلی وجود ندارد چون ما هم اکنون یک میلیون و 200 هزار نفر در نوبت حج منتظر داریم که بلافاصله با خروج افراد انصرافی، نوبت آنها به فرد دیگری منتقل میشود.
رییس سازمان حج و زیارت درباره افزایش هزینههای ریالی برای حج آینده با وجود وعدهای که برای تثبیت هزینههای ارزی داده شده است، اظهار کرد: شرکتهای حمل و نقل هوایی تابع قیمتهای جهانی هستند. قیمت بلیت پروازی در حج سال 98، سه میلیون و 800 هزار تومان بود که قرار داد امسال روی عدد پنج میلیون و 900 هزار تومان بسته شد. حتما این قیمتها تغییر میکند اما مساله مهمتر این است که بیشترین افزایش قیمت معمولا در هزینههای ارزی مثل مسکن، حمل و نقل درونشهری، تغذیه و تدارکات اتفاق میافتد، برای همین ما دنبال این بودیم که هزینه ارزی را تثبیت کنیم. قیمت ارزی هم که دولت برای حج مصوب کرده نصف چیزی است که اکنون در بازار خرید و فروش میشود.
وی در پاسخ به سوالی درباره تکلیف افرادی که از ترس کرونا از حج امسال انصراف دادند، یادآور شد: کلیه کسانی که برای حج امسال ثبت نام کرده بودند حج 1400 اعزام میشوند. اگر عربستان ظرفیت جدید بدهد از افراد انصراف داده شده و یا اولویتهای جدید ثبت نام خواهد شد اما اگر عربستان ظرفیتی اضافه نکند فقط آنهای که ثبت نام کردهاند اعزام میشوند.
رشیدیان در پاسخ به سوال ایسنا درباره اینکه با توجه به شرایط اقتصادی عربستان و کاهش قیمت نفت در این کشور چه تضمینی وجود دارد که هزینههای ارزی در حج آینده تغییر نکند و به زائران چیزی تحمیل نشود، گفت: طرف قرارداد ما دولت عربستان نیست، صاحبان شرکتها و شرکتهای تأمین کننده حمل و نقل و مطوفین هستند. در موضوع برگزاری حج حتی آنها از حضور زائران استقبال میکردند. تصور ما به طور کل این است که در عربستان شاهد جهش قیمتی نخواهیم بود. چه بسا که اقدام زودهنگام ما در سال 98 برای اجاره مسکن مورد نیاز زائران منجر به 39 میلیون ریال سعودی صرفهجویی شد.
وی افزود: پیشبینی افزایش قیمت در حوزه مسکن بزرگترین دغدغه بود که با توجه به قراردادهای بسته شده نگرانی در این باره نداریم. هر چند که عربستان امسال نرخ مالیات را از 5 درصد به 15 درصد افزایش داده و ممکن است تأثیراتی در قیمتها داشته باشد. ما امیدواریم در حدی باشد که بتوانیم آن را مدیریت کنیم.
چرا ایران معطل تصمیم عربستان شد؟
او درباره اینکه چرا سازمان حج ایران منتظر تصمیم عربستان برای لغو مراسم حج شد و خودش برای حفظ سلامت زائران پیشدستی نکرد، گفت: در قرارداد با طرف عربستان این نکته ذکر شده بود که اگر این کشور مانع از حضور زائران شود طرف مقابل متحمل هیچ خسارتی نخواهد شد اما اگر ما از حضور در مراسم حج انصراف میدادیم باید به عربستان خسارت پرداخت میکردیم. ضمن اینکه بنای ما بر این بود که در این واجب شرعی با هر درصدی از جمعیت حاضر شویم.
سنگ تازه عربستان در پرداخت دیه شهدای مسجدالحرام
رشیدیان درباره دیه شهدای سانحه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و مشکلاتی که در نقد کردن چک پرداخت شده از سوی عربستان به وجود آمده است، توضیح داد: در مذاکرات ایران و عربستان پیگیری شهدای منا و مسجدالحرام همیشه موضوع ثابت بوده است. پس از مذاکرات آذرماه سال 98 پیگیری کردیم که چکهای شهدا و آسیبدیدگان حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام را دریافت کنیم. این چک از طریق نماینده عربستان در سازمان ملل به نماینده ایران در آن سازمان انتقال داده شد که از طریق وزارت خارجه به دست سازمان حج و زیارت و سپس بازماندگان و آسیبدیدگان آن حادثه تحویل شد. به صورت طبیعی نقد کردن این چک را خانوادهها باید دنبال میکردند اما با توجه به مشکلاتی که وجود داشت لازم بود سازمان حج به آنها کمک کند. ما از وزارت خارجه با توجه به دسترسیهایی که دارد درخواست کمک کردیم. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که با دریافت وکالت از این افراد، چک را در عربستان نقد کنیم.
وی افزود: از آنجا که ایران در عربستان سفارتخانه و کنسولگری ندارد برای نقد کردن چکها باید از طریق حافظ منافع که سفارت سوئیس است اقدام میکردیم. قرار شد این سفارت کمک کند چکها در عربستان نقد شود اما عربستان سنگاندازی کرد و این روند متوقف شد. عربستان خواسته وزارت خارجه سوئیس وکالت سفارت سوئیس در تهران را تأیید کند. بنابراین ما دوباره چکها را به ایران برگرداندیم. قرار شد در جلسهای با سفیر سوئیس این مشکل حل شود. آنها برای کمک اعلام آمادگی کردهاند و ما امیدواریم که در آینده نزدیک با سفیر سوئیس ملاقات داشته باشیم.
پیادهروی اربعین برگزار میشود؟
رییس سازمان حج و زیارت درباره آخرین تصمیم گیریها برای برگزاری مراسم اربعین در عراق گفت: اربعین با حج متفاوت است. حج واجب شرعی است اما زیارت عملی مستحب است. با این حال ما روی سناریوهای مختلفی کار میکنیم. هنوز به جمعبندی نرسیدهایم. امیدواریم تا آن موقع راهکاری برای پیشگیری کرونا پیدا شود. اگر چنین اتفاقی نیفتد به راهکارهای حداقلی فکر میکنیم.
وی درباره اعزام به سوریه نیز گفت: در جلسه اخیر با سفیر این کشور شرایط سوریه بررسی شد. خوشبختانه سوریه به نسبت دیگر کشورها وضعیت بهتری در ویروس کرونا دارد. قرار شد پروتکلهایی بین وزارت بهداشت ایران و کشورهای هدف زیارت مثل عراق و سوریه برای تردد زائران و ایجاد یکسری از الزامات بسته شود. به نظر ما شرایط سوریه برای پذیرش زائر مناسبتر است.
عربستان از کرونا وحشت داشت حج را لغو کرد
حجتالاسلام والمسلمین عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت نیز در این نشست از ادامه روند آموزشهای حج خبر داد و گفت: این آموزشها بدون توقف هفتهای دو بار برای آمادهسازی زائران ادامه مییابد.
او از اصلاح برخی برنامهریزیها در حج خبر داد و افزود: ما از عربستان درخواست کردهایم فضای رفت و آمد زائران در مشاعر را با کمک ایران مسقف کند و تغییراتی در منا ایجاد شود. حتی درباره برگزاری دعای کمیل نیز درخواستهایی مطرح شده است. برخی را عربستان تأیید کرد و درباره برخی دیگر پیشنهادهای دیگری از طرف ایران داده شد مثل برگزاری دعای کمیل روی پشت بام مسجدالنبی. ما در مذاکرات بعدی حج هم روی این خواستهها تأکید میکنیم.
نواب که پیشتر انتقاداتی را به نحوه مدیریت عربستان به حج وارد کرده بود، در این نشست گفت: عربستان قادر به برگزاری حج نبود. میتوانست این فریضه واجب را با درصدی از جمعیت برگزار کند. مسئولان عربستان چون از کرونا وحشت داشتند به چنین تصمیمی نرسیدند. حداقل میتوانستند این مراسم را با یک درصد از سهمیه هر کشور برگزار کنند. تصور کنید در هر استانی دو حاجی وارد که میشد عطر جدیدی در آن شهر پدید میآورد. در حرم امام رضا (ع) میبینید که امکان تردد زائر در داخل ضریح وجود ندارد ولی صحنها باز است و مردم از این معنویت محروم نشدهاند.
وی با اشاره به تشکیل کمیته فرهنگی اربعین با حضور نمایندگان 20 دستگاه درباره وضعیت برگزاری این مراسم گفت: شاهد هستیم که کربلا از روز دوشنبه وارد یک وضعیت اضطراری و قرنطینه شده و حرمها تعطیل شدهاند. اگر زائران ایرانی موفق نشوند امسال در مراسم اربعین شرکت کنند، چون در سالهای گذشته مردم عراق از ایرانیها پذیرایی میکردند، مذاکره شده است موکبهایی از ایران در عراق برای خدمترسانی به زائران این کشور مستقر شود.